نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.

3 گروه روان‌شناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

همه گیری کروناویروس در جهان و ایران موجب مشکلات جسمی و روانی بسیاری از جمله اضطراب در افراد شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه‌ای امید به زندگی در رابطه باورهای مذهبی و اضطراب بیماری کروناویروس بود. طرح پژوهش توصیفی همبستگی و به عبارت دقیق‌تر تحلیل مسیر بود. جامعه آماری کلیه افراد 18 تا 60 ساله بودند که طی یک فراخوان اینترنتی در پژوهش شرکت کردند. پرسشنامه‌های اضطراب بیماری کروناویروس، امید به زندگی و باورهای مذهبی به صورت آنلاین برای شرکت کنندگان ارسال شد و تعداد 1115 نفر (825 زن و 290 نفر مرد) به صورت در دسترس به پرسشنامه‌ها پاسخ گفتند. داده‌ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS19 و AMOUS تحلیل شد. نتایج نشان داد مدل پیشنهادی اصلاح شده از برازش مناسبی برخوردار است(75/48=2، 13=df، 20/0=P، 75/3=2/df، 94/0= GFI، 92/0=AGFI، 98/0=CFI، 98/0=NFI، 058/0=RMSEA و 33/518=AIC). اثر غیر مستقیم باورهای مذهبی بر اضطراب بیماری کروناویروس با میانجی گری امید به زندگی معنی دار بود. همچنین اثر مستقیم و مثبت باورهای مذهبی بر امید به زندگی (با دو مؤلفه تفکر راهبردی و تفکر عاملی) و نیز اثر مستقیم و منفی امید به زندگی (با دومولفه تفکر راهبردی و تفکر عاملی) با اضطراب بیماری کروناویروس معنی دار بود. با استفاده از تقویت باورهای مذهبی در افراد، می‌توان به طور غیر مستقیم اضطراب بیماری کروناویروس را در همه گیری این بیماری کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Mediating Role of Hope in the Relationship between Religious Beliefs and Corona virus Disease Anxiety

نویسندگان [English]

  • mahdi arkhodi ghalenoei 1
  • Marziye Haghayeghi 2
  • Talieh Saeidi Rezvani 3

1 Department of Educational psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

2 Faculty of Educational sciences and Psychology, University of Tehran, Tehran, Iran

3 Department of Counseling and Educational Psychology, Faculty of Educational sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Background and purpose: The Epidemic coronavirus in the world and in Iran has caused many physical and psychological problems, including anxiety in people. The aim of the present study was to investigate the in the relationship between religious beliefs and Corona virus Disease Anxiety.
Materials and methods:The research design was descriptive-correlational, in other words, path analysis. The statistical population was all 18 to 60-year-olds who participated in the study during an online call. Three questionnaires including The Corona virus Disease Anxiety Scale (CDAS), Hope questionnaire and Religious Beliefs questionnaire were answered online by 1,115 participants (825 women and 290 men). Data were analyzed using SPSS19 and AMOUS software.
Results:The results showed that the proposed model has a good fit with the research data (75/48=X2، 13=df، 20/0=P، 75/3=X2/df، 94/0= GFI، 92/0=AGFI، 98/0=CFI، 98/0=NFI، 058/0=RMSEA و 33/518=AIC). The indirect effect of Religious Beliefs on Coronavirus Disease Anxiety mediated by Hope was significant. Also, the direct and positive effect of Religious Beliefs on Hope (with two components of strategic thinking and factor thinking) and the direct and negative effect of Hope (with two levels of strategic thinking and factor thinking) with Corona virus Disease Anxiety was significant.
Conclusion: it can be said that by strengthening Religious Beliefs in individuals, it is possible to indirectly reduce the Corona virus Disease Anxiety in the epidemic conditions of this disease.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anxiety
  • Coronavirus
  • Hope
  • Religious Beliefs
برجعلی، محمود؛ عباسی، مسلم؛ اسدیان، آرزو؛ اعیادی، نادر (1395). اثربخشی معنادرمانی گروهی بر اضطراب مرگ و امید به زندگی بیماران مبتلا به سرطان معده. مجله علمی پزشکی جندی شاپور، 15 (6)، 635-645.
جعفری، عیسی؛ محمدزاده، علی (1392). بررسی رابطه عمل به باورهای دینی با اضطراب و افسردگی در کارکنان نظامی. فصلنامه روانشناسی نظامی، 4 (14)، 17-23.
جلالیان، نجمه؛ گرامی پور، مسعود و برجعلی، محمود (1395). نقش واسطه‌ای سلامت روان در رابطه میان باورهای مذهبی و سلامت سازمانی (موردمطالعه: دانشگاه‌های دولتی شهر تهران). فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 7 (27):129-148.
رویین تن، سجاد؛ آزادی، شهدخت؛ افشین، همایون و امینی، ناصر (1398). اثربخشی درمان ترکیبی مبتنی بر پذیرش و تعهد و امید درمانی بر کیفیت زندگی در بیماران سرطانی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 10 (38): 221-243.
عزیزی، سمیه؛ صادقی، منصوره سادات؛ مظاهری، محمدعلی؛ فیاض بخش، محمدعلی (1391). مقایسه «عمل به باورهای دینی» و «راهبردهای کنار آمدن با مشکل» در دانش‏آموزان مدارس غیرانتفاعی مذهبی و معمولی دخترانه شهر تهران. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 8 (25)، 87-56.
علی‌پور، احمد؛ قدمی، ابوالفضل؛ علی پور، زهرا و عبدالله زاده، حسن (1398). اعتباریابی مقدماتی مقیاس اضطراب بیماری کرونا (CDAS) در نمونه ایرانی. علوم تربیتی و روانشناسی (روانشناسی سلامت). 8 (32): 163-175.
عینی، ساناز؛ عبادی، متینه و ترابی، نغمه (1399). تدوین مدل اضطراب کرونا در دانشجویان بر اساس حس انسجام و تاب‌آوری: نقش میانجی حمایت اجتماعی ادراک‌شده. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. 11 (43): 1-32.
فرنوش، غلامرضا؛ علیشیری، غلامحسین؛ حسینی ذیجود، سیدرضا؛ درستکار، روح الله؛ جلالی فراهانی، علیرضا (1399). شناخت کروناویروس نوین-2111 و کووید-11 بر اساس شواهد موجود- مطالعه مروری. طب نظامی، 22 (1)، 11-1.
گنجی، طاهره؛ حسینی، آغافاطمه (1389). باورهای مذهبی دانشجویان پرستاری کارشناسی و ارتباط آن با میزان اضطراب آنان. نشریه پرستاری ایران.، ۲۳ (۶۴): ۴۴-۵۱
محمد زاده، علی؛ جعفری، عیسی؛ حاجلو، نادر (1394). رابطه اضطراب مرگ با روش‌های مقابله مذهبی، سبک‌های دلبستگی به خدا و عمل به باورهای دینی. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 5 (15)، 259-272.
منصورنژاد، زهرا؛ کجباف، محمدباقر (1391). رابطه بین جهت‌گیری مذهبی (درونی، بیرونی) و جنسیت، با اضطراب مرگ در میان دانشجویان. پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 2 (1)، 64-55.
Aghababaei, N. (2019). The Relationship between the Dark Triad Traits and Subjective and Psychological Well-being among Iranian Students. International Journal of Behavioral Science, 13 (3) , 92-96.
Ahmad, A. A., & Gaber, O. H. (2019). The relationship between death anxiety, level of optimism and religiosity among adult cancer patients: A predictive study. International Journal of Psychological Studies, 11 (1) , 26-35.
Anjum, G. (2020). Emotional burden & psychological capital in the times of COVID-19: a study in the academic context of Pakistan Short notes on the economy during the COVID-19 crisis (pp. 16-21).
Asmundson, G. J., & Taylor, S. (2020). How health anxiety influences responses to viral outbreaks like COVID-19: What all decision-makers, health authorities, and health care professionals need to know. Journal of Anxiety Disorders, 71, 102211-102211.
Berendes, D., Keefe, F. J., Somers, T. J., Kothadia, S. M., Porter, L. S., & Cheavens, J. S. (2010). Hope in the context of lung cancer: relationships of hope to symptoms and psychological distress. Journal of pain and symptom management, 40 (2) , 174-182.
Burnham, K. P., & Anderson, D. R. (1998). Practical use of the information-theoretic approach Model selection and inference (pp. 75-117): Springer.
Chang, E. C., Jilani, Z., Fowler, E. E., Yu, T., Chia, S. W., Yu, E. A.,... Hirsch, J. K. (2016). The relationship between multidimensional spirituality and depressive symptoms in college students: Examining hope agency and pathways as potential mediators. The journal of positive psychology, 11 (2) , 189-198.
Chen, Q., Liang, M., Li, Y., Guo, J., Fei, D., Wang, L., Li, X. (2020). Mental health care for medical staff in China during the COVID-19 outbreak. The Lancet Psychiatry, 7 (4) , e15-e16.
Ciarrochi, J., & Heaven, P. C. (2012). Religious values and the development of trait hope and self‐esteem in adolescents. Journal for the Scientific Study of Religion, 51 (4) , 676-688.
Cicirelli, V. G. (1999). Personality and demographic factors in older adults' fear of death. The Gerontologist, 39 (5) , 569-579.
Cohen, J. (1992). Quantitative methods in psychology: A power primer. Psychol. Bull., 112, 1155-1159.
Davidhizar, R., & Dowd, S. B. (1996). Fear in the patient with undiagnosed symptoms. Journal of Nuclear Medicine Technology, 24 (4) , 325-328.
Dezutter, J., Soenens, B., Luyckx, K., Bruyneel, S., Vansteenkiste, M., Duriez, B., & Hutsebaut, D. (2008). The role of religion in death attitudes: Distinguishing between religious belief and style of processing religious contents. Death studies, 33 (1) , 73-92.
DiPierro, M., Fite, P. J., & Johnson-Motoyama, M. (2018). The role of religion and spirituality in the association between hope and anxiety in a sample of Latino youth. Paper presented at the Child & Youth Care Forum.
Duan, L., & Zhu, G. (2020). Psychological interventions for people affected by the COVID-19 epidemic. The Lancet Psychiatry, 7 (4) , 300-302.
Germann, J. N., Leonard, D., Heath, C. L., Stewart, S. M., & Leavey, P. J. (2018). Hope as a predictor of anxiety and depressive symptoms following pediatric cancer diagnosis. Journal of pediatric psychology, 43 (2) , 152-161.
Ghahramani, S., & Nadi, M. A. (2012). Relationship between religious and spiritual components with mental health and hope for the future in Shiraz government hospital staff. Journal of Nursing Care Research Center (Iranian Nursing Journal) , 25 (79) , 1-11.
Hebert, R. S., Dang, Q., & Schulz, R. (2007). Religious beliefs and practices are associated with better mental health in family caregivers of patients with dementia: Findings from the REACH study. The American journal of geriatric psychiatry, 15 (4) , 292-300.
Huang, C., Wang, Y., Li, X., Ren, L., Zhao, J., Hu, Y., Gu, X. (2020). Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. The lancet, 395 (10223) , 497-506.
Jong, J., Ross, R., Philip, T., Chang, S.-H., Simons, N., & Halberstadt, J. (2018). The religious correlates of death anxiety: A systematic review and meta-analysis. Religion, Brain & Behavior, 8 (1) , 4-20.
Kendler, K. S., Liu, X.-Q., Gardner, C. O., McCullough, M. E., Larson, D., & Prescott, C. A. (2003). Dimensions of religiosity and their relationship to lifetime psychiatric and substance use disorders. American journal of psychiatry, 160 (3) , 496-503.
Koenig, H. G. (2004). Religion, spirituality, and medicine: research findings and implications for clinical practice. South Med J, 97 (12) , 1194-1200.
Koenig, H. G. (2020). Ways of Protecting Religious Older Adults from the Consequences of COVID-19. The American journal of geriatric psychiatry.
Lin, C. Y. (2020). Social reaction toward the 2019 novel coronavirus (COVID-19). Social Health and Behavior, 3 (1) , 1.
Neter, J., Kutner, M. H., Nachtsheim, C. J., & Wasserman, W. (1996). Applied linear statistical models.
Oker, K., Schmelowszky, Á., & Reinhardt, M. (2019). Comparison of the Relationship Between Death Anxiety and Depressive and Anxiety Symptoms Among Norwegian and Turkish Female Psychology Students. OMEGA-Journal of Death and Dying, 0030222819868111.
Özdin, S., & Bayrak Özdin, Ş. (2020). Levels and predictors of anxiety, depression and health anxiety during COVID-19 pandemic in Turkish society: The importance of gender. International Journal of Social Psychiatry, 0020764020927051
Rajandram, R. K., Ho, S. M., Samman, N., Chan, N., McGrath, C., & Zwahlen, R. A. (2011). Interaction of hope and optimism with anxiety and depression in a specific group of cancer survivors: a preliminary study. BMC research notes, 4 (1) , 519.
Rose, A. H., Rose, J. R., Miller, R. B., & Dyer, W. J. (2018). Exploring hope as a mediator between religiosity and depression in adolescents. Journal of Religion & Spirituality in Social Work: Social Thought, 37 (3) , 239-253.
Safara, M., & Bhatia, M. (2008). Relationship of religious beliefs with anxiety and depression. Delhi Psyquiatric Journal, 11 (2) , 177-179.
Saleem, T., & Saleem, S. (2020). Religiosity and death anxiety: A study of Muslim dars attendees. Journal of religion and health, 59 (1) , 309-317.
Snyder, C., Lehman, K. A., Kluck, B., & Monsson, Y. (2006). Hope for rehabilitation and vice versa. Rehabilitation Psychology, 51 (2) , 89.
Soleimani, M. A., Bahrami, N., Zarabadi-Pour, S., Motalebi, S. A., Parker, A., & Chan, Y. H. (2020). Predictors of death anxiety among patients with heart disease. Death studies, 44 (3) , 160-167.
Stevens, J. P. (2012). Applied multivariate statistics for the social sciences: Routledge.
Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., & Ullman, J. B. (2007). Using multivariate statistics (Vol. 5): Pearson Boston, MA.
Taylor, S. (2019). The Psychology of Pandemics: Preparing for the Next Global Outbreak of Infectious Disease: Cambridge Scholars Publishing.
Thomas, J., & Barbato, M. (2020). Positive religious coping and mental health among Christians and Muslims in response to the COVID-19 pandemic. Religions, 11 (10) , 498.
Van Cappellen, P., Toth-Gauthier, M., Saroglou, V., & Fredrickson, B. L. (2016). Religion and well-being: The mediating role of positive emotions. Journal of Happiness Studies, 17 (2) , 485-505.
Volk, A. A., Brazil, K. J., Franklin-Luther, P., Dane, A. V., & Vaillancourt, T. (2020). The influence of demographics and personality on COVID-19 coping in young adults. Personality and individual differences, 168, 110398.
Wen, Y.-H. (2010). Religiosity and death anxiety. The Journal of Human Resource and Adult Learning, 6 (2) , 31.
Worthington Jr, E. L. (1989). Religious faith across the life span: Implications for counseling and research. The Counseling Psychologist, 17 (4) , 555-612.
Xiao, C. (2020). A novel approach of consultation on 2019 novel coronavirus (COVID-19) -related psychological and mental problems: structured letter therapy. Psychiatry investigation, 17 (2) , 175.
Zarghami, M. (2020). Psychiatric aspects of Coronavirus (2019-nCoV) infection. Iran J Psychiatry Behav Sci, 14 (1) , e102957.
Zhu, J., Sun, L., Zhang, L., Wang, H., Fan, A., Yang, B. Xiao, S. (2020). Prevalence and Influencing Factors of Anxiety and Depression Symptoms in the First-Line Medical Staff Fighting Against COVID-19 in Gansu. Frontiers in Psychiatry, 11.
Zullig, K. J., Ward, R. M., & Horn, T. (2006). The association between perceived spirituality, religiosity, and life satisfaction: The mediating role of self-rated health. Social Indicators Research, 79 (2) , 255.