نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه هرمزگان

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف از انجام این پژوهش ارائه مدل فرسودگی تحصیلی بر اساس جو عاطفی خانواده، سرمایه روان‌شناختی، هدف‌گرایی، اهمال‌کاری و درگیری تحصیلی دانشجویان کارشناسی‌ارشد شهر اهواز بود. روش تحقیق در این پژوهش با توجه به ماهیت تحقیق توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی دانشجویان کارشناسی‌ارشد شهر اهواز که در سال 1399-1398 بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای 392 نفر دانشجوی کارشناسی‌ارشد رشته‌های علوم انسانی و فنی و مهندسی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. به‌منظور جمع‌آوری داده‌های از مقیاس جو عاطفی اولسون (1999)، پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو (2013)، مقیاس اهمال‌کاری تحصیلی سواری (1390)، نسخه تجدیدنظر شده پرسشنامه هدف پیشرفت بوفارد و همکاران، پرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران (1997)، پرسشنامه سرمایه روان‍شناختی لوتانز (2007) استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌های تحقیق نیز با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 20 و به‌منظور مدل‍سازی معادلات ساختاری از نرم‌افزار AMOS استفاده شده است. نتایج حاکی از این بود که با توجه به شاخص‌های نیکویی برازش که در آن شاخص‌های NFI، CFI، TLI، IFI و GFI بیشتر از 90/0 به دست آمد و همچنین شاخص برازش AGFI بزرگ‌تر از 50/0 و شاخص برازش نسبت کای دو بر درجه آزادی که در دامنه 1 تا 5 قرار داشت، فرضیه پژوهش به‌صورت کلی تأیید گردید. به این معنا که الگوی ساختاری فرسودگی تحصیلی بر اساس متغیرهای جو عاطفی خانواده، سرمایه روان‍شناختی، هدف‌گرایی، اهمال‌کاری و درگیری تحصیلی کارشناسی‌ارشد از برازش مطلوبی برخوردار است؛ بنابراین با کاهش اهمال‌کاری و تقویت سرمایه‌های روان‍شناختی، هدف‌گرایی و درگیری تحصیلی به‌صورت هم‌زمان در کارشناسی‌ارشد از طریق کارگاه‌های آموزشی و جلسات مشاوره‌ای می‌توان گرایش آن‍ها را به فرسودگی تحصیلی کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing an Academic Burnout model based on Family Emotional Climate, psychological capital, purposefulness, procrastination and academic involvement of graduate students

نویسندگان [English]

  • jafar samari safa 1
  • Mozhgan poordel 2

1 Allameh tabatabi

2 Graduate of School Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study was to present a model of academic burnout based on family emotional status, psychological capital, purposefulness, procrastination and academic involvement of non-native master students of Ahvaz city. The research method in this study was applied according to the nature of descriptive-correlational research aThe statistical population of the study included all master students of humanities and technical fields in Ahvaz who were studying in 2019-2020. In order to collect data from Olson Emotional Atmosphere Scale (1999), Rio Academic Involvement Questionnaire (2013), Riding Academic Procrastination Scale (2011), Revised version of Beaufort et al.'s Achievement Target Questionnaire, Bresso et al. ), Lutans (2007) Psychological Capital Questionnaire was used. Analysis of research data using SPSS software version 20 and AMOS software was used to model structural equations. The results showed that according to the good fit indices in which NFI, CFI, TLI, IFI and GFI indices were obtained more than 0.90 and also AGFI fit index greater than 0.50 and chi-square ratio fit index Based on the degree of freedom, which was in the range of 1 to 5, the research hypothesis was generally confirmed. In other words, the structural pattern of academic burnout has a favorable fit based on the variables of family emotional status, psychological capital, goal orientation, procrastination and master's academic engagement. Therefore, by reducing procrastination and strengthening psychological capital, goal orientation and academic engagement at the same time in the master's degree through workshops and counseling sessions, their tendency to burnout can be reduced.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic burnout
  • Psychological capital
  • Purposefulness
  • Procrastination
  • Conflict
ارجمند، نورا و کاظمیان مقدم، کبری (1398). بررسی رابطه میان جو عاطفی خانواده و ادراک از محیط مدرسه با اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر اهواز. فصلنامه علمی- پژوهشی خانواده و پژوهش، 16(4)، 159-143.
آزادیان بجنوردی، ماه؛ بختیارپور، سعید؛ مکوندی، بهنام و احتشام‌زاده، پروین (1398). بررسی نقش میانجی‌گری اضطراب پیشرفت تحصیلی در رابطه بین کنترل روانشناختی والدین و درگیری تحصیلی داوطلبان ورود به دانشگاه. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 10(40)، 132-113.
اصلاحی فرشمی، فاطمه؛ اصغرنژاد فرید، علی اصغر؛ ابوالعالی الحسینی، خدیجه و خلعتبری، جواد (1400). اثربخشی درمان ذهن‌آکاهی مبتنی بر استعاره‌های مثنوی معنوی بر ابعاد سرمایه روانشناختی در دانشجویان دختر افسرده. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 12(46)، 204-171.
برجعلی، احمد (1397). الگوی تأثیر انگیزه تحصیلی با میانجی‌گری سرمایه روانشناختی بر موفقیت تحصیلی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 9(33)، 19-1.
بهاردی خسروشاهی، جعفر؛ هاشمی نصرت‌آباد، تورج و باباپور خیرالدین، جلیل (1391). رابطه سرمایه روانشناختی با سرمایه اجتماعی دانشجویان دانشگاه تبریز. مجله تخصصی پژوهش و سلامت مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقای سلامت گناباد، 2(1)، 56-45.
بهمنی، مهسا و جهان‌بخشی، زهرا (1399). اثربخشی برنامه مداخله‌ای بازی‌درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک بر بهبود کیفیت تعامل والد-کودک و کاهش پرخاشگری کودکان پیش‌دبستانی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 11(44)، 156-131.
جلاوند، مصطفی؛ لطفی کاشانی، فرح و وزیری، شهرام (1399). رابطه‌ی نهایی خواهی گرایی و ذهن آگاهی با فرسودگی تحصیلی از طریق میانجی‌گری خویشتن پذیری غیرمشروط و سبک‌های کنارآمدن در دانشآموزان پسر. مجله علوم روان‍شناختی، 19(86)، 264-245.
حاجی حسنی، مهرداد (۱۳۹۷). پیش‌بینی فرسودگی تحصیلی در دانشجویان پزشکی دختر دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد بر مبنای تمامیت‌خواهی و جو عاطفی خانواده در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 17(4)، 304-293.
حقیقی، جمال؛ شکرکن، حسین و موسوی شوشتری، مژگان (1381). بررسی رابطه جو عاطفی خانواده با سازگاری دانشآموزان دختر پایه سوم مدارس راهنمایی اهواز. مجله علوم تربیتی و روان‍شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 9(1 و 2)، 108-79.
دهقانی ناژوانی، علی و زارع پور، مریم (1395). رابطه جهت‌گیری هدف با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دندانپزشکی شیراز. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 16(25)، 218-210.
رجب پور، زهرا؛ فرمانی، سعید و امنی، حبیب (1391). تعلل ورزی-مفاهیم، علل، پیامدها و راه کارها. برخط دانش روان‍شناختی، 1(2)، 32-21.
سلطانی، زیبا؛ صادق محبوب، سمانه؛ قاسمی جوبنه، رضا و یوسفی، نجف (1395). نقش سرمایه روانشناختی در فرسودگی تحصیلی دانشجویان. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(2)، 162-156.
عبدالله‌آبادی، فهیمه؛ غفاری، مجید؛ نادری، حبیب‌الله. (1398). حمایت اجتماعی مرتبط با نقش، تعارضات نقش کار-خانواده-تحصیل و فرسودگی تحصیلی در زنان. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 10(40)، 155-182
عیسی‌زادگان، علی؛ میکائیلی منیع، فرزانه و مروئی میلان، فیروز (1393). رابطه بین امید، خوش‌بینی و معنای تحصیل با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره پیش‌دانشگاهی. روان‍شناسی مدرسه، 3(2)، 152-137.
فخاریان، جمیله؛ یعقوبی، ابوالقاسم؛ ضرغام حاجبی، مجید و محققی، حسین (1399). پیش‌بینی سرزندگی تحصیلی بر اساس جو عاطفی خانواده، درگیری تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی. مجله دانشکده پزشکی، 63(2)، 2401-2391.
نامیان، سارا و حسینچاری، مسعود (1390). تبیین اهمال‌کاری تحصیلی دانشجویان بر اساس باورهای مذهبی و هسته کنترل. مطالعات روان‍شناسی تربیتی، 14(4)، 126-99.
ناهیدی، مسعود (1390). بررسی رابطه جو عاطفی خانواده با شکل‌گیری ویژگی‌های شخصیتی سخت رویی و خودشکوفایی نوجوانان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
نوروزی، نسرین؛ محمدی‌پور، محمد و مهدیان، حسین (1400). رابطه جهت‌گیری هدف و اهمال‌کاری تحصیلی با فرسودگی تحصیلی با تأکید بر نقش میانجی خودتنظیمی تحصیلی در دانشجویان پرستاری. پژوهش پرستاری، 16(2)، 78-69.
Bekleyen, N. (2017). Understanding the Academic Procrastination Attitude of Language Learners in Turkish Universities. Educational Research and Reviews, 12 (3), 108-115.
Bouffard, T, & Etal. (1998). A developmental study of the relation between combined learning and performance goals and students’ self-regulated learning. British journal of Educational psychology, 68, 309-319.
Chun, H, & Dickson, G. (2011). A Psychological Model of Academic performance among Hispanics adolescents. Journal youth adolescents, 40, 1581-1594.
Coleman, J. S. (2018). Parents, their children, and schools. New York: Taylor & Francis.
Datu, J. A. D, & Valdez, J. P. M. (2016). Psychological capital predicts academic engagement and well-being in Filipino high school students. The Asia-Pacific Education Researcher, 25(3), 399-405.
Datu, J. A. D, King, R. B, & Valdez, J. P. M. (2018). Psychologicalcapital bolsters motivation, engagement, and achievement: Cross-sectional and longitudinal studies.The Journal of Positive Psychology,13(3), 260-270.
Dyck, K. T, Holtzman, S. (2013). Understanding humor styles and well-being: The importance of social relationships and gender. Personality and Individual Differences, 55(1), 53-58.
Fredericks, J. A,  Blumenfeld, P. C,  & Paris, A. H. (2004). School engagement: Potential of the concept, state of the evidence. Review ofEducational; Research, 74, 59109.
Green, J, Liem, G. A. D, Martin, A. J, Colmar, S, Marsh, H. W, & McInerney, D. (2012). Academic motivation, self-concept, engagement, and performance in high school: Key processes from a longitudinal perspective. Journal of adolescence, 35(5), 1111-1122.
Hoffman, R. L, Hudak-Rosander, C, Datta, J, Morris, J. B, & Kelz, R. R. (2014). Goal orientation in surgical residents: a study of the motivation behind learning. Journal Surg Rese,190(2), 451-6.
Honicke, T, & Broadbent, J. (2016). The influence of academic self-efficacy on academic performance: A systematic review. Educational Research Review,17, 63-84.
Hoover, E. (2005). Tomorrow I love ya! Chronicle of higher education. Psychometric characteristics of the revisedprocrastination, 52(16).
Isaksen, S. G. & Ekvall, G. (2010). Managing for innovation: The two faces of tension within creative climates. Creativity and Innovation Management, 19(2), 73-88.
Jafri, M. H. (2017). Understanding Influence of Psychological Capital on Student's Engagement and Academic Motivation. Pacific Business Review International, 10(6), 16-23.
Kaplan, A. & Flum, H. (2010). Achievement goal orientations and identity formation styles. Educational Research Review, 5, 50–67.
Kirikkanat, B, & Soyer, M. K. (2017). A Path Analysis Model Pertinent to ndergraduates’ Academic Success: Examining Academic Confidence, Psychological Capital and Academic Coping Factors. European Journal of Educational Research, 7(1), 133-150.
Klassen, R. M, Krawchuk, L. L, & Rajani, S. (2008). Academic procrastination of undergraduates: Low self-efficacy to selfregulate predicts higher levels of procrastination. Contemp Educ Psychol, 33(4), 915-31.
Kong, L.N, Yang, L, Pan, Y, Chen, SH. (2021). Proactive personality, professional self-efficacy and academic burnout in undergraduate nursing students in China. Journal of professional Nursing, 37(4), 690-695.
Kumar, R, & Lal, R. (2014). Study of Academic Achievement in Relation to Family Environment among Adolescents. Int J Indian Psychol, 2(1), 146- 55
Lane, J, Lane, A. M, & Kyprianou, A. (2004). Self-efficacy, self-esteem and their impact on academic performance. Social Behavior and Personality: an international journal,32(3), 247-256.
Lee, M. Y, & Lee, S. M. (2018). The effects of psychological maladjustments on predicting developmental trajectories of academic burnout. School Psychology International, 39(3), 217-233.
Ling-ping, ZW-xX, & Kai-feng, Q. (2013). Interaction Among Middle School Students' Academic Self-Efficacy: Procrastination and Burnout [J]. J Xihua Univ Philos Soc Sci, 2, 015.
Luo, Y, Wang, Z, Zhang, H, & Chen, A. (2016). The Influence of Family Socio-economic Status on Learning Burnout in Adolescents: Mediating and Moderating Effects. J Child Fam Stud, 25(7), 2111-9.
Luthans, F, & Youssef, C. (2004). Emerging positive organizational behaviour. J Manage, 33(1), 321-49.
Luthans, F, Avey, J. B, Avolio, B. J, & Peterson, S. J. (2010). The Development and resulting performance impact of Positive psychological capital. Human resource development quarterly, 21 (1), 41-65.
Luthans, F, Avolio, B. J, Avey, J. B, & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel psychology,60(3), 541-572.
Luthans, F, Youssef, C, & Avolio, B. (2007). Psychological capital: Developing the human competitive edge. Oxford: Oxford University Press.
Moneta, G. B. (2011). Need for achievement, burnout, and intention to leave: Testing an occupational model in educational setting. Personality and individua l Differences, 50(2), 274-8.
Okoh, E.E. (2016). Family emotional climate, gender, age and level as correlates of academic performance among Undergraduates. Journal of Social Scienve and Humanities, 2(3), 1-6
Pala, A, Akyildiz, M, & Bagci, C. (2011). Academic procrastination behavior of pre-service teachers of Celal BayarUniversity. Procedia-social and Bihavioral sciences, 29, 1418-1425.
Payne, S. C, Youngcourt, S. S, & Beaubien, J. M. (2007). A meta-analytic examination of the goal orientation Nomological Net. J Appl Psychol, 92(1), 128-50.
Philippe, F. L, Lecours, S, & Beaulieu-Pelletier, G. (2009). Resilience and positive emotions: examining the role of emotional memories. J Pers, 77(1), 139-75.
Rigg, J, Day, J, & Adler, H. (2013). Emotional exhaustion in graduate students: The role of engagement, self-efficacy and social support. J Educ DevelopPsychol, 3(2),138.
Robbins, S, Millet, B, Caccioppe, R, & Waters- Marsh, T. (1998). Organizational behavior. 2nd ed. Australia: Prentice Hall.
Rotter, JB. (1996). The Rotter internal-external locus of control. Psychological Monographs, 6, 80:609.
Salmela- Aro, K & Naatanen, P, (2005). PPI-10: Nuorten kouluuupumus-menetelma, Adolescenta schoolburnout method, Helsinki,Finland, Edita.
Stallman, H. M, & Hurst, C. P. (2016). The university stress scale: measuring domains and extent of stress in university students. Aust. Psychol, 51, 128-134.
Steel, P. (2007). The nature of procrastination: A meta-analytic and theoretical review of quintessential self-regulatory failure. Psychological Bulletin, (133), 65-94.
Strunk, K. K, & Steele, M. R. (2011). Relative contributions of selfefficacy, self-regulation, and self-handicapping in predicting student procrastination. Psychol Rep, 109(3), 983-9.
Wang, Y, Gao, H, Sun, CH, Liu, J, & Fan, X. (2021). Academic procrastination in college students: The role of self-leadership. Personality and Individual Differences, 178, 110866.
Youssef, C. M, & Luthans, F. (2007). Positive organizational behavior in the workplace: The impact of hope, optimism, and resilience. Journal of management, 33(5), 774-800.
Urdan, T, & Schoenfelder, E. (2006). Classroom effects on student motivation: Goal structures, social relationships, and competence beliefs. Journal of School Psychology. 44, 331-349.