نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روان شناسی دانشگاه لرستان

2 کارشناس ارشد روان شناسی تربیتی دانشگاه لرستان

3 کارشناس ارشد روان شناسی عمومی دانشگاه لرستان

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش نقاشی درمانی بر معنای زندگی و سلامت روان دانش آموزان دختر دارای پیشرفت تحصیلی پایین بود. روش‌ پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه‌ آماری آن شامل کلیه دانش‌آموزان پایه دوم دوره متوسطه اول شهر خرم‌آباد بود که از میان آنها تعداد 30 نفر که دارای پیشرفت تحصیلی پایینی بودند به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و سپس نمونه منتخب به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. گروه آزمایش طی 8 جسله 60 دقیقه‌ای به مدت 1 ماه تحت نقاشی درمانی قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه‌‌های معنای زندگی استگر و همکاران (2006) و سلامت روان گلدبرگ (1972) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آماری توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس چندمتغیره) استفاده شد. نتایج نشان داد که گروه آزمایش افزایش معناداری را در معنای زندگی و سلامت روان بعد از دریافت آموزش نشان دادند. بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان گفت نقاشی درمانی یک روش مؤثر در افزایش معنای زندگی و سلامت روان دانش‌آموزان دارای پیشرفت تحصیلی پایین است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Painting Therapy on Meaning in Life and Mental Health in Female Student with Low Academic Achievement

نویسندگان [English]

  • Hasan Ali Veiskarami 1
  • Leila Mansouri 2
  • Somayeh Roshanniya 3

1 Lorestan University, Khoramabad, Iran

2 Psychology, Lorestan University, Khorramabad, Iran (Corresponding Author)

3 M.A in Educational Psychology, Lorestan University

چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the effectiveness of painting therapy on increasing meaning in life and mental health in female students with low academic achievement. The present semi experimental study included pre-test, post-test with the control group design. The statistical population of this study consisted of all female second grade students of guidance schools in Khoramabad city in the academic year of 2015-2016. Then 30 people with low academic achevement were selected through random multi stage cluster sampling and were assigned randomly to experimental and control groups. The instruments used in this study were meaning in life (Steger & etal, 2006) and mental health questionnaires (Goldberg, 1972). The experimental group received painting therapy for eight 60-minutes sessions, two sessions in a week lasting for one month. Analysis of the data was done using descriptive (average & standard deviation) and inferential (multiple covariance analysis) tests. Experimental group showed significant increase in mening in life and mental health after being trained. Based on the result we can say that painting therapy is an important method in improving meaning in life and mental gealth of students with low academic achievement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • painting therapy
  • meaning in life
  • Mental Health
  • Academic Achievement
احیاکننده، منیژه و راضیه شیخ­الاسلامی. (1393). نقش سبک­های هویت و معنای زندگی در بهداشت روانی دانشجویان دختر. روان‌شناسی کاربردی، 3(31)، 137-117.
برزگربفرویی، کاظم؛ میرجلالی، مرضیه و شیرجهانی، اعظم. (1394). نقش بازی­های حرکتی، نقاشی و موسیقی در کاهش مشکلات رفتاری-تحصیلی کودکان دارای مشکلات یادگیری. تعلیم و تربیت استثنایی، 15(7)، 62-52.
ترخان، مرتضی و آقایوسفی، علیرضا. (1390). نظریه­های مشاوره و روان­درمانی، تهران: انتشارات دانشگاه پیام­نور.
پارسافر، سارا؛ نامداری، کوروش؛ هاشمی، سید اسماعیل و محرابی، حسینعلی. (1394). بررسی رابطه تعهد مذهبی، سبک­های بخشش، نبخشیدن و نشخوار فکری با سلامت روان. فرهنگ مشاوره و روان­درمانی، 6(32)، 162-139.
تقوی، محمدرضا. (1380). بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه سلامت عمومی. مجله روان‌شناسی، 5(4)، 389-381.
جمالی، مکیه؛ نوروزی، آزیتا و طهماسبی، رحیم. (1392). عوامل مؤثر بر خودکارآمدی تحصیلی و ارتباط آن با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر سال 1392-1391. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13(8)، 629-641.
خلیلی­فر، مینا؛ سلطانعلی، کاظم و جاویدی، حجت­اله. (1393). نقش واسطه­گری جهت­گیری مذهبی برای سبک­های فرزندپروری و معنای زندگی در دانش­آموزان پایه سوم دوره دبیرستان شهر شیراز. روش­ها و مدل‌های روان‌شناختی، 4(15)، 73-59.
دلاور، علی. (1386). روشتحقیقدرروان‌شناسیوعلومتربیتی. تهران­: ویرایش.
رضایی، سعید؛ خدابخشی کولایی، آناهیتا، تقوایی، داوود. (1394). اثربخشی نقاشی درمانی بر کاهش اضطراب و پرخاشگری دانش­آموزان دبستانی پسر دارای اختلالات برون‌ریزی شده. نشریه پرستاری کودکان، 2(2)، 19-10.
زاهدپورکرایی، آذر؛ حمید، نجمه؛ محمدعلی­نژاد، اعظم؛ قدمی، امیر و کاوه، پروین. (1392). اثربخشی معنا درمانی بر رضایت از زندگی و عملکرد تحصیلی دانش­آموزان دختر. پژوهش‌های مشاوره، 12(48)، 90-76.
سلطانی­بناوندی، الهام؛ خضری­مقدم، نوشیروان و بنی­اسدی، حسن. (1396). کنکاش در سازه­های روان‌شناسی مثبت­نگر: پیش­بینی سرزندگی تحصیلی بر اساس معنای زندگی. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 10(4)، 287-227.
سیاح، مهدی؛ اولی­پور، علیرضا؛ اردمه، علی؛ شهیدی، شکوه و یعقوبی عسگرآباد، اسماعیل. (1393). پیش­بینی سلامت روان و عملکرد تحصیلی دانشجویان از طریق راهبردهای شناختی تنظیم هیجان در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی­شاپور اهواز. فصلنامه مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، 5(1)، 44-37.
عطاری، بهناز؛ شفیع­آبادی، عبدالله و سلیمی، حسین. (1390). اثربخشی آموزش هنر نقاشی بر کاهش میزان اضطراب دانش­آموزان پسر ابتدایی. فرهنگ مشاوره و روان­درمانی، 2(8)، 64-47.
عنبری، زهره؛ جمیلیان، حمیدرضا؛ رفیعی، محمد؛ قمی، مهین و مسلمی، زهرا. (1392). رابطه رضایت از رشته تحصیلی و سلامت روان و پیشرفت تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13(6)، 489-497.
غلامزاده­خادر؛ مجتبی، باباپور، جلیل، صبوری­مقدم، حسن. (1393). اثربخشی نقاشی درمانی در کاهش نشانه­های اختلال افسردگی کودکان دبستانی. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 4(2)، 32-19.
فرامرزی، سالار و مرادی، محمدرضا. (1393). تأثیر هنر درمانی با رویکرد نقاشی درمانی بر کاهش ناامیدی و تنهایی کودکان ناشنوای پسر. شنوایی­شناسی، 23(6)، 31-25.
قنبری هاشم­آبادی و ابراهیمی­نژاد، مریم. (1390). تأثیر هنر درمانی گروهی بر مهارت ارتباطی زنان مبتلا به اختلالات روانی مزمن بستری در مرکز نگهداری و بازتوانی بیماران روانی مزمن. اصول بهداشت روانی، 13(3)، 229-222.
کیانی، سعید. (1389). رابطه هوش هیجانی، تاب­آوری و سازگاری اجتماعی در دانشجویان شاهد جهت تبیین مدل سلامت روانی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
میکائیلی، نیلوفر؛ افروز، غلامعلی و قلیزاده، لیلا. (1391). ارتباط خودپنداره و فرسودگی تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش­آموزان دختر. روان‌شناسی مدرسه، 1(4)، 103-90.
نادری، فرح و انصاری اصل، زینب. (1390). تأثیر هنر درمانی بر خودپنداره تأییدجویی و شادکامی کودکان مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره و درمان شهرستان اهواز. یافته­های نو در روان‌شناسی، 6(8)، 17-33.
یزدانی، محمد رسول و مؤمنی، خدامراد. (1395). نقش سبک زندگی و تاب­آوری در پیش‌بینی سلامت روان و خود شفقت­ورزی دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه در سال 1393. مجله تحقیقات بالینی در علوم پیراپزشکی، 5(2)، 124-115.
Bailey, T. H., & Phillips, L. J. (2016). The influence of motivation and adaptation on students’ subjective well-being, meaning in life and academic performance. Higher Education Research & Development, 35(2), 201-216.
Chung P. J., Chiou C. J., & Chou F. H., (2009). Relationships between health status, depression and cognitive functions of institutionalized male veterans, Archives ofGerontology and Geriatrics. 49, 215–219.
Ding, W., Lehrer, S. F., Rosenquist, J. N., & Audrain-McGovern, J. (2009). The impact of poor health on academic performance: New evidence using genetic markers. Journal ofHealth Economics, 28(3), 578-597.
Edie, R., Howalter, M. H., & Goldhaber, D. (2010). The Relation between Children's Health and Academic Achievement. Child Youth Serv Rev, 32(2), 231-238.
Feldman M. B., Betts D. J., & Blausey D. (2014). Process and outcome evaluation of an art therapy program for people living with HIV/AIDS.Art Therapy. 31(3), 102-9.
Garcia Alandete, J., Lozano, B. S., Nohales, P. S., & Martinez, E. R. (2013). Predictive role of meaning in life on psychological well-being and genderspecific differences. Acta colombia de Psicologia, 16(1), 17-24.
Garcini L. M., Short M., & Norwood W. D. (2013). Affective and motivational predictors of perceived meaning in life among college students. The Journal of Happiness & Well-Being, 1(2), 47-60.
Goldberg, D. P. (1972). The Detection of psychiatric illness byquestionnaire. London: Oxford university press.
Hatami, F., Ghahremani, L., Kaveh, M. H., & Keshavarzi, S. (2016). The effect of self-awareness training with painting on self-efficacy among orphaned adolescents. Practice in Clinical Psychology, 4(2), 89-96.
Jim, S. H., Purnell, J. Q., Richardson, S. A., Golden-Kreutz, D & Andersen, B. L. (2007). Measuring Meaning in Life following Cancer. New York.
Khadar, M. G., Babapour, J., & Sabourimoghaddam, H. (2013). The effect of art therapy based on painting therapy in reducing symptoms of oppositional defiant disorder (ODD) in elementary School Boys. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, 1872-1878.
Kim, M. K., & Kang, S. D. (2013). Effects of art therapy using color on purpose in life in patients with stroke and their caregivers. Yonsei medical journal, 54(1), 15-20.
Lengle, A. (2005). Man's Search for Meaning. Psychology. Journal of Higher School of Economics, 2(2), 55-64.
Negru-Subtirica, O., & Pop, E. I. (2016). Longitudinal links between career adaptability and academic achievement in adolescence. Journal of Vocational Behavior, 93, 163-170.
Nissimov-Nahum, E. (2009). Use of a drawing task to study art therapists’ personal experiences in treating aggressive children. The Arts in Psychotherapy, 36(3), 140-147.
Pleasant-Metcalf, A. M., & Rosal, M. L. (1997). The use of art therapy to improve academic performance. Art Therapy, 14(1), 23-29.
Ramirez, K. (2013). Art Therapy for Enhancing Academic Experience of Male High School Freshmen. Lesley University. Doctoral Dissertation, Lesley University.
Rubin, J. A., (2010). Introduction to art therapy: sources and resources. New York: Routledge.
Schenell, T., & Becker, P. (2006). Personality and Meaning in life. Personality andIndividual Differences, 41(1), 117-129.
Silver., R. (2006). Aggression and Depression Assessed through ART: Using Draw-AStory (DAS) to Identify Children and Adolescents at Risk, Brunner Routledge. The Arts in Psychotherapy, 33, 256–260.
Steger, M. F., Frazier, P., Oishi, S., & Kaler, M. (2006). The meaning in life questionnaire: Assessing the presence of and search for meaning in life. Journal of counseling psychology, 53(1), 80-91.
Yee Ho, M., Cheung, F. M., & Cheung, S. F. (2010). The role of meaning in life and optimism in promoting subjective well-being. Personality and Individual Difference, 48, 658-66.