نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روانشناسی عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر

2 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر

3 استاد گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر مدل‌یابی ساختاری پیش‌بینی اعتیادپذیری بر اساس طرح‌واره وابستگی/ بی‌کفایتی و تحمل پریشانی با نقش میانجی‌گری سیستم­های مغزی– رفتاری در بین دانش‌آموزان کرج بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و بر اساس معادلات ساختاری بود و جامعه‌ی مورد مطالعه در این پژوهش کلیه دانش‌آموزان مقطع دوم دبیرستان‌های پسرانه و دخترانه مناطق چهارگانه شهر کرج در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند. در پژوهش حاضر از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای استفاده شد. حجم نمونه با توجه به تعداد متغیرهای پژوهش، 200 نفر در نظر گرفته شد. ابزار این تحقیق پرسشنامه‌های مقیاس اعتیادپذیری، فرم کوتاه پرسشنامه طرح‌واره ناسازگار اولیه (SQ-SF)، تحمل پریشانی و نسخه کوتاه پرسشنامه سیستم­های مغزی–رفتاری‌گری-ویلسون بود. روش آماری مورد استفاده در پژوهش، تحلیل مسیر بود. نتایج با استفاده از نرم‌افزار SPSS21 و Lisrel نشان داد که: مدل ساختاری پژوهش برازش مطلوب و قابل قبول با داده‌های پژوهشی داشت. نتایج نشان داد که تأثیر متغیر تحمل پریشانی بر متغیر سیستم مغزی رفتاری گریز تائید شد. همچنین تأثیر متغیر طرح‌واره وابستگی/ بی‌کفایتی بر متغیر سیستم مغزی رفتاری بازداری در سطح تائید شد و تأثیر متغیرهای بازداری رفتاری، جنگ‌وگریز بر متغیر اعتیادپذیری در سطح تائید شد. نتایج در فرضیه 4 و 5 نیز نشان داد که رابطه مستقیمی بین تحمل پریشانی و طرح‌واره وابستگی/ بی­کفایتی با اعتیادپذیری، وجود دارد. همچنین رابطه‌ی غیرمستقیم اثر تحمل پریشانی بر اعتیادپذیری غیرمعنادار و اثر متغیر طرح‌واره وابستگی/ بی­کفایتی ازطریق سیستم­های مغزی–رفتاری بر اعتیادپذیری معنادار بود (05/0>p). در مجموع نتیجه گرفته شد که تعامل چندگانه متغیرهای طرح‌واره وابستگی/ بی­کفایتی، تحمل پریشانی و سیستم­های مغزی-رفتاری نقش مهمی در پیش‌بینی اعتیادپذیری نوجوانان دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structural Equation Modeling Prediction Addiction Potential Based on Independence/Incompetence Schema and Distress Tolerance with Mediation of Brain-Behavior Systems Among Students in Karaj

نویسندگان [English]

  • reza faravani 1
  • Dr.naser amini 2
  • Ezat Deyreh 2
  • Abdollah Shafiabadi 3

1 PhD.student of general psychology Azad university Bushehr branch

2 Department of Psychology and Educational Sciences, Bushehr Branch, Islamic Azad University

3 Department of Consulting Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University,

چکیده [English]

The aim of the present study was to Structural Modeling Prediction Addiction Potential Among Students in Karaj city. The research was a Correlation research and The target population of this study was All second-grade boy and girl students in secondary schools in Karaj of 1396-97. In this study, was used Multi-stage cluster random sampling method. The sample size was 200 people according to the number of variables in the research. The instruments of this study were Addiction Potential Scale, (SQ-SF), Distress Tolerance Scale, Gray-Wilson Personality Questionnaire (GWPQ). Analyzing of data is performed using Path analysis. by using SPSS21 and Lisrel the results showed that The structural model of research was fit and satisfactory with research data. the results showed that The effect of distress tolerance on the variables of the escape behavioral brain system was confirmed. the effect of dependency / incompetence variable on the variables of inhibition of behavioral brain system was confirmed and The effect of behavioral inhibition, war and escape variables on addiction variables was confirmed. The results in hypotheses 4 and 5 showed that There is a direct correlation between distress tolerance and dependency / incompetence with addiction. Also indirect relationship of distress tolerance on addiction was not significant and The effect of variables of dependency / deficiency schemata through brain-behavioral systems was significant on addictionl (p <0.05).
Overall, it was concluded that multiple interactions between The variables of Independence/Incompetence Schema and Distress Tolerance and Brain-Behavior Systems
variables, play an important role in predicting adolescent addiction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Addiction Potential
  • Dependence/Incompetence schema
  • Distress Tolerance
  • Brain-Behavior Systems
آتشکار، رقیه؛ فتحی آشتیانی، علی؛ آزادفلاح، پرویز. (1391). ارتباط سبک‌ها و مکانیزم‌های دفاعی با سیستم مغزی/ رفتاری . مجله روان‌شناسی بالینی، 4 (4): 63-73.
آزادفلاح، پرویز؛ دادستان، پریرخ؛ اژهای، جواد؛ مؤذنی، سیدمحمد. (1378). تنیدگی (استرس)، فعالیت مغزی/رفتاری و تغییرات ایمونوگلوبولین ترشحی A. مجله روانشناسی.3 (9):22-3
آهی، قاسم؛ محمدی فر، محمدعلی؛ بشارت، محمدعلی. (1384). پایایی و اعتبار فرم کوتاه پرسشنامه طرح‌واره‌های یانگ. نشریه روانشناسی و علوم تربیتی. 37 (3): 5-20.
اسماعیلی نسب، مریم؛ اندامی خشک، علیرضا؛ آزرمی، هاله؛ ثمر رخی، امیر. (1393). نقش پیش‌بینی کنندگی دشواری در تنظیم و تحمل پریشانی در اعتیاد پذیری دانشجویان . فصلنامه اعتیاد پژوهی سوءمصرف مواد.8 (29): 50-63.
اعظمی، ادریس؛ کاکابرایی، کامران (1395). پیش‌بینی تحمل آشفتگی براساس سیستم‌های مغزی رفتاری و بدتنظیمی هیجانی: برازش یک مدل، مجله کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار.21 (39): 29-37.
  بابایی، کریم؛ عیسی زادگان، علی؛ پیرنبی خواه، نسیم؛ تاج الدینی، امراه. (1395).  نقش سیستم­های مغزی رفتاری، نوجویی، پاداش وابستگی و نگرانی آسیب‌شناختی در پیش‌بینی استعداد اعتیاد. نشریه اعتیادپژوهی. 10 (37): 259-275.
بیات، فرزانه؛ بیات، لیلا. (1395). روابــط ســاختاری سوءمصــرف مــواد و سیستم‌های مغزی رفتاری: نقش واسطه‌ای ویژگی‌های شخصـیتی، نـاگویی هیجـانی و سبک‌های دلبستگی. فصلنامه علمی پژوهشی سلامت روان‌شناختی. 9 (4): 63-74.
زرگر، یدالله؛ نجاریان، بهمن؛ نعامی، عبدالزهرا (1387). بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی (هیجان خواهی، ابراز وجود، سرسختی روان‌شناختی) نگرش مذهبی و رضایت زناشویی با آمادگی به اعتیاد به مواد مخدر. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. 3 (1): 130-99
سلطانی عزمت، ابراهیم؛ محمدیان، ابوالفضل؛ حیدری دولت‌آبادی، نسرین؛ محمدخانی، پروانه (1395). آزمون مقایسه‌ای طرح‌واره‌های ناسازگار در مردان معتاد جنسی و افراد بهنجار. نشریه کاربرد در روانشناسی بالینی، (3)4: 166-159.
شریفی، کبیر؛ محمدی، فرهاد (1394). حساسیت سامانه‌های مغزی _ رفتاری در پیش‌بینی استعداد اعتیاد دانش آموزان، رویش روان‌شناسی، 4 (12):
شمس، جمال؛ عزیزی، علیرضا؛ میرزایی، آزاده (1389).بررسی رابطه تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی با میزان وابستگی دانشجویان به سیگار. مجله تحقیقات نظام سلامت حکیم. 13 (1): 11-18.
طباطبایی برزکی، سعید؛ سهرابی، فرامرز؛ کریمی زارچی، مهدی (1391). فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. 3 (11): 75-86.
صدوقی، زهره؛ آگیلار- وفایی، مریم؛ رسول‌زاده طباطبایی، سید کاظم؛ اصفهانیان، نامیه (1387). تحلیل عاملی نسخه کوتاه پرسش‌نامه طرح‌واره یانگ در نمونه غیربالینی ایرانی. نشریه روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران. 14 (2): 214-219.
عبداله زاده جدی، آیدا؛ هاشمی نصرت آباد، تورج؛ مرادی، علیرضا؛ فرزاد، ولی اله (1389). نقش سیستم­های مغزی - رفتاری در پیش‌بینی سوءمصرف مواد. نشریه روانشناسی بالینی 2(3): 37-45.
فیروزی، محمدرضا؛ خرامین، شیرعلی؛ احمدی، سیروس؛ پناهی، فاطمه (1394). مقایسه طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در افراد وابسته و غیر وابسته به مواد افیونی. ارمغان دانش، مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج. 20 (8):
قدیمی، آزاده؛ کرمی، جهانگیر؛ یزدان بخش، کامران (1393). رابطه طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و باورهای فراشناخت بااستعداد اعتیاد، مجله اصول بهداشت روانی. 17(2): 73-67.
گراهام، جان (1995). راهنمای ارزیابی شخصیت و آسیب‌شناسی روانی MMPI-2. ترجمه حمید یعقوبی، سید موسی کافی، ماسوله فاطمه حقیقت. (1395). تهران. انتشارات ارجمند.
محمدزاده ابراهیمی، علی؛ رحیمی پردنجانی، طیبه؛ خراسانی نیا، امیرپویا (1393). نقش سیستم­های مغزی- رفتاری در پیش‌بینی رفتارهای پرخطر دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بجنورد. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. 7(1): 175-188.
یانگ، جفری؛ کلوسکو، ژانت و ویشار، مارجوری (2003). طرح‌واره درمانی: راهنمای کاربردی برای متخصصان بالینی. ترجمه‌ی حسن حمیدپور و زهرا اندوز (1386)، چاپ اول، تهران: انتشارات ارجمند.
یارمحمدی واصل، مسیب؛ برجعلی، احمد؛ گلزاری، محمود؛ دلاور، علی (1391). بررسی اثربخشی طرح‌واره درمانی بر بهبود اختلال افسردگی اساسی عود کننده. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی 3 (12): 21-48.
 
Baker TB, Piper ME, McCarthy DE, Majeskie MR, Fiore MC (2004) Addiction motivation reformulated: an affective processing model of negative reinforcement. Psychol Rev 111:33
Ball SA, Young JE. (2000). Dual focus schema therapy for personality disorders and substance dependence: Case study results. Cogn Behav Pract; 7: 270-81.
Balsamo M, Carlucci L, Sergi MR, Klein Murdock K, Saggino A (2015) The Mediating Role of Early Maladaptive Schemas in the Relation between Co-Rumination and Depression in Young Adults. PLoS ONE 10(10): e0140177. https://doi.org/10.1371/ journal.pone.0140177
Bernstein, A., Zvolensky, M. J., Vujanovic, A. A., & Moos, R. (2009).Integrating anxiety sensitivity, distress tolerance, and discomfort intolerance: A hierarchical model of affect sensitivity and tolerance. Behavior Therapy, 40(3), 291-301.
Brandon TH, Herzog TA, Juliano LM, Irvin JE, Lazev AB,Simmons NV (2003) Pretreatment task persistence predicts smoking cessation outcome. J Abnorm Psychol 112:448–456.
Brown RA, Lejuez CW, Kahler CW, Strong D (2002) Distress tolerance and duration of past smoking cessation attempts. JAbnorm Psychol 111:180–185.
Brummett BR, Wade J, Rivera-Mindt M, Cecero J. (2007). Attachment style, early maladaptive schemas, coping self-efficacy, therapy alliance and their influence on addiction severity in methadane-maintenance treatment. Fordbam University, College of psychology,: 18-82.
Cannon R, Lubar J, Baldwin D. (2008). Self-perception and experiential schemata in the addicted brain. Appl Psychophysiol Biofeedback; 33: 223-38.
Daughters SB, Lejuez CW, Bornovalova MA, Kahler CW, Strong DR, Brown RA (2005a) Distress tolerance as a predictor of early treatment dropout in a residential substance abuse treatment facility. J Abnorm Psychol 114:729–734.
De Groot, M. H. Franken, I. H. A., van der meer, C. W., & Hendriks, V. M. (2003). Stability and change in dimensional ratings of personality disorder in drug abuse patients during treatment. Journal of Substance Abuse Treatment, 24(2), 115-120.
Erdle S, Rushton JP. (2010). The general factor of personality, BIS–BAS,expectancies of reward and punishment, self-esteem, and positive and negative affect. Pers Indiv Differ;48:762-6.
Gary, J. A., Mc Naughtan, N. (2000). The neuropsychology of anxiety. Oxford psychology series, 33(4).
Galanter, M (2006). Innovations: Alcohol & drug abuse, spirituality in.
Griffiths Mark D (2014). Early Maladaptive Schemas in Development of Addictive Disorders as Parts of the Complex Addiction Jigsaw. Int J High Risk Behav Addict. 3(3).
Hawi NS. (2012). Internet addiction among adolescents in Lebanon.Comput Hum Behav;28:1044‑53.
Karatzias TJowett SBegley ADeas S. (2016). Early maladaptive schemas in adult survivors of interpersonal trauma: foundations for a cognitive theory of psychopathology. Eurpean Journal of  Psychotraumatology. Published online: 16 Sep 2016. PMC5027329
Kim DY, Lee JH. (2011). Effects of the BAS and BIS on decisionmaking in a gambling task. Pers Indiv Differ;50:1131 5.791-802 (6)17
Koob GF (2013) Negative reinforcement in drug addiction: the darkness within. Curr Opin Neurobiol 23:559–563
Magidson JF, Ali B, Listhaus A, Daughters SB (2013) Distress tolerance. In: Mackillop A, de Wit H eds. The Wiley-Blackwell Handbook of Addiction Psychopharmacology, pp.233–256. John Wiley & Sons: Oxford
McFarland BR, Shankman SA, Tenke CE, Bruder GE,Klein DN. (2006). Behavioral activation system deficits predict th six-month course of depression. Journal of Affective Disorders.;91:229-34.
Meerkerk GJ, van den Eijnden RJ, Franken IH, Garretsen HF,et al. (2010). Is compulsive internet use related to sensitivity to reward and punishment, and impulsivity? Comput Hum Behav;26:729-35.
Newman JP, MacCoon DG, Vaughn LJ, Sadeh N. (2005). Validating a distinction between primary and secondary psychopathy with measures of Gray’s BIS and BAS constructs. J Abnorm Psychol;114:319-23.
Noël, X., Brevers, D., Bechara, A(2013). A neurocognitive approach to Neurobiology. 23(4):632–638.
Park SM, Park YA, Lee HW, Jung HY, Lee JY, Choi JS, et al(2013)..The effects of behavioral inhibition/approach system as predictors of internet addiction in adolescents. Pers Indiv Differ.;54:711.
Pottera, C. M., Vujanovic, A. A., Marshall-Berenz, E. C., Bernsteind, A, Bernsteind, M. O. (2011). Posttraumatic stress and marijuana use coping motives: The mediating role of distress tolerance. Journal of Anxiety Disorders,25, 437-443.
Simons, J. S., Gaher, R. M. (2005). The distress tolerance scale: Development andvalidation of a self report measure. Motivation and Emotion, 20 (9), 83-102.
Springer, JF., Sale, E., Hermann, J., Sambrano, S., Kasim, R., & Nistler, M. (2010).Substance Abuse and Mental Health Services Administration Office of Applied Studies. Results from the 2009 national survey on drug use and health: Volume I. Summary of national findings. Rockville, MD: SAMHSA Office of Applied Studies.
Tezel F, Kaya, Kişlak Ş, Tutarel, Boysan M. (2015).Relationships between Childhood Traumatic Experiences, Early Maladaptive Schemas and Interpersonal Styles. Noro Psikiyatr Ars. 52(3):226-232.
Wang, K., White-Hughto, J. M., Biello, K. B., O’Cleirigh, C., Mayer, K. H., Rosenberger, J. G., Novak, D. S., & Mimiaga, M. J. (2017). The role of distress intolerance in the relationship between childhood sexual abuse and problematic alcohol use among Latin American MSM. Drug and Alcohol Dependence, 175, 151-156.
Wilson, G.; & Gray. J.; & Barrett, P. T. (1990). A factor analysis of the Gray Wilson personality questionnaire. Journal of Personality and Individual Differences, 11, 1037-1045.
Yen JY, Ko CH, Yen CF, Chen CS, Chen CC. (2009). The association between harmful alcohol use and Internet addiction among college students: Comparison of personality. Psychiatry Clin Neurosci 2009;63:218-24.
Zamirinejad,S. Hojjat, S. Moslem, A. MoghaddamHosseini, V. Akaberi, A. (2018).Predicting the Risk of Opioid Use Disorder Based on Early Maladaptive Schemas. American Journal of Men's Health, 12 (2). pp. 202-209.
Zisserson RN, Palfai TP (2007). Behavioral Activation System (BAS) sensitivity and reactivity to alcohol cues among hazardous drinkers. Addict Behav  journal;32:2178-86.
Zvolensky, M. J., Bernstein, A., Vujanovic, A. A. (2011). Distress tolerance: Theory, Research, and Clinical Application, New York: Guilford Press.