مقاله علمی - پژوهشی
سیدصدرالدین شریعتی
چکیده
نگاهی به تاریخ اندیشه اجتماعی حکایت از وجود سه سبک اصلی زندگی دارد. نخست، سبکی رهبانیت یاتارک که دنیایی که معتقد است دنیا محمل تخریب هویت و شخصیت انسان است و جایی است که انسان را به بند می‌کشد و مانع رشد و سعادت و تعالی انسان می‌شود، بنابراین برای مبارزه با دنیا باید از ازدواج، قبول مسئولیت و هر گونه تعهد اجتماعی بگریزیم و در چله نشینی ...
بیشتر
نگاهی به تاریخ اندیشه اجتماعی حکایت از وجود سه سبک اصلی زندگی دارد. نخست، سبکی رهبانیت یاتارک که دنیایی که معتقد است دنیا محمل تخریب هویت و شخصیت انسان است و جایی است که انسان را به بند می‌کشد و مانع رشد و سعادت و تعالی انسان می‌شود، بنابراین برای مبارزه با دنیا باید از ازدواج، قبول مسئولیت و هر گونه تعهد اجتماعی بگریزیم و در چله نشینی تلاش کنیم تا جان و روح ما به تعالی دست یابد. دوم، سبک فلسفی کامجویانه از دنیا، که هیچ گونه اعتقادی به آخرت ندارد و صرفاً کامجویی از دنیا مدنظر او است. در این دیدگاه تمامی حیات و زندگی در بهرهوری از این دنیا خلاصه شده و پس از مرگ، انسان به فنا میرسد. سوم، دیدگاه اسلامی که دو وجه دنیا و آخرت را توأما مدنظر دارد. بر این اساس به همان نسبت که نیازهای دنیوی بشر مورد توجه است، با آخرت انسان نیز اهمیت دارد. انسان در این دیدگاه مسئولیت پذیر و در چهار جهت به خدا، به خود، به مردم، و به ساختار طبیعت پاسخگو است. این مقاله بر آن است تا نگاهی مقدماتی به حقوق و تکالیف انسان مطابق آموزههای دینی افکنده و ضمن نقد ظریف دو سبک قبلی زندگی، بر مفیدیت سبک زندگی اسلامی تأکید گذارد.
مقاله علمی - پژوهشی
سمیه کاظمیان؛ سیدصدرالدین شریعتی
چکیده
«خانواده» یکی از رکن‌های اصلی جامعه به شمار می‌رود. دستیابی به جامعه سالم، آشکارا در گرو سلامت خانواده و تحقق خانواده سالم، مشروط به برخورداری افراد آن از سلامت روانی و داشتن رابطه‌های مطلوب با یکدیگر است. از این رو، سالم‌سازی اعضای خانواده و رابطه‌هایشان، بی‌گمان اثر‌های مثبتی را در جامعه به دنبال خواهد داشت. در این پژوهش ...
بیشتر
«خانواده» یکی از رکن‌های اصلی جامعه به شمار می‌رود. دستیابی به جامعه سالم، آشکارا در گرو سلامت خانواده و تحقق خانواده سالم، مشروط به برخورداری افراد آن از سلامت روانی و داشتن رابطه‌های مطلوب با یکدیگر است. از این رو، سالم‌سازی اعضای خانواده و رابطه‌هایشان، بی‌گمان اثر‌های مثبتی را در جامعه به دنبال خواهد داشت. در این پژوهش در صدد آن بودیم تا الگویی را برای حل تعارض زوجین مبتنی بر عوامل خود درمان بخش در خانوادهها و مبانی انسان‌شناسی اسلامی ارائه دهیم. جامعه این پژوهش کلیه زوجین با عملکرد سالم ازدواج بود که حداقل ده سال از زندگی مشترک آنها گذشته باشد. نمونه پژوهش، شامل 30 زوج (30 نفر مرد و 30 نفر زن) میشد که از بین زوجین با عملکرد سالم ازدواج با روش نمونه گیری هدفمند در فاصله زمانی 3 ماه تابستان 1391 انتخاب شدند. ابزار به کار رفته در این پژوهش، پرسشنامه « سنجش عملکرد ازدواج» و مصاحبه با زوجین بود. این تحقیق در قالب روشهای کیفی انجام گرفت. نتایج این پژوهش الگوی آموزشی را متشکل از سه محور اصلی ارائه داد که عبارتند از: باور، اخلاق (درون فردی)، اعمال و هر کدام نیز شامل زیر مقوله ها و روابطی مختص خود است.
مقاله علمی - پژوهشی
غلامرضا خواجه سروی؛ اقدس اقبال
چکیده
سبک زندگی اسلامی از آن رو که متصوف به قید اسلامی و در جوهره اسلامی است تمامی شئون حیات این جهانی انسان را در بر می‌گیرد و بخش مهمی از آن موضوع تعامل مردم با نظام سیاسی و در نظام فعلی جمهوری اسلامی یعنی همان مردم‌سالاری دینی است. در خصوص مختصات تجویزی در سبک زندگی اسلامی در ابتدا بحث بنیادین وجوب نظام سازی اسلامی بر پایه (عدالت محوری، ...
بیشتر
سبک زندگی اسلامی از آن رو که متصوف به قید اسلامی و در جوهره اسلامی است تمامی شئون حیات این جهانی انسان را در بر می‌گیرد و بخش مهمی از آن موضوع تعامل مردم با نظام سیاسی و در نظام فعلی جمهوری اسلامی یعنی همان مردم‌سالاری دینی است. در خصوص مختصات تجویزی در سبک زندگی اسلامی در ابتدا بحث بنیادین وجوب نظام سازی اسلامی بر پایه (عدالت محوری، مسئولیتپذیری و سادهزیستی) مطرح میباشد. در چارچوب نظام مردم‌سالاری اسلامی تحقق سبک زندگی اسلامی مستلزم عینیت یابی وظایف حاکمان و کارگزاران سیاسی در برابر مردم یعنی(مدارا و کنشگری صادقانه، امید بخشی، تحیر زدایی و گزینش صالحان برای مسئولیتها) است و در طرف مقابل وظایف مردم در برابر نظام مردم‌سالاری اسلامی (وفاداری به نظام اسلامی، مشارکت سیاسی و امر به معروف و نهی از منکر کارگزاران و همکاری اطلاعاتی) میباشد. این پژوهش ضمن واکاوی تجویزات و فرامین اسلامی مستخرج از سیره معصومین در چارچوب سبک زندگی اسلامی کلاسیک به قانون اساسی و مردم‌سالاری دینی کنونی در ایران نیز به عنوان تلاشی برای تحقق این مهم توجه دارد.
مقاله علمی - پژوهشی
شجاع احمدوند
چکیده
سبک زندگی، آفرینش و خلق هنرمندانه راه و روشی خاص با توجه به امکانات، پایگاه اقتصادی - اجتماعی و محدودیت‌های فردی و اجتماعی است. از این‌رو به بیانی می‌توان گفت که سبک زندگی هنر فرد در انتخاب مناسب‌ترین خردمندانه ترین راه برای تحقق اهداف است. بنابراین در سبک زندگی فرد بر حسب نقش هایی که در شبکه روابط اجتماعی بر عهده دارد، موقعیت‌هایی ...
بیشتر
سبک زندگی، آفرینش و خلق هنرمندانه راه و روشی خاص با توجه به امکانات، پایگاه اقتصادی - اجتماعی و محدودیت‌های فردی و اجتماعی است. از این‌رو به بیانی می‌توان گفت که سبک زندگی هنر فرد در انتخاب مناسب‌ترین خردمندانه ترین راه برای تحقق اهداف است. بنابراین در سبک زندگی فرد بر حسب نقش هایی که در شبکه روابط اجتماعی بر عهده دارد، موقعیت‌هایی را به دست می‌آورد. در واقع هر فرد به اندازه نقشی که در تولید اجتماعی(درآمد، تجربه، مهارت، اطلاعات و دانش) دارد از موقعیت‌هایی مانند ثروت اجتماعی و توانایی‌های فردی بهره‌مند می‌شود.
بدیهی است که سبک زندگی را به هر معنایی در نظر بگیریم عوامل متعددی در ایجاد و ارتقای آن موثرند که دولت در این میان مهم‌ترین نقش و سهم آن سهم را دارد. بدین ترتیب مسئله اصلی این مقاله این است که نظام سیاسی و دولت چه نقشی در الگوهای سبک زندگی دارد؟ سبک زندگی دارای چند مؤلفه اساسی است که دولت می‌تواند در ایجاد، تقویت و ارتقای این مؤلفه‌ها ایفای نقش کند. بینش‌ها نخستین مؤلفه سبک زندگی است، بینش به طور مشخص در دو عنصر اعتقادات و ادراکات خود را نشان می‌دهد. گرایش‌ها مؤلفة دوم سبک زندگی هستند. ارزش‌ها و گفتمان ها، تمایلات و ترجیحات سه شاخص عینی گرایش‌ها محسوب می‌شوند. رفتار ها سومین مولفه سبک زندگی به شمار می روند، اعمال خود آگاه و نا خود آگاه دو رکن اصلی این مولفه را تشکیل می‌دهند. و بالاخره وضعیت ها آخرین مؤلفه سبک زندگی محسوب می‌شوند. موقعیت‌های سیاسی و اجتماعی مهم‌ترین شاخص این مؤلفه هستند.
از سوی دیگر دولت نیز صرف نظر از هر تعریفی دارای چهار کار ویژه نیل به اهداف، حفظ همبستگی، انطباق با محیط و حل منازعات است. دولت در ساخت هر کدام از این کار ویژه ها می‌تواند در تحقق و ارتقای مولفه یا مولفه هایی از سبک زندگی مدخلیتذداشته باشد. این مقاله می‌کوشد تا ابتدا توصیفی از مؤلفه‌های سبک زندگی و کار ویژه‌های دولت ارائه دهد و سپس نقش این کار ویژه ها را درایجاد یا ارتقای مؤلفه (یا مولفه های) سبک زندگی نشان دهد.
مقاله علمی - پژوهشی
هادی آجیلی؛ مهدی بیگی
چکیده
جهانی شدن نظام سرمایه‌داری منجر به گسترش، نهادینه شدن و باز تولید به ارزش‌های فرهنگی - اجتماعی این نظام در عرصه جهانی شده، که یکی از نتایج آن رسوخ و هنجار شدن مولفه های «زندگی روزمره» و «سبک زندگی» براساس اصول و جامعه مطلوب نظام سرمایه‌داری است. به عبارت دیگر، نظام مذکور، صرفاً در یک مکانیسم تولید و شیوه مدیریت اقتصاد جامعه، ...
بیشتر
جهانی شدن نظام سرمایه‌داری منجر به گسترش، نهادینه شدن و باز تولید به ارزش‌های فرهنگی - اجتماعی این نظام در عرصه جهانی شده، که یکی از نتایج آن رسوخ و هنجار شدن مولفه های «زندگی روزمره» و «سبک زندگی» براساس اصول و جامعه مطلوب نظام سرمایه‌داری است. به عبارت دیگر، نظام مذکور، صرفاً در یک مکانیسم تولید و شیوه مدیریت اقتصاد جامعه، تعریف و خلاصه نمی‌شود، بلکه به مثابه یک نظام فراگیر، شامل هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، انسان‌شناسی، اقتصاد، سیاست، امنیت و نیز فرهنگ خاص و مطلوب خود است، که در نتیجه حاکمیت آن، طبیعتاً نه الزاماً، سبک زندگی خاصی را توصیه، تبلیغ، نهادینه و باز تولید می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، نظام سرمایه‌داری، انسان‌سازی و جامعه سازی می‌کند. هر چند به تعبیر «اسپیواک »، در تلاش برای انکار و اختفای تار و پود بافته خود و عدم افشای ابعاد فرهنگی - اجتماعی خویش است. دغدغه کنونی کشور در لزوم طراحی و تدوین سبک زندگی بومی و اسلامی، ابتدا ضرورت شناخت مولفه های سبک زندگی هژمون (سرمایه‌داری) را نشان می‌دهد. لذا مقاله حاضر، در نظر دارد با طرح این پرسش اصلی که مولفه های سبک زندگی مطلوب نظام سرمایه‌داری کدامند و چه ارتباط معنادار و مفصل بندی باهم دارند؟ به دنبال فهم و کالبدشکافی این مؤلفه‌ها کنکاش کند. در پاسخ و فرضیه نیز نگارندگان بر این عقیده‌اند که، لزوم بیشینه سازی و اصالت سود و رفاه و انباشت سرمایه در این نظام، مؤلفه‌هایی را در حوزه فرهنگ عمومی، جامعه سازی، شهرسازی، معماری و نهایتاً سبک زندگی در جامعه سرمایه‌داری ایجاد و باز تولید می‌کند که ازجمله آنها می‌توان به: «سرعت»، «مصرف زدگی»، «کالایی شدن»، «ماتریس زیبایی‌شناختی سرمایه‌داری»، «نظام نشانه شناسی معنایی سرمایه‌داری»، «آرایش تکنولوژیکی»، «اصالت سود» و … اشاره نمود. برای فهم و ارزیابی این مؤلفه‌ها، نگارندگان از چارچوب تئوریک ترکیبی شامل: مکتب فرانکفورت، مکتب گرامشی و نظریات مطالعات فرهنگی بهره جسته‌اند.
مقاله علمی - پژوهشی
علیرضا صادقی
چکیده
این مقاله ویژگی‌ها و الزامات آموزش مهارت‌های زیست چندفرهنگی، ارتباط میان این رویکرد با بهبود سبک زندگی به‌ویژه با تأکید بر فضای چند فرهنگی ایران را مورد بررسی قرار می‌دهد. اعضای جامعه چند فرهنگی باید تصویر روشن و واقعی از افراد و فرهنگ های مختلف آن داشته و قضاوت افراد نسبت به فرهنگ ها و قومیت‌ها به دور از پیش‌داوری باشد. زمینه ساز ...
بیشتر
این مقاله ویژگی‌ها و الزامات آموزش مهارت‌های زیست چندفرهنگی، ارتباط میان این رویکرد با بهبود سبک زندگی به‌ویژه با تأکید بر فضای چند فرهنگی ایران را مورد بررسی قرار می‌دهد. اعضای جامعه چند فرهنگی باید تصویر روشن و واقعی از افراد و فرهنگ های مختلف آن داشته و قضاوت افراد نسبت به فرهنگ ها و قومیت‌ها به دور از پیش‌داوری باشد. زمینه ساز این مهم، افزایش دانش چندفرهنگی است. بر این اساس، تا زمانی که در یک جامعه چند فرهنگی، به ارزش‌های چندفرهنگی، توجه کافی نشود، نیل به اهداف چندفرهنگی نیز با چالش مواجه خواهد شد. رویکرد چندفرهنگی، چارچوبی را فراهم می‌آورد تا به واسطه آن، تجربیات، میراث، زبان و … افراد و گروه ها با در نظر گرفتن کلیه سوابق فرهنگی و اجتماعی‌شان، باارزش شمرده شده تا بتوان بر اساس آن زیست مسالمت‌آمیز را برای تمامی گروه‌های موجود در جامعه فراهم آورد. در واقع هدف اساسی رویکرد چندفرهنگی، ارتقا سبک زندگی صلح‌جویانه و هم زیستی پایدار در میان افراد و گروه‌هاست. این مقاله کوشیده است ضمن تبیین مشروح اهداف رویکرد چند فرهنگی، راهکارهای ارتقا سبک زندگی را از طریق آموزش‌های غیررسمی و رسمی در جامعه امروز ایران استدلال نماید. آنچه که در این مقاله در نظر دارد بدان توجه بیشتری نماید، بررسی ظرفیت سازی و جریان سازی آموزش‌های غیررسمی برای ارتقا سبک زندگی چندفرهنگی به موازات آموزش‌های رسمی در جامعه کنونی ایران ایجاد است.
مقاله علمی - پژوهشی
عبدالله معتمدی
چکیده
تعاریف متعددی از سبک زندگی ارائه شده است. بر اساس تعریفی که سازمان بهداشت جهانی، از سبک زندگی ارائه کرده است گفته شده است: سبک زندگی به معنای شیوه‌ای از زندگی است که مبتنی بر الگوهای قابل شناسایی از رفتاری است که از طریق فعل و انفعال بین ویژگی‌های شخصی فرد، تعاملات اجتماعی و شرایط اقتصادی اجتماعی و محیطی زندگی فرد تعیین می‌شود (WHO،1998). ...
بیشتر
تعاریف متعددی از سبک زندگی ارائه شده است. بر اساس تعریفی که سازمان بهداشت جهانی، از سبک زندگی ارائه کرده است گفته شده است: سبک زندگی به معنای شیوه‌ای از زندگی است که مبتنی بر الگوهای قابل شناسایی از رفتاری است که از طریق فعل و انفعال بین ویژگی‌های شخصی فرد، تعاملات اجتماعی و شرایط اقتصادی اجتماعی و محیطی زندگی فرد تعیین می‌شود (WHO،1998). سبک زندگی می‌تواند بر اساس شاخصهایی مانند انتخابهای تغذیهای فرد، سطح فعالیت بدنی و رفتارهای وی حالت سالم یا ناسالم داشته باشد (لانگمن،2008). مفهوم «سبک زندگی» را آلفرد آدلر در سال 1900 بیان کرد. اعتقاد آدلر با مشاهده برخورد افراد با سه تکلیف مهم زندگی خود که عبارتند از: کار، جامعه و روابط صمیمانه، می‌توان به شیوه زندگی آنها پی برد. زیرا شیوه زندگی در انتخاب کار، نحوه ارتباط با دیگران و عشق منعکس می‌شود (شارف،1996. به نقل از بشیری، علیزاده و کرمی، 1385. تازه ها و پژوهش های مشاوره، ج 6، شماره 21)
مقاله علمی - پژوهشی
عباس اشرفی
چکیده
اشرافیگری برای مدلی از زندگی به کار برده می‌شود که در آن شخص سعی می‌کند به روش اشراف زندگی کند مناسبات اجتماعی خود را براساس روش اشرافی برقرار کند. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل محتوای متنی به بررسی سبک زندگی اشرافی با تأکید بر بیانات مقام معظم رهبری در محورهای واژه‌شناسی، عوامل، انواع، آثار و پیامدهای اشرافیگری پرداخته ...
بیشتر
اشرافیگری برای مدلی از زندگی به کار برده می‌شود که در آن شخص سعی می‌کند به روش اشراف زندگی کند مناسبات اجتماعی خود را براساس روش اشرافی برقرار کند. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل محتوای متنی به بررسی سبک زندگی اشرافی با تأکید بر بیانات مقام معظم رهبری در محورهای واژه‌شناسی، عوامل، انواع، آثار و پیامدهای اشرافیگری پرداخته می‌شود. این پژوهش نشان می‌دهد اشرافیگری نوعی بیماری است . مشی اشرافی گرایانه برای مسئولان کشور، ضعف به شمار میآید. اگر دیگران اشرافیگری را لازمه رسیدن به مقامات عالیه کشور میدانند، در نظام اسلامی، اینها نه تنها لازمه آن نیست، بلکه ضعف هم محسوب می‌شود. جامعه ای که به این آسیب دچار شود حتماً به انحطاط کشیده خواهد شد.
مقاله علمی - پژوهشی
محمد نجارزاده
چکیده
یکی از مسائل بسیار مهمی که در بحث‌های جهانی شدن به وجود آمده است، اثرات آن بر فرهنگ محلی است. این نگرانی وجود دارد که با توسعه جهانی شدن، فرهنگ محلی به طور کامل با فرهنگ جهانی یکی شود و از بین برود. در واقع این تنها نکته‌ای است که اکثر کشورهای جهان به جز ایالت متحده با آن موافقند. این مقاله در نظر دارد که اثرات جهانی شدن فرهنگی را بر سبک ...
بیشتر
یکی از مسائل بسیار مهمی که در بحث‌های جهانی شدن به وجود آمده است، اثرات آن بر فرهنگ محلی است. این نگرانی وجود دارد که با توسعه جهانی شدن، فرهنگ محلی به طور کامل با فرهنگ جهانی یکی شود و از بین برود. در واقع این تنها نکته‌ای است که اکثر کشورهای جهان به جز ایالت متحده با آن موافقند. این مقاله در نظر دارد که اثرات جهانی شدن فرهنگی را بر سبک زندگی محلی در شهر اصفهان را بررسی کند. بحث اصلی بر تفاوت‌های سبک زندگی در میان گروه‌های مختلف مردم که به طور متفاوت در برابر روندهای فناوری و جهانی شدن قرار می‌گیرند، خواهد بود. برای پرداختن به شاخص‌های سبک زندگی از آثار بودریو استفاده شده است. چارچوب نظری این مقاله نیز براساس سه دیدگاه تفاوت‌های فرهنگی، یکی شدن فرهنگی و پیوند زدن فرهنگی است که در نهایت توضیح داده شود که کدام یک از آنها می‌تواند با منطقه مورد مطالعه مطابقت داشته باشد. در این مقاله از روش تحقیق کیفی استفاده شده است که با ابزار مصاحبه صورت گرفته است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که در منطقه مورد مطالعه تفاوت‌ها در سبک زندگی نه در همه شاخص‌ها که بلکه بیشتر در شاخص رسانه قابل مشاهده است و گروه‌های اجتماعی در بقیه شاخص‌ها مانند، غذا، پوشاک، مذهب و اوقات فراغت بیشتر شبیه به هم عمل می‌کنند.
مقاله علمی - پژوهشی
حامد فروزان؛ حجت الله امینی
چکیده
با وجود وسایل ارتباطی و گسترش ارتباطات بشر هرروز بیش از پیش به اهمیت استفاده از آن در زندگی انسان‌ها افزوده می‌شود. این پژوهش با هدف آسیب‌شناسی سبک زندگی در برنامه‌های تلویزیون و راهکارهای ارتقای آن در ایران امروز انجام شده است. این مطالعه کیفی، از نوع تحلیل محتوا و با مشارکت 40 نفر از صاحب‌نظران علوم ارتباطات و جامعه‌شناسی که با ...
بیشتر
با وجود وسایل ارتباطی و گسترش ارتباطات بشر هرروز بیش از پیش به اهمیت استفاده از آن در زندگی انسان‌ها افزوده می‌شود. این پژوهش با هدف آسیب‌شناسی سبک زندگی در برنامه‌های تلویزیون و راهکارهای ارتقای آن در ایران امروز انجام شده است. این مطالعه کیفی، از نوع تحلیل محتوا و با مشارکت 40 نفر از صاحب‌نظران علوم ارتباطات و جامعه‌شناسی که با روش نمونه‌گیری هدفمند و با تنوع سن، مدت زمان تماشای برنامه‌های تلویزیونی در طول روز، تخصص و جنسیت انتخاب شدند و با مصاحبه ای عمیق و بدون ساختار جمع‌آوری اطلاعات گردید. شیوه تجزیه و تحلیل داده‌ها، تحلیل محتوا با رویکرد استقرایی بود. مقبولیت و عینیت داده ها با تلفیق در جمع آوری داده‌ها، تنوع مشارکت‌کنندگان تحقیق، مرور و بازنگری مکرر داده‌ها، بازبینی مشارکت‌کنندگان تحقیق و همکاران تحقیق به طور مکرر انجام شد. در این تحقیق ضمن بیان اصول و مفاهیم سبک زندگی ایرانی اسلامی و ارتباط تنگاتنگ آن با موضوع برنامه‌های تلویزیونی با تأکید بر نظرات صاحب‌نظران و بینندگان تلویزیون، به معرفی آسیب‌های وارده از تلویزیون بر سبک زندگی در ایران امروز پرداخته شده است. در پایان به ارائه راهکارهای گوناگون برای ارتقای سطح زندگی در ایران امروز از طریق رسانه ملی و توسعه همه‌جانبه سبک زندگی اسلامی اقدام شده است.
