نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسندگان
1
استاد روانشناسی تربیتی دانشگاه تبریز
2
دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه تبریز
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بازی درمانی آدلری بر پرخاشگری و تنظیم هیجان کودکان مبتلا به اختلال بی‌اعتنایی مقابله‌ای بود. روش پژوهش حاضر، طرح تک‌آزمودنی از نوع چند خط پایه (ABA) بود. چهار دانش‌آموز پنجم ابتدایی مبتلا به اختلال بی اعتنایی مقابله‌ای بین سنین 11 سال و 3 ماه و 12 سال و 6 ماه که در دبستان شهید محمودیان شهر تبریز، در سال تحصیلی 1403-1402 در حال تحصیل بودند، براساس مقیاس درجه‌بندی اختلال نافرمانی مقابله‌ای انتخاب شدند. دانش‌آموزان با استفاده از طرح پژوهش تک آزمودنی با چندین خط پایه (ABA) به مدت 10 جلسه به صورت جداگانه، مداخله بازی درمانی آدلری را دریافت کردند. سه هفته پس از مداخله نیز مورد پیگیری قرار گرفتند. در نهایت داده‌های به دست آمده در مراحل خط پایه، مداخله و پیگیری، با استفاده از روش تحلیل دیداری نمودارها، روش درصد داده‌های ناهمپوش (PAND)، اندازه اثر و درصد بهبودی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد بازی درمانی آدلری موجب کاهش پرخاشگری و افزایش تنظیم هیجان کودکان مبتلا به اختلال بی اعتنایی مقابله‌ای می‌شود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The effectiveness of Adlerian play therapy on aggression and emotion regulation of children with oppositional defiant disorder
نویسندگان [English]
-
shahram vahedi
1
-
saeed armun
2
1
Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, East Azerbaijan, Iran
2
Ph.D. student in Educational Psychology, Faculty of
Educational Sciences and Psychology, University of
Tabriz, Tabriz, East Azerbaijan, Iran.
چکیده [English]
The purpose of the present study was to investigate the effectiveness of Adlerian play therapy on aggression and emotion regulation of children with oppositional defiant disorder. The method of the present study was a single-subject design of the multi-baseline (ABA) type. Four fifth grade students with oppositional defiant disorder between the ages of 11 years and 3 months and 12 years and 6 months who were studying in Shahid Mahmoudian Primary School in Tabriz, in the academic year of 1402-1403, based on oppositional defiant disorder Rating Scale were chosen. Students received Adlerian play therapy intervention for 10 sessions individually using a single-subject research design with multiple baselines (ABA). They were followed up three weeks after the intervention. Finally, the data obtained in the baseline, intervention and follow-up stages were analyzed using visual diagram analysis, percentage of all non-overlapping data (PAND), effect size and recovery percentage. The results showed that Adlerian play therapy reduces aggression and increases emotion regulation in children with oppositional defiant disorder.
کلیدواژه‌ها [English]
-
Adlerian play therapy
-
aggression
-
emotion regulation
-
oppositional defiant disorder
اسماعیل‌پور، خلیل، افروز، میر، زارعی، احمد. (1395). رابطه مشکلات دلبستگی با علائم اختلال نافرمانی مقابله‌ای کودکان. فصلنامه سلامت روان کودک، ۳ (۳)، 83-73. امام دوست، زیبا؛ تیموری، سعید؛ خوی نژاد، غلامرضا؛ و رجایی، علیرضا. (1399). مقایسه اثربخشی شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی و واقعیت درمانگری بر تنظیم شناختی هیجان در مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روان‌شناختی، 19، (89)، 655-647. اسدی، سیده سمیه، بخشی پور رودسری، عباس، محمود علیلو، مجید، سید موسوی، پریسا سادات. (1400). رابطه امنیت دلبستگی با بد تنظیمی هیجانی نوجوانان: نقش میانجی توانایی ذهنی سازی، رویش روانشناسی، 12، (69)، 96-85. اکبری، اکرم، منیرپور، نادرمیرزاحسینی، حسن. (1400). مقایسه اثربخشی بازی‌درمانی با و بدون آموزش والدین مبتنی بر دلبستگی بر کاهش رفتار پرخاشگرانه در کودکان مبتلا به اختلال بی‌اعتنایی مقابله‌ای. خانواده‌درمانی کاربردی، 2، (2)، 341-358. بخشی جغناب، قدیر، موسوی، سید محسن، امامعلی زاده، حسین و فصیحی، بهمن. (1401). عوامل مؤثر بر گرایش به نزاع فردی و جمعی با تأکید بر راهکارهای پیشگیرانه، پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، 9، (34)، 229-186. پناهیان امیری، سمانه، اکبرنتاج بیشه، کلثوم و فخری، محمدکاظم. (1401). اثربخشی بازی‌درمانی بر رفتار پرخاشگری کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی، خانواده درمانی کاربردی، 3(3)، 312-297. جعفری، مرضیه و امینی، ناصر. (1402). اثربخشی بازی‌درمانی به سبک آدلری بر جرات ورزی دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان کازرون. رویکرد فلسفه در مدارس و سازمان‌ها، 2(1)، 42-29. خونساری، فاطمه، عاشوری، محمد. (1400). بازی‌درمانی: تنظیم هیجان در کودکان کم‌شنوا با تأکید بر چرخ هیجان، مجله پیشرفت‌های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، 4، (34)، 105-97. رابرت گر، تد. (1395)، چرا انسان‌ها شورش می‌کنند؟ ترجمه: علی مرشدی زاده، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی قاسمی نژاد، ابوذر، باقر، حسنوند و قلیزاده، حامد. (1396)، «تحلیل شکل‌گیری نزاع‌های دسته جمعی در مناطق روستایی شهرستان سلسله». پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، 5، (18)، 30-1. سیف، علی اکیر. (1366). طرحهای پژوهشی تک آزمودنی، فصلنامه تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش)، 10، (4)، 21-38. شریفی درآمدی، پرویز، بگیان کوله مرز، محمدجواد، پادروند، حافظ و گراوند، فرشید. (1392). اثربخشی آموزش کنترل تکانه بر تکانش گری و بهبود نشانه‌های مرضی دانش آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای. روانشناسی بالینی، 5، (4)، 41-29. علیزاده، حمید، غلامی، مرضیه، رضایی، سعید، اصغری نکاح، سید محسن. (1400). بازی‌درمانی آدلری: ماهیت و کاربرد، مجله مطالعات ناتوانی، 80، (11)، 7-1. فلاح، فاطمه، رضاپور میر صالح، یاسر، بهجتی اردکانی، فاطمه. (1400). اثربخشی بازی‌درمانی آدلری بر مهارت‌های اجتماعی کودکان دارای اختلال اضطراب اجتماعی: یک طرح سری‌های زمانی. پژوهش‌های روانشناسی اجتماعی، 11، (42)، 16-1. کمالی ایگلی، سمیه، ابوالمعالی الحسینی، خدیجه. (1399). تبیین پرخاشگری بر اساس راهبردهای مثبت و منفی تنظیم شناختی هیجان در دختران نوجوان. فصلنامه روانشناسی تحلیلی شناختی، 8(40)، 1-11. کهریزی، سمیه، مؤمنی، خدا مراد، مرادی، آسیه. (1393). اثربخشی شن بازی‌درمانی بر کاهش پرخاشگری/ بیش فعالی کودکان پیش دبستانی. نشریه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 5(18)، 135-111. گودرزی، کوروش، مریدیان، سارا و روزبهانی، مهدی. (1398). تعیین اثربخشی بازی‌درمانی بر پرخاشگری، استرس و اضطراب کودکان، مجله علوم حرکتی و رفتاری، 2(2)، 125-116. منجزی، فرزانه، اسدپور، اسمعیل، رسولی، محسن و زهراکار، کیانوشو (1402). مقایسه تأثیر طرح‌واره درمانی و درمان شناختی رفتاری بر تنظیم شناختی هیجان نوجوانان دختر طلاق. روانشناسی کاربردی، 17، (2)، 113-92. مشهدی، علی، قاسم پور، عبدالله، اکبری، ابراهیم، ایل بیگی، رضا و حسن زاده، شهناز. (1392). نقش حساسیت اضطرابی و تنظیم هیجانی در پیش‌بینی اختلال اضطراب اجتماعی دانشجویان. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 14، (2)، 99-89. مقدسی، رویاسادات. (1401). تأثیر بازی‌درمانی بر اضطراب کودکان تک والدی. ایده‌های نوین روانشناسی، 17، (21)، 1-7. موسی نژاد جدی، الناز، واحدی، شهرام، نظری، محمدعلی و هاشمی نصرت آباد، تورج. (1397). محاسبه اندازه اثر در طرحهای تک آزمودنی با استفاده از روشهای ناهمپوش. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 9(34)، 130-115. منصوری، پریناز. (1392). تأثیر اصلاح شناختی بر کاهش امتناع از مدرسه رفتن و افزایش عملکرد تحصیل دانش آموزان دختر: مطالعه تک آزمودنی. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز نوفرستی، اعظم و حسن آبادی، حمیدرضا. (1397). تحلیل دادهها در طرحهای آزمایشی تک آزمودنی. رویش روان شناسی، 7(12)، 306-291.
)