روان شناسی
محمدجواد نیک‌زاد؛ جعفر جعفر جدیری؛ مسعود نورعلیزاده میانجی
چکیده
قاعده این است که انسان‌‌ها قطعیت را به بلاتکلیفی ترجیح می‌‌دهند؛ یعنی وقتی می‌‌دانیم که آینده‌‌ای هست، اما نمی‌‌دانیم در آینده چه اتفاقی می‌‌افتد، انتخاب افراد این است که قطعاً در زمان حال شوکه شوند تا اینکه منتظر یک موقعیت پیش‌‌‌بینی‌‌ناپذیر باشند. این موضوع، شرایط را برای اضطراب در هرکسی مهیا می‌کند؛ و این بستگی ...
بیشتر
قاعده این است که انسان‌‌ها قطعیت را به بلاتکلیفی ترجیح می‌‌دهند؛ یعنی وقتی می‌‌دانیم که آینده‌‌ای هست، اما نمی‌‌دانیم در آینده چه اتفاقی می‌‌افتد، انتخاب افراد این است که قطعاً در زمان حال شوکه شوند تا اینکه منتظر یک موقعیت پیش‌‌‌بینی‌‌ناپذیر باشند. این موضوع، شرایط را برای اضطراب در هرکسی مهیا می‌کند؛ و این بستگی دارد که فرد تا چه حد میتواند بلاتکلیفی را تحمّل کند. پژوهش حاضر به هدف شناسایی الگوی تحمل بلاتکلیفی برای کاهش اضطراب براساس منابع اسلامی انجام شد. این پژوهش به لحاظ هدف، از نوع تحقیقات بنیادی و به لحاظ رویکرد، کیفی است. به‌منظور تحلیل مؤلفه‌ها، از جملات توصیفی - تبیینی موجود در متون اسلامی در چارچوب روش «روش مدل‌یابی مفاهیم و سازه‌های روان‌شناختی از متون اسلامی (آیات و روایات)» استفاده و از تکنیک‌های روش اَسنادی برای گردآوری اطلاعات بهره گرفته شد. از بررسی روایی‌محتوا توسط هفت کارشناس خبره، سه مفهوم: نفس‌مطمئنه، اطمینان و سکینه به‌دست آمد که براساس آن، ابعاد و مؤلفه͏های تحمل بلاتکلیفی تبیین و در نهایت الگوی مدنظر شناسایی شد. تحمل بلاتکلیفی در رویکرد اسلامی، دو مؤلفۀ بنیادی دارد؛ یکی «خداآگاهی» و دیگری، «ادراک و هماهنگی با واقعیت‌های توحیدی» است که با ایجاد «باور مثبت نسبت به بلاتکلیفی» بنیان این ویژگی شخصیتی شکل می‌گیرد و فرد با «رضا / پذیرش»، «خیرباوری»، «توکل» و «تفویض»، در موقعیت͏های مبهم و بلاتکلیفی احساس ناکامی نداشته و اضطرابش کاهش می‌یابد.
مهدی ارخودی قلعه نوئی؛ مرضیه حقایقی؛ طلیعه سعیدی رضوانی
چکیده
همه گیری کروناویروس در جهان و ایران موجب مشکلات جسمی و روانی بسیاری از جمله اضطراب در افراد شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه‌ای امید به زندگی در رابطه باورهای مذهبی و اضطراب بیماری کروناویروس بود. طرح پژوهش توصیفی همبستگی و به عبارت دقیق‌تر تحلیل مسیر بود. جامعه آماری کلیه افراد 18 تا 60 ساله بودند که طی یک فراخوان اینترنتی در ...
بیشتر
همه گیری کروناویروس در جهان و ایران موجب مشکلات جسمی و روانی بسیاری از جمله اضطراب در افراد شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه‌ای امید به زندگی در رابطه باورهای مذهبی و اضطراب بیماری کروناویروس بود. طرح پژوهش توصیفی همبستگی و به عبارت دقیق‌تر تحلیل مسیر بود. جامعه آماری کلیه افراد 18 تا 60 ساله بودند که طی یک فراخوان اینترنتی در پژوهش شرکت کردند. پرسشنامه‌های اضطراب بیماری کروناویروس، امید به زندگی و باورهای مذهبی به صورت آنلاین برای شرکت کنندگان ارسال شد و تعداد 1115 نفر (825 زن و 290 نفر مرد) به صورت در دسترس به پرسشنامه‌ها پاسخ گفتند. داده‌ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS19 و AMOUS تحلیل شد. نتایج نشان داد مدل پیشنهادی اصلاح شده از برازش مناسبی برخوردار است(75/48=2، 13=df، 20/0=P، 75/3=2/df، 94/0= GFI، 92/0=AGFI، 98/0=CFI، 98/0=NFI، 058/0=RMSEA و 33/518=AIC). اثر غیر مستقیم باورهای مذهبی بر اضطراب بیماری کروناویروس با میانجی گری امید به زندگی معنی دار بود. همچنین اثر مستقیم و مثبت باورهای مذهبی بر امید به زندگی (با دو مؤلفه تفکر راهبردی و تفکر عاملی) و نیز اثر مستقیم و منفی امید به زندگی (با دومولفه تفکر راهبردی و تفکر عاملی) با اضطراب بیماری کروناویروس معنی دار بود. با استفاده از تقویت باورهای مذهبی در افراد، می‌توان به طور غیر مستقیم اضطراب بیماری کروناویروس را در همه گیری این بیماری کاهش داد.
فاطمه باقری؛ زینب خانجانی؛ تورج هاشمی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای سوگیری توجه نسبت به تهدید بین اختلالات درونی‌سازی شده و برونی‌سازی شده بود. ابتدا با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای، به والدین 700 نفر از کودکان پسر رده سنی 12-11 سال مقطع ابتدایی در شهرستان تبریز پرسشنامه سی بی سی آل ارائه شد و از بین این تعداد 80 کودک که مبتلا به اختلالات افسردگی، اضطراب، ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای سوگیری توجه نسبت به تهدید بین اختلالات درونی‌سازی شده و برونی‌سازی شده بود. ابتدا با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای، به والدین 700 نفر از کودکان پسر رده سنی 12-11 سال مقطع ابتدایی در شهرستان تبریز پرسشنامه سی بی سی آل ارائه شد و از بین این تعداد 80 کودک که مبتلا به اختلالات افسردگی، اضطراب، بیش فعالی و پرخاشگری بودند (برای هر اختلال 20 دانشآموز)، انتخاب شدند. سپس نحوه اجرا آزمون به هر دانشآموز توضیح داده شد و نهایتاً با استفاده از آزمون رایانهای دات- پروب سوگیری توجه در این کودکان بررسی شد. یافتهها نشان داد که سوگیری توجه نسبت به تهدید در کودکان دارای نشانگان افسردگی با کودکان دارای نشانگان پرخاشگری متفاوت می باشد. علاوه بر آن، سوگیری توجه نسبت به تهدید در کودکان دارای نشانگان اضطراب با کودکان دارای نشانگان بیش فعالی متفاوت است ولی بین سوگیری توجه نسبت به تهدید در کودکان دارای نشانگان اضطراب و کودکان داری نشانگان پرخاشگری تفاوتی دیده نشد. همینطور بین سوگیری توجه نسبت به تهدید در کودکان دارای نشانگان افسردگی با کودکان دارای نشانگان بیش فعالی تفاوتی به دست نیامد.
سمیرا طاوسی؛ عبدالله شفیع آبادی؛ حسین سلیمی بجستانی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مؤلفه‌های تربیت جنسی به مادران بر اضطراب دختران پایه پنجم و ششم صورت گرفت. روش پژوهش تجربی با پیش‌آزمون – پس‌آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر پایه پنجم و ششم شهرستان قدس در سال تحصیلی 93-94 بودند. ابزار تحقیق نیز پرسشنامه اضطراب حالت _ صفت اشپیل برگر (STAI) بود. ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مؤلفه‌های تربیت جنسی به مادران بر اضطراب دختران پایه پنجم و ششم صورت گرفت. روش پژوهش تجربی با پیش‌آزمون – پس‌آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر پایه پنجم و ششم شهرستان قدس در سال تحصیلی 93-94 بودند. ابزار تحقیق نیز پرسشنامه اضطراب حالت _ صفت اشپیل برگر (STAI) بود. نمونه پژوهش حاضر 30 نفر از دانش آموزان مدارس ابتدایی شهرستان قدس بودند که به روش تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند و سپس به روش تصادفی ساده در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. ابتدا از تمام افراد نمونه پیش‌آزمون گرفته شد. در ادامه مادران دانش آموزان گروه آزمایش طی شش جلسه تحت آموزش مؤلفه‌های تربیت جنسی قرار گرفتند و در انتها پس‌آزمون از اعضای نمونه گرفته شد. نتایج تجزیه‌وتحلیل با استفاده از آزمون ANCOVA (تحلیل کوواریانس تک متغیری) نشان‌دهنده تفاوت معناداری بین دو گروه با 99 در صد اطمینان بود. میانگین تعدیل شدۀ متغیر اضطراب در گروه آزمایش و در گروه کنترل نشانگر اضطراب کمتر در گروه آزمایش بود. در متغیر اضطراب صفت و متغیر اضطراب حالت نیز میانگین تعدیل شده در گروه آزمایش و در گروه کنترل نشان داد که اضطراب صفت و حالت در گروه آزمایش کاهش یافته است؛ بنابراین در پژوهش حاضر محقق به این نتیجه رسید که آموزش مؤلفه‌های تربیت جنسی به مادران بر کاهش اضطراب دختران مؤثر بوده است.
حسین قمری کیوی؛ سید محمد بصیر امیر؛ عسگر فرزانه؛ عفت قوی بازو
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ماندالا درمانی در کاهش اضطراب نوجوانان انجام شد. پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون گسترش‌یافته با یک گروه آزمایش و دو گروه مقایسه بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان مقطع دبیرستان شهرستان گرمی با دامنه سنی 15 تا 18 سال تشکیل می‌دادند که از میان آن‌ها 45 نفر به‌تصادف انتخاب شد و در ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ماندالا درمانی در کاهش اضطراب نوجوانان انجام شد. پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون گسترش‌یافته با یک گروه آزمایش و دو گروه مقایسه بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان مقطع دبیرستان شهرستان گرمی با دامنه سنی 15 تا 18 سال تشکیل می‌دادند که از میان آن‌ها 45 نفر به‌تصادف انتخاب شد و در سه گروه، یک گروه آزمایش (15 نفر) و دو گروه مقایسه (هر گروه 15 نفر) به‌تصادف گمارده شدند. آزمودنی‌ها پرسشنامه اضطراب موقعیتی اشپیلبرگر (1983) را در دو نوبت (پیش‌آزمون و پس‌آزمون) تکمیل کردند. از گروه آزمایش خواسته شد که به مدت 20 دقیقه به رنگ‌آمیزی طرح ماندالا بپردازند، همچنین از گروه اول مقایسه خواسته شد که به مدت 20 دقیقه به رنگ‌آمیزی صفحه شطرنجی مشغول شوند و از گروه دوم مقایسه نیز خواسته شد به مدت 20 دقیقه به کشیدن نقاشی آزاد بپردازند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که تفاوت میان گروه‌ها در پس‌آزمون اضطراب از لحاظ آماری معنادار است، به این معنی که هر سه روش رنگ‌آمیزی ماندالا، رنگ‌آمیزی صفحه شطرنجی و نقاشی آزاد در کاهش اضطراب مؤثر بوده‌اند. در ادامه نتایج حاصل از آزمون تعقیبی بنفرونی نشان داد روش رنگ‌آمیزی ماندالا نسبت به دو روش دیگر تأثیر بیشتری داشته است. این تفاوت میتواند بر اثر فراخوانی کنش‌های خود برای یکپارچه‌سازی فعالیت‌ها در جریان درگیر شدن آزمودنی‌ها در رنگ‌آمیزی ماندالا تفسیر شود.
اصغر جعفری؛ صبا جعفری؛ سیدمجید حسینی
چکیده
پژوهش حاضر به منظور تاثیر آموزش توانمندسازی روان‌شناختی درکاهش اضطراب و بهبود کارکردهای اجرایی در زنان دارای همسر معتاد انجام شد. جامعه آماری زنان دارای همسر معتاد در شهرستان زنجان بودند. 30 زن دارای همسر معتاد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور تاثیر آموزش توانمندسازی روان‌شناختی درکاهش اضطراب و بهبود کارکردهای اجرایی در زنان دارای همسر معتاد انجام شد. جامعه آماری زنان دارای همسر معتاد در شهرستان زنجان بودند. 30 زن دارای همسر معتاد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و یک پیگیری 2 ماهه بود. سطح اولیه اضطراب و کارکردهای اجرایی همه شرکت کنندگان بوسیله پرسشنامه های اضطراب بک و آزمون برج لندن اندازه گیری شدند. آموزش توانمندسازی روان‌شناختی در 8 جلسه برای شرکت کنندگان در گروه آزمایش اجرا شد. دوباره در سطح اضطراب و کارکردهای اجرایی همه شرکت کنندگان در مرحله پس آزمون و پیگیری اندازه گیری شدند. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و t استودنت تحلیل شدند. نتایج نشان داد که سطح اضطراب شرکت‌کنندگان در برنامه توانمندسازی به طور معناداری پایین تر اما کارکردهای اجرایی (برنامه ریزی، سازماندهی، حل مساله) آنان بالاتر از گروه کنترل بود (P< 0.01). طبق نتایج آزمون t استودنت این تغییرات در مرحله پیگیری هم مشاهده شد. نتایج شواهدی را پیشنهاد می‌کند که آموزش توانمندسازی روان‌شناختی یک روش روانی- آموزشی مناسبی برای کاهش اضطراب و ارتقاء کارکردهای اجرایی می‌باشد.
ناصر یوسفی
چکیده
هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی دو روی آورد شناخت درمانی مذهب محور و معنادرمانگری در کاهش نشانگان پرخاشگری، افسردگی و اضطراب دانشجویان صورت گرفت. روش: جامعه تحقیق شامل کلیه دانشجویان مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانشگاه کردستان بود که از این جامعه 90 دانشجو به شیوه تصادفی انتخاب شدند، با استفاده از فهرست تجدید نظر شده نشانه های ...
بیشتر
هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی دو روی آورد شناخت درمانی مذهب محور و معنادرمانگری در کاهش نشانگان پرخاشگری، افسردگی و اضطراب دانشجویان صورت گرفت. روش: جامعه تحقیق شامل کلیه دانشجویان مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانشگاه کردستان بود که از این جامعه 90 دانشجو به شیوه تصادفی انتخاب شدند، با استفاده از فهرست تجدید نظر شده نشانه های مرضی SCL-90-R دروگاتیس، 1975 و مصاحبه تشخیصی تکمیلی بر مبنای DSM IV-R میزان پرخاشگری، افسردگی و اضطراب آزمودنی ها تعیین شدند و به تصادف در سه گروه 30 نفری (گروه شناخت درمانی مذهب محور، معنادرمانگری و گواه) قرار گرفتند، با استفاده از مقیاس SCL-90-R میزان پرخاشگری، افسردگی و اضطراب آزمودنی ها، در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری اندازه گیری شد، یافته: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیری نشان داد که روی آورد شناخت درمانی مذهب محور و معنادرمانگری در کاهش نشانگان پرخاشگری، اضطراب و افسردگی موثرند و اثر آن‌ها در مرحله پیگیری ماندگار است، همچنین نتایج پژوهش نشان داد، بین دو روی آورد شناخت درمانی مذهب محور و معنادرمانگری در کاهش اضطراب و پرخاشگری تفاوت معناداری وجود ندارد، اما روی آورد شناخت درمانی مذهب محور در کاهش افسردگی موثرتر از معنا درمانگری بود
بهناز عطاری؛ عبدالله شفیع آبادی
چکیده
هدف این پژوهش حاضر تعیین کارایی آموزش هنر نقاشی در کاهش میزان اضطراب دانش آموزان پسر سال سوم ابتدایی منطقه دو آموزش و پرورش تهران در سال تحصیلی 89-88 است، روش پژوهش از نوع آزمایشی و طرح پژوهش از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بوده است، به منظور اجرای پژوهش از میان دبستان های پسرانه منطقه دو آموزش و پرورش، یک دبستان بطور تصادفی انتخاب ...
بیشتر
هدف این پژوهش حاضر تعیین کارایی آموزش هنر نقاشی در کاهش میزان اضطراب دانش آموزان پسر سال سوم ابتدایی منطقه دو آموزش و پرورش تهران در سال تحصیلی 89-88 است، روش پژوهش از نوع آزمایشی و طرح پژوهش از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بوده است، به منظور اجرای پژوهش از میان دبستان های پسرانه منطقه دو آموزش و پرورش، یک دبستان بطور تصادفی انتخاب گردید، سپس 123 نفر از پسران دانش آموز با استفاده از پرسشنامه مقیاس اضطراب کودکان مورد ارزیابی قرار گرفتند، 30 نفر از کودکان مضطرب به طور تصادفی به دو گروه 15 نفره واگذار شدند، گروه آزمایش به مدت 10 جلسه که مدت هر جلسه 40 دقیقه بود تحت آموزش هنر نقاشی قرار گرفتند و به 15 نفر دیگر به عنوان گرونه کنترل هیچ نوع آموزشی داده نشد، پس از آموزش ،مجددا از هر دو گروه آزمایش و کنترل، آزمون گرفته شد، برای تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس استفاده گردید، نتایج بدست آمده حاکی از آن است که تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش و کنترل وجود دارد که بیانگر اثربخش بودن آموزش هنر نقاشی بر کاهش اضطراب است.
مریم برجی پور؛ حسن اسد زاده
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی آموزش مبتنی بر تاب آوری در کاهش اضطراب دانش آموزان انجام شد. جامعه ی آماری پژوهش عبارت بود از کلیه ی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه منطقه 19 شهر تهران که در سال تحصیلی 90- 1389 مشغول به تحصیل بودند. به منظور انتخاب نمونه ی آماری پژوهش، تعداد 120 تن از دانش آموزان با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی آموزش مبتنی بر تاب آوری در کاهش اضطراب دانش آموزان انجام شد. جامعه ی آماری پژوهش عبارت بود از کلیه ی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه منطقه 19 شهر تهران که در سال تحصیلی 90- 1389 مشغول به تحصیل بودند. به منظور انتخاب نمونه ی آماری پژوهش، تعداد 120 تن از دانش آموزان با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. بدین ترتیب که در مرحله ی اول از 19 منطقه آموزش و پرورش شهر تهران، یک منطقه به صورت تصادفی انتخاب گردید. در مرحله دوم دو مدرسه از منطقه ی مورد نظر و در مرحله سوم ، شش کلاس درس از چهل و هفت کلاس موجود در آن مدرسه، به صورت تصادفی انتخاب شدند. آنگاه با اجرای آزمون اضطراب کتل و تاب آوری کونور –دیویدسون، تعداد 40 تن از دانش آموزان گروه نمونه که نمره ی بالاتر از میانگین در آزمون اضطراب و نمره پایین تر از میانگین در آزمون تاب آوری کسب کرده بودند انتخاب شدند. با توجه به نیمه آزمایشی بودن پژوهش، به طور تصادفی 20 تن از آنان در گروه کنترل و 20 تن دیگر در گروه آزمایش جایگزین شدند نتایج نشان داد بین میانگین های دو گروه آزمایش و کنترل در سطح a= 0/05 در عامل اضطراب کل، اضطراب آشکار و اضطراب پنهان و همچنین عامل تاب آوری تفاوت معنادار وجود داشت.بدین معنی که دانش آموزانی که آموزش مبتنی بر تاب آوری را دیده بودند در مقایسه با دانش آموزانی که این آموزش را ندیده بودند در پس آزمون، عامل اضطراب نمرات پایین تر و در عامل تاب آوری نمرات بالاتری کسب کردند. این نتایج می تواند کاربردهایی برای چگونگی کاهش اضطراب دانش آموزان داشته باشد که در مقاله ی حاضر به آن پرداخته می شود.
