نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان‌شناسی بالینی و عمومی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

صمیمیت زناشویی به عنوان توانایی برجسته در ایجاد روابط طولانی‌مدت و رضایت‌بخش به‌شمار می‌رود. از جمله عوامل روان‌شناختی موثر بر صمیمیت زناشویی، می‌توان به خودتمایزیافتگی اشاره کرد. هدف از این پژوهش بررسی نقش مولفه‌های خودتمایزیافتگی (واکنش‌ پذیری عاطفی، گریز عاطفی، جایگاه من و هم‌ آمیختگی با دیگران) در پیش‌بینی صمیمیت زناشویی زوجین بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری در درسترس در مجموع 100 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌ آوری داده‌ها از پرسشنامه های صمیمیت زناشویی والکر و تامپسون (1983) و خودتمایزیافتگی اسکورون و اسمیت (2003)، استفاده شد. داده‌ها با استفاده از همبستگی اسپیرمن و تحلیل رگرسیون تک‌متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج نشان داد که از میان خرده‌مقیاس‌های خودتمایزیافتگی، صرفا خرده‌مقیاس گریز عاطفی با صمیمیت زناشویی رابطه معکوس و معنادار داشته (r=-0/363 p <0/01) و قادر به تبیین 15/2 درصد از واریانس صمیمیت زناشویی است.
براساس نتایج، گریز عاطفی نقش مهمی در صمیمیت زناشویی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Self-Differentiation Components in Predicting Marital Intimacy in Couples

نویسندگان [English]

  • Zohreh Rafezi 1
  • Reyhaneh Saboori 2

1 Clinical and General Psychology Department, Faculty of Psychology and Education, Allameh Tabataba&#039;i University, Tehran, Iran

2 Clinical and General Psychology Department, Faculty of Psychology and Education, Allameh Tabataba&amp;#039;i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Marital intimacy is considered as a prominent ability to build long-term and satisfying relationships. One of the psychological factors affecting marital intimacy is self-differentiation. The aim of this study was to investigate the role of self-differentiation components (Emotional reactivity, Emotional cutoff, I-position and Fusion with others) in predicting marital intimacy in Couples. Using the convenience sampling method, a total of 100 individuals were selected as the sample size. For data collection, the Walker and Thompson (1983) Marital Intimacy and Skowron and Schmitt (2003) Self-Differentiation Questionnaires were used. Data was analyzed using Spearman correlation and univariate regression analysis. The results showed that among the subscales of self-differentiation, only the emotional cutoff subscale has an inverse and significant relationship with marital intimacy (r = -0.363 P <0.01) and is able to explain 15/2% of the variance of marital intimacy.
According to the results, emotional cutoff plays an important role in marital intimacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marital intimacy
  • Self-differentiation
  • Couples
آریامنش، صابر. (1390). مقایسه تمایزیافتگی بین زوجین رضایتمند و زوجین دارای تعارض زناشویی در شهر بندرعباس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هرمزگان.
آقایی، آلاله و موسوی، سیده‌مریم. (1399). رابطه سبک‌های دلبستگی با تمایزیافتگی خود، انعطاف‌پذیری شناختی و صمیمیت زناشویی در دانشجویان. رویش روان‌شناسی، 9(2)، 116-109.doi: 20.1001.1.2383353.1399.9.2.1.6
 
باقری، فاطمه، کیمیایی، سیدعلی و کارشکی، حسین. (1399). صمیمت زناشویی: نقش تعیین‌کننده تمایزیافتگی خود و نیاز به امنیت در زنان متأهل غیر بالینی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 11(42)، 261-280.doi: 10.22054/QCCPC.2020.48598.2271
برزگرکهنمویی، ساناز، محمدی، اکبر، زعفرانچی‌زاده، مینا و فولادی، فائزه. (1393). بررسی رابطه تمایزیافتگی خود،‎ ‎اضطراب و رضایت زناشویی‏ در زنان متأهل شهر تبریز. زن و مطالعات خانواده، 7(26)، 41-56‏. http://jwsf.iaut.ac.ir/article_519981.html ‏ 
بیرامی، منصور، فهیمی، صمد، اکبری، ابراهیم و امیری‌ پیچاکلایی، احمد. (1391). پیش‌بینی رضایت زناشویی بر اساس سبک‌های دلبستگی و مؤلفه‌های تمایزیافتگی. مجله اصول بهداشت روانی، 14(1)، 64-77. doi:10.22038/JFMH.2012.935
پروچاسکا، جیمز و جان، نورکراس. (2013). نظریه‌های روان‌درمانی (نظام‌های روان‌درمانی)‌(تحلیل میان‌نظری)، یحیی سیدمحمدی، تهران: روان.
ترابی، رضا. (1387). بررسی رابطه بین تمایزیافتگی و خلاقیت با عملکرد تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
تیموری‌آسفیچی، علی، غلامعلی‌لواسانی، مسعود و بخشایش، علیرضا. (1391). پیش‌بینی رضایت زناشویی بر اساس سبک‌های دلبستگی و خودمتمایزسازی. خانواده‌پژوهی، 8(32)، 441-463. https://jfr.sbu.ac.ir/article_96175.html
حسن‌زاده، لیلا. (1392). اثربخشی آموزش ابراز وجود بر کاهش اضطراب اجتماعی و افزایش تمایزیافتگی خود در دختران سال اول دبیرستان‌های اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان.
دلاور، علی. (1392). روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی، تهران: نشر ویرایش.
رسولی، آراس. (1395). تدوین مدل بومی کارکرد خانواده بر اساس مؤلفه‌های امید، صمیمیت و تعارض‌های زناشویی در زنان مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر کرمانشاه. فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، 7(3)، 39-60.doi:20.1001.1.20088566.1395.7.27.3.1
رضوانی، حورالعین و صائمی، حسن. (1398). همبستگی تمایزیافتگی خود و نوروزگرایی با طلاق عاطفی در دانشجویان متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر. مدیریت ارتقای سلامت، 8(2)، 23-30. http://jhpm.ir/article-1-912-fa.html
رییس‌الساداتی، سیده‌فاطمه، نظربلند، ندا و خوش‌کنش، ابوالقاسم. (1394). بررسی رابطه طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و تمایزیافتگی با میزان سازگاری زناشویی. مجله مطالعات ناتوانی، (6)، 28-35.doi: 20.1001.1.23222840.1395.6.0.48.9
زارع‌گاریزی، معصومه، ابراهیمی‌مقدم، حسین و ابوالمعالی‌الحسینی، خدیجه. (1399). پیش‌بینی تعهد زناشویی بر اساس نیازهای بنیادین روان‌شناختی و صمیمیت با واسطه‌گری تمایزیافتگی خود. فصلنامه علمی روان‌شناسی کاربردی، 14(1)، 55-76.doi:10.52547/APSY.14.1.55
شارف، ریچارد. اس. (2014). نظریه‌های روان‌درمانی و مشاوره، مهرداد فیروز بخت، تهران: خدمات فرهنگی رسا.
شولتز، دوان. (1990). نظریه‌های شخصیت، یوسف کریمی، فرهاد جمهری، سیامکا نقش‌بندی، بهزاد گودرزی، هادی بحیرانی، محمدرضا نیکخو، تهران: نشر ارسباران.
صائمی، حسین، بشارت، محمدعلی و اصغرنژادفرید، علی‌اصغر. (1398). پیش‌بینی سازگاری زناشویی بر اساس صمیمیت زناشویی و دشواری تنظیم هیجان. مجله علوم روان‌شناختی، 18(78)، 635-645.  http://psychologicalscience.ir/article-1-56-fa.html
طالبی، مریم و غباری‌بناب، باقر. (1391). تعیین رابطه تمایزیافتگی خود، هوش هیجانی و رضایت زناشویی درمراکز مشاوره شهر شاهرود (ترنم، صبا، روزبه، بهزیستی، بنیاد شهید و امور ایثارگران). زن و مطالعات خانواده، 5(18)، 15-31. http://jwsf.iaut.ac.ir/article_519745_6b5ebdb942ce56da78dd45d91ab1d325.pdf
غیاثی، فاطمه. (1392). تأثیر آموزش تاب‌آوری بر صمیمیت و سازگاری زناشویی در همسران جانباز شهر بندرعباس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، پردیس دانشگاهی قشم، دانشگاه هرمزگان.
فعله‌کار، اشکان، بردن، زهرا، دانایی‌کوشا، منا و مقدم‌فر، نصیره. (1398). ارتباط تمایزیافتگی خود و طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با رضایت زناشویی زنان متقاضی طلاق. نشریه پژوهش پرستاری ایران، 14(6)، 27-34.  http://ijnr.ir/article-1-2130-fa.html
قاسمی، یوسف و فتحی، الهام. (1398). نقش تمایز خود و سبک‌های دلبستگی در پیش‌بینی صمیمیت زناشویی. زن و مطالعات خانواده، 12(46)، 77-109.doi:10.30495/JWSF.2020.1897328.1439
مرکز آمار ایران. (14 دی 1400). ازدواج و طلاق ثبت‌شده در نقاط شهری. برگرفته از سایت
-دادهها-و-اطلاعات-آماری/جمعیت-و-نیروی-کار/ازدواج-و-طلاقhttp://amar.org.ir/5591746# 
مقیمی، سنبل، مرادی، امید، سیدالشهدایی، اسرین و احمدیان، حمزه. (1399). تدوین مدل ساختاری تعهد زناشویی بر اساس بخشایشگری و خودتمایزیافتگی با میانجی‌گری صمیمیت زناشویی. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 10(1)، 69-90.doi:20.1001.1.22516654.1399.10.1.4.5
موحدی، معصومه، موحدی، یزدان و کریمی‌نژاد، کلثوم. (1393). بررسی رابطه رضایت زناشویی، صمیمیت و کیفیت روابط زناشویی در متأهلین باگذشت. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 4(4)، 633-652.doi:20.1001.1.22516654.1393.4.4.3.8
مهدی‌پوربازکیایی، مونا و صداقتی‌فرد، مجتبی. (1394). بررسی رابطه بین رضایت زناشویی و صمیمیت زوجین با سازگاری در خانه. فصلنامه روان‌شناسی تحلیلی-شناختی، 6(22)، 21-31. http://psy.journals.iau-garmsar.ac.ir/article_536305_d0381ea4dee1289b411f0e2f5a61b7f4.pdf
نیکولز، مایکل. (2010). خانواده‌درمانی، نظریه‌ها، مفاهیم و روش‌ها، محسن دهقانی، سمیه محمدی، آناهیتا گنجوی، فرزانه نجاریان، تهران: رشد.
یوسفی، ناصر و عزیزی، آرمان. (1397). تبیین مدلی برای پیش‌بینی تعارض زناشویی بر اساس تمایزیافتگی و تیپ‌های شخص. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روا‌ن‌درمانی، 9(35)، 57-78.doi: 10.22054/QCCPC.2018.31499.1811
یونسی، فاطمه. (1386). هنجاریابی و تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی آزمون خودمتمایزسازی در بین افراد 50-25 ساله. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
Beaird, M. (2013). How to Nurture Your Emotional Connection. Alabama Counseling and Consulting Center in Huntsville. http://www.covenantcc.co/sovlib/articles/how_to_nurture _your_emotional_connection.pdf
Bowen, M. (1978). Family therapy in clinical practice. New York Jason Aronson.
Buser, T. J., Pertuit, T. L., & Muller, D. L. (2019). Nonsuicidal self‐injury, stress, and self‐differentiation. Adultspan Journal, 18(1), 4-16. doi:10.1002/adsp.12065
Chang, C. W., Yuan, R., & Chen, J. K. (2018). Social support and depression among Chinese adolescents: The mediating roles of self-esteem and self-efficacy. Children and Youth Services Review, 88, 128-134. doi:10.1016/j.childyouth.2018.03.001
Freitas, A. J. A. S. P. (2018). Differentiation of self and marital adjustment across the family life cycle. https://repositorio-aberto.up.pt/bitstream/10216/116599/2/297648.pdf
Işık, E., Özbiler, Ş., Schweer-Collins, M. L., & Rodríguez-González, M. (2020). Differentiation of self predicts life satisfaction through marital adjustment. The American Journal of Family Therapy, 48(3), 235-249. doi:10.1080/01926187.2020.1732248
Kardan-Souraki, M., Hamzehgardeshi, Z., Asadpour, I., Mohammadpour, R. A., & Khani, S. (2016). A review of marital intimacy-enhancing interventions among married individuals. Global journal of health science, 8(8), 74-93. [In Persian] doi: 10.5539/gjhs.v8n8p74
Kim, H., Prouty, A. M., Smith, D. B., Ko, M. J., Wetchler, J. L., & Oh, J. E. (2015). Differentiation and healthy family functioning of Koreans in South Korea, South Koreans in the United States, and white Americans. Journal of marital and family therapy, 41(1), 72-85. doi:10.1111/jmft.12049
Lampis, J., & Cataudella, S. (2019). Adult Attachment and Differentiation of Self-Constructs: A Possible Dialogue?. Contemporary Family Therapy, 41(3), 227-235. doi:10.1007/s10591-019-09489-7
Lampis, J., Cataudella, S., Busonera, A., & Skowron, E. A. (2017). The role of differentiation of self and dyadic adjustment in predicting codependency. Contemporary Family Therapy, 39(1), 62-72. doi:10.1007/s10591-017-9403-4
Lui, P. P., Samuel, D. B., Rollock, D., Leong, F. T., & Chang, E. C. (2020). Measurement invariance of the five factor model of personality: Facet-level analyses among Euro and Asian Americans. Assessment, 27(5), 887-902. doi:10.1177/1073191119873978
Peleg, O., & Messerschmidt‐Grandi, C. (2019). Differentiation of self and trait anxiety: A cross‐cultural perspective. International Journal of Psychology, 54(6), 816-827. doi:10.1002/ijop.12535
Peleg, O., & Rahal, A. (2012). Physiological symptoms and differentiation of self: A cross-cultural examination. International Journal of Intercultural Relations, 36(5), 719-727. doi:10.1016/j.ijintrel.2012.04.001
Reić Ercegovac, I., & Bubić, A. (2016). Basic psychological needs predict participants' attitudes and expectations towards marriage. Nordic psychology, 68(2), 73-86. doi:10.1080/19012276.2015.1071200
Rodríguez-González, M., Martins, M. V., Bell, C. A., Lafontaine, M. F., & Costa, M. E. (2019). Differentiation of self, psychological distress, and dyadic adjustment: Exploring an integrative model through an actor–partner analysis. Contemporary Family Therapy, 41(3), 293-303. doi:10.1007/s10591-019-09493-x
Rodríguez-González, M., Skowron, E. A., Cagigal de Gregorio, V., & Muñoz San Roque, I. (2016). Differentiation of self, mate selection, and marital adjustment: Validity of postulates of Bowen theory in a Spanish sample. The American Journal of Family Therapy, 44(1), 11-23. doi:10.1080/01926187.2015.1099415
Simon, H. L. M., DiPlacido, J., & Conway, J. M. (2019). Attachment styles in college students and depression: The mediating role of self-differentiation. Mental Health & Prevention, 13, 135-142. doi:10.1016/j.mhp.2019.01.011
Skowron, E. A., & Friedlander, M. L. (1998). The Differentiation of Self Inventory: Development and initial validation. Journal of counseling psychology45(3), 235-246. doi:10.1037/0022-0167.45.3.235
Skowron, E. A., & Schmitt, T. A. (2003). Assessing interpersonal fusion: Reliability and validity of a new DSI fusion with others subscale. Journal of marital and family therapy, 29(2), 209-222. doi:10.1111/j.1752-0606.2003.tb01201.x
Sternberg, R. J. (1986). A triangular theory of love. Psychological review, 93(2), 119-135. doi:10.1037/0033-295X.93.2.119
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th Ed.). Boston, MA Pearson.
Van den Broucke, S., Vandereycken, W., & Vertommen, H. (1995). Marital intimacy: Conceptualization and assessment. Clinical Psychology Review, 15(3), 217-233. doi:10.1016/0272-7358(95)00007-C
Walker, A. J., & Thompson, L. (1983). Intimacy and intergenerational aid and contact among mothers and daughters. Journal of Marriage and the Family, 841-849. doi:10.2307/351796
Wynne, L. C., & Wynne, A. R. (1986). The quest for intimacy. Journal of Marital and Family Therapy, 12(4), 383-394. doi:10.1111/j.1752-0606.1986.tb00671.x
Yoo, H., Bartle-Haring, S., Day, R. D., & Gangamma, R. (2014). Couple communication, emotional and sexual intimacy, and relationship satisfaction. Journal of sex & marital therapy, 40(4), 275-293. doi:10.1080/0092623X.2012.751072
Yuan, Q., Fan, Z., & Leng, J. (2022). The Effect of Emotional Reactivity on Marital Quality in Chinese Couples: The Mediating Role of Perceived Partner Responsiveness. Frontiers in Psychology, 6634, 1-10. doi:10.3389/fpsyg.2021.787899
Zeigler-Hill, V., & Shackelford, T. K. (Eds.). (2020). Encyclopedia of personality and individual differences. Cham: Springer International Publishing. doi:10.1007/978-3-319-24612-3_301995
 
استناد به این مقاله: رافضی، زهره.، صبوری، ریحانه. (1401). نقش مؤلفه‌های خودتمایزیافتگی در پیش‌بینی صمیمیت زناشویی در زوجین، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 13(51)، 181-205.
DOI: 10.22054/QCCPC.2022.65596.2867
 Counseling Culture and Psychotherapy is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.