نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مشاوره دانشگاه شهید چمران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده دانشگاه شهید چمران اهواز

3 استادیار گروه مشاوره دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف این پژوهش تعیین تأثیر آموزش برنامه والدگری مثبت (Triple P) بر کیفیت تعامل والد-کودک مادران کودکان دبستانی شهر اهواز بود. پژوهش حاضر، یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مادران کودکان مدارس ابتدایی شهر اهواز بود که 30 نفر از آنها به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان به صورت تصادفی به دو گروه 15 نفری تقسیم شدند (یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل). گروه آزمایش، برنامه آموزشی والدگری مثبت را در 8 جلسه دریافت کردند در حالی که به گروه کنترل این آموزش ارائه نشد. ابزار استفاده شده در این پژوهش، مقیاس رابطه‌ی والد-کودک پیانتا (1994) بود. اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری، با استفاده از نسخه 21 نرم‌افزار آماری SPSS تحلیل شد. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری نشان داد که گروه آزمایش و کنترل حداقل در یکی از مولفه‌های تعامل والد-کودک تفاوت معناداری داشتند (001/0>P) و آموزش برنامه‌ی والدگری مثبت بر تعارض، نزدیکی، وابستگی و رابطه مثبت کلی اثر مثبت و معناداری داشت (001/0>P). نتایج حاکی از آن بود که برنامه‌ی آموزش والدگری مثبت سبب بهبود تعامل مادر با کودک شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of positive parenting program training on parent-child interaction quality

نویسندگان [English]

  • khaled aslani 1
  • Marziyyeh Varasteh 2
  • Abbas Amanelahi 3

1 asisstant profssesor

2 M. A. student of family counseling, Shahid Chamran University of Ahvaz

3 Assistant Professor, Counseling department, Shahid Chamran University of Ahvaz

چکیده [English]

The objective of present study was to investigate the effectiveness of “Positive Parenting Program training” on interaction of parent-child mothers of school-age children of Ahvaz. This study was an experimental research with pre-test, post-test and control group. Statistical population included all mothers of primary schools in Ahvaz. From among these mothers, 30 mothers were selected by purposing sampling. Then, they were randomly put in two groups of 15 persons each (an experimental group and a control group). The experimental group was exposed to an eight sessions training of positive parenting program but the people in control group received no program. The Parent Child Relationship Scale (PCRS) of Pianta (1994) was the research measurement tool. The obtained information by multivariate analysis of covariance (MANCOVA), was analyzed by using the 20th version of statistical software of SPSS. The results of multivariate analysis of covariance (MANCOVA) indicated that at least in one of the components of parent-child interaction, there is a significant difference between the experimental and control group (P<0/001). The results also showed that the training of positive parenting program had positive and significant effect on conflict, dependence and total positive relationship (P<0/001). The results indicated that the training of positive parenting program will improve the parent-child interaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Training of Positive Parenting
  • Program- Interaction of Parent-Child
  • conflict
ابارشی، زهره؛ طهماسیان، کارینه؛ مظاهری، محمدعلی و پناغی، لیلی (1388). تاثیر آموزش برنامه‌ی ارتقای روانی اجتماعی کودک از طریق بهبود تعامل مادر کودک بر خود اثرمندی والدگری و رابطه مادر و کودک زیر سه سال. فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش در سلامت روانشناختی. 3 (3)،52-50
اسماعیل زاده کیابانی، مریم. (1392). تاثیر آموزش فرزندپروری مثبت بر استرس والدگری مادران و نشانه های رفتاری هیجانی پسران مبتلا به ADHD شهر کرج. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور کرج. 
امیدوار طهرانی، آسیه و خانی، محمد حسین (1394) تحلیل کانونی رابطه بین والدگری پدر و استقلال عاطفی فرزند. فصلنامه فرهنگ مشاوره. 6 (22). 87-104
بهرام آبادی، مهدی، زهراکار، کیانوش،بروجردی، هانیه، محمدی فر، محمدعلی. (1392). اثربخشی برنامه بهبود بخشی ارتباط بر کیفیت رابطه والد- فرزندی در نوجوانان دختر خانواده های تک والدینی مادر سرپرست، مجله روانشناسی بالینی. 5(2)،16-14.
بشردوست، نرگس؛ زندی پور، طیبه و رضائیان، حمید (1393). تاثیر آموزش سبک‌های فرزندپروری (مهارت های والدینی) بر تغییر نگرش مادران باردار نوبت اول به مقوله‌ی فرزندپروری، فصلنامه مطالعات زن و خانواده. 2(2)،74-65
تجریشی، معصومه، عاشوری، محمد، افروز، غلامعلی، ارجمندیان، عای اکبر، غباری بناب، باقر. (1394). اثر بخشی آموزش برنامه ی والدگری مثبت بر تعامل مادر با کودک کم توان ذهنی، فصلنامه‌ی توانبخشی. 2(16)، 131-129.
ساندرز. شیوه‌ای مثبت برای رسیدگی به رفتار کودکان برای همه­ی پدر و مادران، ترجمه نوشین شمس(1393). تهران: انتشارات آسیم.
شیخ سامانی، الهام. (1386). بررسی تاثیر آموزش مهارت‌های والدینی بر بهبود رایطه والد- کودک. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا. 
شکوهی نیا، محسن، پرند، اکرم،شهائیان، آمنه و متولی پور، عباس. (1387). تاثیر آموزش مهارت های حل مسئله بر تعامل والد- کودک و بهبود رفتارهای چالش برانگیز کودکان، فصلنامه خانواده و پژوهش. 2(4)، 10-15
طاهری نیا، سمانه. (1391). اثربخشی آموزش فرزندپروری با رویکرد مثبت نگر بر خودکارآمدی مادران و بهبود رابطه مادر-کودک و مشکلات رفتاری کودکان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد
عابدی، ثریا (1392). برنامه والدگری مثبت. فصلنامه تعلیم و تربیت استثنایی.14(4)، 37-30. 
عابدی شاپورآبادی، ثریا؛ پورمحمدرضایی تجریشی، معصومه؛ محمدخانی، پروانه و فرضی، مرجان (1391). اثربخشی برنامه گروهی والدگری مثبت بر رابطه مادر- کودک در کودکان با اختلال بیش فعالی/نارسایی توجه. روان شناسی بالینی سال چهارم پاییز 1391 شماره 3 (پیاپی 15)، 62-73.  
علی اکبری دهکردی، مهناز، کاکوجویباری، علی اصغر، محتشمی، طیبه و یکدله­پور، نرگس. (1393). اثربخشی برنامه فرزندپروری مثبت بر تنیدگی والدینی در مادران کودکان با آسیب شنوایی، فصلنامه­ی شنوایی شناسی. 6(23)، 73-66.
کاکابرایی، کیوان (1395). تأثیر آموزش حل مسئله خانواده محور بر ارتباط والد- کودک دانش آموزان دوره ابتدایی. فصلنامه فرهنگ مشاوره. 7 (26)، 1-150
محرری، فاطمه، سلطانی فر، عاطفه، خالصی، حمید و اسلامی، نجمه. (1391). بررسی تاثیر آموزش برنامه تربیت سازنده به مادران در بهبود روابط با فرزندان نوجوان، فصلنامه دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد. 55(2)، 123-116.
 
Damodaran, K. D. (2013). Parent child interaction therapy: child well- being through an effective parenting intervention, the journal of positive psychology, 3, 1-12
Driscoll, K., Pianta, R.C. (2011). Mother’s and father’s perceptions of conflict and closeness in parent- child relationships during early chilhood. Journal of early chilhood and infant psychology, 7, 1-18
Feeley, K., Jones, E. (2007). Strategies to address challenging behavior in young children with Down syndrome. Down syndrome Research and Practice Advance Online Publication; 81(11):19-30.
Goldstein, S., Goldstein, M., Jones, C. B., Braswell, L., Sheridan, S. (1998). Managing ADHD in Children: A Guide for practitioners use. New York: John Wiley & sons, Inc.
Khodabakhshi koolaee, A., Shahi, A. Navidian, A. & Mosalanejad, L. (2015). The effect of positive parenting program training in mother of children with attention deficit hyperactivity on reducing children's externalizing behavior problem. Journal of fundamentals of mental health, 3,135-141
Oord, S., Bogels, S. M, Peijnenburg, D. (2012). The effectiveness of mindfulness training for children with ADHD and mindful parenting for their parents. Journal of Child & Family Studies; 21:139-147.   
Olivari, G. M. (2015). Adolescent perceptions of parenting styles in Sweden Italy and Greece: an exploratory study. Europe's journal of psychology, 2,244-258
Pianta, R. C. (1994). Patterns of relationships between children and kindergarten teacher. Journal of school psychology, 32, 15-32.
Sheperis, C., Sheperis, D. Monceaux, A. Davis, J. R. & Lopez. B. (2015). Parent- child interaction therapy for children with special needs. The professional counselor, 2, 248-260
Sanders, M. R. (2003). Triple p-positive parenting program: A population approach to promoting competent parenting. Aust. E-J. Advancement Mental Health; 2(3):127-143.
Sanders, M. R. (2005). Triple P: A multi- level system of parenting intervention: workshop participant notes: the University of Queensland: Brisbane, Australia.
Sanders, M. R., McFarland, M. C. (2006). Treatment of depressed mothers with disordered children: A controlled elevation. Cognitive Behavioral Therapy; 31(1):86-112.  
Sanders, M. R. (2012). Development, evaluation, and multinational dissemination of the triple p- positive parenting program. Annual review of clinical psychology, 8, 345-379
 Turner, K. M. T., Mrkie- Dadda, C., Sanders, M. R. (2002). Facilitators manual group triple university of Wisconsin Madison. 8, 1-33
Wakimizu, R., Fujioko, H. Lejima, A. & Miyamoto, S. (2014). Effectiveness of the group- based positive parenting program with development disabilities: a longitudinal study. Journal of psychological abnormalities in children, 1, 1-9