فرهنگ مشاوره و روان درمانی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

مقایسه اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر پذیرش و تعهد و فرزندپروری مبتنی بر روان‌ شناسی مثبت‌گرا بر رابطه مادر-کودک در مادران کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحدبوشهر

2 مربی گروه روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحدبوشهر

3 استادیارگروه گروه روان شناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی تهران

4 استادیار گروه روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر

چکیده

هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر پذیرش و تعهد و فرزندپروری مبتنی بر روان‌شناسی مثبت‌گرا بر رابطه مادر-کودک بود. جامعه اماری پژوهش ،کلیه مادران کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی 8 تا 12 ساله پسر مناطق ۶،۵،۲ شهر تهران در سال 1399-1400که ۳۰۰ نفر را تشکیل می دادند بود.روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه گواه بود. روش نمونه گیری پژوهش در دسترس و هدفمند بود .تعداد 45 مادر داوطلببعنوان حجم نهایی نمونه وارد مطالعه شدند و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه جایگزین شدند.ابزار پژوهش حاضر مقیاس رابطه مادر-کودک پیانتا (2011)، محتوی دوره آموزشی فرزندپروری مبتنی بر پذیرش و تعهد کوین و مورل(2009) و محتوی آموزش مبتنی بر روان‌شناسی مثبت‌گرا سلیگمن
(2005)بودند. برای تحلیل داده‌ها، از شاخص‌های توصیفی (میانگین وانحراف معیار )و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس تک متغیری) در نرم افزار SPSS نسخه 22 استفاده گردید. نتایج نشان داد، بین گروه آموزشی فرزندپروری مبتنی بر پذیرش و تعهد ، گروه آموزشی فرزندپروری مبتنی بر روان شناسی مثبت گرا و گروه گواه ، در میانگین نمره ی رابطه مادر-کودک تفاوت معناداری وجود داشت(05/0 p<). همچنین آموزش فرزندپروری مبتنی بر روان شناسی مثبت گرا نسبت به آموزش فرزندپروری مبتنی بر پدیرش و تعهد ،اثربخشی بیشتری بر رابطه مادر-کودک در مادران کودکان دارای اختلال نارسایی توحه/ بیش فعالی داشت(p0/000<)یافته های پژوهش حاکی از این بود که دو رویکرد اموزشی بر رابطه مادر _ کودک تاثیر داشتند .

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of parenting education based on acceptance and commitment and parenting based on positive psychology on the mother-child relationship in mothers of children with attention deficit / hyperactivity disorder

نویسندگان [English]

  • Dr.naser amini 1
  • mahboobeh Banani 2
  • Mahmood Borjali 3
  • Moloud Keykhosrsvani 4

1 Assistant Professor, Department of Psychology, Bushehr Branch, Islamic Azad University, Bushehr, Iran;

2 PhD in Psychology, Department of Psychology, Bushehr Branch, Islamic Azad University, Bushehr, Iran;

3 Invited Assistant Professor, Department of Psychology, Bushehr Branch, Islamic Azad University, Bushehr, Iran; Assistant Professor, Department of Medical Psychology, Kharazmi University, Tehran, Iran;

4 Assistant Professor, Department of Psychology, Bushehr Branch, Islamic Azad University, Bushehr

چکیده [English]

The purpose of this research was to compare the effectiveness of parenting education based on acceptance and commitment and parenting based on positive psychology on the mother-child relationship. The research design was semi-experimental with a pre-test-post-test design with two experimental groups and one control group. The statistical population was the mothers of children with attention deficit/hyperactivity disorder aged 8 to 12 years old in the 6th, 5th, and 2nd districts of Tehran city, in 2014-2016, and their number was 300. Using the available and targeted sampling method, 45 volunteer mothers were included in the study as the final sample size and were completely randomly divided into two experimental groups and a control group The tools of the current research are the mother-child relationship scale of Pianta (2011), the educational content of parenting based on acceptance and commitment by Kevin and Morrell (2009), the content of Seligman's positive psychology educational course. (2005). In order to analyze the data, descriptive indices (mean and standard deviation) and inferential statistics (univariate analysis of covariance) were used in SPSS software version 22. The findings indicated that, between the educational group of parenting based on On acceptance and commitment, there was a significant difference in the mean score of the mother-child relationship between the parenting training group based on positive psychology and the control group .parenting education based on positive psychology had a greater effect on mother-child relationship in mothers of children with attention deficit/hyperactivity disorder than parenting education based on paternalism and commitment

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mother-Child Relationship
  • Acceptance and Commitment-Based Parenting
  • PositivePsychology-Based Parenting
  • Mothers
  • Attention Deficit / Hyperactivity Disorder
مراجع
ابارشی، زهره؛ طهماسیان، کارینه؛ مظاهری، محمدعلی و پناغی، لیلی. (1388). تأثیر آموزشی ارتقای روانی اجتماعی کودک از طریق بهبود تعامل مادر کودک بر خود – برنامه اثرمندی والدگری و رابطه مادر و کودک زیر سه سال. فصلنامه علمی- پژوهشی در سلامت روان‌شناختی. 3(3)، 50-52.
امینی ناغانی، شهریار.، نجارپوریان، سمانه. و سماوی، سیدعبدالوهاب. (1399). مقایسه اثربخشی آموزش فرزندپروری مثبت با فرزندپروری مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پرخاشگری مادران و نشانه‌های اختلال نافرمانی مقابله‌ای در کودکان. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ۲۸ (۱): ۶۷-۷۷.
 ابارشی، زهره.، طهماسیان، کارینه.، مظاهری، محمدعلی. و پناغی، لیلی. (1388). تأثیر آموزشی ارتقای روانی اجتماعی کودک از طریق بهبود تعامل مادر کودک بر خود – برنامه اثرمندی والدگری و رابطه مادر و کودک زیر سه سال. سلامت روان‌شناختی. 3(3): 50-52.
 ارجمندنیا، علی‌اکبر.، عاشوری، محمد. و جلیل آبکنار، سمیه. (1396). نگاهی جامع بر برنامه فرزندپروری مثبت: اصول، اهداف، سطوح و محتوا. رویش روان‌شناسی، ۶ (۲): ۳۵-۵۲.
بنانی، محبوبه، امینی، ناصر، برجعلی، محمود، کیخسروانی، مولود. (1400) مقایسه اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر پذیرش و تعهد و فرزندپروری مبتنی بر روان‌شناسی مثبت‌گرا بر تاب‌آوری و رابطه مادر-کودک در مادران کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی. خانواده‌درمانی کاربردی 2(3):337-360.
پورمحمدرضای تجریشی، محمد.، عاشوری، محمد.، افروز، غلامعلی.، ارجمندنیا، علی‌اکبر. و غباری بناب، باقر. (1394). اثربخشی آموزش برنامه والدگری مثبت بر تعامل مادر با کودک کم‌توان ذهنی. توان‌بخشی، 16(2): 128-136.
 حسینی، حمید. (1398). اثربخشی آموزشی فرزندپروری مثبت در ارتقای خودکارآمدی مادران، بهبود رابطه والد فرزندی و کاهش پرخاشگری نوجوانان تک والد مادر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده. دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
حسن‌زاده، سعید. و مساح، علی. (1400). اثربخشی برنامه فرزندپروری مثبت بر ارتباط مادران با کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم. پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 12(2): 43-58.
 حاج خدادادی، داد.، اعتمادی، عذرا.، عابدی، محمدرضا. و جزایری، رضوان سادات. (1400). اثربخشی برنامه فرزندپروری مثبت بر والدگری مؤثر و کیفیت رابطه والد – فرزندی در مادران دارای نوجوان. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روان‌شناختی، ۲۰ (۹۸): ۱۸۵-۱۹۸.
خانجانی، زینب.، هاشمی، تورج.، پیمان نیا، بهرام. و آقاگل زاده، مریم. (1393). رابطه کیفیت تعامل مادر - کودک در اضطراب جدایی و مدرسه هراسی در کودکان. مجله مطالعات علوم پزشکی، 25(3): 231-240.
خوشابی، کتایون. و پوراعتماد، حمید. (1379). شیوع اختلالات نقص توجه/بیش فعالی در دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر تهران. معاونت پژوهشی دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی، تهران.
طاهری نیا، سمانه. (1391). اثربخشی آموزش فرزندپروری با رویکرد مثبت نگر بر خودکارآمدی مادران و بهبود رابطه‌ی مادر _ کودک و مشکلات رفتاری کودکان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی. دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
عبداللهی، احمد. (1394). اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر پذیرش و تعهد بر رابط والد-کودک، بهبود شیوه‌های فرزندپروری و پرخاشگری کودکان پیش‌دبستانی شهرستان نیشابور. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان.
عابدی شاپورآبادی، ثریا. (1391). اثربخشی آموزش گروهی برنامه والدگری مثبت بر رابطه والد-کودک و نشانه‌های بیش فعالی/ کمبود توجه در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ کمبود توجه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی. دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
عظیمی فر، شیرین، جزایری، رضوان السادات، فاتحی زاده، مریم السادات و عابدی، احمد. (1396). هم سنجی تأثیر آموزش مدیریت والدین و آموزش فرزندپروی با روش درمانگری متمرکز بر پذیرش و تعهد در رابطه مادر-کودک مادران کودکان دچار مشکلات رفتاری برونی‌سازی شده. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 7(2 (پیاپی 24))، 99-122. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=316169
فراقی دستجرد، برات.، شریفی درآمدی، پرویز. و فرخی، نورعلی. (1398). اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تعامل مادر-کودک مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 62(3): 427-436.
کبیری، آرزو. و کلانتری، مهرداد. (1397). بررسی اثربخشی آموزش گروهی فرزندپروری مثبت بر تنیدگی والدینی و روابط مادر- کودک در مادران کودکان مبتلا به شب‌ادراری. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 19(2): 115-124.
مصباح، ایمان.، حجت‌خواه محسن. و گل‌محمدیان، محسن. (1397-الف). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهبود رابطه والد- فرزندی در مادران دارای کودک کم‌توان ذهنی. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 8(2): 84-100.
مؤمنی، خدا مراد.، تاریکی، طیبه. (1396). اثربخشی آموزش برنامه فرزندپروری مثبت بر ارتباط والد ـ فرزند و تنیدگی والدینی دانش‌آموزان دارای نارسایی توجه. توانمندسازی کودکان استثنایی، 8(1): 83-93.
References
 AlHorany, A.K., Hassan, S.A., & Bataineh, M.Z. (2013). Do Mothers of Autistic Children are at Higher Risk of Depression? A Systematic Review of Literature. Life Science Journal, (10): 3303-3308.
 Ambuabunos, E. A., Ofovwe, E. G., & Ibadin, M. O. (2011). Community survey of attention-deficit/hyperactivity disorder among primary school pupils in Benin City, Nigeria. Annals of African medicine, 10(2), 91–96. https://doi.org/10.4103/1596-3519.82065
 American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th ed, (DSM-5VTR). (2022). Washington, DC: American Psychiatric Association.
 Arch, J. J., & Craske, M. G. (2008). Acceptance and commitment therapy and cognitive behavioral therapy for anxiety disorders: Different treatments, similar mechanisms? Clinical Psychology: Science and Practice, 15(4), 263–279. https://doi.org/10.1111/j.1468-2850.2008.00137.x
 Bodenmann, G., Cina, A., & Ledermann, T. (2008). The efficacy of the Triple P-Positive Parenting Program in improving parenting and child behavior: a comparison with two other treatment conditions. Behaviour research and therapy, 46(4), 411–427. https://doi.org/10.1016/j.brat.2008.01.001
 Butler,J., & Ciarrochi, J. (2007). Psychological acceptance and quality of life in the elderly. Quality of life research: An international journal of quality of life aspects of treatment, care and rehabilitation, 16(4), 607–615. https://doi.org/10.1007/s11136-006-9149-1
 Berry, J. W., Worthington, E. L., Jr, O'Connor, L. E., Parrott, L., 3rd, & Wade, N. G. (2005).
Forgivingness, vengeful rumination, and affective traits. Journal of personality, 73(1),183–225. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2004.00308.x
 Byrne, G., Ghráda, Á. N., O’Mahony, T., & Brennan, E. (2021). A systematic review of the use of acceptance and commitment therapy in supporting parents. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 94, 378-407.
Brown, F. L., Whittingham, K., Boyd, R. N., McKinlay, L., & Sofronoff, K. (2015). Does Stepping Stones Triple P plus Acceptance and Commitment Therapy improve parent, couple, and family adjustment following paediatric acquired brain injury? A randomised controlled trial. Behaviour research and therapy, 73, 58-66.
 Capozzi, F., Casini, M. P., Romani, M., De Gennaro, L., Nicolais, G., & Solano, L. (2008). Psychiatric comorbidity in learning disorder: analysis of family variables. Child psychiatry and human development, 39(1), 101–110. https://doi.org/10.1007/s10578-007-0074-5.
 Coyne L, Murrell A. (2009). The joy of parenting an acceptance and commitment therapy guide to effective parenting in the early years. 2 Th Ed. New Harb Publications. 171-8.
 Chang, Y. K., Hung, C. L., Huang, C. J., Hatfield, B. D., & Hung, T. M. (2014). Effects of an aquatic exercise program on inhibitory control in children with ADHD: a preliminary study. Archives of clinical neuropsychology: the official journal of the National Academy of Neuropsychologists, 29(3), 217–223.
 Driscoll, K., Pianta, R.C. (2011). Mother’s and father’s perceptions of conflict and closeness in parent- child relationships during early chilhood. Journal of early chilhood and infant psychology, 7, 1-18.
 Fontenelle, L. F., Soares, I. D., Miele, F., Borges, M. C., Prazeres, A. M., Rangé, B. P., & Moll, J. (2009). Empathy and symptoms dimensions of patients with obsessive-compulsive disorder. Journal of psychiatric research, 43(4), 455–463. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2008.05.007
 Fernández-Alcántara, M., García-Caro, M. P., Laynez-Rubio, C., Pérez-Marfil, M. N., Martí-García, C., Benítez-Feliponi, Á., Berrocal-Castellano, M., & Cruz-Quintana, F. (2016). Feelings of loss in parents of children with infantile cerebral palsy. Disability and health journal, 8(1), 93–101. https://doi.org/10.1016/j.dhjo.2014.06.003
 Fredrickson B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology. The broaden-and-build theory of positive emotions. The American psychologist, 56(3), 218–226. https://doi.org/10.1037//0003-066x.56.3.218
 Gupta, A., & Singhal, N. (2004). Positive perceptions in parents of children with disabilities. Asia Pacific Disability Rehabilitation Journal, 15(1), 22-35. https://www.researchgate.net/publication/228983336_Positive_perceptions_in_parents_of_children_with_disabilities
 Hayes, S. C., Pistorello, J., & Bigland, A. (2008). Acceptance and commitment therapy: model, data, and extension to the prevention of suicide cognitive. Brazilian Journal of Behavior Cognitive Therapy, 10(1) 81-102. http://dx.doi.org/10.31505/rbtcc.v10i1.329
 Hayes, S. C., Luoma, J. B., Bond, F. W., Masuda, A., & Lillis, J. (2004). Acceptance and commitment therapy: model, processes and outcomes. Behaviour research and therapy, 44(1), 1–25. https://doi.org/10.1016/j.brat.2005.06.006
 Houlding, C., Schmidt, F., Stern, S. B., Jamieson, J., & Borg, D. (2012). The perceived impact and acceptability of group triple P positive parenting program for aboriginal parents in Canada. Children and Youth Services Review, 34(12), 2287–2294.
 Herbert,J.,Forman,E.,&Juarascio(2008),A..Acceptance and commitment therapy vesuse cognitive thrapy for the treatment of comorbid eating pathology.Behavior Modification.34. (2),175-190
 Hosein Abadi S, Pourshahryari M, Zandipour T. Effectiveness of positive psychology on psychological well-being of mothers of autistic children. Empowerment of exceptional children. 2017; 8(1): 54-60 [Persian] http://www.ceciranj.ir/article_63548.html
 John, Flujas, Contras, Inmacolada, Jomes. (2018). Improve parental flexibility with acceptance and commitment therapy. Journal of ContextualBehavioral Science. DOI:10.1016/j.jcbs.2018.02.006
 Krstić, T., Mihić, L., & Mihić, I. (2015). Stress and resolution in mothers of children with cerebral palsy. Research in developmental disabilities, 47, 135–143. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2015.09.009
 Larzelere, R. E., Gunnoe, M. L., Roberts, M. w., & Ferguson, C. J. (2016). Children and Parents Deserve Better Parental Dicipline Research: Critiquing the Evidence for Exclusively "Positive" Parenting. Parenting, Marriage & Family, https://doi.org/10.1080/0149492920161145613.
 Lee, A. S. (2007). Young adult's romantic relationships: a longitudinal study on the dynamics amang parental divorce relationships with mother and Father, and children's committed romanticrelationships. Unpublished. For the degrcc of doctor the university of Arizona.
 Lee, E. H., Zhou, Q., Eisenberg, N., & wang, Y. (2012). Bidirectionalrelations between temperament and parenting styles in chines children. International journal of Behavioral Development, 37 (1), 57-6
 Lee, J. W., & Ha, J. H. (2018). The effects of an acceptance-commitment therapy based stress management program on hospitalization stress, self-efficacy and psychological well-being of inpatients with schizophrenia. Journal of Korean Academy of Nursing, 48(4), 443–453. https://doi.org/10.4040/jkan.2018.48.4.443
 Murray, J.R. (2002). Forgiveness as a therapeutic option. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 10(3), 315– 321. https://doi.org/10.1177%2F10680702010003008
 Paloutzian, R.F., & Kalayjian, A. (2010). Introduction: Issues and themes in forgiveness and reconciliation. In A. Kalayjian & R.F. Paloutzian (Eds.), Forgiveness and reconciliation: Psychological pathways to conflict transformation and peace building (pp. 3–10). New York, NY: Springer.
 Park, N., Peterson, C., Sun, J. K. (2013). Positive Psychology: Research and practice. Terapia Pscologica, 31(1), 9-11.
 Murray, R. J. (2002). Forgiveness as a therapeutic option. The Family Journal, 10(3), 315-321.
Rashid, T., & Seligman, M. E. P. (2013). Positive psychotherapy: A treatment manual. New York: Oxford University Press.
 Rashid, T. (2015). Positive psychotherapy: A strength-based approach. The Journal of Positive Psychology, 10(1), 25–40
 Robledo-Ramón, Patricia, & García-Sánchez, Jesús N. (2013). The Involvement and Satisfaction with Education of the Families of Students with and without Specific Learning Disabilities. Revista de Psicodidáctica, 18(1), 137-155. https://doi.org/10.1387/RevPsicodidact.4639
 Seligman, M.E.P. (2010). Flourish: Positive psychology and positive interventions (Tanner lectures on human values, delivered at the University of Michigan). Retrieved from: https://tannerlectures.utah.edu/_resources/documents/a-to-z/s/Seligman_10.pdf
 Sin, N. & Lyubomirsky, S. (2009). Enhancing well-being and alleviating depressive symptoms with positive psychology interventions: a practice-friendly meta-analysis. J Clin Psychol, 65(5): 467-487
 Seligman, E.P., & Peterson, C., (2005). Positive psychology progress. (Electronic version). Journal of American Psychologist, 5, 410 - 421.
 Schilling, C. M., Walsh, A., & Yun, I. (2011). ADHD and criminality: A primer on the genetic, neurobiological, evolutionary, and treatment literature for criminologists. Journal of Criminal Justice, 39(1), 3–11.
 Subhadra Evans, PhD, Sampada Bhide, PhD, Jeremey Quek, DPsych, Jan M Nicholson, PhD, Vicki Anderson, PhD, Philip Hazell, PhD, Melissa Mulraney, PhD, Emma Sciberras, DPsych. (2020). Mindful Parenting Behaviors and Emotional Self-Regulation in Children With ADHD and Controls, Journal of Pediatric Psychology, 45(9), 1074–1083.
 Twohig, M. P., & Levin, M. E. (2017). Acceptance and Commitment Therapy as a Treatment for Anxiety and Depression: A Review. The Psychiatric clinics of North America, 40(4), 751–770.
 Whittingham, K., Sheffield, J., & Boyd, R. N. (2016). Parenting acceptance and commitment therapy: a randomised controlled trial of an innovative online course for families of children with cerebral palsy. BMJ open, 6(10), e012807
‌
 
‌ ‌استناد به این مقاله: بنانی، محبوبه.، امینی، ناصر.، برجعلی، محمود.،  کیخسروانی، مولود. (1402). مقایسه اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر پذیرش و تعهد و فرزندپروری مبتنی بر روان‌شناسی مثبت‌گرا بر رابطه مادر-کودک در مادران کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 14(56)، 169-203.
DOI: 10.22054/qccpc.2023.68263.2956
 Counseling Culture and Psychotherapy is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
فرهنگ مشاوره و روان درمانی
دوره 14، شماره 56 - شماره پیاپی 56
دی 1402
صفحه 169-203
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار