نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

2 استادگروه مشاوره دانشگاه اصفهان

3 استادیار گروه مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

چکیده

هدف از پژوهش حاضر تدوین مدل مفهومی گذران اوقات فراغت نوجوانان دارای انطباق‌پذیری بالای مسیر شغلی بوده است. روش پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسی (کلایزی) و ابزار جمع‌آوری اطلاعات، مصاحبه عمیق بوده است. جامعه پژوهش نوجوانان 18-16 ساله و افراد شاغل دارای انطباق‌پذیری بالای مسیر شغلی بوده است. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند بوده به این صورت که تا جایی که دیگر اطلاعات جدیدی دست پیدا نمی‌شد نمونه‌گیری نیز پایان می‌پذیرفت؛ بنابراین نمونه شامل 6 نوجوان و 6 فرد دارای انطباق‌پذیری بالا بوده که در یک مصاحبه نیمه ساختاریافته شرکت کردند. داده‌های حاصل با روش کلایزی تحلیل شدند و مضامین اصلی اوقات فراغت استخراج شد لازم به ذکر است برای اعتبار یابی داده‌ها از روش سه سوسازی (مصاحبه با والدین، متخصصین و تحلیل متون) استفاده شد. به دین ترتیب عوامل اوقات فراغت در دو مضمون اصلی کدگذاری شد که هرکدام دارای مضامین فرعی دیگری می‌شد. مضامین اصلی به‌دست‌آمده عبارت‌اند از 1- رضایت از اوقات فراغت که شامل فاکتورهای مثبت فردی، فاکتورهای مثبت خانوادگی و فاکتورهای مثبت اجتماعی 2 – عدم رضایت از اوقات فراغت شامل فاکتورهای منفی فردی، فاکتورهای منفی خانوادگی و فاکتورهای منفی اجتماعی. به‌طورکلی اوقات فراغت از عوامل متعدد مثبت و منفی فردی، خانوادگی و اجتماعی متأثر است و شناخت این فاکتورها می‌تواند در سیاست‌گذاری مسئولین تربیتی کشور سودمند باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing the model of spending leisure time with high Career adaptability intermediary role in adolescents .

نویسندگان [English]

  • Nooshin Mirjahanian 1
  • Mohammad reza Abedi 2
  • masood Dayarian 3

1 Department of Counseling, Islamic Azad University of Khomeini shahr , Khomeini Shahr, Isfahan

2 Head of the Department of Educational Sciences and Psychology, University of Isfahan

3 member of science group, the Department of Humanities Islamic Azad University, Khomeini Shahr Branch

چکیده [English]

The purpose of this study was to develop a conceptual model of adolescents with high adaptability to career path. Qualitative research method of phenomenology (colaizzi) and data collection tool was in-depth interview. The study population was 16-18 years old adolescents and employed people with high adaptability to their career path. Sampling was purposeful in such a way that until new information was no longer available, the sampling would end. The sample consisted of 6 adolescents and 6 highly adaptable individuals who participated in a semi-structured interview. The data were analyzed by colaizzi method and the main themes of leisure were extracted. It should be noted that the three-way method (interviews with parents, experts and text analysis) was used to validate the data. Therefore leisure factors were coded in two main themes, each with different sub-themes. The main themes obtained are: 1- Satisfaction with leisure time which includes positive individual factors, positive family factors and positive social factors 2- Dissatisfaction with leisure time including negative individual factors, negative family factors and negative Social factors. In general, leisure time is affected by many positive and negative individual, family and social factors. Recognition of these factors can be useful for policy-making of the country's educational officials.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leisure time
  • Career Adaptability
  • adolescents
ابراهیمی،  قربانعلی؛ رازقی،  نادر و مسلمی پطرودی، رقیه (1390). اوقات فراغت و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن: مطالعه موردی افراد 64- 15 ساله شهرستان جویبار. نشریه جامعه شناسی کاربردی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، 22(4)،  98-71 .
انصار الحسینی، سید هادی؛ عابدی، محمدرضا و نیلفروشان، پریسا (1399). بررسی تأثیر مشاوره انطباق‌پذیری شغلی بر اشتیاق تحصیلی و عملکرد تحصیلی در دانش­آموزان. فصلنامه علمی پژوهش‌های مشاوره، 19(75)، 113- 87.
بحرانی پور، امل (1398). نقش مادران در بهینه‌سازی اوقات فراغت فرزندان. فصلنامه علمی تخصصی مطالعات پژوهشی زنان، 6(10)، 102- 84.
پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه (1392). اوقات فراغت: فرصت‌ها، قابلیت‌ها، تهدیدها و محدودیت‌ها. https://hawzah.net/fa/Article/View/98216
سنائی، نقی (1392). هندسه مفهومی اوقات فراغت با رویکرد جامعه‌شناسی، روان‌شناختی و اخلاقی. نشریه معرفت اخلاقی، 4(1)، 111-93.
سفیری، خدیجه؛ مدیری، فاطمه (1390). فراتحلیل مطالعات عوامل تأثیرگذار بر اوقات فراغت. نشریه مطالعات جامعه‌شناسی، 18(38)، 166- 145.
معاونت مطالعات و تحقیقات (1387). سیمای جهانی گذران اوقات فراغت. چاپ اول، تهران: سازمان ملی جوانان.
جوهری، شکیبا (1385). نقش اوقات فراغت در تکامل فردی و سلامت اجتماعی. مجله شمیم یاس، 39.
حسینیان، سیمین؛ پردلان، نوشین؛ عابدی، محمدرضا؛ نیلفروشان، پریسا و حیدری، حمید (1393). پیش‌بینی خودکارآمدی کاریابی و تصمیم‌گیری شغلی بر اساس سبک‌های دلبستگی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 5(18)، 85-69.
خلقتی، مرضیه (1399). ارزیابی گذران اوقات فراغت در رسانه‌های اجتماعی. مجله علمی پژوهشی مطالعات فرهنگ و ارتباطات، 21(49)، 146-123.
خواجه‌نوری، بیژن؛ ریاحی، زهرا و مساوات، سید ابراهیم (1393). رابطه سبک زندگی و مسئولیت‌پذیری فردی و اجتماعی، مطالعه موردی: نوجوانان دبیرستانی شیراز. نشریه جامعه پژوهشی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 5(4)، 64- 45.
دعاگوئی، فاطمه (1392). نحوه گذران اوقات فراغت دانشجویان و رابطه هویت جنسی با آن. کنگره ملی اوقات فراغت و سبک زندگی، مرداد ماه.
رحیمی، محدثه؛ قائدی فر، حمیده (1392). نقش سبک‌های دلبستگی جوانان در گذراندن اوقات فراغت. کنگره ملی اوقات فراغت و سبک زندگی، مرداد ماه.
روجک، کریس (2009). نظریه فراغت: اصول و تجربه. ترجمه عباس مخبر (1388)، تهران: نشر شهر.
رسولی، علی؛ دهقان، مجتبی؛ عباسی، مسلم و پیرانی، ذبیح (1394). پیش‌بینی سبک تصمیم‌گیری بر اساس خود تمایزیافتگی و تنظیم هیجان در نوجوانان دختر. فصلنامه نسیم تندرستی، دانشکده علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، 4(1)، 18-10.
ربانی، رسول و شیری، حامد (1388). اوقات فراغت و هویت اجتماعی. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 2(4)، 209-242.
زحمتکش، یاسمن (1397). اوقات فراغت از فرصت تا تهدید. پایگاه خبری خبرگزاری صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، مصاحبه خبری، https://www.iribnews.ir/fa/news/2176225
صاحبی اصفهانی، محبوبه؛ نیلفروشان، پریسا (1399). پیش‌بینی شاخص‌های انطباق یابی بر اساس ابعاد انطباق‌پذیری مسیر شغلی. فصلنامه دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، سال بیست و یکم، 21(3)، 50 -40.
عزیزی، سمیه؛ اسدی، ژیلا؛ کریمی نیا، محمدمهدی و انصاری مقدم، مجتبی (1400). واکاوی اصول گذاران اوقات فراغت از منظر قرآن و عترت. مجله دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 4(39)، 104-92.
عبدلی، کبری؛ عبدلی، زهرا (1396). بررسی نیازها و مسائل مؤثر در اوقات فراغت دانش­آموزان. فصلنامه مطالعات روان­شناسی و علوم تربیتی، 3(4)، 87- 69.
عابدی، محمدرضا؛ حق‌شناس، لیلا (1399). سنجش در مشاوره شغلی. چاپ اول، تهران: نشر سمت.
علی پور اصفهانی، ندا؛ صادقی، احمد (1399). نقش خوش‌بینی و انطباق‌پذیری مسیر شغلی در موفقیت تحصیلی دانشجویان. پژوهشنامه روان­شناسی مثبت، 6(1)، 12-1.
عباس زاده، محمد؛ مبارک بخشایش، مرتضی و معروف پور، مینا (1392). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی با نحوه گذران اوقات فراغت بین دانش­آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر نقده. نشریه مطالعات علوم اجتماعی ایران، 10(3)، 160-126.
غضنفری احمد؛ آقایی، نسرین (1392). بررسی تأثیر متغیرهای خانوادگی بر چگونگی نحوه گذران اوقات فراغت جوانان. کنگره ملی اوقات فراغت و سبک زندگی، مردادماه.
فکوهی، ناصر (1384). پی یر بوردیو پرسمان دانش و روشنگری. مجله علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد، 5، 161-141.
گال، بورگ وگال (1996). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان­شناسی. ترجمه جمعی از مؤلفان زیر نظر احمدرضا نصراصفهانی (1383)، جلد دوم، چاپ یازدهم، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
مهرداد (1390). چگونگی و آسیب‌شناسی اوقات فراغت نوجوانان 17-12 ساله استان لرستان. فصلنامه علمی پژوهشی نوآوری مدیریت آموزشی، 7 (1)، 138- 121.
ملتفت، حسین؛ عبدی زاده، سیما و چبیشه، فرات (1392). مصرف رسانه‌ای و سبک‌های فراغتی جوانان شهر اهواز. کنگره ملی اوقات فراغت و سبک زندگی، مردادماه.
محمدی، نریمان (1392). رسانه مدرن، تجربه فراغت و سوژه بودگی جوانان. کنگره ملی اوقات فراغت و سبک زندگی، مردادماه.
مجله ویستا (1400). نقش اوقات فراغت در بهداشت روانی. https://vista.ir/m/c/9xtaf
محمد پور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی ضد روش. جلد اول، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
مدنی بروجنی، سید احمد؛ نصر، احمد (1388). سه سوسازی: راهبردی برای نوآوری در پژوهش‌های آموزشی. نشریه نوآوری‌های آموزشی، 8(30)، 73-53.
منصوری، مریم؛ فرزان، فرزام و حمیدی، مهرزاد (1399). تدوین مدل اوقات فراغت دانشجویان کشور. فصلنامه رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی. 8(28)، 145-131.
نعیمی، ابراهیم؛ مظاهری، زهرا (1396). بررسی تأثیر مشاوره مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انطباق‌پذیری مسیر شغلی دانشجویان. نشریه مطالعات روان­شناسی، 7(27)، 180-161.
نعیمی، ابراهیم؛ کلائی، اعظم (1396). بررسی کیفی رضایت شغلی سالمندان بر مبنای الگوی چند محوری شفیع‌آبادی و فرهنگ ایرانی اسلامی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 8(30)، 81-57.
Agate, J, Zabriskie, R. B, Agete, T. S, & Raymond, P. (2009). Family leisure satisfaction and satisfaction with family life. Journal of leisure Research, 41(2), 205-223.
Avram, E, Burtaverde, v, & Zanfirescu, A-S. (2019). The incremental validity of career adaptability in predicting academic performance. Social psychology of Education. 22(2),1-16.
Andersen, S. L, & Teicher, M. H. (2008). Stress, sensitive periods and maturational events in adolescent depression. Trends in Neuroscience, 31, 183-191.
Ackerman, E. (2021). What is self-expression and How to foster it? (20 Activities + Examples).www. Positive psychology. Com.
Akers, R.L, & Sellers, C.S. (2004). Criminological Theories: Introduction, Evaluation, and Application (4th ed). Los Angeles: Roxbury Publishing.
Auhuber, L, Vogel, M,Grafe, N, Kiess, W, & Poulain,T. (2019). Leisure Activities of Halting Children and Adolescents. International Journal of Environmental Research and Public Health. 16(12),2078.
Bukowski, H. (2019). Self-Knowledge. In book: Encyclopedia of Personality and Individual Differences,1-7.
Brajsa-Zganec, A, Merkas, M, & Sverko, I. (2011). Quality of Life and Leisure Activities: How Do Leisure Activities Contribute to Subjective Well-Being?" Social Indicators Research, 102(1), 81-91.
Dridea, C, & Sztruten,G. (2013). Free Time - The major Factor of Influence for leisure. Romanian Economic and Business Review, Romanian-American University, 5(1), 208-213
Eskiler, E,Yildiz, Y, & Ayhan, C. (2019).The effect of leisure benefits on leisure satisfaction: Extreme Sports Turkish. Journal of Sport and Exercise. 21(1),16-20.
Garnefski, N, & Kraaij, V. (2006). Cognitive emotion regulation questionnaire-development of a short 18- item version (CERQ-short). Personality and Individual Differences, 41(6), 1045-1053.
Groepl, J. (2021). Factors That Affect People's Leisure Time. https://oureverydaylife.com/factors-affect-peoples-leisure-time-8417337.html.
Genctan, E. (2004). Psikanaliz ve Sonrasi. İstanbul, Turkey.
Hlado, P, Lazarova, B, & Hlouskova, L. (2019). Career Adaptability of Vocational Education and Training Graduates in the Period of Prospective School-to-Work Transition. Stadia Pedagogical, 24(2), 59.
Hurtung, P.J. & Cadaret, M.C. (2017). Career Adaptability: Changing self and situation for Satisfaction and Success. In book: Psychology of career Adaptability, Employability and Resilience, ch2, 1-14.
 Halbesleben, J. R. B, Neveu, J. P, Paustian-Underdahl, S. C, & Westman, M. (2014). Getting to the “COR”: Understanding the role of resources in conservation of resources theory. Journal of Management, 40 (5) , 1334-1364.
Kelly,C. M, Strauss, K, Arnold, J, & Stride, C. (2020). The relationship between leisure activities and psychological resources that support a sustainable career: The role of leisure seriousness and work-leisure similarity. Journal of  Vocational  Behavior ,117. 
Kyulee Shin & Sukkyong You. (2013). Leisure Type, Leisure Satisfaction and Adolescents’ Psychological Wellbeing. Journal of pacific Rim psychology, 7(2),53-62.
Kring, A.M, & Sloan, D.M. (2010). Emotion regulation in psychopathology: A trans diagnostic approach to etiology and treatment. New York: Guilford Press.
Karacan Ozdemir,N. (2019). Associations between  career adaptability and  career decision- making difficulties among  Turkish high school students. International journal for Education and Vocational Guidance,19(3),475-495.
Mclean, D, Hurd, A. R, & Anderson, D. M. (2005). Kraus’ Recreation and Leisure in Modern society. London: Jones and Bartlett Publishers.
McLaughlin, K. A, Hatzenbuehler, M, Douglas, S.M.C, & Nolen, H. (2011). Emotion deregulation and adolescent psychopathology: A prospective study. Behavior Research and Therapy, 49(9), 544-554.
Mayer, J. D, Salovay, P, Caruso, D, R, & Sitarenios, G. (2003). Measuring emotional intelligence with the MSCEIT V2.0. Journal Article, 3(1), 97-105.  
Petrović,J, & Dimitrijević, D. (2020). Family Influence on Leisure Time of School children. Revista Romaneasca pentru Educatie Multidimensionala. 12(4),172-188.
Rossier, J. (2015). Career adaptability and life designing. INL. Nota & J. Rossier (Ede), Hand book of life design: From practice to theory and form theory to practice. 153-167.
Savickas, M. L. (2002). Career Construction: A development theory of vocational behavior. In D. Brown (Ed), Career choice and Development (4th ed),149-205.
Savickas, M. L, & Porfeli, E. J. (2012). Career Adaptabilities Scale: Construction, reliability and measurement equivalence across 13 countries. Journal of vocational Behavior, 80(3), 661-673.
Simunovic, M, Sverko, I, & Babarovic, T. (2020). Parental career-specific behaviors' and adolescent career adaptability. Journal of the National Institute for Career Education and Counselling, 45(1), 41-50.
Stebbins, R. A. (2007). Serious leisure: A perspective for our time. Transaction Publishers, New Brunswick , New Jersey.
Salusky, I, Larson, R.W, Griffith.A, Joanna Wu, Raffaell, M, Sugimura, N & Guzman, M. (2014). How adolescents develop responsibility: What can be learned from youth programs. Journal of Research on Adolescence, 24(3), 417-430.
Steinberg, L, Dahl, R, Keating, D, Kupfer, D.J, Masten, A, & Pine, D. (2006). The study of developmental psychopathology in adolescence: integrating affective Neuroscience with the Study of Context. In D. Cicchetti, & D. Cohen (Eds.),Developmental psychopathology: Developmental neuroscience,710-741, John Wiley & Sons Inc.
Steinberg, L. (1987). Single parents, step parents, and susceptibility of adolescents to antisocial peer pressure. Child Development, 58(1), 269-275.
Silk, J.S, Vanderbilt-Adriance, E, Shaw, D.S, Forbes, E. E, Whalen, D. J, Ryan, N.D. & Dalh, R. E. (2007). Resilience among children and adolescents at risk for depression: mediation and moderation across social and neurobiological context. Development and Psychopathology, 19(3), 841-865.
United Nations. (2003). Rethinking leisure time: Expanding Opportunities for young people & Communities. Ch 8, 212-247.  
Vanderstop, S.W, Johnson, D. D. (2009). Research method for everyday life: Blending qualitative and quantitative approach. By John Wiley & sons.inc.
Veal, A. J. (1992). School of Leisure, Sport and Tourism.Definitions of Leisure and Recreation. Australian Journal of Leisure and Recreation, 2(4), 44-48,52.
Vazire, S, & Wilson, T. D. (2012). Handbook of Self-knowledge. USA: Guildford Press.
Wordnik Dictionary. (2014). https://www.wordnik.com/words/self-knowledge (06.12.2014).
Zarotis, G. F, & Tokarski, W. (2020). Leisure time: Behavioral Factors, Course of Life and Lifestyle. European Journal of Business Management and Research,5(2).
Zamani, M. H, Fatemi, R, Sasani Sravestani, E. (2016). The Effect of Goal setting on Throwing Skill Learning in 10 – years old. International journal of school Heath 3(3), 251-262.