نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته مشاوره موسسه آموزش عالی اخلاق و تربیت قم

2 استادیار گروه روان‌شناسی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) قم

چکیده

در دهه‌های اخیر، روابط پیش از ازدواج به یکی از چالش‌های مهم جامعه ایرانی تبدیل شده است. اسلام به عنوان دین جامع، ضمن به رسمیت شناختن نیازهای طبیعی انسان، چارچوب‌های مشخصی را برای روابط بین دو جنس تعیین کرده و روابط خارج از این چارچوب را نامشروع می‌داند. این پژوهش با هدف شناسایی و طبقه‌بندی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری روابط دوستی پیش از ازدواج در ایران، با روش فراترکیب کیفی انجام شده است. در این راستا، ۱۸ مقاله علمی مرتبط مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد که عوامل مؤثر بر روابط پیش از ازدواج را می‌توان در سه مقوله اصلی طبقه‌بندی کرد: ۱) عوامل فردی (شامل ابعاد گرایشی، بینشی و روانشناختی)؛ ۲) عوامل خانوادگی (شامل فضای درونی، نظارتگری و سبک تربیتی)؛ و ۳) عوامل اجتماعی (شامل عوامل فرهنگی، محیطی، رسانه و گروه همسالان). نتایج نشان می‌دهد که این پدیده چندعاملی بوده و می‌تواند پیامدهای منفی متعددی از جمله افت تحصیلی، مشکلات روحی و روانی، آسیب‌های اجتماعی و مشکلات در زندگی زناشویی آینده را به همراه داشته باشد. درک این عوامل می‌تواند به سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان اجتماعی در تدوین راهکارهای مناسب برای مواجهه با این پدیده کمک کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Factors Influencing the Formation of Friendships and Romantic Relationships Among Girls and Boys: A Qualitative Meta-Synthesis

نویسندگان [English]

  • Fatemeh sadat Moosavi 1
  • Hossein Rezaeian Bilondi 2

1 Qom Institute of Higher Education in Ethics and Education

2 Psychology Department, Imam Khomeini Educational and Research Institute, Qom

چکیده [English]

In recent decades, premarital relationships have emerged as a significant social challenge in Iranian society. Islam, as a comprehensive religion, recognizes the natural human needs while prescribing specific frameworks for interactions between the sexes, deeming any relationship beyond these boundaries as illegitimate. This study aims to identify and categorize the factors contributing to the formation of premarital friendships in Iran through a qualitative meta-synthesis approach. To this end, 18 relevant scholarly articles were reviewed and analyzed. The findings indicate that the factors influencing premarital relationships can be classified into three main categories: (1) Individual factors (including attitudinal, cognitive, and psychological dimensions); (2) Familial factors (including internal family dynamics, parental supervision, and parenting styles); and (3) Social factors (including cultural, environmental, media-related, and peer influences). The results suggest that this phenomenon is multifactorial and may lead to a range of negative consequences, such as academic decline, mental and emotional disorders, social harms, and difficulties in future marital life. Understanding these factors can assist policymakers and social planners in developing appropriate strategies to address this issue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Premarital Relationships
  • Individual Factors
  • Familial Factors
  • Social Factors
  • Qualitative Meta-Synthesis
قرآن کریم (۱۳۷۸). ترجمه ناصر مکارم شیرازی. قم: انتشارات مدرسه امام علی بن ابی‌طالب علیه­السلام.
ابراهیمی، مرضیه؛ مهداد، فاطمه (۱۳۹۸). مطالعه کیفی زمینه‌های اجتماعی گرایش دختران به روابط پیش از ازدواج (موردمطالعه: دانشجویان دختر خوابگاه شهر ارومیه). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 8(2)، 353-378.
احمدپور، علی (۱۳۹۴). آسیب‌های اخلاقی رابطه پسر و دختر. فصلنامه معرفت، 24(20)، 118-130.
احمدی، خدابخش؛ اخوی، زهرا؛ عبدالملکی، هادی (۱۳۹۱). نقش ویژگی‌های شخصیتی در دوستی‌های اینترنتی. پژوهش در سلامت روان‌شناختی، دوره ششم، ش ۲، ۳۱-۳۹.
آزاد ارمکی، تقی؛ شریفی ساعی، محمدحسین (۱۳۹۰). تبیین جامعه‌شناختی روابط جنسی آنومیک در ایران. خانواده پژوهی، ۷ (۲۸)، ۴۳۵-۴۶۲.
آزاد ارمکی، تقی؛ شریفی ساعی، محمدحسین؛ ایثاری، مریم؛ طالبی، سحر (۱۳۹۰). سنخ‌شناسی الگوهای روابط جنسی پیش از ازدواج در ایران. جامعه‌پژوهی فرهنگی، ۲ (۲)، ۱-۳۴.
آزاد ارمکی، تقی؛ شریفی ساعی، محمدحسین؛ ایثاری، مریم؛ طالبی، سحر (۱۳۹۰). سنخ‌شناسی الگوهای روابط جنسی پیش از ازدواج در ایران. جامعه­پژوهی فرهنگی، ۲ (۲)، ۱-۳۴.
استراوس، آنسلم؛ کربین، جولیت؛ ترجمه: ابراهیم، افشار (۱۳۹۰). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای. تهران: نشر نی.
اسدیان، داوود؛ محمدزاده، علی؛ نجفی، محمود (۱۳۹۴). بررسی نگرش به دوستی با جنس مخالف در بین دانشجویان دختر و پسر. تحقیقات علوم رفتاری، دوره ۱۳، شماره ۳ (پیاپی ۴۱)، ۵۱۸-۵۰۹.
امیری، مسلم؛ حبیبی کلیبر، رامین؛ فرید، ابوالفضل (۱۳۹۹). مطالعه پدیدارشناسانه دلایل گرایش به ارتباط با جنس مخالف قبل از ازدواج. فصلنامه زن و جامعه، ۱۱ (۴۴)، ۱-۳۰.
اورعی، غلامرضا (۱۳۷۱). جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی جوانان. مشهد: جهاد دانشگاهی.
بالبی، جان (۱۹۶۹). خوشابی، کتایون؛ ابوحمزه، الهام. نظریه دلبستگی. تهران: نشر دانژه، ۱۳۸۶.
برزگرخضری، رسول؛ خدابخشی کولایی، آناهیتا (۱۳۹۶). رابطه خودکنترلی و جهت‌گیری مذهبی با نگرش به روابط قبل از ازدواج در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رباط کریم. پژوهش در دین و سلامت، ۳ (۴)، ۵-۱۸.
بهروزیان، بهروز؛ حسنوند، احسان (۱۳۹۵). بازسازی معنایی روابط جنسی پیش از ازدواج: ارائه یک نظریه زمینه‌ای. نشریه علوم اجتماعی، ۱۳ (۲)، ۱۸۷-۲۱۲.
بوستانی، داریوش؛ محمدپور، احمد (۱۳۸۸). بازسازی معنایی جهت‌گیری جنسیتی پسران نسبت به دختران (ارائه یک نظریه زمینه‌ای). مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان)، ۱۱ (۴۴)، ۱۴۲-۱۷۲.
پسندیده، عباس (۱۳۸۲). تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث. چ دوم، قم: دارالحدیث.
پناهی، محمد (۱۳۹۶). ارتباط با جنس مخالف از منظر اسلام و غرب. اندیشه‌های قرآنی، پاییز و زمستان ۱۳۹۶ - سال ۴، شماره ۸، ۷۹-۹۴.
پورشهریار، حسین؛ دین‌دوست، مرضیه؛ بهارشانجانی، ثمین (۱۴۰۳). وارسی بنیان‌ها، فرآیند و فرجام ترس از در حاشیه ماندن در جوانان ایرانی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 30(1).
جاوید، محمدجواد (۱۳۹۱). فرهنگ دوستی اسلامی ناظر به روابط اجتماعی- حقوقی دختر و پسر. زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)، ۴ (۲) (پیاپی ۱۲)، ۱۲۵-۱۴۵.
جهان‌شیلا، شرمین؛ سجادی، مرضیه سادات (۱۳۹۹). بررسی روابط آزاد دختر و پسر و تأثیرات آن. پژوهش‌های اسلامی جنسیت و خانواده، سال سوم پاییز و زمستان، شماره ۵، ۴۱-۵۹.
جوانمرد، کرم‌الله؛ زینی حسنوند، ناهید؛ سیف، حدیث (۱۴۰۱). واکاوی پیامدهای روابط دوستانه دانشجویان دختر و پسر به روش تحلیل کیفی و داده‌بنیاد (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آیت‌الله بروجردی (ره)). نشریه پژوهش­های روان­شناسی اجتماعی. دوره ۱۲، شماره ۴۷، آذر ۱۴۰۱، ۱-۳۲.
حامدی، رباب؛ خسروی، زهره؛ پیوسته‌گر، مهرانگیز؛ درویزه، زهرا؛ خدابخش، روشنک؛ صرامی، غلام‌رضا (۱۳۹۱). بررسی تمایزیافتگی خود و کیفیت رابطه با غیر هم‌جنس در دانشجویان مجرد. فصلنامه مطالعات روان‌شناختی، ۸ (۴)، ۵۷-۷۲.
حبیب‌پور گتابی، کرم؛ قادری، صلاح‌الدین؛ امیری، زهرا (۱۳۹۸). زمینه‌ها و پیامدهای دوستی با جنس مخالف: مطالعه‌ای پدیدارشناسانه در بین دانشجویان دانشگاه خوارزمی رفاه اجتماعی. رفاه اجتماعی. ۱۹ (۷۲)، ۲۴۲-۱۹۵.
حسین‌خانزاده، عباسعلی؛ طاهر، محبوبه؛ سیدنوری، سیده زهرا؛ یحیی‌زاده، آیدا؛ عیسی‌پور، مهدی (۱۳۹۲). رابطه شیوه تعامل والد-فرزند با میزان اعتیادپذیری و گرایش به جنس مخالف در دانشجویان. فصلنامه علمی اعتیادپژوهی، ۷ (۲۸)، ۵۹-۷۴.
خرمایی، فرهاد؛ زارعی منوجان، نسیبه (۱۳۹۵). روابط بین دختران و پسران از دیدگاه دختران نوجوان: یک پژوهش کیفی. مشاوره کاربردی، ۶ (۲)، ۸۹-۱۰۶.
خلج‌آبادی فراهانی، فریده؛ کاظمی‌پور، شهلا؛ رحیمی، علی (۱۳۹۲). بررسی تأثیر معاشرت با جنس مخالف قبل از ازدواج بر سن ازدواج و تمایل به ازدواج در بین دانشجویان دانشگاه‌های تهران. خانواده­پژوهی، ۹ (۳۳)، ۷-۲۸.
خلج‌آبادی فراهانی، فریده؛ مهریار، امیرهوشنگ (۱۳۸۹). بررسی نقش خانواده در ارتباطات با جنس مخالف در دختران دانشجو در تهران. خانواده­پژوهی، سال ۶، شماره ۲۶، ۳۲-۲۶.
خواجه‌نوری، بیژن؛ دلآور، مریم السادات (۱۳۹۱). عوامل مؤثر بر دوستی دختر و پسر در بین جوانان شهر شیراز با تأکید بر فرآیند جهانی‌شدن. جامعه‌شناسی کاربردی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، ۲۳ (۲) (پیاپی ۴۶)، ۴۱-۶۴.
خوانساری، مینا سادات؛ سلیمانی، علی (۱۳۹۰). مقایسه هوش هیجانی دو گروه مجرد دارای ارتباط و بدون ارتباط با جنس مخالف در شهر تهران. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال سوم، پاییز و زمستان ۱۳۹۰، شماره ۲ (پیاپی ۶).
خوانساری، مینا سادات؛ سلیمانی، علی (۱۳۹۰). مقایسه هوش هیجانی دو گروه مجرد دارای ارتباط و بدون ارتباط با جنس مخالف در شهر تهران. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال سوم، ش ۲، ۱۴۵-۱۵۹.
خوانین‌زاده، زهرا؛ نعیمی، ابراهیم؛ فرحبخش، کیومرث (۱۳۹۸). بررسی زمینه‌های گرایش به تعدد روابط با غیرهمجنس. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، ۳ (۴)، ۶۲-۷۳.
دهقان‌تنها، ریحانه؛ آیتی، محسن؛ شهابی‌زاده، فاطمه (۱۳۹۲). کارکرد خانواده و جهت‌گیری مذهبی؛ ارائه الگوهای نگرش به ارتباط پیش از ازدواج و پیامدهای آن در دانشجویان دارای ارتباط و بدون ارتباط با جنس مخالف. روانشناسی و دین، سال ششم، پاییز ۱۳۹۲، شماره ۳ (پیاپی ۲۳)، ۹۵-۸۱.
دولتشاهی، بهروز؛ یعقوبی، حمید؛ ریاضی، سیدابوالحسن؛ پیروی، حمید؛ حسن‌آبادی، حمیدرضا؛ پورشریفی، حمید؛ ظفر، مسعود؛ فلاحت‌دوست، مژگان؛ حمیدپور، حسن؛ صبحی‌قراملکی، ناصر (۱۳۹۵). ساخت و اعتباریابی «مقیاس ملی سیمای زندگی دانشجویان»: مطالعه مقدماتی. پژوهش‌های کاربردی روانشناختی (روانشناسی و علوم تربیتی)، ۷ (۳)، ۱۱۵-۱۲۵.
رجبلو، علی؛ اصغری، سارا (۱۳۸۹). جهانی شدن و بازاندیشی الگوهای دوستی دختران و پسران: مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه تهران. مطالعات اجتماعی - روان‌شناختی زنان (مطالعات زنان)، ۸ (۲) (پیاپی ۲۴)، ۷۳-۹۲.
رستگار خالد، امیر؛ محمدی، میثم؛ نقی‌پور ایوکی، سحر (۱۳۹۱). کنش‌های اجتماعی زنان و دختران نسبت به حجاب و رابطه آن با مصرف اینترنت و ماهواره. مطالعات راهبردی زنان، ۱۴ (۵۶)، ۷-۸۲.
رفاهی، ژاله؛ گودرزی، محمود؛ میرزایی چهارراهی، مرتضی (۱۳۹۱). بررسی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری رابطه دوستی پیش از ازدواج بین دختران و پسران از دیدگاه دانشجویان. فصلنامه علمی پژوهشی جامعه‌شناسی زنان، س ۳، ش اول، ۱۱۷-۱۳۴.
زاده‌محمدی، علی؛ احمدآبادی، زهره؛ حیدری، محمود (۱۳۹۰). تدوین و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، ۱۷ (۳) (پیاپی ۶۶)، ۲۱۸-۲۲۵.
زارعی توپخانه، محمد؛ ترکاشوند، جواد (۱۴۰۰). مرور سه دهه پژوهش‌های روابط پیش از ازدواج (همراه با تأملات اسلامی). دوفصلنامه مطالعات اسلامی آسیب‌های اجتماعی، ۳ (۱)، ۱۲۳-۱۴۸.
زارعی توپخانه، محمد؛ مرادیانی گیزه‌رود، سیده خدیجه؛ گلزاری، محمود (۱۳۹۴). بررسی تفاوت ویژگی‌های شخصیتی و امید در میان دانش‌آموزان مرتبط و غیرمرتبط با جنس مخالف. روان‌شناسی و دین، سال هشتم تابستان، شماره ۲ (پیاپی ۳۰).
زارعی توپخانه، محمد؛ مرادیانی، سیده خدیجه؛ چراغیان، حدیث؛ جان‌بزرگی، مسعود (۱۳۹۸). مقایسه رضایت از زندگی، امید و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مرتبط و غیرمرتبط با جنس مخالف. فصلنامه روان‌شناسی و دین، ۳ (۱۲)، ۷۳-۸۴.
زارعی شاه‌آبادی، اکبر؛ سلیمانی، زکیه (۱۳۹۱). نگرش به روابط پیش از ازدواج، عوامـل مؤثر بر گرایش به آن. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، س ۱۲، ش ۴۵، ۳۳۹-۳۶۴.
ساروخانی، باقر؛ رفعت‌جاه، مریم (۱۳۸۳). زنان و بازتعریف هویت اجتماعی. مجله انجمن جامعه‌شناسی ایران، س ۵، ش ۲، ۱۳۳-۱۶۰.
سهراب‌زاده، مهران؛ پرنیان، لیلا (۱۳۹۵). سنخ‌بندی گرایش به ازدواج در بین دختران مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه شیراز. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، ۹ (۱)، ۸۳-۱۱۴.
سیدمجیدی، سالار؛ صالحی، کیوان؛ مدنی، یاسر؛ شاهمرادی، سمیه (۱۴۰۴). مطالعۀ کیفی شرایط تمایز یافتگی خود در خانواده‌های ایرانی. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 16(62)، 1-36.
شریفی‌ساعی، محمدحسین؛ آزاد ارمکی، تقی (۱۴۰۰). عوامل شکل‌گیری خیانت زناشویی در ایران؛ مطالعه فراترکیب. بررسی مسائل اجتماعی ایران، ۱۲ (۲)، ۳۳-۷۴.
شعبان‌پور، محمد؛ بشارتی، زهرا؛ ولدخانی، محمد مهدی (۱۴۰۰). تحلیلی بر حجاب و عفاف از منظر قرآن با تکیه بر مصلحت در نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبایی. اندیشه علامه طباطبائی، doi: 10.22054/tat.2018.30279.53.
شکری، نسرین؛ یوسفی، مرضیه؛ صفایی‌راد، ایرج؛ اکبری، طیبه؛ موسوی، سیده مریم؛ نظری، هیمن (۱۳۹۴). همبستگی رفتارهای پرخطر در نوجوانان دانش‌آموز با شیوه‌های فرزندپروری والدین. مدیریت ارتقای سلامت، ۵ (۱) (پیاپی ۱۷)، ۷۳-۸۲.
شیخ‌دارانی، هما؛ مهرابی، حسینعلی؛ کجباف، محمدباقر؛ عابدی، محمدرضا (۱۳۸۷). تأثیر آموزش مبتنی بر افزایش آگاهی از آسیب‌های حاصل از روابط آسیب‌زای دختر و پسر بر نگرش دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه. فصلنامه دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، ۱۰ (۳۸)، ۴۱-۶۲.
صمیمی، عادله؛ مظاهری، علی؛ حیدری، محمود (۱۳۹۱). ارزیابی تحولی کیفیت روابط دوستی نوجوانان. روان‌شناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)، ۹ (۳۳)، ۴۷-۶۰.
طالعی، علی؛ اسمعیلی، معصومه؛ فلسفی‌نژاد، محمدرضا؛ کاظمیان، سمیه؛ برجعلی، احمد (۱۳۹۸). آسیب‌شناسی ارتباط با جنس متفاوت در شبکه‌های اجتماعی مجازی: یک مطالعه پدیدارشناسانه با نوجوانان. تحقیقات علوم رفتاری، ۱۷ (۱)، ۸۷-۹۷.
طلائی، مریم؛ شریفی، سعید (۱۴۰۰). نقش تعدیل‌گری ویژگی‌های شخصیتی در رابطه همدلی قومی‌فرهنگی و قلدری سایبری. پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، ۱۱ (۲)، ۴۳-۶۰.
عظیمی‌هاشمی، مژگان؛ اعظم‌کاری، فائزه؛ بیگناه، معصومه؛ رضامنش، فاطمه (۱۳۹۴). ارزش‌ها، نگرش‌ها و الگوهای کنش جوانان در همسر گزینی و روابط پیش از ازدواج. راهبرد فرهنگ، ۹، ۳۱۹-۳۳۳.
علی‌تبار، سیدهادی؛ قنبری، سعید؛ زاده‌محمدی، علی؛ حبیبی، مجتبی (۱۳۹۳). بررسی رابطه بین روابط جنسی پیش از ازدواج با نگرش به روابط فرازناشویی. خانواده‌پژوهی، ۱۰ (۳۸)، ۲۵۵-۲۶۷.
علیرضا شعبانی؛ نسرین باقری (۱۴۰۲). پیش‌بینی رفتارهای پرخطر بر اساس سبک‌های فرزندپروری و سبک‌های هویت در نوجوانان. مجله پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، ۸ (۵۶)، ۲۹۳-۲۸۱.
غنوی، امیر (۱۴۰۲). کارکرد دین در عرصه‌های نظام‌سازی اخلاقی. فصلنامه علمی پژوهشی قبسات، ۲۸ (۱۱۰)، ۵۵-۷۲.
فاریابی، ظهیرالدین؛ زارعی، محمودآبادی، حسن (۱۳۹۴). بررسی و مقایسه سازگاری زناشویی، شادکامی و میل به طلاق در ازدواج‌های سنتی و غیر سنتی شهر یزد. نشریه طلوع بهداشت، ۱۴ (۳)، ۸۳-۹۴.
فتحی، منصور؛ غیاثوند، احمد؛ شاکرم، معصومه (۱۴۰۱). تجربه دختران نوجوان از رابطه با جنس مخالف در فضای مجازی، پژوهشنامه زنان، 3(13)،245-282.
فتحی، منصور؛ کرمی قهی، محمدتقی؛ پوراسمعیلی، مرضیه (۱۳۹۸). پژوهش کیفی پیامدهای رابطه خارج از ازدواج دختران جوان با جنس مخالف. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، ۱۸ (۴۴)، ۳۲۶-۳۵۲.
فرهنگی، علی‌اکبر (۱۳۹۲). ارتباطات انسانی مبانی (جلد ۱). تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.
قادرزاده، امید؛ محمدی، فردین؛ محمدی، حسین (۱۳۹۶). جوانان و روابط پیش از ازدواج؛ مطالعه کیفی زمینه‌ها، تعاملات و پیامد‌های آن. فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ، ۱۰ (۳۸)، ۷-۴۰.
قبادی، حشمت (۱۴۰۰). مطالعه کیفی زمینه‌های گرایش دختران به جنس مخالف (مورد مطالعه: دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام). تغییرات اجتماعی - فرهنگی، ۱۸ (۴)، ۱۰۲-۱۲۳.
قنبری برزیان، علی؛ سلمانوندی، شاپور؛ فاطمی، نرگس السادات (۱۳۹۷). تأملی بر تأثیر روابط جنسی پیش از ازدواج بر گرایش به ازدواج. پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران (پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی)، ۷ (۳) (پیاپی ۲۲)، ۳۳-۵۴.
قنبری برزیان، علی؛ سلمانوندی، شاپور؛ فاطمی، نرگس السادات (۱۳۹۷). تأملی بر تأثیر روابط جنسی پیش از ازدواج بر گرایش به ازدواج. پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران (پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی)، ۷ (۳) (پیاپی ۲۲)، ۳۳-۵۴.
کرمی، رعنا؛ هاشمی نصرت‌آباد، تورج؛ اسماعیل‌پور، خلیل (۱۳۹۶). پدیدارشناسی عوامل مؤثر در شکل‌گیری و تداوم ارتباط با جنس مخالف در نوجوانان دختر: تحقیق کیفی. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه تبریز، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
کیانی، اردشیر؛ نوابی‌نژاد، شکوه؛ احمدی، خدابخش؛ تقوایی، داود (۱۴۰۰). فراترکیب عوامل استحکام بخش و خطرساز ازدواج در دهه اخیر در ایران. پژوهش‌های مشاوره (تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره)، ۲۰ (۷۷)، ۴-۳۷.
گرمارودی، مکارم؛ علوی، عباسی (۱۳۸۸). عادات پرخطر بهداشتی در دانش‌آموزان شهر تهران. فصلنامه پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی (پایش)، ۹ (۱)، ۱۹-۱۱.
گلزاری، محمود (۱۳۸۸). بن‌بست‌های روان‌شناسی انسان‌محور در معنا‌درمانی. همایش ملی معناداری زندگی، اصفهان 67023.
مبارکی، احسان؛ شرفی، محمد (۱۳۹۸). بررسی رابطه بین استفاده از ماهواره، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مجازی و نگرش به دوستی با جنس مخالف قبل از ازدواج. مطالعات رسانه‌های نوین، ۵ (۱۸).
محمد، کاظم؛ صالحی فرد، مهدی؛ محمدی، محمدرضا؛ خلج‌آبادی فراهانی، فریده؛ عالی‌خانی، سیامک؛ زارع‌جوشقانی، محمد؛ رمضانی تهرانی، فهیمه؛ رمضان‌خانی، علی؛ علاالدینی، فرشید؛ حسن‌زاده، علیرضا (۱۳۸۲). بررسی آگاهی، نگرش و رفتار پسران نوجوان ۱۵ تا ۱۸ ساله تهرانی در مورد بهداشت باروری - سال ۱۳۸۱. باروری و ناباروری 4(3 (مسلسل ۱۵))، ۲۳۷-۲۵۰.، (JOURNAL OF REPRODUCTION AND INFERTILITY)
محمدی، زهرا؛ گودرزی، محمود؛ احمدی، خدابخش؛ احمدیان، حمزه؛ صابری، سید مهدی (۱۴۰۴). مطالعۀ پدیدارشناختی تجربۀ دختران نوجوان از عوامل محیطی و اجتماعی زمینه‌ساز سوءاستفادۀ جنسی. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی، 16(1)، 83-98.
محمدی، فردین؛ محمدی، حسین (۱۳۹۵). مطالعه کیفی پیامدهای ارتباط با جنس مخالف در میان نوجوانان دختر و پسر (مطالعه موردی: نوجوانان شهر مشهد). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، ۵ (۴)، ۶۴۱-۶۶۲.
محمودیان، حسین؛ دراهکی، احمد (۱۳۹۳). عوامل مؤثر بر نگرش جوانان به روابط دوستی دختر و پسر قبل از ازدواج. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، ۱۳ (۲۳).
ملیحه خدابنده‌لو (۱۴۰۱). واکاوی تطبیقی دلالت آیات قرآن کریم بر جامعیت دین اسلام بر پایه آرای مفسران شیعه و اهل سنت. پژوهشنامه مطالعات میان رشته‌ای تفسیر و کلام، پاییز و زمستان ۱۴۰۱، شماره ۷، ۸۲-۸۳.
مهدی‌زاده، شراره؛ عنبرین، زینب (۱۳۸۸). بررسی رابطه میزان و نحوه استفاده از اینترنت و هویت فرهنگی جوانان. مطالعات فرهنگی و ارتباطات، ۵ (۱۷)، ۱-۲۸.
موحد، مجید؛ عباسی شوازی، محمدتقی (۱۳۸۵). بررسی رابطه جامعه‌پذیری و نگرش دختران به ارزش‌های سنتی و مدرن در زمینه روابط بین شخصی بین دو جنس پیش از ازدواج. مطالعات زنان، شماره ۱، ۶۷-۹۹.
موسوی، سیدرضا (۱۳۹۱). عوامل و زمینه‌های گسترش روابط دختران و پسران با رویکرد به عوامل شخصیتی. معرفت، سال بیست و یکم، ش ۱۷۶، ۸۵-۹۸.
موسوی، سیدکمال‌الدین (۱۴۰۰). عشق آنلاینِ تجربه‌شده و شدت آن در گروه‌های اجتماعی. مجله علمی تخصصی علوم انسانی و اسلامی در هزاره سوم، ۳ (۱)، ۵۵-۷۲.
می‌رابی، سعیده؛ یوسفی، علی؛ موسوی، سیده سمیه (۱۳۹۴). بررسی و شناخت الگوها و فرایندهای شکل‌گیری روابط جنسی پیش از ازدواج. جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران، -(۲)، ۸۷-۱۱۵.
میرزایی، خلیل؛ برغمدی، هادی (۱۳۸۸). رابطه با جنس مخالف و عوامل مرتبط با آن. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 10 (۳۴)، ۱۳۱-۱۵۸.
نامور، یوسف؛ آذر، خدیجه (۱۳۹۶). تبیین پدیدارشناسانه «تجارب روابط دوستی دختر و پسر دانشجو» (مطالعه موردی: دانشگاه پیام نور استان اردبیل). فصلنامه مطالعات اجتماعی - روان‌شناختی زنان، ۱۵ (۲)، ۴۳-۸۰.
نصیری، اعظم؛ احمدوند، محمدعلی (۱۴۰۰). نقش واسطه‌ای التزام عملی به نماز در رابطه بین روابط والد-فرزند و نگرش به ارتباط با جنس مخالف در نوجوانان. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی در مشاوره، ۴ (۳)، ۱-۲۲.
نوغانی‌دخت بهمنی، محسن؛ محمدی، فردین (۱۳۹۵). گرایش به ارتباط با جنس مخالف: مطالعه‌ای درباب نوجوانان پسر مشهد. مسائل اجتماعی ایران (دانشگاه خوارزمی)، ۷ (۱)، ۱۶۳-۱۸۴.
الهامی، حدیث؛ شریعتمدار، آسیه؛ جعفرزاده، دنیا (۱۴۰۲). بسترهای زمینه‌ساز خویشتنداری و مقاومت نوجوانان در برابر فشار همسالان در ارتباط با جنس مخالف. پژوهش‌نامه زنان، 14(46)، 27-60.
وجدانی همت، مهدی؛ انصاری کیا، حمیدرضا (۱۴۰۴). چالش‌های مشاوران مدرسه جدیدالاستخدام در راهبری هدایت تحصیلی دانش‌آموزان. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 16(62)، 37-75.
یعقوب‌خوانی غیاثوند، مرضیه؛ فتحی‌اقدم، قربان (۱۳۹۱). همبسته‌های شخصیتی دانشجویان قربانی سوءاستفاده عاطفی در ارتباط با جنس مخالف. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، ۳ (۱۶)، ۶۵-۶۰.
یوسفی، علی؛ کاظمی‌یزدی، سید زهرا؛ غنی‌زاده، مصطفی (۱۳۹۸). پدیدارشناسی تجربی تعاملات دگرجنس‌خواهانه (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد). مطالعات جامعه‌شناسی، ۱۲ (۴۴)، ۷۱-۸۶.
 
References
Afary, J. (2009). Sexual Politics in Modern Iran. Cambridge: Cambridge University Press.
Amato, P. R. (2004). Tensions between institutional and individual views of marriage. Journal of Marriage and Family, 66(4), 959-969.
Bal, R. (2025, August 12). The qualitative study of the phenomenon of premarital sex between expectations and reality among adolescents in Banjarmasin. MPP Journal of Psychology and Counseling, 8(8). https://doi.org/10.56338/mppki.v8i8.7488
Baumrind, D. (1991). The influence of parenting style on adolescent competence and substance use. The Journal of Early Adolescence, 11(1), 56-95. https://doi.org/10.1177/0272431691111004
Bozorgian, L. (2025). Adolescents' pre-marital sexual behaviour: The roles of peer pressure, socio-economic status, and parent-child relationship. Journal of Adolescence and Youth Studies. https://doi.org/10.1177/30502225251363690
Erwin, E., Brotherson, M., & Summers, J. A. (2011). Understanding qualitative metasynthesis: Issues and opportunities in early childhood intervention research. Journal of Early Intervention, 33(3), 186-200.
Fraley, R. C., & Roisman, G. I. (2019). The development of adult attachment styles: Four lessons. Current Opinion in Psychology, 25, 26-30.
Herber, O. R., Bücker, B., Metzendorf, M., & Barroso, J. (2017). A qualitative meta-summary using Sandelowski and Barroso's method for integrating qualitative research to explore barriers and facilitators to self-care in heart failure patients. European Journal of Cardiovascular Nursing, 16(8), 662-677.
Hoskins, D. H. (2014). Consequences of parenting on adolescent outcomes. Societies, 4(3), 506-531. https://doi.org/10.3390/soc4030506
Longmodel, J. (2009). Journal of Clinical Nursing, 18, 1010-1017.
Middleton, E. R., Burke, P. J., Lawrence, C. A., Cahill, Blanchard, L. B., Amudala, N. H., & Rankin, S. H. (2013). Understanding motivations for abstinence among adolescent young women: Insights into effective sexual risk reduction strategies. Journal of Pediatric Health Care, 27, 342-350.
Rector, E. R., & Johnson, A. K. (2005). Teenage sexual abstinence and academic achievement. Washington: The Heritage Foundation.
Rector, E. R., & Johnson, A. K. (2005). Teenage sexual abstinence and academic achievement. Washington: The Heritage Foundation.
Regnerus, M., & Uecker, J. (2011). Premarital Sex in America: How Young Americans Meet, Mate, and Think about Marrying. New York: Oxford University Press.
Walsh, D., & Downe, S. (2004). Meta-synthesis method for qualitative research: A literature review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), 204-211.
Wang, R. H., & Hsu, H. Y. (2006). Correlates of sexual abstinence among adolescent virgins dating steady boyfriends in Taiwan. Journal of Nursing Scholarship, 38, 286-291.
Wang, R. H., Cheng, C. P., & Chou, F. H. (2009). Predictors of sexual abstinence behaviour in Taiwanese adolescents: A longitudinal application of the transtheoretical model, Journal of Nursing Scholarship.