فرهنگ مشاوره و روان درمانی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

بررسی فلسفی مفاهیم بنیادین دانش مشاوره با تأکید بر نظرات صدرالمتألهین

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد حوزه، مدرسه امام خمینی (ره)، تخصصی مشاوره خانواده و ازدواج، قم، ایران

2 استاد جامعة المصطفی العالمیة، دانشکده قرآن و علوم، دانشگاه المصطفی، قم، ایران

3 کارشناس ارشد قرآن و حدیث، دانشگاه امیرالمؤمنین (ع)، اصفهان، ایران

10.22054/qccpc.2023.69565.2991

چکیده

هدف پژوهش حاضر تبیین فلسفی مفاهیم بنیادین دانش مشاوره با استفاده از نظرات صدرالمتألهین است؛ ازاین‌رو با استفاده از دو روش «تحلیل محتوا» و «توصیف و تحلیل» برخی متون مشاوره و فلسفه بررسی شد؛ تا بخشی از مسائل مهم فلسفه مشاوره تبیین شود. تجزیه‌وتحلیل و تبیین فلسفی مفاهیم دانش مشاوره از جهاتی مهم و ضروری است؛ نخست در حوزه نظریه‌پردازی کاربرد دارد؛ دوم در حوزه نشر و تعلیم دانش مشاوره موردنیاز است و سوم نقش مهمی در به‌کارگیری درستِ دانش مشاوره برای مشاوران ایفا می‌کند. ابتکار پژوهش حاضر بهره‌مندی از نظرات پدیدآور مکتب حکمت متعالیه و یکی از بارزترین فیلسوفان اسلامی در تبیین برخی از مفاهیم بنیادین دانش مشاوره است. ارتباط، نخستین مفهوم اساسی در دانش مشاوره است که از منظر صدرا نتیجه و اثر حقیقتی پویا به نام «نفس» است؛ ایشان فرایند ارتباط را در ضمن شش ایستگاه تبیین می‌کند و به کیفیت تأثیر گذاری و تأثیرپذیری نفس می‌پردازد. انتخاب دومین مفهوم اساسی در دانش مشاوره و به‌عنوان آخرین مرحله از فرایند اراده است. صدرا در فرایند اراده، چهار مرحله مطرح می‌کند: شناخت، شوق، تصمیم و میل به تحقق و حرکت اعضا و جوارح؛ سومین مفهوم اساسی در دانش مشاوره، تغییر رفتار است؛ در نظر صدرا مهم‌ترین عامل تغییر رفتار، تغییر ایمان (نظام باورها) و مهم‌ترین عامل تغییر ایمان، ایجاد شناخت‌ها و دانش‌های اساسی در فرد و مهم‌ترین عامل ایجاد شناخت در فرد، انجام و تکرار رفتارهای متناسب است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Philosophical examination of the fundamental concepts of counseling knowledge with an emphasis on the opinions of Sadrul Mutalahin

نویسندگان [English]

  • Hadi Hemmatyan 1
  • Mahdi Hemmatyan 2
  • Mohsen Karimian 3

1 Imam Khomeini Specialized School, Qom, Iran

2 Department of Quran and Law, Al-Mustafa International University, Qom, Iran

3 Amirul Mominan University, Department of Quran and Hadith, Isfahan, Iran

چکیده [English]

The purpose of the current research is to explain the philosophical concepts of counseling knowledge using the opinions of Sadr al-Mutalahin; Therefore, using two methods of "content analysis" and "description and analysis", some counseling and philosophy texts were examined; To explain some of the important issues of counseling philosophy. Philosophical analysis and explanation of the concepts of counseling knowledge is important and necessary in some ways; First, it is used in the field of theorizing; Second, it is necessary in the field of publishing and teaching counseling knowledge, and third, it plays an important role in the correct application of counseling knowledge for counselors. The initiative of the current research is to benefit from the opinions of the creator of the transcendental wisdom school and one of the most prominent Islamic philosophers in explaining some of the fundamental concepts of counseling knowledge. . Sadra proposes four stages in the process of will: knowledge, enthusiasm, decision and desire to realize and move the limbs and organs; The third basic concept in counseling knowledge is behavior change; According to Sadra, the most important factor in changing behavior is changing faith (belief system) and the most important factor in changing faith is creating basic knowledge and understanding in a person, and the most important factor in creating knowledge in a person is performing and repeating appropriate behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • counseling philosophy
  • basic concepts of counseling
  • communication
  • choice
  • change
مراجع
آذربایجانی، مسعود. (۱۳۹۹). فلسفه علم روان‌شناسی، چاپ دوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
‏‫ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. (۱۳۷۵). النفس من کتاب الشفاء، حسن‌‌زاده آملی، حسن، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، مرکز النشر.
‏‫ابن‌سینا، حسین بن عبدالله و نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد. (۱۴۰۳). شرح الإشارات و التنبیهات للطوسی (مع المحاکمات)، قم، دفتر نشر الکتاب.
‏‫احمدی، سید احمد. (۱۳۹۲). مبانی و اصول راهنمایی و مشاوره، تهران، سمت.
اعتصامی، حمیده و شفیع‌آبادی، عبدالله. (2022). «اثربخشی آموزش فلسفه برای کودکان بر رشد اخلاقی دانش آموزان پسر پایه ششم دبستان». فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 13(52), 233-255.
‏‫باقری، خسرو. (۱۳۹۸). فلسفه علم روان شناسی، تهران، سمت.
‏‫بونژه، ماریو. (۲۰۱۹). فلسفه روان شناسی و نقد آن، زارعان، محمدجواد، حقانی، ابوالحسن، شاملی، عباسعلی، عباسعلی نارویی نصرتی، رحیم، رهنمایى، سیداحمد، عباس پور، محمد، ابوترابی، علی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. ‎
‏‫بیرونی، ابو ریحان. (۱۳۸۰). الاثار الباقیه عن القرون الخالیه، اذکیایی، پرویز، تهران، موسسه نشر میراث مکتوب.
‏‫پروچسکا، جیمز او. (۱۹۹۹). نظریه‌های روان‌درمانی، سید محمدی، یحیی، تهران، رشد.
پورعباس، سیده نرگس و عیسی مراد رودبنه، ابوالقاسم. (2019). «اثر بخشی آموزش روان درمانی جامع دینی بر تقویت ارتباط دانش آموزان با والدین در دوره دوم متوسطه». فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 10(40)، 71-98. doi: 10.22054/qccpc.2019.35680.1959
حسینی، سید حسام و حسینی، سیده نسرین. (۱۴۰۱). «تبیین و نقد رویکرد لیپمن در برنامه فلسفه برای کودکان از منظر پرسشگری وجودی». نشریه پژوهش‌های فلسفی، 16(39)، 78-95.
‏‫خسروپناه عبدالحسین. (۱۳۸۵). «فلسفه فلسفه اسلامی»، قبسات، 3(39)، 173-195.
‏‫دینانی، غلامحسین ابراهیمی، خسروپناه، عبدالحسین و امامی، احمد. (۱۳۹۹). «اصطلاح شناسی مفهوم علم در فلسفه اسلامی»، فصلنامه معرفت فلسفی، 17(3)، 35-52.
سالاری فر، محمد حسین و پور اعتماد، حمیدرضا. (2011). «باورها و حالت فراشناختی، بازدارنده یا تسهیل کننده خودتنظیمی تحصیلی». فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 2(7) 31-48.
شفیع آبادی، عبدالله. (۱۳۹۵). مقدمات راهنمایی و مشاوره (مفاهیم و کاربردها)، تهران، رشد.
‏‫شیلینگ، لوئیس. (۱۳۹۰). نظریه‌های مشاوره (دیدگاه‌های مشاوره)، آرین، خدیجه، تهران، اطلاعات.
‏‫صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (۱۳۶۶). تفسیر القرآن الکریم، خواجوی، محمد، قم، بیدار.
‏‫صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (۱۴۲۲). شرح الهدایة الاثیریة، اثیرالدین ابهری، مفضل بن عمر، فولادکار، محمدمصطفی، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی.
‏‫صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (۱۳۷۵). مجموعه رسائل فلسفی صدر المتألهین، ناجی اصفهانی، حامد، تهران، حکمت.
‏‫صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (بی‌تا). المبدأ و المعاد، قم، انجمن حکمت و فلسفه ایران.
‏‫صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (۱۳۶۰). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، سبزواری، هادی بن مهدی. آشتیانی، جلال‌الدین، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
‏‫صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (۱۳۶۸). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، سبزواری، هادی بن مهدی، طباطبایی، محمدحسین، مظفر، محمدرضا، قم، مکتبة المصطفوی.
‏‫طباطبایی، محمدحسین. (۱۳۹۰). اصول فلسفه و روش رئالیسم، مطهری، مرتضی، تهران، صدرا.
‏‫طباطبایی، محمدحسین. (۱۴۱۶). نهایة الحکمة، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة، مؤسسة النشر الإسلامی.
‏‫طوسی، نصیر الدین محمد. (۱۴۱۳). اخلاق ناصری، تهران، علمیه اسلامیه.
‏‫فارابی، محمد بن محمد. (۱۹۹۶). السیاسة المدنیة، علی بو ملحم، بیروت، دار و مکتبة الهلال.
‏‫فیست، جس. (۱۳۹۴). نظریه‌های شخصیت، سید محمدی، یحی، تهران، روان.
‏‫کریپندورف، کلوس. (۲۰۰۴). تحلیل محتوا: مبانی روش‌شناسی، نایبی، هوشنگ، تهران، نشر نی.
‏‫گلادینگ، ساموئل‌تی. (۲۰۱۵). اصول و مبانی مشاوره، گنجی، مهدی، تهران، نشر ساوالان.
‏‫گیبسون، رابرت. (۲۰۰۷). زمینه مشاوره و راهنمایی، ثنائی، باقر، چاپ پنجم، تهران، رشد.
‏‫مصباح، مجتبی. (۱۳۹۹). فلسفه اخلاق، قم، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
References
Arbuckle, Dugald S. (1961). Counseling: An Introduction. Boston: ‎ Allyn & Bacon.
Arbuckle, D. S. (1960). »COUNSELING: Philosophy or Science«. The Personnel and Guidance Journal, 39(1), 11-14.
Blocker, D. (1974). Developmental Counseling. New York: The Ronald press.
Boshoff, A. (2020). »The philosophical bases of counselling psychology«. Counselling Psychology Review, 35, 49-60.
Gazda, G. M. (1986). »Counseling: Theoretical & philosophical issues«. Theoretical & Philosophical Psychology, 6(2), 121-122.
Gustad. (1975). »The Evaluation of interview in Vocational counseling«. Personnel and Guidance journal, 4(36), 242-250.
Hackney, H. (1973). Counseling strategies and objectives. New jersey: Prentice-Hall.
Hansen, J. T. (2006). »Counseling Theories Within a Postmodernist Epistemology: New Roles for Theories in Counseling Practice«. Journal of Counseling & Development, 84(3), 291-297.
Kair, L. (2022). »An Application of The Two Routes in Counseling Philosophy«. Counseling and Family Therapy Scholarship Review, 4(1), 5.
Lobonț, F. (2021). »On the professionalization of philosophical counselling in a world dominated by the pandemic crisis«. Interdisciplinary Research in Counseling, Ethics and Philosophy, 1(1), 21-27.
Nelson, j. (2006). Theory and Practice of Counselling and Therapy. Thousand oaks: SAGE.
Patterson, C. H. (1977). Theories of counseling and psychotherapy. New York: Harper& Row publishers.
pepinsky, H.B. (1954). Counseling Theory and Practice. New York: Ronald.
Polit, Denise F & Beck, Cheryl Tatano. (2004). Nursing Research: Principles and Methods. Lippincott Williams & Wilkins.
Robinson, F.P. (1950). Principles and procedures in student counseling. New York: Harper.
Siregar, A. (2020). »ISLAMIC COUNSELING IN A PHILOSOPHY PERSPECTIVE«. International Journal of Islamic Education, Research and Multiculturalism (IJIERM), 2(2), 116-134.
Shertzer, B. (1976). Fundamentals of counseling. Boston: Houghton.
Stefflre, B. (1972). Theories of counseling. New York: MacGraw-Hill book.
 
فرهنگ مشاوره و روان درمانی
دوره 15، شماره 57
فروردین 1403
صفحه 173-206
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار