نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان شناسی دانشگاه کاشان

2 کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر

3 دانشجوی دکتری مددکاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

پژوهش حاضر به منظور تاثیر آموزش توانمندسازی روان‌شناختی درکاهش اضطراب و بهبود کارکردهای اجرایی در زنان دارای همسر معتاد انجام شد. جامعه آماری زنان دارای همسر معتاد در شهرستان زنجان بودند. 30 زن دارای همسر معتاد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و یک پیگیری 2 ماهه بود. سطح اولیه اضطراب و کارکردهای اجرایی همه شرکت کنندگان بوسیله پرسشنامه های اضطراب بک و آزمون برج لندن اندازه گیری شدند. آموزش توانمندسازی روان‌شناختی در 8 جلسه برای شرکت کنندگان در گروه آزمایش اجرا شد. دوباره در سطح اضطراب و کارکردهای اجرایی همه شرکت کنندگان در مرحله پس آزمون و پیگیری اندازه گیری شدند. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و t استودنت تحلیل شدند. نتایج نشان داد که سطح اضطراب شرکت‌کنندگان در برنامه توانمندسازی‌ به طور معناداری پایین تر اما کارکردهای اجرایی (برنامه ریزی، سازماندهی، حل مساله) آنان بالاتر از گروه کنترل بود (P< 0.01). طبق نتایج آزمون t استودنت این تغییرات در مرحله پیگیری هم مشاهده شد. نتایج شواهدی را پیشنهاد می‌کند که آموزش توانمندسازی روان‌شناختی یک روش روانی- آموزشی مناسبی برای کاهش اضطراب و ارتقاء کارکردهای اجرایی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of psychological empowering on reducing anxiety and improving executive functions of women with addictive spouse

نویسندگان [English]

  • Asghar Jafari 1
  • saba jafari 2
  • s h 3

1 Assistant of Psychology, Faculty of Human Science, University of Kashan, Kashan, Iran

2 conselind

3

چکیده [English]

Present study aimed to determine the effectiveness of empowering on reducing anxiety and improving executive functions of women with addictive spouse. population was women with addictive spouse in Zanjan. 40 women with addictive spouse simple randomly were selected and assigned in experimental and control groups. Experimental design was pretest- posttest with control group and follow- up after 2 mouths. Baseline of anxiety and executive functions of all participants were measured. Psychological empowering was trained to experimental group in 10 sessions and anxiety and executive functions of all participants was measured in posttest and follow-up and data were analyzed using tests of covariance and t - student. Results indicated that level of anxiety of participants in empowering sessions significantly was lower than control group, but executive functions (planning, organizasion, problem solving) was more than control group (P<0.01). According to results of t- student, these changes observed in follow up. The results of research provide some evidence to suggest that Psychological empowering is an appropriate psychoeducational approach for reducing anxiety and improving executive functions of women with addictive spouse.

کلیدواژه‌ها [English]

  • empowering
  • women with addictive spouse
  • Anxiety
  • executive functions
اصغری، فرهاد؛ قاسمی جوینه، رضا؛ حسینی صدیق، مریم السادات؛ جامعی، مینو. (1395). اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر تنظیم هیجان و کیفیت زندگی زنان دارای همسر معتاد. فرهنگمشاورهوروان‌درمانی، 7(26)، 115-132.
آقابخشی، حمید. (1385). اعتیادوآسیب‌شناسیخانواده:مصون‌سازیکودکاندربرابراعتیاد. تهران: دانش آفرین.
جعفری، صبا. (1391). تأثیر توانمندسازی زنان دارای همسران معتاد در کاهش اضطراب وبهبود کارکردهای اجرایی آنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر.
جعفری شیرازی، فائزه. (1392). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر بالا بردن خودکارآمدی زنان سرپرست خانوار شهرداری شهر تهران. پژوهش‌نامه زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 3(2)، 70-47.
شاهنده، خندان؛ محمد بیگی، زهره؛ جمشیدی، انیسه. (1385). تشکیل گروه‌های خودیار زنان سرپرست خانوار در منطقه 17 شهرداری تهران، گامی در جهت توانمندسازی زنان. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، ویژه‌نامه تحقیقات جمعیتی، 31-36.
عبدالهی، بیژن. (1384). توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان: ابعاد و اعتبار‎سنجی بر اساس مدل معادلات ساختاری. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 11(35-36)، 37-64.
علیجانی، فاطمه. (1395). اثربخشی برنامه‌های توانمندسازی شغلی مبتنی بر نظریه شناختی- اجتماعی در خودکارآمدی حرفه‌ای و جهت‌گیری آینده در زنان سرپرست خانوار. پایان‌نامه دکتری. رشته مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.
علیزاده، حمید. (1385). رابطه کارکردهای اجرایی عصبی- شناختی با اختلال‌های رشدی. تازه‌های علوم شناختی، 8(4)، 57-70.
قمری‌گیوی، حسین؛ نادر، مقصود؛ دهقانی، فرشته. (1393). بررسی اثربخشی توان‌بخشی شناختی در بازسازی کارکردهای اجرایی بیماران وسواسی- جبری. روان‌شناختی بالینی، 16(4)، 101-128.
کاویانی، حسین؛ موسوی، اشرف السادات. (1387). ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه اضطراب بک در طبقات سنی و جنسی جمعیت ایرانی. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 66(2)، 126-140.
کلنی، سیمین دخت؛ نامداری، کوروش؛ عریضی، حمیدرضا. (1392). رابطه توانمندی‌های شخصیتی با عملکرد وظیفه‌ای و زمینه‌ای. فرهنگمشاورهوروان‌درمانی، 4(14)، 75-97.
محمدی فر، محمدعلی؛ طالبی، ابوالفضل؛ طباطبایی، سید موسی. (1389) تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر عملکرد خانواده در زنان دارای همسر معتاد. اعتیادپژوهیسوءمصرفمواد، 4(16)، 25-39.
مشهدی، علی؛ میردورقی، فاطمه؛ حسین زاده ملکی، زهرا؛ حسنی، جعفری؛ حمزه لو، محمد. (1394). ساختار عاملی، اعتبار و روایی نسخه فارسی مقیاس نارسایی‌ها در کنش‌وری اجرایی بارکلی نسخه بزرگ‌سال. روان‌شناسی بالینی، 7(1)، 51-62.
نژادمحمد، ساتی. (1394). تأثیر درمان مبتنی بر الگوی ماتریکس در تغییر منبع کنترل و کاهش ولع مصرف و گرایش به مصرف شیشه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر.
نوری، عبدالحمید. (1391). مدیریتآموزشاثربخشدرسازمان. تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
نیلی احمدآبادی، زهرا؛ آرین، خدیجه؛ سعدی پور، اسماعیل. (1394). بررسی راهبردهای توانمندسازی مبتنی بر بازسازی شناختی -رفتاری بر تقویت خودپنداره زنان پس از طلاق شهر تهران. فرهنگمشاورهوروان‌درمانی، 6(21)، 39-66.
Anderson, W., & castiello, U. (2012). Neuropsychological evolution of deficits in Executive functioning for ADHD children with or without learning disabilities. Journal of Developmental Neuropsychology, 22(2), 501-531.
Barkley, R. A. (2011). Deficits in executive functioning scale (BDEFS). New York: Guilford Press.
Blair, C., zelazo, D & Greenberg, M. (2014). Themeasurment of Executive Functions in Early childhood. Journal of Developmental Neuropsychology, 28(2), 561-571.
Carlson, J., Sperry, J. & Lewis, A. (2005). Family therapy techniques: integration and tailoring. Published in Great Britain by Rutledge.
Cheeseman, S., Ferguson, C., & Cohen, L. (2015). The Experience of Single Mothers: Community and Other External Influences Relating to Resilience. Journal of The Australian Community Psychologist, 23(2), 78-90.
Conger, J. Rabindra, N., & Kanungo, H. (2002). The Empowerment Process: Integrating Theory and Practice. Journal of Academy of Management Review, 13(3), 770-782.
Coyne, G. (2012). An investigation of coping skills and quality of life among single sole supporting mothers. Journal of Anthropology, 18(3), 127–38.
Davis, C. (2010). Role occupancy, quality and psychological distress among Caucasian and African American women. Affilia. Journal of women and social work, 26(1), 83-89.
Dewettinck, K. (2011). Linking leadership empowerment behavior to employee attitudes and behavioural intentions. Journal of Personnel Review, 51 (1), 140- 152.
Gurbe-Farrel, B. (2016). Effect of education program in work empowerment among femal headed households. Journal of women and social work, 17(3), 23-34.
Kishor, M., Lakshmi, V., & Pandit, R. (2013). Psychiatric morbidity and marital satisfaction among spouses of men with alcohol dependence. Indian J Psychiatry. 11(1), 161–161.
Lezak, M. D., Howieson, D. B. & Loring, D. W. (2010). Neuropsychological Assessment (4th ed.). New York: Oxford University Press.
Meyer, B. D., & Sullivan, J. X. (2015). Further Results on Measuring the Well-Being of the Poor Using Income and Consumption. National Bureau of Economic Research, http://www.nber.org/papers/w13413.
Nawaz, F. (2015). Critical Factors of Women Entrepreneurship Development in Rural Bangladesh, BDRC. BDRWPS 5, Pp. 1-16.
Ongori, H., & Shunda, J. P. W. (2008). Managing Behind the Scenes: Employee Empowerment. The International Journal of Applied Economics and Finance, 2(2), 84-94.
Parsons, R. J. (2001). Specific practice strategies for empowerment based practice with women: A study of two groups. Affilia. journalof women and social work, 16(2), 159-179.
Sanni, L. (2012). Comparative Study of Female-Headed Households in the City of Abadan. A Journal of Cult African Women Student, 8(2), 1–12.
Schatz, E., Madhavan, S., & Williams, J. (2015). Female-headed Households Contending with AIDS-Related Hardship in a Rural South African Community. Journal of health and place, 17(1), 598-605.
Schultheiss, D. P. (2015). The interface of work and family life. Journal of Professional Psychology: Research and Practice, 37(2), 334-341.
Shallice, T. (2005). Specific impairments of planning. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B: Biological Sciences, 298, 199–209.
Waring, E. M. (2014). Enhancing Marital Intimacy through Facilitating Cognitive Self-Disclosure. Rutledge publication.