نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مشاوره دانشگاه حکیم سبزواری

2 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان

3 دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

چکیده

در این پژوهش، اثربخشی درمان هیجان‌مدار به‌شیوه گروهی بر بخشودگی بین‌فردی و امید در زنان مطلقه مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش حاضر، به صورت نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل نابرابر می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زنان مطلقه  زیر 40 سال مراجعه کننده به مراکز مشاوره ای منطقه 2 شهر مشهد در خرداد 1394 می باشد. روش نمونه‌گیری به صورت نمونه‌گیری هدفمند و داوطلبانه بوده است که در ابتدا از بین زنان مطلقه مراجعه کننده به مراکز مشاوره منطقه 2 شهر مشهد 30 زنان مطلقه انتخاب و سپس به‌صورت تصادفی به 2 گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) گمارش شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه بخشودگی بین‌فردی (1389) و پرسشنامه امید اشنایدر (2000) بود. از هر دو گروه پیش آزمون به عمل آمد و سپس درمان هیجان‌مدار به شیوه گروهی طی 10 جلسه 90 دقیقه‌ای و به صورت هفتگی برای گروه آزمایش اجرا شد. پس از اتمام جلسات،  از هر دو گروه آزمایش و کنترل  پس آزمون گرفته شد. برای تجزیه‌و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل کواریانس تک متغیره استفاده شد. براساس نتایج حاصل از تحلیل واریانس تک متغیره  بین میانگین نمرات پس‌آزمون گروه آزمایش و گروه کنترل تفاوت معناداری وجود داشت.  بدین صورت کهدرمان هیجان‌مدار به شیوه گروهی بر بخشودگی بین‌فردی و امید در زنان مطلقه اثر گذار بود. (P<0.001). با توجه به نتایج درمان می توان گفت  که درمان هیجان‌مدار به‌شیوه گروهی می تواند بخشودگی بین‌فردی و سطح امید در زنان مطلقه را بهبود بخشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of emotion-focused group therapy on interpersonal forgiveness and hope in divorced women

نویسندگان [English]

  • ebrahim nameni 1
  • mohammad mohammadpoor 2
  • gafar noori 3

1

2

3

چکیده [English]

This research studied the efficacy of emotion-focused group therapy in interpersonal forgiveness and hope in divorced women. The present study, a quasi-experimental with pretest-posttest design with a control group is unequal. The study population consisted of all women (women) under 40 years old are divorced that in June 2015 two regional counseling centers in Mashhad is visited. Sampling method was purposeful and voluntary. at first, the divorced women referred to counseling centers in Mashhad Region 2, 30 divorced women were selected purposefully and voluntarily and then randomly divided into 2 experimental groups (n = 15) and control group (n = 15) were divided. the research instrument was questionnaire of interpersonal forgiveness (IFI-25) and hopes (Schneider). both groups were given pre-test and then emotional group therapy for experimental group was accomplished in 10 weekly 90-minute sessions. after the end meetings, from both experimental and control groups post-test was taken. data was analyzed using Manova. there was significant difference between level of interpersonal forgiveness in both experimental and control groups. It means that emotion-focused group therapy on interpersonal forgiveness and hope in divorced women was affective (p<0.001). according to the results of treatment can be said that emotion focused group therapy increases the level interpersonal forgiveness and level hope in divorced women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: emotion-focused group therapy
  • interpersonal forgiveness
  • Hope
احتشام زاده، پروین؛ احدی، حسن؛ عنایتی، میرصلاح الدین؛ حیدری، علیرضا (1389). «ساخت و اعتباریابی مقیاس برای سنجش بخشودگی بین فردی»، مجله‌ی روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، سال شانزدهم، شماره 4، ص 455-443.
افخمی، ایمانه. (1385).«بررسی تأثیر آموزشی بخشودگی بر سازگاری، رضایت‌مندی، کاهش تعارضات زوج‌های مراجعه کننده به مراکز مشاوره‌ی شهر یزد»، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه اصفهان.
اعتمادی، احمد؛ برآبادی، حسین احمد (1393). اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار گروهی بر رضایت زناشویی زوجین مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره‌ی آموزش و پرورش ناحیه‌ی 2 مشهد، پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 4(1)، 114-95.
بدیهی زراعتی، فرنوش؛ موسوی، رقیه (1395). اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار بر تغییر سبک دلبستگی بزرگسالان و صمیمیت جنسی زوجین، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، سال هفتم، شماره 25، بهار 95.
برجعلی، محمود؛ نجفی، محمود؛ عیسی مراد، ابولقاسم؛ منسوبی فر، حسن (1392). نقش بهزیستی معنوی و امیدواری در پیش بینی رضایت از زندگی دانشجویان. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، سال چهارم، شماره 15، پاییز 25.
بوالهری، جعفر؛ شهربانو، قهاری (1392).  « مشاوره‌های طلاق: راهنمای روان‌شناسان و مشاوران»، تهران، انتشارات قطره.
پارسافر، سارا؛ نامداری، کوروش؛ هاشمی، سید اسماعیل؛ محرابی، حسینعلی (1394). بررسی رابطه تعهد مذهبی، سبک های بخشش، نبخشیدن و نشخوار فکری با سلامت روان. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، سال ششم، شماره 23، پاییز 94.
حسن آبادی، حسین؛ مجرد، سعید؛ سلطانی فر، عاطفه (1390). بررسی اثربخشی درمان هیجان‌مدار بر سازگاری زناشویی و عواطف مثبت زوج‌های دارای روابط خارج از ازدواج. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، شماره 1(2)، 25-38.
زیبا برقی، ایران؛ بگیان کوله مرز، محمد جواد؛ فولادوند، شاپور  (1392).  «بررسی اثربخشی آموزشی گروه درمانی متمرکز بر هیجان بر بهبود کیفیت زندگی و رضایت زناشویی مادران دارای فرزند سرطانی»، فصلنامه‌ی علمی پژوهشی روانشاسی سلامت،. دوره  2 (6)، 94-79.
ضیاالحق، مریم‌السادات؛ حسن‌آبادی، حسین؛ قنبری هاشم‌آبادی، بهرامعلی؛ مدرس غروی، مرتضی (1391). تأثیر زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر سازگاری زناشویی، فصلنامه‌ی خانواده‌پژوهی. سال هشتم، 29(1). 66-49.
کرمانی، زهرا؛ خداپناهی، محمدکریم؛ حیدری، محمود (1390)؛ «ویژگی روان‌سنجی مقیاس امید اسنایدر»، فصلنامه‌ی روان‌شناسی کاربردی، شماره 3 (19)، ص 23-7.
کشاورز افشار، حسین؛ اعتمادی، احمد؛ احمدی نوده، خدابخش؛ سعدی پور، اسماعیل (1392). مقایسه‌ی اثربخشی الگوی مبتنی بر تحلیل سازه‌های شخصی با درمان‌ هیجان‌مدار بر رضایت زناشویی، فصل‌نامه‌ی خانواده‌درمانی کردستان، 3(4). 613-639.
هنرپروران، نازنین (1390).  «رویکرد هیجان‌مدار در زوج‌درمانی»، تهران، نشر دانش.
Benzein, E. Saveman, B. (2009). One step towards the Understanding of hope: a concept analysis. International journal of nurse study, 35:322-29.
Bland, R. & Darlington, Y. (2002). The nature and sources of hope: perspectives of family caregivers of people with serious mental illness. Perspective in psychiatric care, 38, 61-68.
Bradley٫ B.٫ & Furrow٫ J. (2004). Towards Amini-theory of the Blamer Sottening event: Tracking The moment by moment process Journal of Marital & Family Therapy٫30٫233-246.
Cheavens٫ J. S., Feldman٫ D. B., Gum٫ A., Michael٫ S. & Snyder٫ c. R. (2008). Hope therapy in a community sample: A pilot investigation. social indicators Research٫77.
Corsini٫ R. J.٫ & wedding٫ D. (2000). Current psychoterapies. London:E.publisher.
Dunham, S. (2012). Emotional Skillfullness in Africa American Marrige . Intimate Safety as a mediator of the relationship Between Emotional Skillfullness and Marital Satisfaction Unpublished Doctoral Dissertation .  University of Dakron.
Dunning, H. & Janzen, B. & Williams, A. & Abonyi, S. & Jeffery, B. & Rondall, E. J. & Holden, B. & Labonte, R. & Muhajarine, N. & Klein, G. & Carr, T. (2006). A gender analysis of quality of life in Saskatoon,Saskatchewan. Geo Journal .65(4):393-407.
Eisenberg, N., Fabes, R. A., Guthrie, I. K. & Reiser, M. (2000). Dispositional emotionality and regulation: their role in predicting quality of social functioning. Journal of Personality and Social Psychology. 78, 136-157.
Enright, R. D., Freedman, S., Rique, J. (1998). The psychology of interpersonal forgiveness. In: Enright RD, North J. (editors). Exploring forgiveness. Madison, WI: University of Wisconsin; 46-62.
Fincham, F. D., Beach, S. H, Davila, J. (2007). Longitudinal Relations between Forgiveness and Conflict Resolution in Marriage, Journal of Family Psychology,21,3,542-545.
Fincham, F. D. & Steven, R. H. (2004). Forgiveness and conflict Resolution in marriage, Journal of family psychology, 18, 72-81.
Fukuda, Y. & Nakamura, K. & Takano, T. (2005). Municipal health expectancy in Japan: decreased healthy longevity of older people in socioeconomically disadvantaged areas. BMCpublicHealth.5.
Gordon, K. C., Hughes, F. M., Tomcik, N. D., Dixon, L. J.,& Litzinger, S. C. (2009). Widening Sphers of impact: The role of Forgiveness in Martial and Family Functining, Journal of Family Psychology, 23, 1, 1-13.
Greenberg L. J., Warwar, S. H., & Malcolm, W. M. (2010). "Differential Effects of Emotion-Focused Therapy and Psycho-education in Facilitating Forgiveness and Letting Go of Emotional Injuries". Journal of Counseling Psychology. v55. N.2. p:185-196.
Greenberg, L. S. &Watson, J. C. (2006). Emotion Focused Therapy for Depression. Washington: American Psychological Association.
Hajak, G. (2008). Epidemiology of server in somnia and X consequences in Germany. European Archive of psychiatry and clinical Neurosciene. 251(2):49-56.
Hammelstein, P. & Roth, M. (2002). Hoffnung-Grundzüge und Perspektiven eines vernachlässigten Konzeptes. Zeitschrift für Differentielle und Diagnostische Psychologie, 23, 191-203.
Houghton, S. (2007). Exploring hope: It’s meaning for adults living with depression and for social work practice. Australian E-journal for the Advancement of Mental Health, 6, 1-8.
Joshi, S. & Thingujam, N. S. (2009). Perceived emotional intelligence and marital adjustment: examining the mediating role of personality and social desirability. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology. 1. 79-86.
Levenson, M. R., Aldwin, C. M., & Yancura, L. (2006). Positive Emotional change: Mediating Effects of Forgiveness and Spirituality, The Journal of Science and Healing, 2, 6, 498-508.
Lorenz, O. F., & Wickrama, S. K. A., & Conger, D. R., & Elder, H. G. (2006). The short-term and decade-long effects of divorce on womens midlife health. Journal of Health and Social Behaviar [NLM-MEDLINE]. 47(2):111.
Mckinan٫ J. M. (2008). Revealing vulnerable emotion in couple therapy :Impact on session outcome.DissertationAbstractsinternational(on-line).Available: http://books.google.com/books/about/Reavealing.  underlying vulnerable Emotion.
Peterson Suzan, J., Gerhardt Megan, W., & Rode Joseph, c. (2013). Hope, learning goal . and task performanence. Arizona: State University. T.O box 37100.
Pos٫ A. E., & Greenberg٫ L. S. (2007). Emotion-focused therapy.the transformating power of affect.Journal of contemporary psychology.Vol.37٫N.1٫P:25-36.
Priest, g. b. (2013). Emotionally focused therapy as treatment for couples with generalized anxiety disorder and relationship distress. journal of couple & relationship therapy, 12(1),22-37.
Rodin, G., Cristopher, L., Mario, M. (2011). Pashways to distress: the multiple determinanc of depression, hopelessness, and the desire for hastened death in meta static cancer tatients. 68. 562-569.
Row, K. A., Karremans, J. C., Scott, C., Matityahou, M., & Edwards, L. (2008). Forgiveness, physiological reactivity and health, International Journal of Psychophysiology, 68, 1,51-58.
Schrank, B., Stanghellini, G., & Slade, M. (2008). Hope in psychiatry: a review of the literature. Acta Psychiatrica Scandinavica, 118(6), 421-433.