نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مشاوره دانشگاه گیلان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه خوارزمی

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه خوارزمی

4 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور مرکز بین المللی عسلویه

چکیده

اعتیاد باعث ایجاد مشکلات بسیاری برای فرد معتاد و خانواده او می شود، به طوری که خانواده فرد معتاد از مشکلات بیشتری رنج می برند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر تنظیم هیجان و کیفیت زندگی زنان دارای همسر معتاد بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بوده و از طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه‌ آماری این پژوهش را زنان دارای همسر معتاد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر رشت در سال 1393 تشکیل می‌دهند. 20 نفر با استفاده به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند (10 نفر برای هر گروه). گروه آزمایش در 8 جلسه آموزش ذهن آگاهی شرکت کردند، درحالیکه گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. از مقیاس تنظیم هیجان و پرسشنامه کیفیت زندگی برای جمع آوری داده ها استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار Spss نسخه 18 و به شیوه تحلیل کواریانس تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین میانگین نمرات پس آزمون گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد و آموزش ذهن آگاهی به طور معناداری موجب افزایش تنظیم هیجان و کیفیت زندگی در زنان دارای همسر معتاد شده است (01/0>P). لذا انجام مداخلات بر اساس این رویکرد می تواند در افزایش بهزیستی هیجانی و کیفیت زندگی این زنان مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Mindfulness Training on Emotion Regulation and Quality of Life of Addict’s Wife

نویسندگان [English]

  • f a 1
  • reza ghasemi jobaneh 2
  • m h 3
  • m g 4

چکیده [English]

Addiction can cause many problems for the addict and his family, so that the addict's family suffer from more problems. The aim of current research was to investigate the effectiveness of mindfulness training on emotion regulation and quality of life of addict’s Wife. The research method is semi-experimental and the pretest- posttest design with control group was used. Population in this study consisted the addicts’ wife referring to the Addiction Treatment Centers of Rasht city in 2014. 20 ones were selected based on available sampling method and were assigned using random sampling method in two experimental and control groups (10 ones per group). The experimental group participated in 8 sessions of mindfulness training and control group received no intervention. The emotion regulation scale and quality of life questionnaire were used for data collection. The gathered data were analyzed by Spss version 18 using analysis of covariance. The results show that there exist significant differences between post-test scores of the experimental and control group and mindfulness training could significantly increase emotion regulation and quality of life of addict’s wife (P>0.01). Thus interventions based on this approach lead to increasing emotion wellbeing and quality of life of these women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mindfulness Training
  • emotion regulation
  • Quality of life
  • Addiction
باقر نژاد و موسوی (1394). تأثیر آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی پرتاب آوری و سازگاری زناشویی زنان دارای همسران معتاد. دانشگاه شیراز، کنفرانس جهانی افق‌های نوین در علوم انسانی، آینده پژوهی و توانمند سازی.
حسنی، معجز؛ تاج الدینی، امراه؛ قائدنیا جهرمی، علی؛ و فرمانی شهرضا، شیوا. (1393). مقایسه راهبردهای نظم جویی شناختی هیجانی و طرحواره های هیجانی در همسران افراد مبتلا یه سوء مصرف مواد و افراد بهنجار. مجله روانشناسی بالینی، 6(21)، 91- 101.
قاسمی جوبنه، رضا. (1394). اثربخشی آموزش ذهن آگاهی در کاهش فرسودگی زناشویی زنان دارای همسر معتاد. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده. دانشگاه خوارزمی تهران.
قاسمی جوبنه، رضا؛ موسوی، سیدولی اله؛ ظنی پور، آذین؛ و حسینی صدیق، مریم السادات. (1395). رابطه بین ذهن آگاهی و تنظیم هیجان با تعلل ورزی تحصیلی دانشجویان. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(2)، 1-10.
کاویانی، حسین؛ حاتمی، ندا؛ شفیع آبادی، عبداله. (1387). اثر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی افراد افسرده (غیر بالینی). تازهای علوم شناختی. 10(4): 39- 48.
محمدخانی، پروانه. (1388). ابعاد مشکلات شخصی- ارتباطی زنان دارای همسر معتاد: چشم اندازی به برنامه توان بخشی همسران مبتلایان به اعتیاد. فصلنامه اعتیاد پژوهی سوء مصرف مواد، 3(9)، 29- 48.
محمدخانی، شهرام؛ صادقی، نگار؛ فرزاد، ولی اله (1390). مدل روابط علی هیجان منفی، باورهای مرکزی، باورهای مرتبط با مواد، عقاید وسوسه انگیز و تنظیم هیجان با بازگشت به مصرف مواد،پژوهش های نوین روانشناختی، 6(23)، 155- 181.
محمدی فر، محمد علی؛ طالبی، ابولفضل؛ طباطبائی، سید موسی. (1389). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر عملکرد خانواده در زنان دارای همسر معتاد. فصلنامه اعتیاد پژوهی سوء مصرف مواد، 4(16)، 25- 40.
نادری، فرح؛ افتخار، زهرا؛ آملازاده، صغری. (1388). رابطه ویژگی‌های شخصیتی و روابط صمیمی همسر با دلزدگی زناشویی در همسران معتادان مرد اهواز. فصلنامه یافته های نو در روان شناسی، 4(11)،  61- 78.
نجفی، کیومرث؛ ضرابی، هما؛ کافی، سیدموسی؛ و نظیمی، فاطمه. (1384). مقایسه کیفیت زندگی همسران مردان سوء مصرف کننده مواد با گروه کنترل. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 14(55)، 35- 41.
نظری، علی محمد؛ خدادادی سنگده، جواد؛ ثنائی، باقر؛ آلبوکردی، سجاد. (1391). اثربخشی روان درمانی وجودی به شیوه گروهی بر کیفیت زنذگی دانشجویان. تحقیقات روانشناختی، 4(14)، 1-1.
 
Berking, M., & Wupperman, P. (2012). Emotion regulation and mental health: recent findings, current challenges, and future directions. Curr Opin Psychiatry, 25(2), 128-34.
Brown, K.W. Ryan, R.M., & Creswell, J.D. (2007). Mindfulness: theoretical foundations and evidence for its salutary effects. Psychological Inquiry, 18(4), 211–237.
Brown, K.W., & Ryan R.M. (2003). The benefits of being present: Acceptance and Commitment Training and Its role in psychological wellbeing. Journal of Personality and Social Psychology, 84(22), 822-848
Crane R (2009). Mindfulness-Based Cognitive Therapy. London: Routledge.
Eftekhari, A., Zoellner, L.A., & Vigil, S.A. (2009). Patterns of emotion regulation and psychopathology. Anxiety Stress Coping, 22(5), 571-86.
Gehart, D.R. (2012). Mindfulness and Acceptance in Couple and Family Therapy. New York: Springer.
Goldin P., & Gross, J. (2010). Effects of Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) on Emotion Regulation in Social Anxiety Disorder. Emotion, 10(1), 83–91.
Gross, J.J. (2002). Emotion regulation: affective, cognitive, and social consequences. Psychophysiology, 39(3), 281-91.
Hofmann, S.G., Sawyer, A.T., Witt, A.A., & Oh, D. (2010). the effect of mindfulness-based therapy on anxiety and depression: A meta-analytic review.J Consult Clin Psychol, 78(2), 169-83.
Kaplan, R.M., & Ries, A.L. (2007). Quality of life: concept and definition. COPD, 4(3), 263-71.
Kishor, M., Lakshmi, V., & Pandit, R. (2013). Psychiatric morbidity and marital satisfaction among spouses of men with alcohol dependence, Indian J Psychiatry. 55(4), 360–365.
Krishna, R.M. (2014). Mindfulness: the untapped innate catalyst for healing, happiness and health, J Okla State Med Assoc, 107(12), 649-51.
Lenders, P.J., Nyklicek, I., Dijksman, S.C., Fonteijn, W.A., Koolen, J.J. (2014). A brief mindfulness based intervention for increase in emotional well-being and quality of life in percutaneous coronary intervention (PCI) patients: the MindfulHeart randomized controlled trial. J Behav Med, 37(1), 135-44.
Norman, A.S., Anderson, A., & Segal, Z. (2012). The Mindful Brain and Emotion Regulation in Mood Disorders. Can J Psychiatry, 57(2), 70–77.
Pirsaraee, H. (2007). Drug Dependence and Marital Satisfaction: A Qualitative Study among Users of Opium and Heroin in Iran. Asian Journal of Counselling, 14(1&2), 21–48.
Pourmovahed, Z., Yassini, M., Dehghani, H., & Askari, J. (2013). Factors Responsible for Addiction from the Viewpoint of Wives of Addicts. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 84, 719 – 722.
Rahimpour R., Khankeh, H., Fallahi Khoshknab, M., Farhoodian, A., & Farzi, M. (2012). The Evaluation of Marital Adjustment among the Addicts in Isfahan NA Groups and Their Couples. Iranian Rehabilitation Journal, 10(15), 5- 15. 
Roemer, L., Williston, S., & Rollins, L. (2015). Mindfulness and emotion regulation. Current Opinion in Psychology, 3, 52–57
Schirda, B., Nicholas, J.A., Prakash, R.S. (2015). Examining trait mindfulness, emotion dysregulation, and quality of life in multiple sclerosis. Health Psychol, 34(11), 1107-15.
Singh, A. (2010). Strategies adopted by wives of addicts: A sociological study of women in rural Punjab, India. International Journal of Sociology and Anthropology, 2(8), 162-170.
Van Son, J., Nyklicek, I., Pop, V., & Pouwer, F. (2011). Testing the effectiveness of a mindfulness-based intervention to reduce emotional distress in outpatients with diabetes (DiaMind): design of a randomized controlled trial. BMC Public Health, 11(131), 1- 11.
Yoo, S.H., Matsumoto, D., & LeRoux, JA. (2006). the influence of emotion recognition and emotion regulation on intercultural adjustment. Int J Intercult Relat, 30(5), 345–363.
Zettle, R. D. (2008). ACT with affective disorders. In Hayes, S. C., and Strosahl, K. D., (Eds.), A practical guide to acceptance and commitment therapy. New York, NY: Springer.