نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

• رحیم رابط ¹
• علی رضایی شریف ²
• حسین قمری کیوی ²

¹ دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه محقق اردبیلی

² استاد گروه مشاوره دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

هدف پژوهش حاضر تدوین و اعتباریابی بستۀ روانی- آموزشی مهارت‌های زناشویی بر مبنای التقاط‌نگری به‌منظور بهبود کنترل‌گری زناشویی و الگوهای ارتباطی همسران متعارض بود. روش تحقیق از نوع آمیخته بود که بخش کیفی به‌روش دلفی و بخش کمی یک مطالعۀ نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون همراه با گروه کنترل و مرحلۀ پیگیری دوماهه بود. جامعۀ پژوهش بخش کیفی کلیۀ متخصصان خبره در زمینۀ مشاورۀ ازدواج و خانواده بود که 30 نفر به‌روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی نیز کلیۀ زوج‌های مراجعه‌کننده به مراکز مشاورۀ زنجان بود که 50 زوج که نمرات‌شان در پرسشنامۀ رفتارهای کنترل‌گرایانۀ کوان و آرچر (2003) و پرسشنامۀ الگوهای ارتباطی کریستنسن و سالاوی (1984) بالا بود به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه 25 نفرۀ آزمایش و کنترل به‌صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش طی نه جلسۀ دوساعته تحت آموزش بر اساس پروتکل بستۀ تدوین‌شده قرار گرفت؛ در حالیکه گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. در بخش کیفی داده‌ها با استفاده از ضریب توافق کندال و در بخش کمی با آزمون کوواریانس تحلیل شدند. روایی محتوایی بسته مطلوب بود و پانل تخصصی در دور چهارم دلفی به توافق نهایی و قوی رسیدند. در بخش کمی نیز یافته‌ها حاکی از آن بود که بستۀ تدوین‌شده توانسته کنترل‌گری زناشویی و الگوهای ارتباطی زوج‌های متعارض گروه آزمایش را در مقایسه با گروه کنترل بهبود بخشد (05/0>p) که این تفاوت در مرحلۀ پیگیری نیز معنی‌دار بود. نتایج حاکی از آن است که بستۀ تدوین‌شده می‌تواند در بهبود کنترل‌گری زناشویی و الگوهای ارتباطی همسران متعارض اثربخش واقع شود.

کلیدواژه‌ها

• اعتباریابی
• التقاط نگری
• الگوهای ارتباطی
• روش دلفی
• کنترل گری زناشویی

موضوعات

• مشاوره خانواده

عنوان مقاله [English]

Developing a psycho- educational package of marital skills based on eclecticism approach and determining its effectiveness on improving marital controlling and communication patterns in conflicting couples

نویسندگان [English]

• Rahim Rabet ¹
• Ali Rezaeisharif ²
• Hossein Qamari kivi ²

¹ Department of Counseling, Faculty of Educational sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

² Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh, Ardabili, Ardabil, Iran.

چکیده [English]

The aim of the present study was to develop a psycho-educational package based on eclecticism in order to improve marital control and communication patterns of conflicting spouses. The methodology of this study was mixed, with the Delphi and a quasi-experimental study with a pre-test-post-test design with a control group and a two-month follow-up phase. The research population in the qualitative section was all experts in the field of marriage counseling, that 30 of whom were selected through purposive sampling. In the quantitative part, all couples referring to Zanjan counseling centers were included. Among them, 50 couples whose scores on the Graham-Kevan & Archer (2003) Controlling Behaviors scale and the Christensen and Salavi (1984) Communication Patterns Questionnaire were selected through convenience sampling and randomly assigned to two experimental and control groups of 25 people. The experimental group received training based on the developed protocol during nine two-hour sessions, while the control group received no training. The data were analyzed using the Kendall coefficient and analysis of covariance test. The content validity of the package was satisfactory and the expert panel reached a strong agreement in the fourth Delphi round. Findings of the quantitative section indicated that the developed package was able to improve the marital control of conflicting couples in the experimental group and modify their communication patterns (p<0.05), and this difference was also significant in the follow-up phase. The results indicate that the developed package can be effective in improving marital control and communication patterns of conflicting spouses.

کلیدواژه‌ها [English]

• eclecticism
• communication patterns
• Delphi method
• marital control
• Validation