نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

10.22054/qccpc.2024.72174.3081

چکیده

خانواده اصلی و کم و کیف ارتباط زوجین با آن از عواملی است که بنابه گزارشات بالینی در ایجاد و دامن‌زدن به تعارضات زناشویی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. هدف این پژوهش بررسی و طبقه‌بندی اطلاعات بر مبنای تجربه زیسته زوجین از پیامدهای دخالت خانواده‌های اصلی در زندگی مشترک آنان و طبقه‌بندی راهبردهای مورد استفاده زوجین بود. روش مطالعه، کیفی و از نوع پدیدار‌شناسی بود. نمونه 13‌ نفر از زوجین شهر کرمان بودند که با روش هدفمند انتخاب شدند. سپس مصاحبه‌های نیمه‌ساختار‌یافته با آنان انجام شد و اطلاعات با روش کلایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل مصاحبه‌ها نشان داد پیامد دخالت‌ها شامل دو مقوله پیامدهای فردی که شامل دو مضمون فرعی ایجاد هیجانات و احساسات ناخوشایند و ایجاد درگیری ذهنی و پیامدهای بین فردی با سه مضمون فرعی مختل شدن روند زندگی زوجی، ایجاد سوگیری در شناخت و رفتار نسبت به همسر و مختل کردن ارتباط با خانواده و اطرافیان بود. و راهبردهای مورد استفاده زوجین در مدیریت این دخالت‌ها شامل سه مقوله راهبردهای فردی با مضمون‌های فرعی خودابرازی، برخورد منفعلانه در برخورد با دخالت‌ها، اتخاذ رویکرد‌ غیرمستقیم؛ راهبردهای زوجی با مضمون‌های فرعی هماهنگی و اتحاد با همسر، افزایش صمیمیت باهدف ایجاد اتحاد؛ و راهبردهای ارتباط با خانواده با مضمون‌های فرعی مرزسازی، پذیرش خانواده و قاب‌گیری مجدد دخالت‌ها بود. به نظر می‌رسد نتایج حاصل از این پژوهش می‌تواند به مشاوران و روانشناسان در مراکز مشاوره و مراکز شبه‌خانواده و موسسات آموزشی کمک کند تا تحلیل واقع‌گرایانه‌تری نسبت به دخالت خانواده‌های اصلی در زندگی زناشویی زوجین داشته‌ باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The consequence of the involvement of the main families and its management strategies in the couple's relationship: a qualitative study

نویسندگان [English]

  • abbas rahmati
  • Rasool Kermani Baghestani

Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran

چکیده [English]

The main family and the quality of the couple's relationship with it is one of the factors that, according to clinical reports, plays a decisive role in creating and fueling marital conflicts. The purpose of this research was to investigate and classify information based on the couples' lived experience of the consequences of the main families' involvement in their joint lives and to classify the strategies used by couples in these interventions. The study method was qualitative and phenomenological. The sample was 13 couples from the city of Kerman, who were selected with a purposeful method. Then, semi-structured interviews were conducted with them, and the information was analyzed by Colaizzi method. The results of the analysis of the interviews showed that the consequences of interventions included two categories of personal consequences and interpersonal consequences. And the strategies used by couples in managing these interferences include three categories of individual strategies with the sub-themes of self-expression, passive dealing with interferences, adopting an indirect approach; couple strategies with the sub-themes of harmony and unity with the spouse, increasing intimacy with the aim of creating unity; And the communication strategies with the family were with the sub-themes of boundary building, family acceptance and reframing of interventions. It seems that the results of this research can help counselors and psychologists in counseling centers and quasi-family centers and educational institutions to have a more realistic analysis of the involvement of the main families in the married life of couples.

کلیدواژه‌ها [English]

  • main family
  • intervention
  • consequence
  • management strategies
آریایی‌آذر، افسانه؛ صادقی، منصوره‌سادات و موتابی، فرشته. (1400). «بررسی تمایزیافتگی زوجین از خانواده اصلی و نقش آن در پیش‌بینی الگوهای ارتباطی و رضایت زناشویی در قومیت‌های مختلف ایران»، فصلنامه خانواده‌پژوهی، ۱۷ (۶۷)، ۳۵۳-۳۶۸.
اخوی ثمرین، زهرا؛ زهراکار، کیانوش؛ محسن زاده، فرشاد و احمدی، خدابخش. (1396). «بررسی عوامل زمینه‌ساز طلاق در بافت اجتماعی فرهنگی شهر تهران: یک پژوهشی کیفی»، فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 12(40)، 105-126.
امین‌الرعیا، مهین؛ عطاری، عباس؛ نوری؛ فریبا و قاسمی، فاطمه (1391). «تجربه زنان بستری در بخش روان‌پزشکی از روابط خانوادگی- زوجی: یک پژوهش کیفی»، مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 17(3)، 248.
ابراهیمی، لقمان و محمدلو، مریم. (۱۴۰۰). «مرور نظام‌مند عوامل زمینه‌ساز طلاق توافقی زوجین دهه اخیر در ایران (۹۸ - ۱۳۸۸)»، فصلنامه زن و جامعه، ۱۲ (۲)، ۱۶-۲۹.
ابراهیمی ثالث، نرگس و قنبری، حمیدرضا (1398). «بررسی عوامل مؤثر بر پدیده طلاق با استفاده از نقشه شناختی فازی»، نشریه سیستم‌های فازی و کاربردها، 2(2)، 151-166.
اولسون، کارین. (2011). ضروریات انجام مصاحبه در تحقیقات کیفی. ترجمه: صلصالی، مهوش؛ چراغی، محمدعلی؛ اسماعیلی، مریم و طیبی، زهرا (1391)، چاپ اول، تهران: نشر و تبلیغ بشری.
چراغی، مونا؛ مظاهری، محمدعلی؛ موتابی، فرشته؛ پناغی، لیلی و صادقی منصوره السادات. (1393). «مقایسه رابطه با خانواده همسر در دو گروه افراد راضی و ناراضی از ارتباط مذکور»، فصلنامه خانواده پژوهی، 10(40): 474-451.
چراغی، مونا؛ مظاهری، محمدعلی؛ موتابی، فرشته؛ پناغی، لیلی و صادقی منصوره السادات. (1394) «مقایسه رابطه با خانواده همسر در زنان و مردان متأهل ایرانی»، فصلنامه خانواده پژوهی، 11(41): 32-7.
چراغی، مونا؛ مظاهری، محمدعلی؛ موتابی، فرشته؛ پناغی، لیلی و صادقی منصوره السادات. (1393). «سبک‌های ارتباط با خانواده همسر در زوجین ایرانی»، ششمین کنگره ملی آسیب شناسی خانواده.
چراغی، مونا؛ مظاهری، محمدعلی؛ موتابی، فرشته؛ پناغی، لیلا؛ صادقی، منصوره السادات و سلمانی، خدیجه (1394). «پیش‌بینی رضایت زناشویی بر اساس کیفیت ارتباط همسران با دو خانواده اصلی»، راهبرد فرهنگ. شماره سی یکم: 125-99.
چراغی، مونا؛ مظاهری، محمدعلی؛ موتابی، فرشته؛ پناغی، لیلی؛ صادقی، منصوره السادات و سلمانی، خدیجه. (1396). «مقیاس سیستمی-مثلثی خانواده: ابزاری برای سنجش روابط همسران و خانواده‌های اصلی آن‌ها»، فصلنامه خانواده پژوهی، 13(51): 360-343.
حسینی‌نژاد، سیده مریم؛ تاشک، آناهیتا و رحمتی، عباس. (1396). «روایت فهم زنان مطلقه از نقش خانواده اصلی در بروز طلاق»، (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). دانشگاه شهید باهنر کرمان.
حسینائی، علی و کاویانی، محمد. (1398). «پیش‌بینی طلاق عاطفی بر اساس سبک‌های تصمیم‌گیری و ساختار قدرت در خانواده در زنان شاغل»، مطالعات زن و خانواده، 7(3)، 129-151.
خوش لهجه صدق، انیسی (1390). نظریه‌ خانواده‌درمانی بوون. چاپ اول، تهران: نشر بعثت.
دهدست، کوثر؛ کاظمیان، سمیه و باقری، صدیقه (1395). «تبیین الگوی مفهومی در فرآیند سازگاری با خانواده همسر»، فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده: 11(37): 75-49.
رجبی، غلامرضا؛ کاوه فارسانی، ذبیح اله، امان الهی، عباس و خجسته مهر، رضا (1397). «شناسایی مؤلفه‌های کیفیت زناشویی زوج‌ها: یک پژوهش کیفی»، مجله تحقیقات علمی در علوم سلامت، 7(2)،213-198.
رحمتی، عباس و زراعت‌حرفه، فهیمه (1400). راهنمای مقدماتی پژوهش کیفی بر اساس رویکرد پدیدارشناسی. چاپ اول، کرمان: انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان.
زهراکار، کیانوش، هزاروسی، بهرام، محسن زاده، فرشاد و تاجیک اسماعیلی، عزیز‌اله. (1398). «شناسایی عوامل زمینه‌ساز طلاق هیجانی در بافتار فرهنگی اجتماعی شهر کرج»، مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 9(1)، 125-142.
سعیدی، ایمانه؛ معمار، ثریا و کیانپور، مسعود (1399). «تجربه زیسته زنان از خشونت خانگی: موردمطالعه: زنان مراجعه‌کننده به واحد کاهش طلاق مرکز اورژانس اجتماعی شهر اصفهان»، نشریه مسائل اجتماعی ایران، 11(1)، 123-142.
سهراب زاده، مهران؛ شعاع، صدیقه؛ موحد، مجید و نیازی، محسن. (1398). «تبیین ارتباط انسجام خانواده و ساختار توزیع قدرت در آن: نمونه موردی زنان متأهل شهر شیراز»، جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 6(14)، 261-285.
صاحبدل، حسین؛ زهراکار، کیانوش و دلاور، علی. (1394). «شناسایی شاخص‌های ازدواج موفق: یک مطالعه کیفی»، پژوهش‌های روانشناسی بالینی و مشاوره، 5(2)، 46-32.
عابدینی، صمد. (1394). «بررسی تأثیر مقدار دخالت اطرافیان و طرفداری از خانواده پدری بر مقدار دلسردی از زندگی با همسر: موردمطالعه زوجین شهر تبریز»، ویژه نامه زن و جامعه، 83-69.
عارفی، مختار؛ رحیمی، روح اله و شیخ اسمعیلی، دلنیا. (1395). «پیش‌بینی سازگاری زناشویی زوج‌های جوان فرهنگی بر مبنای میزان تمایزیافتگی از خانواده اصلی و رضایت زناشویی والدین»، فصلنامه خانواده و پژوهش، ش 31، 106-87.
غلامزاده، سعید؛ زارع نژاد، محمد؛ رضاییان، محسن؛ ایروانیان، امیر؛ قربانزاده، محمد و صحراییان، علی (1397). «بررسی فراوانی شوهر آزاری در مراجعه کنندگان به مراکز پزشکی قانونی شهر شیراز از سال 1391 لغایت 1393: یک گزارش کوتاه»، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 17(8)، 781-788.
فرح‌بخش، کیومرث. (1389). «مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی به‌تنهایی و زوج‌درمانی به همراه خانواده‌های اصلی در کاهش تعارض زناشویی»، فصلنامه فرهنگ و مشاوره، 1(1)، 157-139.
قاسمی، سیمین؛ اعتمادی، عذرا و احمدی، سید احمد. (1395) «شناسایی آسیب‌های تعاملی زوجین و خانواده‌های همسر و پیامدهای آن: یک پژوهش کیفی»، مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 5(3)، 262-250.
قاسمی، علیرضا و ساروخانی، باقر. (1392). «عوامل مرتبط با طلاق در زوجین متقاضی طلاق توافقی شهرستان کرمانشاه»، مطالعات علوم اجتماعی ایران، 10(39)، 69-87.
کرمانی باغستانی، رسول، رحمتی، عباس و بنی اسدی شهربابک، حسن (1400). «واکاوی تجربه زیسته زوجین در انواع و علل دخالت خانواده‌های اصلی»، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
محمدی، غلامرضا و سعادتی، اقدس (1383). «بررسی فراوانی اقدام به خودکشی و ارتباط آن با عوامل خطرزای عمده در بین مراجعین اورژانس بیمارستان 22 بهمن نیشابور در سال 82»، مجله پرستاری و مامایی جامع‌نگر، 14(2)، 40-45.
نجفیان‌پور و سعید اٌف، عبدالمنان (1391). «مطالعه موردی اقدام به خودکشی در بین زنان ایران و تاجیکستان»، نشریه پژوهش‌ها و مطالعات علوم رفتاری، 4(14)، 127.
نیازی، محسن؛ میری، سمیه و افرا، هادی (1400). «فراتحلیل مطالعات انجام‌شده پیرامون عوامل مؤثر بر طلاق عاطفی در جامعه‌ی ایران»، نشریه تغییرات اجتماعی - فرهنگی، 17(1)، 185-201.
هوشمندی، رودابه؛ احمدی، خدابخش و کیامنش، علیرضا (1398). «تحلیلی بر علل تعارضات زناشویی در دو دهه اخیر: یک مرور نظام‌مند»، فصلنامه علوم روان‌شناختی، 18(79)، 819-828.
References
Cui, M., & Fincham, F. D. (2010). The differential effects of parental divorce and marital conflict on young adult romantic relationships. Personal relationships, 17(3), 331-343.
Dinero, R. E., Conger, R. D., Shaver, P. R., Widaman, K. F., & Larsen-Rife, D. (2011). Influence of family of origin and adult romantic partners on romantic attachment security. Journal of Family Psychology, 22(4), 622.
Erdem, G., & Safy, O.A. (2018). The cultural lens approach to Bowen family systems theory: Contributions of family change theory. Journal of Family Theory & Review, 10(2), 469–483.
Hardy, N. R., Soloski, K. L., Ratcliffe, G. C., Anderson, J. R., & Willoughby, B. J. (2015). [Associations between Family of Origin Climate, Relationship Self-Regulation, and Marital outcomes]. Journal of Marital and Family Therapy, 41(4), 508-521
Lampis, J. (2016). Does partners’ differentiation of self-predict dyadic adjustment? Journal of Family Therapy, 38(1), 303–318.
Rajabi, Gh., Liaghat.h., &Abbaspour, Z. (2021). Study of Marital Communicational skills and marital conflict as mediator’s family of origin and marital satisfaction. Journal of Urmia nursing and midwifery faculty, 19(4(141)),275-286.
Strait, J. G., Sandberg, J. G., Larson, J. H., & Harper, J. M. (2015). [The relationship between family of origin experiences and sexual satisfaction in married couples]. Journal of Family Therapy, 37(3), 361-385
Triandis, H.C. (2004). The many dimensions of culture. The Academy of Management Perspectives (1993-2005), 18(1), 88–93.