مقاله علمی - پژوهشی
پژوهش های مشاوره ای مبتنی بر فرهنگ ایرانی اسلامی
عزت اله میرزایی؛ علی انتظاری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش فضاهای همسرگزینی در پایداری زندگی مشترک و با امعان نظر به مقایسه فضاهای همسرگزینی مقاوم با فضاهای همسرگزینی مدرن و مخاطره‌آمیز با پشتوانه نظری مفاهیم فضاهای همسرگزینی و قطبی‌شدن انجام شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع علّی-مقایسه‌ای بود. جامعه آماری شامل کلیه دختران ازدواج کرده تحت پوشش کمیته امداد امام ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش فضاهای همسرگزینی در پایداری زندگی مشترک و با امعان نظر به مقایسه فضاهای همسرگزینی مقاوم با فضاهای همسرگزینی مدرن و مخاطره‌آمیز با پشتوانه نظری مفاهیم فضاهای همسرگزینی و قطبی‌شدن انجام شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع علّی-مقایسه‌ای بود. جامعه آماری شامل کلیه دختران ازدواج کرده تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) طی سال‌های 1395 تا 1398 به تعداد 994 نفر بود که به شیوه تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفت. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود. نتایج نشان داد فضاهای همسرگزینی اردوهای زیارتی و مراسم روضه به عنوان فضاهای همسرگزینی مقاوم و نظارت‌پذیر، با پایداری ازدواج (C.V= %16.8) و شکل‌گیری ازدواج‌های هم‌کفو (C.V= %11.7) رابطه دارند و می‌توانند با بازتولید و استمرار کارکرد فضای سنتی همسرگزینی به عنوان ابزاری در جهت بازتولید مناسبات قدیمی زنان (که همسرگزینی بود) در جامعه به کار گرفته شود. بر اساس یافته های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که تأثیر فضا در جهت‌دهنگی بر رفتارهای کنشگران اجتماعی از طریق ایجاد امکانات یا محدودیت‌‌ها باعث می‌شود تا کنش همسرگزینی و انتخاب همسر نیز به عنوان پایدارترین تعاملات انسانی، دستخوش تغییر گردد. از این رو ایجاد فضاهای همسرگزینی با امکاناتی همچون همسان‌همسری، هم‌کفوی، انتخاب مشورتی، جمع‌گرایی، کنترل و نظارت بر روابط قبل از ازدواج میتواند به استحکام و پایداری خانواده کمک شایان توجهی کند
مقاله علمی - پژوهشی
مشاوره خانواده
اکبر جدیدی محمدآبادی؛ فریبا درتاج
چکیده
هدف از پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی آموزش ذهن آگاهی بر کنترل خشم و کیفیت ارتباط زوجین بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی است و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره و طلاق بهزیستی شهرستان کرمان در سال 1402 و حجم نمونه شامل 30 نفر از افراد جامعه آماری بود (15 ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی آموزش ذهن آگاهی بر کنترل خشم و کیفیت ارتباط زوجین بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی است و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره و طلاق بهزیستی شهرستان کرمان در سال 1402 و حجم نمونه شامل 30 نفر از افراد جامعه آماری بود (15 نفرگروه آزمایش و 15 نفر کنترل). به منظور ارزیابی متغیر‌های پژوهش از پروتکل آموزشی ذهن آگاهی و دو پرسشنامه خشم نواکو (AI) (1988) و پرسشنامه 33 سوالی کیفیت ارتباط زوجین (بر اساس چاچوب نظری مبلر- نانالی و اکمن) خوشکام (1385) استفاده گردید. داده‌های پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های حاصل از تحلیل آماری نشان داد بین دو گروه آزمایش و گواه در کیفیت ارتباط و کنترل خشم در مرحله پس‌آزمون تفاوت معنی‌دار وجود دارد. آموزش ذهن آگاهی ابزارهای بسیاری را برای کنترل و مدیریت خشم ارائه می‌دهد، از جمله تمرکز بر نفس و توجه به حالت جسمانی و عواطف خود. با تمرین ذهن آگاهی که مهارتی روانشناختی جهت کنترل خشم است زوجین می‌توانند بهتر درک کنند که چگونه می‌توانند با هم ارتباط برقرار کنند و رابطه بهتری داشته باشند. آگاهی از نیازهای همدیگر، توانایی ارتباط صحیح و بهبود درک متقابل میتواند به زندگی زناشویی کمک کند.
مقاله علمی - پژوهشی
مشاوره مدرسه
علی عظیمی؛ عبدالله شفیع آبادی؛ اسماعیل سعدی پور
چکیده
مقدمه: افراد دارای اختلال اضطراب اجتماعی، شبکه‌های اجتماعی آنلاین را به‌طور گسترده به‌عنوان یک فضای راحت برای معاشرت درک می‌کنند که بر ترجیح و انتخاب آنان برای تعامل آنلاین به‌جای حضوری تأثیر می‌گذارد.پژوهش حاضر با هدف بررسی تجارب نوجوانان دارای اختلال اضطراب اجتماعی در اینستاگرام انجام شد.روش: روش پژوهش از نوع پدیدارشناسی توصیفی ...
بیشتر
مقدمه: افراد دارای اختلال اضطراب اجتماعی، شبکه‌های اجتماعی آنلاین را به‌طور گسترده به‌عنوان یک فضای راحت برای معاشرت درک می‌کنند که بر ترجیح و انتخاب آنان برای تعامل آنلاین به‌جای حضوری تأثیر می‌گذارد.پژوهش حاضر با هدف بررسی تجارب نوجوانان دارای اختلال اضطراب اجتماعی در اینستاگرام انجام شد.روش: روش پژوهش از نوع پدیدارشناسی توصیفی بود که با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته با 12 نفر از نوجوانان تا رسیدن به حد اشباع داده‌ها انجام شد. از میان شبکه‌های اجتماعی به علت فراوانی میزان استفاده از اینستاگرام و ایجاد دقت در پژوهش صرفاً پلتفرم اینستاگرام انتخاب شد. جامعه موردمطالعه در این پژوهش را پسران تهرانی 15 تا 18 ساله کاربر اپلیکیشن اینستاگرام که دارای اختلال اضطراب اجتماعی بودند تشکیل داد. نمونه‌گیری در پژوهش حاضر با روش نمونه‌گیری هدفمند به‌وسیله مقیاس اضطراب اجتماعی لاجرکا (1999) انجام گرفت. در تحلیل داده‌ها از روش هفت مرحله‌ای کولایزی استفاده شد.یافته‌ها: یافته‌های مربوط به تجارب نوجوانان در 2 کد هسته‌ای تجارب ترمیم‌کننده و تجارب آسیب‌زا قرار گرفتند تجارب ترمیم‌کننده در چهار کد اصلی «برقراری ارتباط و حفظ دوستی‌ها، تنظیم احساسات، دریافت اطلاعات مربوط به‌سلامت روان و کمک به هویت‌یابی اجتماعی» بود؛ و کد هسته‌ای تجارب آسیب‌زا شامل «مقایسه و ارزیابی منفی، تضعیف شایستگی‌های اجتماعی و تضعیف شخصیت» بود. نتیجه‌گیری: نوجوانان دارای اختلال اضطراب اجتماعی تجارب مثبت و منفی گوناگونی در شبکه‌های اجتماعی دارند. متخصصان حوزه سلامت روان می‌توانند از یافته‌های پژوهش حاضر جهت ایجاد راهبردهایی متناسب با تجارب آنان در ضمن مداخلات خود استفاده کنند.
مقاله علمی - پژوهشی
مشاوره خانواده
عباس رحمتی؛ رسول کرمانی باغستانی
چکیده
خانواده اصلی و کم و کیف ارتباط زوجین با آن از عواملی است که بنابه گزارشات بالینی در ایجاد و دامن‌زدن به تعارضات زناشویی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. هدف این پژوهش بررسی و طبقه‌بندی اطلاعات بر مبنای تجربه زیسته زوجین از پیامدهای دخالت خانواده‌های اصلی در زندگی مشترک آنان و طبقه‌بندی راهبردهای مورد استفاده زوجین بود. روش مطالعه، کیفی ...
بیشتر
خانواده اصلی و کم و کیف ارتباط زوجین با آن از عواملی است که بنابه گزارشات بالینی در ایجاد و دامن‌زدن به تعارضات زناشویی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. هدف این پژوهش بررسی و طبقه‌بندی اطلاعات بر مبنای تجربه زیسته زوجین از پیامدهای دخالت خانواده‌های اصلی در زندگی مشترک آنان و طبقه‌بندی راهبردهای مورد استفاده زوجین بود. روش مطالعه، کیفی و از نوع پدیدارشناسی بود. نمونه 13 نفر از زوجین شهر کرمان بودند که با روش هدفمند انتخاب شدند. سپس مصاحبه‌های نیمه‌ساختار‌یافته با آنان انجام شد و اطلاعات با روش کلایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل مصاحبه‌ها نشان داد پیامد دخالت‌ها شامل دو مقوله پیامدهای فردی که شامل دو مضمون فرعی ایجاد هیجانات و احساسات ناخوشایند و ایجاد درگیری ذهنی و پیامدهای بین فردی با سه مضمون فرعی مختل شدن روند زندگی زوجی، ایجاد سوگیری در شناخت و رفتار نسبت به همسر و مختل کردن ارتباط با خانواده و اطرافیان بود. و راهبردهای مورد استفاده زوجین در مدیریت این دخالت‌ها شامل سه مقوله راهبردهای فردی با مضمون‌های فرعی خودابرازی، برخورد منفعلانه در برخورد با دخالت‌ها، اتخاذ رویکرد غیرمستقیم؛ راهبردهای زوجی با مضمون‌های فرعی هماهنگی و اتحاد با همسر، افزایش صمیمیت باهدف ایجاد اتحاد؛ و راهبردهای ارتباط با خانواده با مضمون‌های فرعی مرزسازی، پذیرش خانواده و قاب‌گیری مجدد دخالت‌ها بود. به نظر می‌رسد نتایج حاصل از این پژوهش میتواند به مشاوران و روانشناسان در مراکز مشاوره و مراکز شبه‌خانواده و موسسات آموزشی کمک کند تا تحلیل واقع‌گرایانه‌تری نسبت به دخالت خانواده‌های اصلی در زندگی زناشویی زوجین داشته باشند.
مقاله علمی - پژوهشی
مشاوره
طیبه مدنی فر؛ پریسا سادات سید موسوی؛ مهین هاشمی پور؛ مهدی تبریزی؛ مجید کوهی اصفهانی
چکیده
ظرفیت ذهنی‌سازی یا توانایی فهم وضعیت ذهنی خود و دیگران، همچنین نشان دادن واکنش مناسب به آن، میتواند نقش به‌سزایی در فرایند درمانی و سازگاری با تغییرات ناشی از بیماری‌های مزمن در زندگی ایفا کند. هدف این پژوهش کیفی، شناسایی مشکلات ذهنی‌سازی کودکان 8 تا 12 ساله مبتلا به دیابت نوع یک و والدین آنها است. لذا با استفاده از روش نمونه‌گیری ...
بیشتر
ظرفیت ذهنی‌سازی یا توانایی فهم وضعیت ذهنی خود و دیگران، همچنین نشان دادن واکنش مناسب به آن، میتواند نقش به‌سزایی در فرایند درمانی و سازگاری با تغییرات ناشی از بیماری‌های مزمن در زندگی ایفا کند. هدف این پژوهش کیفی، شناسایی مشکلات ذهنی‌سازی کودکان 8 تا 12 ساله مبتلا به دیابت نوع یک و والدین آنها است. لذا با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند تا حد اشباع و با بهره-گیری از رویکرد پدیدارشناسی استعلایی یا روانشناختی و از طریق مصاحبه نیمه‌ساختار‌یافته، برگرفته از سئوالات مقیاس عملکرد تاملی کودکان و نوجوانان و فرم مصاحبه تحولی والدین، تجارب زیسته 18 کودک مبتلا به دیابت نوع یک و 22 نفر از والدین آنها تحلیل و طبقه‌بندی شد. حاصل نهایی این مطالعه پدیدارشناسانه، استخراج سه مضمون کلی شامل عوامل زمینهساز شکست ذهنی‌سازی، انواع مشکلات شایع ذهنی‌سازی و پیامدهای شکست ذهنی‌سازی است. نتایج این پژوهش و تامل بر مدل چرخه شکست ذهنی‌سازی، علاوه بر تسهیل روابط و تنظیم هیجانات کودکان و والدین درگیر این بیماری، میتواند به طراحی مقیاس سنجش مشکلات ذهنی‌سازی، تدوین مداخلات روانشناختی و توسعه خدمات پزشکی کمک قابل توجهی نماید.
مقاله علمی - پژوهشی
روان شناسی
محمدجواد نیک‌زاد؛ جعفر جعفر جدیری؛ مسعود نورعلیزاده میانجی
چکیده
قاعده این است که انسان‌‌ها قطعیت را به بلاتکلیفی ترجیح می‌‌دهند؛ یعنی وقتی می‌‌دانیم که آینده‌‌ای هست، اما نمی‌‌دانیم در آینده چه اتفاقی می‌‌افتد، انتخاب افراد این است که قطعاً در زمان حال شوکه شوند تا اینکه منتظر یک موقعیت پیش‌‌‌بینی‌‌ناپذیر باشند. این موضوع، شرایط را برای اضطراب در هرکسی مهیا می‌کند؛ و این بستگی ...
بیشتر
قاعده این است که انسان‌‌ها قطعیت را به بلاتکلیفی ترجیح می‌‌دهند؛ یعنی وقتی می‌‌دانیم که آینده‌‌ای هست، اما نمی‌‌دانیم در آینده چه اتفاقی می‌‌افتد، انتخاب افراد این است که قطعاً در زمان حال شوکه شوند تا اینکه منتظر یک موقعیت پیش‌‌‌بینی‌‌ناپذیر باشند. این موضوع، شرایط را برای اضطراب در هرکسی مهیا می‌کند؛ و این بستگی دارد که فرد تا چه حد میتواند بلاتکلیفی را تحمّل کند. پژوهش حاضر به هدف شناسایی الگوی تحمل بلاتکلیفی برای کاهش اضطراب براساس منابع اسلامی انجام شد. این پژوهش به لحاظ هدف، از نوع تحقیقات بنیادی و به لحاظ رویکرد، کیفی است. به‌منظور تحلیل مؤلفه‌ها، از جملات توصیفی - تبیینی موجود در متون اسلامی در چارچوب روش «روش مدل‌یابی مفاهیم و سازه‌های روانشناختی از متون اسلامی (آیات و روایات)» استفاده و از تکنیک‌های روش اَسنادی برای گردآوری اطلاعات بهره گرفته شد. از بررسی روایی‌محتوا توسط هفت کارشناس خبره، سه مفهوم: نفس‌مطمئنه، اطمینان و سکینه به‌دست آمد که براساس آن، ابعاد و مؤلفه͏های تحمل بلاتکلیفی تبیین و در نهایت الگوی مدنظر شناسایی شد. تحمل بلاتکلیفی در رویکرد اسلامی، دو مؤلفۀ بنیادی دارد؛ یکی «خداآگاهی» و دیگری، «ادراک و هماهنگی با واقعیت‌های توحیدی» است که با ایجاد «باور مثبت نسبت به بلاتکلیفی» بنیان این ویژگی شخصیتی شکل می‌گیرد و فرد با «رضا / پذیرش»، «خیرباوری»، «توکل» و «تفویض»، در موقعیت͏های مبهم و بلاتکلیفی احساس ناکامی نداشته و اضطرابش کاهش می‌یابد.
مقاله علمی - پژوهشی
روان شناسی
سهیلا رجبی مرندیان؛ مرضیه طالب زاده شوشتری؛ حمداله جایروند
چکیده
شیوع اختلالات درونی و برونی‌سازی شده در نوجوانان یکی از موارد جدی تهدیدکننده سلامت روان در جهان است. بنابراین هدف از انجام این پژوهش بررسی مدل علی اختلالات درونی و برونی‌سازی شده نوجوانان براساس تکانشگری با میانجیگری راهبردهای سازگارانه و ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان بود. روش پژوهش کمی و از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری پژوهش ...
بیشتر
شیوع اختلالات درونی و برونی‌سازی شده در نوجوانان یکی از موارد جدی تهدیدکننده سلامت روان در جهان است. بنابراین هدف از انجام این پژوهش بررسی مدل علی اختلالات درونی و برونی‌سازی شده نوجوانان براساس تکانشگری با میانجیگری راهبردهای سازگارانه و ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان بود. روش پژوهش کمی و از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری پژوهش را کلیه دانش‌آموزان دختر و پسر دورۀ دوم متوسطه شهرستان اندیمشک در سال تحصیلی 1399-1400 تشکیل دادند که از بین آنها با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای 326 نفر (165 دختر و 161 پسر) به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاد این پژوهش شامل مقیاس خودسنجی نوجوانان (آشنباخ و رسکورلا، 2001)؛ تکانشگری (پاتون، استنفورد و بارت، 1994) و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، 2001) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از الگویابی معادلات ساختاری با روابط واسطه ای با نرم افزار AMOS/18 استفاده شد. نتایج نشان داد که برای هر دو مسیر غیرمستقیم اثر تکانشگری بر اختلالات درونی‌سازی شده از طریق تنظیم هیجان سازگارانه و ناسازگارانه معنی‌دار نیست و رد می‌شوند. (p>0/05)همچنین دو مسیر غیرمستقیم اثر تکانشگری بر اختلالات بیرونی سازی شده از طریق راهبردهای سازگارانه و ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان معنی‌دار است و مورد تأیید قرار می‌گیرند (p<0/05). براساس یافته های پژوهش راهبردهای سازگارانه و ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان می‌توانند در رابطه بین تکانشگری و اختلالات درونی و برونی‌سازی شده نوجوانان نقش میانجی داشته باشند. مدل ارزیابی شده از برازندگی مطلوبی برخوردار است و گام مهمی در جهت شناخت عوامل مؤثر در اختلالات درونی و برونی‌سازی شده نوجوانان است.
