مقاله علمی - پژوهشی
پژوهش های مشاوره ای مبتنی بر فرهنگ ایرانی اسلامی
سالار سیدمجیدی؛ کیوان صالحی؛ یاسر مدنی؛ سمیه شاهمرادی
چکیده
تمایزیافتگی خود، فرآیندی پویاست که تحت تأثیر شرایط مختلفی شکلگرفته و تجربه می‌شود و همچنین وابسته به بافت فرهنگی و اجتماعی در نظر گرفته می‌شود. با توجه به همین موضوع، این پرسش مطرح شد که شرایط مرتبط با شکل‌گیری تمایزیافتگی خود خود در خانواده‌ها چیست؟ برای یافتن پاسخ، از روش نظریۀ برخاسته از داده‌ها در سطح نظم‌دهی مفهومی بهره گرفته ...
بیشتر
تمایزیافتگی خود، فرآیندی پویاست که تحت تأثیر شرایط مختلفی شکلگرفته و تجربه می‌شود و همچنین وابسته به بافت فرهنگی و اجتماعی در نظر گرفته می‌شود. با توجه به همین موضوع، این پرسش مطرح شد که شرایط مرتبط با شکل‌گیری تمایزیافتگی خود خود در خانواده‌ها چیست؟ برای یافتن پاسخ، از روش نظریۀ برخاسته از داده‌ها در سطح نظم‌دهی مفهومی بهره گرفته شد. از طریق نمونه‌گیری ملاکی و با توجه به اشباع داده‌ها با 17 نفر مصاحبه شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از مرحلۀ اول شیوۀ کدگذاری استراوس و کوربین انجام شد. پس از تحلیل داده‌ها، 183 کد اولیه شناسایی شد، سپس در فرآیند ادغام و مقایسه 48 زیرمقوله و 9 مقوله تشکیل شده و در بخش‌های شرایط علّی، زمینه‌ای و واسطه‌ای طبقه‌بندی شدند. یافته‌ها نشان می‌دهند که شرایط چالش‌برانگیز به همراه انگیزه به پیشرفت و تغییر افراد را به متمایز شدن سوق می‌دهد. علاوه بر آن شرایط علّی، چنانچه افراد در شرایط واسطه‌ای نظیر کسب تجربه‌های متفاوت در زندگی، ویژگی‌های خودتعیین‌گر و تمایل به موفقیت و همچنین شرایط زمینه‌ای مانند ارتباط با الگوهای موفق، ساختارهای اجتماعی و فرهنگی، بسترها و رویدادها در خانواده و همچنین جو مشارکتی و حمایتی خانواده قرار بگیرند، شکل یافتن تمایزیافتگی‌شان تسهیل و تسریع می‌شود. یافته‌های مطالعۀ حاضر علاوه بر غنی‌سازی دانش بومی و راهنمایی برای پژوهش‌های آتی، شناخت عمیق‌تر شرایط مرتبط با شکل‌گیری این ویژگی روان‌شناختی را در بستر فرهنگی فراهم نمود که همچنین می‌تواند پیامدهای عملی ویژه‌ای نیز در مشاوره و خانواده‌درمانی با توجه به مبحث چندفرهنگی داشته باشد.
مقاله علمی - پژوهشی
مشاوره مدرسه
مهدی وجدانی همت؛ حمیدرضا انصاری کیا
چکیده
در نظام آموزشی ایران، هدایت تحصیلی دانش‌آموزان جهت افزایش آمادگی تحصیلی/شغلی و همچنین دست‌یابی به موفقیت در مدرسه و پسامدرسه، از جمله وظایف مشاوران مدارس است. این مطالعه با هدف بررسی چالش‌های مشاوران مدرسه جدیدالاستخدام در راهبری هدایت‌تحصیلی دانش‌آموزان، به روش‌کیفی از نوع تحلیل‌مضمون انجام شده است. در این مطالعه هشت نفر ...
بیشتر
در نظام آموزشی ایران، هدایت تحصیلی دانش‌آموزان جهت افزایش آمادگی تحصیلی/شغلی و همچنین دست‌یابی به موفقیت در مدرسه و پسامدرسه، از جمله وظایف مشاوران مدارس است. این مطالعه با هدف بررسی چالش‌های مشاوران مدرسه جدیدالاستخدام در راهبری هدایت‌تحصیلی دانش‌آموزان، به روش‌کیفی از نوع تحلیل‌مضمون انجام شده است. در این مطالعه هشت نفر از مشاوران مدارس با استفاده از روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. داده های حاصل از مصاحبه های نیمه ساختاریافته، بر اساس روش تحلیل مضمون براون و کلارک مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده پنج مضمون اصلی به دست آمد که عبارتند از: چالش های مرتبط با برنامه هدایت‌تحصیلی، مشکلات دانش‌آموزان در انجام موفق هدایت‌تحصیلی، عدم آماده‌سازی مشاوران قبل از اشتغال در مدرسه، موانع عملکرد حرفه ای مشاور حین اشتغال در مدرسه و چالش‌های هویت‌حرفه‌ای مشاوران. شناخت و بررسی چالش‌های مشاوران تازه کار پیرامون برنامه هدایت‌تحصیلی، به تأثیرگذاری بیشتر آنها و همکاری هر چه بیشتر با معلمان، مدیران و خانواده ها در جهت بالابردن سطوح رشدی دانش‌آموزان خواهد انجامید. نتیجه ی این بررسی ها در حوزه های رشد تحصیلی، شغلی و شخصی/اجتماعی دانش‌آموزان به طور موفقیت آمیزی نمایان خواهد شد.
مقاله علمی - پژوهشی
پژوهش های مشاوره ای مبتنی بر فرهنگ ایرانی اسلامی
مهدیه دهقان نیری؛ زهرا هاشمی؛ فاطمه فیاض؛ فاطمه باقرصاد
چکیده
خانواده یکی از مهمترین بسترهایی است که می توان تربیت مبتنی بر اسلام را در آن محقق کرد. در زمینه فرزند پروری، راه های عملی و ابزارهای مختلفی وجود دارد. با توجه به آموزه های غنی دین مبین اسلام، یکی از اصلی ترین راهبردها، بکارگیری ابزار کلام است. هدف این پژوهش مشخص کردن اثرگذاری بسته آموزشی تربیت عاطفی مبتنی بر کلام، بر توانایی کلام کودکان، ...
بیشتر
خانواده یکی از مهمترین بسترهایی است که می توان تربیت مبتنی بر اسلام را در آن محقق کرد. در زمینه فرزند پروری، راه های عملی و ابزارهای مختلفی وجود دارد. با توجه به آموزه های غنی دین مبین اسلام، یکی از اصلی ترین راهبردها، بکارگیری ابزار کلام است. هدف این پژوهش مشخص کردن اثرگذاری بسته آموزشی تربیت عاطفی مبتنی بر کلام، بر توانایی کلام کودکان، رابطه والد-کودک و تربیت اسلامی است. پژوهش در سال 1399 با روش نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل اجرا شده است. 60 تن از مادران تهرانی دارای کودک 5/3 تا 5/6 سال که به فضای مجازی دسترسی داشتند، جامعه آماری پژوهش را تشکیل دادند. ابزارهای پژوهش مقیاس های رابطه والد - کودک پیانتا (1994)، تربیت اسلامی اسحاقی (1397) و توانایی کلام نیک اخوت (1398) می باشند. داده های پژوهش با روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تحلیل قرار گرفت، که با درنظر گرفتن تفاوت میانگین ها در هر سه مقیاس مذکور مشخص شد که آموزشهای ارائه شده بعد از یک ماه همچنان اثرگذار بوده است. در مجموع نتایج حاکی از آن بود که تربیت عاطفی مبتنی بر کلام در بالا بردن توانایی کلام کودکان، رابطه والد - کودک و تربیت اسلامی به طور معناداری در کودکان زیر 7 سال اثرگذار است.
مقاله علمی - پژوهشی
مشاوره مدرسه
محمدحسین جوکار؛ نجف طهماسبی پور؛ صادق نصری
چکیده
هدایت تحصیلی-شغلی در دوره متوسطه اول، زیر نظر مشاور مدرسه رقم می‌خورد و میزان آگاهی و مهارت مشاوران در اجرای صحیح این فرایند و سرنوشت دانش آموزان تعیین‌کننده است. پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی آموزش هدایت تحصیلی_شغلی بر دانش و مهارت مشاوران مدارس متوسطه اول صورت پذیرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_پس آزمون با گروه کنترل ...
بیشتر
هدایت تحصیلی-شغلی در دوره متوسطه اول، زیر نظر مشاور مدرسه رقم می‌خورد و میزان آگاهی و مهارت مشاوران در اجرای صحیح این فرایند و سرنوشت دانش آموزان تعیین‌کننده است. پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی آموزش هدایت تحصیلی_شغلی بر دانش و مهارت مشاوران مدارس متوسطه اول صورت پذیرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مشاوران مدارس متوسطه اول شاغل در سال تحصیلی1401-1400 مناطق 21گانه شهرستان های استان تهران بودند که تعداد30 نفر بصورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به روش تصادفی در دوگروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. پیش از هرگونه مداخله پیش آزمون گرفته شد و سپس گروه آزمایش 8 جلسه مداخله آموزش هدایت تحصیلی-شغلی را دریافت نمودند و درپایان از هردو گروه پس آزمون اخذ شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته سنجش دانش و مهارت مشاوران در زمینه هدایت تحصیلی بودکه با توجه به عدم وجود پرسشنامه مناسب این پژوهش، طراحی شده و پس ازکسب اطمینان از روایی و پایایی، توزیع شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها تحلیل کوواریانس بوده و یافته های پژوهش حاکی از این بود که آموزش ویژه هدایت تحصیلی-شغلی، بطور معناداری باعث بهبود دانش و مهارت مشاوران مدارس متوسطه اول شهرستانهای استان تهران شده است. لذا می توان نتیجه گرفت که آموزش ویژه هدایت تحصیلی-شغلی ارائه شده در این پژوهش می‌تواند بر بهبود دانش و مهارت مشاوران اثربخش واقع شود و مورد استفاده متولیان تربیت مشاور مدرسه در نظام آموزش عالی و نظام آموزش و پرورش ایران قرار‌گیرد.
مقاله علمی - پژوهشی
روان شناسی
زیبا مهدوی؛ احمد کربلایی محمد میگونی؛ حسین رضابخش
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه‌ای تنظیم هیجان در رابطه با طردشدگی از سوی والدین و درد ذهنی در افراد مبتلا به جرح خویشتن می‌باشد. روش پژوهش توصیفی به شیوه معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل نوجوانان دختر و پسر مبتلا به جرح خویشتن شهرستان رباط‌کریم و اسلامشهر تهران در تابستان سال 1398 بود که حجم نمونه 204 نفر، بصورت در ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه‌ای تنظیم هیجان در رابطه با طردشدگی از سوی والدین و درد ذهنی در افراد مبتلا به جرح خویشتن می‌باشد. روش پژوهش توصیفی به شیوه معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل نوجوانان دختر و پسر مبتلا به جرح خویشتن شهرستان رباط‌کریم و اسلامشهر تهران در تابستان سال 1398 بود که حجم نمونه 204 نفر، بصورت در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس سیاهه کارکردهای خودجرحی کلونسکی و گلن (ISAS)، پرسشنامه خودآسیب‌رسانی سانسون و همکاران (SHI)، مقیاس دشواری تنظیم هیجانی گراتز و روئمر (DERS)، پرسشنامه پذیرش- طرد والدینی روهنر (PARQ)، مقیاس درد ذهنی اورباخ و میکولینسر (OMMP) بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها به روش معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار ایموس 24 انجام گرفت. نتایج حاصل از یافته‌ها نشان داد مدل مفهومی پژوهش که در آن فرض شده بود طردشدگی از سوی والدین و درد ذهنی و تنظیم هیجان، رفتارهای جرح‌خویشتن را پیش‌بینی می‌کنند، با داده‌های گردآوری شده برازش دارد. طرد والدینی به واسطه تنظیم هیجان بر جرح خویشتن (148/0=β، 050/0=P) نقش غیرمستقیم داشت. طرد از سوی والدین بعنوان بیش آمادگی که در کودکی شکل می‌گیرد موجب متوسل شدن فرد به راهبردهای تنظیم‌هیجانی ناسازگارانه در پاسخ به درد ذهنی که از طرد والدین نشأت می‌گیرد، می‌شود که در نهایت رفتارهای جرح‌خویشتن را بعنوان راهبردهای رفتاری موجب می‌شود.
مقاله علمی - پژوهشی
روان درمانی
حسن جرفی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی رنگ‌آمیزی ماندالا بر اضطراب امتحان، سلامت روان و توجه بود. طرح پژوهش آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه اول در شهر اصفهان در سال 1402-1401 بود که از بین آنها تعداد 30 نفر از دانش‌آموزانی که در پرسشنامه اضطراب امتحان ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی رنگ‌آمیزی ماندالا بر اضطراب امتحان، سلامت روان و توجه بود. طرح پژوهش آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه اول در شهر اصفهان در سال 1402-1401 بود که از بین آنها تعداد 30 نفر از دانش‌آموزانی که در پرسشنامه اضطراب امتحان (فریدمن و بنداس-جاکوب، 1997) نمره بالاتر از نقطه برش کسب کرده بودند به صورت تصادفی انتخاب و به همین روش در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. در مرحله بعد از هر دو گروه در ابتدا پیش‌آزمون به عمل آمد و آزمودنی‌ها پرسشنامه سلامت روان (گلدبرگ، 1972) و پرسشنامه توجه (براون و رایان، 2003) را تکمیل نمودند. سپس آزمودنی‌های گروه آزمایش در معرض مداخله (رنگ‌آمیزی ماندالا) قرار گرفتند اما آزمودنی‌های گروه کنترل هیچگونه مداخله‌ای دریافت نکردند. پس از پایان مداخلات بار دیگر از هر دو گروه پس‌آزمون به عمل آمد. داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس چند متغیری و تحلیل کوواریانس تک متغیری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که رنگ‌آمیزی ماندالا بر کاهش اضطراب امتحان و بهبود سلامت روان و توجه دانش‌آموزان اثر معنی‌دار دارد. پیشنهاد می شود با انتشار نتایج و کاربست بیشتر این درمان به مراکز مشاوره و روان درمانی مدارس، به کاهش اضطراب امتحان به وضعیت مطلوب سلامت روان و ذهن آگاهی دانش آموزان کمک نمود.
مقاله علمی - پژوهشی
روان شناسی
ابوالقاسم عیسی مراد
چکیده
وضعیت اختلالات و آسیب‌های روانی در افراد مراجعه‌کننده به مراکز خدمات روان‌شناختی می‌تواند هم نشان‌گر وضعیت روانی افراد جامعه و هم دیدگاه مردم نسبت به استفاده از خدمات روان‌شناختی و مشاوره باشد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف وضعیت‌سنجی اختلالات روانی در مراجعین مراکز خدمات روان‌شناختی و مشاوره شهر تهران به انجام رسید. تحقیق ...
بیشتر
وضعیت اختلالات و آسیب‌های روانی در افراد مراجعه‌کننده به مراکز خدمات روان‌شناختی می‌تواند هم نشان‌گر وضعیت روانی افراد جامعه و هم دیدگاه مردم نسبت به استفاده از خدمات روان‌شناختی و مشاوره باشد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف وضعیت‌سنجی اختلالات روانی در مراجعین مراکز خدمات روان‌شناختی و مشاوره شهر تهران به انجام رسید. تحقیق حاضر بر اساس هدف، از نوع کاربردی و از نظر ماهیت روش تحقیق، از نوع تحقیقات توصیفی - پیمایشی بود. جامعه تحقیق شامل مراجعین مرکز خدمات روان‌شناختی نسیم آرامش در شهر تهران بود. حجم نمونه در این تحقیق برابر با 300 نفر محاسبه شد. روش نمونه‌گیری به صورت نمونه‌گیری دردسترس بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های توصیفی و استنباطی در نرم‌افزار SPSS نسخه 27 استفاده شد. ابزار پژوهش مشتمل بر آزمون اختلالات روان‌شناختی SCL90 بود. یافته‌های پژوهش نشان داد که نشانه‌های اختلال روانی افسردگی، وسواس اجباری، افکار پارانوئید و اضطراب بیشترین میزان شیوع را در میان مراجعان داشتند. ضمن این که زنان نسبت به مردان در مقیاس‌های شکایات جسمانی، افسردگی، اضطراب، ترس مرضی و مقیاس کلی از وضعیت نامطلوب‌تری رنج می‌بردند. این نتایج گویای این است که عموم افراد مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره در کشور ما از وضعیت روان‌شناختی چندان مطلوبی برخوردار نیستند و از سویی، زمانی به مراکز خدمات روانی رجوع می‌کنند که درگیر انواع اختلالات و آسیب-های روانی هستند و به عبارتی، رهایی از رنج‌های روانی نسبت به ضرورت رشد فردی در میان مراجعان مراکز روان‌شناختی اولویت دارد.
