نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد مشاوره خانواده

2 استادیار گروه مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد نایین

چکیده

هدف پژوهش بررسی مشکلات روانشناختی - فرهنگی و اجتماعی اعتیاد به شبکه های مجازی و اینترنت بر روی روابط زناشویی زوجین شهر اصفهان بود که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند . ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که در طول کار با 14 نفر ( هفت زوج ) به مرحله اشباع رسید. مصاحبه ها ضبط و پیاده سازی و عبارات مهم با روش کلایزی کد گذاری، تحلیل و مشکلات روانشناختی - فرهنگی و اجتماعی مرتبط با شبکه هاى مجازى در دو طبقه مشکلات روان شناختی (شامل دو مقوله مشکلات رفتاری و مشکلات عاطفی –شناختی ) و طبقه فرهنگی - اجتماعی ( شامل 3 مقوله تغییر در سبک زندگی، انحطاط فرهنگی و تغییر ارزشهای مذهبی) قرار گرفت. نتایج نشان داد وابستگی به شبکه های مجازی و اینترنت موجب مشکلات رفتاری شامل "پرخاشگری، اهمال کاری و تکانشگری"، مشکلات عاطفی –شناختی شامل "افسردگی، اضطراب، وسواس فکری و عملی، فقدان همدلی و حساسیت بین فردی" ، مقوله تغییر در سبک زندگی شامل "اعتیاد به اینترنت، انزوای اجتماعی، مد پرستی، مشکلات شغلی و مالی"، انحطاط فرهنگی شامل م"گسست از هنجارها و فردیت باختگی فرهنگی" و مقوله تغییر ارزشهای مذهبی شامل"تزلزل در ارزشهای اخلاقی و مذهبی و انحراف از اززشها می گردد. لذا پیشنهاد می شود استفاده درست از شبکه هاى اجتماعى به عنوان بخشى از مهارت هاى زندگى و آموزش پیش از ازدواج مورد توجه مشاران، روانشناسان و زوج درمانگران قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Qualitative study of psychological-cultural and social problems of addiction to virtual networks and the Internet on the marital relations of couples in Isfahan

نویسندگان [English]

  • ebrahim mohammadi 1
  • hassan Khosh Akhlagh 2
  • elahe jalali 1

1 Family counseling,

2 Assistant Professor Nain Azad University, Isfahan, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the psychological-cultural and social problems of addiction to virtual networks and the Internet on marital relationships of couples in Isfahan. that were selected by purposive sampling. The research tool was a semi-structured interview that was saturated during the work with 14 participants (seven pairs). Interviews were recorded, transcribed, and key phrases were coded and analyzed using the Colaizzi method. psychological-cultural and social problems related to virtual networks in two classes of psychological problems (including two categories of behavioral problems and emotional-cognitive problems) and socio-cultural class (including 3 categories of lifestyle change, cultural degeneration and change of religious values) it placed. The results showed that dependence on virtual networks and the Internet causes behavioral problems including the concepts of "aggression, procrastination and impulsivity", emotional-cognitive problems including "depression, anxiety, obsessive-compulsive disorder, lack of empathy and interpersonal sensitivity", the category of change in life style includes "Internet addiction, social isolation, fashionism, job and financial problems", cultural degeneration includes " separation of values and deindividuation cultural " and the category of changing religious values includes"faltering in moral and religious values and deviation from values . Therefore, it is suggested that the proper use of social networks as part of life skills and premarital education be considered by counselors, psychologists and couples therapists..

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychological
  • cultural and social problems
  • couples
  • virtual networks
انصاری، ابراهیم؛ کیان پور، مسعود و عطایی، پری (1395). تحلیل جامعه‌شناختی تأثیر استفاده از فضای مجازی بر فرهنگ شفاهی (موردمطالعه: شهر اصفهان) جامعه‌شناسی کاربردی، 29(69)، 18-41.
ایمان زاده، علی (1397). مطالعه پدیدارشناختی تجارب مادران از نقش شبکه‌های اجتماعی در کاهش حساسیت اخلاقی فرزندان (مطالعه موردی: والدین دانش آموزان دوره دوم متوسطه مدارس ناحیه 4 شهر تبریز)، فصلنامه پژوهش­های ارتباطی، سال 25، شماره 2(96)، 109-134.
بذر افشان، جواد و رفیعی کته تلخ، عیسی (1393) بررسی تأثیر فضای مجازی بر هویت دینی جوانان روستایی؛ مجله مطالعات روان­شناسی تربیتی، سال 10، ش 17، 1-22.
برگر، آرتور. آسا (1390). روش‌های تحلیل رسانه‌ها، مترجم: پرویز اجلالی، مرکز مطالعات و تحقیقات رسان‌ها، چاپ چهارم.
پاک خصال، اعظم؛ سیف‌اللهی، سیف اله و میرزائى، خلیل (1398). مطالعه کیفى روابط همسران و پیامدهای منفى استفاده از شبکه‌های اجتماعى مجازى در شهر تهران، دو فصلنامه پژوهشی شهدای انتظامی اجتماعی زنان و خانواده 7(1)، 48-61.
حاج محمدی، فرشته و حاج محمدی، سمیرا (1396). تأثیرات اخلاقی استفاده از فضای مجازی بر پیوند زناشویی و روابط با فرزندان در خانواده، فصلنامه علمی و ترویجی در حوزه اخلاق، سال هفتم، 28(50)، 209-224.
خانجانی، مهدی؛ قنبری، فرشته و نعیمی، ابراهیم (1398). بررسی ارتباط کارکرد خانواده، سبک دلبستگی و سبک‌های تربیتی والدین با اعتیاد به اینترنت در نوجوانان، فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 10()، 121-142.
خسروی، زهره و علیزاده صحرائی، ام هانی (1390). رابطه اعتیاد به اینترنت با عملکرد خانواده و سلامت روان در دانش آموزان، مجله مطالعات روان­شناسی تربیتی. 8(14، 59-82.
رضائی، سمانه و پورجبلی، ربابه (1397). بررسی رابطه میزان ساعات استفاده از شبکه‌های اجتماعی (مجازی) و میزان انسجام اجتماعی خانواده در بین خانواده‌های شهر نقده، مطالعات جامعه‌شناختی، سال دهم، (37)، 21-42.
سواری، کریم (1392) بررسی رابطه سلامت روان و روابط خانوادگی با اعتیاد به تلفن همراه، پژوهش‌های روان­شناسی اجتماعی، 3(10)، 3-11.
سلیمی، هادی؛ حاجی علیزاده، کبری؛ عامری سیاهویی، مجتبی و بهدوست، پریسا (1400). نقش میانجی استرس کرونا در رابطه بین اعتیاد به اینترنت با تعارضات و خشونت زناشویی و خانوادگی، فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 12(45)95-116.
شاملی، محمدحسن؛ معتمدی، عبدالله و برجعلی، احمد (1397). اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن­آگاهی بر اعتیاد به بازی‌های اینترنتی با میانجی­گری متغیرهای خودکنترلی و هیجان خواهی در نوجوانان پسر، فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 9(33)، 137-161.
شکربیگى، عالیه (1396). بررسى جامعه‌شناختی رابطه مصرف شبکه‌های مجازى و ظهور تحولات در روابط زناشویى زوجین منطقه 1 شهر تهران بازیابى از مجله جامعه‌شناسی ایران، هجدهم، شماره 2، 127- 141.
عبدالرحمانى، رضا؛ حسین پور، جعفر و بشیرى، هادی (1397). بررسى نقش مصرف شبکه پیام‌رسان تلگرام در گرایش جوانان به جرائم اخلاقى، دو فصلنامه پژوهش‌های انتظامى- اجتماعى زنان و خانواده. 6(1)، 47-66.
عسکریان، فاطمه؛ شاکری، محمدتقی؛ شاکری، وحید و جمالی، جمشید (1398). بررسی ارتباط اعتیاد به اینترنت با افسردگی، اضطراب و استرس در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 62(6)، 1866-1903.
عینی پور، جواد؛ بیات، مریم و پاشنگ سارا (1400). پیش‌بینی اعتیاد به اینترنت دانشجویان بر اساس سیستم‌های مغزی-رفتاری، مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، ۱۹ (۱)، ۹۸-۸۵
علوی، سلمان؛ مراثی، محمدرضا؛ جنتی فرد، فرشته؛ اسلامی، مهدی و حقیقی، محمد (1389). بررسی ارتباط علائم روان‌پزشکی با اعتیاد به اینترنت در دانشجویان دانشگاه‌های شهر اصفهان، مجله پزشکی بالینی ابن سینا (مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان)،  17(2)، 56، 57-65.
کریمی جوهنی، رضا؛ ایمانی زراعتکار، سمیه و عباسی، نرگس (1399). اعتیاد به اینترنت در بین دانشجویان پیراپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، مجله علمی پژوهان، ۱۹ (۱)، ۳۷-۳۲.
کمالجو، علی؛ نریمانی، محمد؛ عطادخت، اکبر و ابوالقاسمی، عباس (1395). مدل یابی علّی تأثیرات هوش معنوی و اخلاقی بر روابط فرازناشویی با واسطه‌های شبکه‌های مجازی و رضایت زناشویی، پژوهش‌های روان­شناسی اجتماعی، 6(24)، 54-66.
منادی، مرتضی (1385). جامعه‌شناسی خانواده، تهران: نشر دانژه.
نخشی پور، ابراهیم و ابراهیم پور، داود (1397). رابطه میزان حضور و فعالیت در فضای مجازی با میزان سازگاری زناشویی در بین مردان و زنان متأهل مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر ارومیه، زن و مطالعات خانواده، 10(39)، 133-153.
Aljomaa, S. S., Qudah, M. F. A., Albursan, I. S., Bakhiet, S. F., & Abduljabbar, A. S. (2016). Smartphone addiction among university students in the light of some variables. Computers in Human Behavior. 61(3), 155-164.
Boyd, D. M., & Ellison, N. B. (2007). Social network sites: definition, history, and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1), 210-230.
Clayton RB, Nagurney A, Smith JR. (2013). Cheating, Breakup, and Divorce: Is Facebook Use to Blame? Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking;16(10):717–720. [PubMed] [Google Scholar].
Cravens JD, Leckie KR, Whiting JB. Facebook Infidelity: When Poking Becomes Problematic. Contemporary Family Therapy. 2012;35(1):74–90. [Google Scholar].
Davis, D., & Endlar, L. D. (2001). Internet gambling. Computer Fraud & Security, (2), 9-11.
Deters. Grobe and Matthias R (2012). Does Posting Facebook Status Updates Increas or Decrease Loneliness? An Online Social Networing Experiment. Soc Psychol Personal Sci. Sep 1; 4 (5), pp. 579–586. Retrieved from: doi: 10.1177/1948550612469233.
Drouin, M., Miller, D. A., & Dibble, J. L. (2014). Ignore your partners’ current Facebook friends; beware the ones they add! Computers in Human Behavior. 35, 483-488.
 Feng Y, Ma Y and Zhong Q (2019) The Relationship Between Adolescents’ Stress and Internet Addiction: A Mediated-Moderation Model. Front. Psychol. 10:2248. doi: 10.3389/fpsyg.2019.02248
Fox, J., Osborn, J. L., & Warber, K. M. (2014). Relational dialectics and social networking sites: The role of Facebook in romantic relationship escalation, maintenance, conflict, and dissolution. Computers in Human Behavior. 5(7), 527-534.
Homaie Mojaz, Z., Zoghi Paydar, M. R., & Ebrahimi, M. E. (2015). The relationship between the internet addiction and the use of Facebook with marital satisfaction and emotional divorce among married university students. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 5(S3), 709-717.
Han, M., Tan, X. Y., Lee, R., Lee, J. K., & Mahendran, R. (2021). Impact of Social Media on Health-Related Outcomes Among Older Adults in Singapore: Qualitative Study. JMIR aging4(1), e23826.
Hu, Y. Y., Wang, P., Wang, X. Q., & Hu, T. Q. (2021). Relationship between psychological suzhi and internet addiction among chinese college students. Journal of Systems and Information Technology.
Karaer, Y., and Akdemir, D. (2019). Parenting styles, perceived social support and emotion regulation in adolescents with Internet addiction. Comp. Psychiatry 92, 22–27. doi: 10.1016/j.comppsych.2019.03.003
Kevin, P. B., & Smith, L. B. (2010). The Use of Alternative Social Networking Sites in Higher Educational Settings: A Case Study of the E-Learning Benefits of Ning in Education. Journal of Interactive Online learning, 9(2), 151-170.
Kim, K., Ryu, E., Chon, M.Y., Yeun, E. J., Choi, S. Y., Seo, J.S., Nam, B. W. (2014). Internet addiction in Korean adolescents and its relation to depression and suicidal ideation: a questionnaire survey. International Journal of nursing studies, 43(2), pp. 185-192. Retrieved from: doi:10.1016/j. ijnurstu.2005.02.005.
King SA. Internet addiction. Is the internet addictive, or are addicts using the internet. December 1996. Available at: http://www.webpages.charter.net/stormking/iad.html Access time: November 20, 2011.
Lai, C. M., Mak, K. K., Watanabe, H., Jeong, J., Kim, D., Bahar, N., et al. (2015). The mediating role of Internet addiction in depression, social anxiety, and psychosocial well-being among adolescents in six Asian countries: a structural equation modelling approach. Public Health 129, 1224–1236. doi: 10.1016/j.puhe.2015.07.031
Marks, Stephen R. (1989). Toward a system s theory of martial quality. Journal of marriage and family. 51, pp, 15-26. Retrieved from: DOI: 10.2307/352364.
Masih J, Rajkumar R (2019) Internet Addiction Disorder and Mental Health in Adolescents. J Depress Anxiety S13: 002. doi:10.4172/2167-1044.S13-002
McDaniel, Brandon.T. Drouin, M. Cravens, J.D. (2017). Do You Have Anything to Hide? Infidelity- Related Behaviors on Social Media Sites and Marital Satisfaction, Computers in Human Behavior. Volume 66, January, pp. 88-95. Retrieved from: https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.09.031.
Northrup J, Smith J. Effects of Facebook maintenance behaviors on partners’ experience of love. Contemporary Family Therapy: An International Journal. 2016;38:245–253. [Google Scholar].
Odacı, H., and Çikrıkci, Ö (2017). Differences in problematic internet use based on depression, anxiety, and stress levels. Addicta 4, 41–61. doi: 10.15805/addicta.2017.4.1.0020
Ridgway JL, Clayton RB. Instagram unfiltered: Exploring associations of body image satisfaction, Instagram #selfie posting, and negative romantic relationship outcomes. Cyberpsychology,
Roberts, J. A., & David, M. E. (2016). My life has become a major distraction from my cell phone: Partner phubbing and relationship satisfaction among romantic partners. Computers in Human Behavior. 30(12), 134-141.
Tang, C. S. K., & Koh, Y. Y. W. (2017). Online social networking addiction among college students in Singapore: Comorbidity with behavioral addiction and affective disorder. Asian Journal of Psychiatry. 25(9), 175-178.
Throuvala, M. A., Griffiths, M. D., Rennoldson, M., & Kuss, D. J. (2021). Policy Recommendations for Preventing Problematic Internet Use in Schools: A Qualitative Study of Parental Perspectives. International Journal of Environmental Research and Public Health18(9), 4522.
Valenzuela, S., Halpern, D., & Katz, J. E. (2014). Social network sites, marriage well-being and divorce: Survey and state-level evidence from the United States. Computers in Human Behavior. 36(14), 94-101.
Verbeek, T., Bockting, C. L. H., Beijers, C., Meijer, J. L., van Pampus, M. G., and Burger, H. (2019). Low socioeconomic status increases effects of negative life events on antenatal anxiety and depression. Women Birth 32, e138–e143. doi: 10.1016/j.wombi.2018.05.005
Yang S-Y, Fu S-H, Chen K-L, Hsieh P-L, Lin P-H (2019) Relationships between depression, health‑related behaviors, and internet addiction in female junior college students. PLoS ONE 14(8): e0220784. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0220784