نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

2 دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

3 استادیار گروه روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

چکیده

شیوع نشانگان اختلال سوگ از جمله پیامدهای شیوع ویروس کووید -19 بوده است. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان و درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر نشانگان سوگ زنان مبتلا به اختلال سوگ ناشی از کووید – 19 بود. روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو ماهه همراه با گروه کنترل بود. از زنان 25 تا 45 ساله مبتلا به اختلال سوگ (ناشی از کووید – 19) شهر تهران در سال 1400-1399 تعداد 45 نفر به صورت نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب شدند و در سه گروه (هر گروه 15 نفر) به صورت تصادفی گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل سیاهه نشانگان سوگ هوگان (2001) بود. یک گروه درمان مبتنی بر هیجان (10 جلسه یک و نیم ساعته) و یک گروه درمانی شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی (9 جلسه یک و نیم ساعته) را دریافت کردند. گروه کنترل در حین اجرای پژوهش مداخله‌ای دریافت نکرد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیــل واریانس با اندازه گیری مکرر با رعایت پیش‌فرض‌ها استفاده شد. نتایج نشان داد که هر دو مداخله در مقایسه با گروه کنترل به هر شش مولفه نشانگان سوگ اثربخشی معناداری دارند و درمان متمرکز بر هیجان در مقایسه با درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر نشانگان سوگ (به غیر از رشد شخصی) به صورت معناداری اثربخشی بیشتری دارد. نتایج بیانگر کارامدی بیشتر درمان متمرکز بر هیجان در مقایسه با درمان شناختی مبتنی بر نشانگان سوگ ناشی ازکووید – 19 در زنان بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of emotion-focused therapy and mindfulness-based cognitive therapy on grief syndrome in women with Covid-19 grief disorder

نویسندگان [English]

  • Soheila Javidnia 1
  • Mina Mojtabaei 2
  • Simin Bashardost 3

1 PhD Student in Clinical Psychology, Department of Psychology, Islamic Azad University, Roodehen Branch, Iran

2 2- Associate Professor, Department of Psychology, Islamic Azad University, Roodehen Branch, Iran

3 Assistant Professor of Psychology, Department of Psychology, Islamic Azad University, Roodehen Branch

چکیده [English]

The prevalence of grief disorder syndrome has been one of the consequences of the outbreak of Covid-19 virus. The aim of this study was to compare the effectiveness of emotion-focused therapy and mindfulness based cognitive therapy on grief syndrome in women with Covid-19 grief disorder. The method of the present study was quasi-experimental with pre-test, post-test and two-month follow-up with a control group. From 25 to 45 years old women with grief disorder (caused by Covid-19) in Tehran in 2020-2021, 45 people were selected by voluntary sampling and randomly assigned to three groups (15 people in each group). The research instruments included Hogan grief reaction checklist (2001). One group received emotion-based therapy (10 sessions of one and a half hours) and one group received mindfulness-based cognitive therapy (9 sessions of one and a half hours). The control group was placed on a waiting list and did not receive any intervention during the study. To analyze the data, repeated measures analysis of variance was used using the assumptions. The results showed that both interventions were significantly more effective in all six components of grief syndrome compared to the control group and emotion-focused therapy was significantly more effective than cognitive therapy based on mindfulness syndrome (other than personal growth) (p<0/05). The results showed more efficiency of emotion-focused therapy compared to cognitive therapy based on Covid-19 grief syndrome in women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • grief disorder
  • emotion-focused therapy
  • mindfulness-based cognitive therapy
  • Covid - 19
علی پور، مائده (1394). اثربخشی گروه‌درمانی هیجان مدار بر تاب‌آوری و آثار سوگ در زنان مبتلا به سوگ نابهنجار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد.
طاهری، علی؛ منشئی، غلامرضا؛ و عابدی، احمد (1399). مقایسه اثربخشی آموزش ذهن آگاهی نوجوان محور با آموزش هیجان محور بر عزت‌نفس و مشکلات خواب در نوجوانان داغ‌دیده پسر. پژوهش‌های مشاوره، ۱۹ (۷۵)، ۳۴-۶۴.
محمودوندی باهر، الهه؛ فلسفی نژاد، محمدرضا؛ و خدابخشی کولایی، آناهیتا (1396). اثربخشی درمان گروهی هیجان مدار بر امید و افکار خودآیند منفی زنان مطلقه. سلامت اجتماعی، 5(1), 67-76.
اصلانی، خالد؛ حاجی حیدری، مهناز؛ رجبی، غلامرضا؛ و امان الهی، عباس (1398). بررسی اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر کاهش علائم افراد مبتلا به نشانگان سوگ پیچیده. مجله مطالعات ناتوانی، 42(9)، 1-9.
شریفی، مرضیه؛ فاتحی زاده، مریم­السادات؛ و احمدی، احمد (1392). ویژگی‌های روان‌سنجی سیاهه آثار سوگ هوگان در خانواده‌های داغدیده ایرانی. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 14(3 (پیاپی 53)), 69-79.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5. Arlington, VA.‏
Alsubaie, M., Abbott, R., Dunn, B., Dickens, C., Keil, T. F., Henley, W., & Kuyken, W. (2017). Mechanisms of action in mindfulness-based cognitive therapy (MBCT) and mindfulness-based stress reduction (MBSR) in people with physical and/or psychological conditions: A systematic review. Clinical psychology review, 55, 74-91.‏
Bodenmann, G., Kessler, M., Kuhn, R., Hocker, L., & Randall, A. K. (2020). Cognitive-Behavioral and Emotion-Focused Couple Therapy: Similarities and Differences. Clinical Psychology in Europe2(3), 1-12.‏
Boelen, P. A., Smid, G. E., Mitima-Verloop, H. B., de Keijser, J., & Lenferink, L. I. (2019). Patterns, predictors, and prognostic validity of persistent complex bereavement disorder symptoms in recently bereaved adults: A latent class analysis. The Journal of nervous and mental disease, 207(11), 913-920.‏
Cucu-Ciuhan, G. (2015). Emotion focused therapy in posttraumatic stress disorder: a clinical case. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 205, 13-17.‏
Davis, P. S., Edwards, K. J., & Watson, T. S. (2015). Using Process‐Experiential/Emotion‐Focused therapy techniques for identity integration and resolution of grief among third culture kids. The Journal of Humanistic Counseling, 54(3), 170-186.‏
Dryden, W., & Crane, R. (2017). Mindfulness-based cognitive therapy: Distinctive features. Routledge.‏
Eisma, M. C., & Stroebe, M. S. (2021). Emotion regulatory strategies in complicated grief: A systematic review. Behavior Therapy, 52(1), 234-249.‏
Eisma, M. C., Lenferink, L. I., Chow, A. Y., Chan, C. L., & Li, J. (2019). Complicated grief and post-traumatic stress symptom profiles in bereaved earthquake survivors: a latent class analysis. European journal of psychotraumatology, 10(1), 1558707.‏
Elliott, R., & Macdonald, J. (2021). Relational dialogue in emotion‐focused therapy. Journal of Clinical Psychology, 77(2), 414-428.‏
Goldman, R. N., & Greenberg, L. S. (2015). Case formulation in emotion-focused therapy: Co-creating clinical maps for change. American Psychological Association.‏
Greenberg, L. S. (2004). Emotion–focused therapy. Clinical Psychology & Psychotherapy: An International Journal of Theory & Practice, 11(1), 3-16.‏
Greenberg, L. S. (2011). Emotion-focused therapy. American Psychological Association.
Huang, F. Y., Hsu, A. L., Chao, Y. P., Shang, C. M. H., Tsai, J. S., & Wu, C. W. (2021). Mindfulness‐based cognitive therapy on bereavement grief: Alterations of resting‐state network connectivity associate with changes of anxiety and mindfulness. Human brain mapping, 42(2), 510-520.‏
Huang, F. Y., Hsu, A. L., Hsu, L. M., Tsai, J. S., Huang, C. M., Chao, Y. P., ... & Wu, C. W. (2019). Mindfulness improves emotion regulation and executive control on bereaved individuals: An fMRI study. Frontiers in human neuroscience, 12, 541-555.
Huang, F. Y, Daryl B. Greenfield, Lee A. Schmidt, N. (2001). Development and validation of the Hogan grief reaction checklist. Death studies, 25(1), 1-32.‏
Kaplow, J. B., Layne, C. M., Oosterhoff, B., Goldenthal, H., Howell, K. H., Wamser‐Nanney, R., Pynoos, R. (2018). Validation of the Persistent Complex Bereavement Disorder (PCBD) Checklist: A developmentally informed assessment tool for bereaved youth. Journal of traumatic stress, 31(2), 244-254.‏
Kulka, J. M., De Gagne, J. C., Mullen, C. K., & Robeano, K. (2018). Mindfulness-Based stress reduction for newly graduated registered nurses. Creative nursing, 24(4), 243-250.‏
Medvedev, O. N., Krägeloh, C. U., Narayanan, A., & Siegert, R. J. (2017). Measuring mindfulness: Applying generalizability theory to distinguish between state and trait. Mindfulness, 8(4), 1036-1046.‏
Newton, T. L., & Ohrt, J. H. (2018). Infusing mindfulness-based interventions in support groups for grieving college students. The Journal for Specialists in Group Work, 43(2), 166-183.‏
Reitsma, L., Boelen, P. A., de Keijser, J., & Lenferink, L. (2021). Online treatment of persistent complex bereavement disorder, posttraumatic stress disorder, and depression symptoms in people who lost loved ones during the COVID-19 pandemic: Study protocol for a randomized controlled trial and a controlled trial. European Journal of psychotraumatology.‏72(4), 1-29.
Robinaugh, D. J., LeBlanc, N. J., Vuletich, H. A., & McNally, R. J. (2014). Network analysis of persistent complex bereavement disorder in conjugally bereaved adults. Journal of abnormal psychology, 123(3), 510.‏
Segal, Z. V., Williams, M., & Teasdale, J. (2018). Mindfulness-based cognitive therapy for depression. Guilford Publications.‏
Tang, S., & Xiang, Z. (2021). Who suffered most after deaths due to COVID-19? Prevalence and correlates of prolonged grief disorder in COVID-19 related bereaved adults. Globalization and health, 17(1), 1-9.‏
Thieleman, K., Cacciatore, J., & Hill, P. W. (2014). Traumatic bereavement and mindfulness: A preliminary study of mental health outcomes using the ATTEND model. Clinical Social Work Journal, 42(3), 260-268.‏
Tickell, A., Ball, S., Bernard, P., Kuyken, W., Marx, R., Pack, S., ... & Crane, C. (2020). The effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy (MBCT) in real-world healthcare services. Mindfulness, 11(2), 279-290.‏
Tomasino, B., & Fabbro, F. (2016). Increases in the right dorsolateral prefrontal cortex and decreases the rostral prefrontal cortex activation after-8 weeks of focused attention based mindfulness meditation. Brain and cognition, 102, 46-54.
Verdery, A. M., Smith-Greenaway, E., Margolis, R., & Daw, J. (2020). Tracking the reach of COVID-19 kin loss with a bereavement multiplier applied to the United States. Proceedings of the National Academy of Sciences, 117(30), 17695-17701.‏
World Health Organization. (2021). Infection prevention and control during health care when coronavirus disease (COVID-19) is suspected or confirmed: interim guidance, 12 July 2021 (No. WHO/2019-nCoV/IPC/2021.1). World Health Organization.‏
Zhai, Y., & Du, X. (2020). Loss and grief amidst COVID-19: A path to adaptation and resilience. Brain, behavior, and immunity, 87, 80-81.‏