فرهنگ مشاوره و روان درمانی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

مقایسه اثربخشی بسته آموزشی ارتقاء روابط بین فردی زوجین بر اساس رویکرد هیجان مدار و مشاوره زناشویی شناختی رفتاری بر دلبستگی و تعهد زناشویی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)

2 استادیار گروه خانواده دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشیار گروه روان‌شناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی واحداصفهان (خوراسگان)

4 مربی گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحداصفهان(خوراسگان)

چکیده

هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی بسته تدوین‌شده ارتقاء روابط بین­فردی زوجین بر اساس رویکرد هیجان­مدار و مشاوره زناشویی شناختی رفتاری بر دلبستگی و تعهد زناشویی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری شامل زوجین با تعارضات زناشویی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر تهران بود که 30 زوج به‌ شیوه نمونه‌‌گیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در سه گروه (هر گروه 10 زوج) قرار داده شدند. یک گروه 12 جلسه بسته آموزشی ارتقاء روابط بین فردی زوجین بر اساس رویکرد هیجان­مدار و یک گروه 12 جلسه مشاوره زناشویی شناختی-رفتاری دریافت کردند؛ اما گروه کنترل، مداخله‌‌‌‌ای دریافت نکرد. ابزار پژوهش شامل مقیاس­های تعارضات زناشویی، تعهد زناشویی و دلبستگی بزرگ‌سالان بود. داده‌‌های پژوهش با روش تحلیل کوواریانس چند متغیری در نرم­افزار 22- SPSS تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش ارتقاء روابط بین‌فردی زوجین بر اساس رویکرد هیجان­مدار بر تمامی ابعاد دلبستگی و تعهد زناشویی مقایسه با گروه کنترل اثربخشی معنادار و پایداری دارد (05/0p<) و در مقایسه با گروه مشاوره زناشویی شناختی – رفتاری اثربخشی بیشتری بر هر سه بعد دلبستگی و تعهد ساختاری دارد (05/0p<). گروه شناختی–رفتاری در مرحله پس­آزمون فقط بر دو بعد دلبستگی (اجتنابی و اضطرابی) (05/0>p) اثربخشی معنادار داشته است که این اثرات پایدار نماند (05/0<p) ولی اثرات پایدار معناداری بر هر سه بعد تعهد زناشویی نشان داد (05/0>p). نتیجه پژوهش بیانگر این بود که استفاده از بسته ارتقاء روابط بین­فردی زوجین براساس رویکرد هیجان­مدار در مقایسه با مداخله شناختی-رفتاری جهت بهبود دلبستگی و تعهد زناشویی زوجین دچار تعارض زناشویی اولویت دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of the training package for promoting couples' interpersonal relationships based on the emotion-oriented approach and cognitive-behavioral marital counseling on attachment and marital commitment

نویسندگان [English]

  • somayeh bazargan 1
  • Muhammad arash Ramezani 2
  • hamid atashpuor 3
  • romina amiri 4

1 PhD Student in Counseling and Guidance, Department of Humanities, Faculty of Educational Sciences, Khorasgan Azad University, Isfahan, Iran

2 Assistant Professor and Family Research Institute, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

3 3- Associate Professor, Department of Clinical Psychology, Department of Humanities, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Isfahan, Iran

4 PhD in Cultural Sociology, Department of Psychology, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Isfahan, Iran

چکیده [English]

The aim of study was compare the effectiveness of the developed package of promoting couples' interpersonal relationships based on emotion-oriented approach and cognitive-behavioral marital counseling on marital attachment and commitment. The research method was quasi-experimental with pre-test, post-test and follow-up design. The statistical population included couples with marital conflicts who referred to counseling centers in Tehran, where 30 couples were selected by available sampling method and randomly divided into three groups (10 couples in each group). One group received 12-session training package to promote couples' interpersonal relationships based on emotional approach, and a group received 12 sessions of cognitive-behavioral marital counseling; but the control group did not receive any intervention. Research instruments included marital conflict, marital commitment and adult attachment scales. Research data were analyzed by multivariate analysis of covariance in SPSS-25 software. The results showed the emotion-oriented approach compared to the control group has a significant effectiveness and stability on all aspects of attachment and marital commitment (p <0.05) and compared to cognitive-behavioral marital counseling group, more effective on all three dimensions of attachment and structural commitment (p <0.05). Cognitive-behavioral group in post-test stage had a significant effect on two dimensions of attachment (avoidance and anxiety) (p <0.05) that these effects were not stable (p <0.05) but showed significant lasting effects on all dimensions of Marital commitment (p <0.05). The results showed that the use of the emotion-oriented approach compared to cognitive-behavioral intervention to improve attachment and marital commitment of couples with marital conflict has priority.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Promoting interpersonal relationships
  • Emotion-oriented
  • Cognitive-behavioral
  • Attachment
  • Marital commitment
مراجع
ابویی مهریزی، مطهره؛ موسوی، سیده فاطمه؛ باقری، فریبرز (1399). مقایسه خودمراقبتی ذهن آگاه، سبک‌های دلبستگی و راهبردهای حفظ رابطه در متأهلین با و بدون تعارض زناشویی. فرهنگ مشاوره و روان درمانی (فرهنگ مشاوره)، 11(41), 181-210.
استادی، نقی؛ بادله، مرتضی؛ محسنی بیرجندی، رضا (1393). اثربخشی آموزش شناختی-رفتاری گروهی بر دلبستگی، نگرش‌های ناکارآمد و میزان سازگاری زناشویی افراد متأهل. مجله اصول بهداشت روانی، 16(62), 150-61.
امینی، مهسا؛ حیدری، حسن (1395). بررسی اثربخشی آموزش غنی‌سازی روابط بر ارتقاء کیفیت زندگی و رضایت زناشویی دانشجویان متأهل. مجله آموزش و سلامت جامعه، ۳ (۲)، ۲۳-۳۱.
بخشی پور، باب اله؛ اسدی، مسعود؛ کیانی احمدرضا؛ شیرعلی پور، اصغر؛ احمد دوست، حسین (۱۳۹۱). رابطه عملکرد خانواده با تعارضات زناشویی زوج‌های در آستانه طلاق. فصلنامه دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 13 (2)، 21-11.
بدیهی زراعتی، فرنوش؛ موسوی، رقیه (1395). اثربخشی زوج درمانی هیجان­مدار بر تغییر سبک دلبستگی بزرگ‌سالان و صمیمیت جنسی زوجین. فرهنگ مشاوره و روان درمانی (فرهنگ مشاوره), 7(25), 71-90.
تقی یار، زهرا؛ پهلوان زاده، فرشاد (1398). بررسی اثربخشی رویکرد روایت درمانی بر تعهد زناشویی و رضایت جنسی زنان. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 20(2 (پیاپی 76)), 110-120.
ثنایی، باقر (1379). مقیاس‏های سنجش خانواده و ازدواج. تهران، انتشارات بعثت.
ثوابی، محمد؛ صفاریان طوسی، محمدرضا؛ خوی نژاد، غلامرضا (1399). اثربخشی روان درمانی معنوی مبتنی بر بخشش وامیدبرافزایش رضایت مندی زناشویی و کاهش تعارضات زوجین درمعرض طلاق. پژوهش‌های انتظامی - اجتماعی زنان و خانواده، 8(1), 5-23.
حیدری، حسین؛ کریمیان، نادر؛ سالاری، سمانه (1394). بررسی رابطه بین ترس از صمیمیت و سبک‌های هویتی با تعهد زناشویی افراد متأهل. خانواده پژوهی، 11(1), 73-86.
خانجانی وشکی، سحر؛ شفیع آبادی، عبدالله؛ فرزاد، ولی اله؛ فاتحیزاده، مریم (1395). مقایسه اثربخشی زوج درمانی شناختی- رفتاری و زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زناشویی زوجین متعارض شهر اصفهان. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 14(4)، 471-464.
خدایاری فرد، محمد؛ سبزفروش، نسرین؛ غباری بناب، باقر؛ غلامعلی لواسانی، مسعود (1396). اثربخشی مشاوره گروهی با رویکرد شناختی-رفتاری و طرحواره ‌درمانی بر سبک‌های دلبستگی. مطالعات روان‌شناختی، 13(1), 63-82.
خواجه افضلی، طیفه؛ بهرامی، فاطمه؛ گودرزی، ک؛ فرخی، نورعلی (1397). اثربخشی زوج درمانی تلفیقی هیجانمدار بر تعهد زناشویی زوجهای دانشجو. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 16(2)، 229-233.
داودوندی، مریم؛ نوابی نژاد، شکوه؛ فرزاد، ولی اله (1396). اثربخشی زوج درمانی هیجان - محور بر بهبود سازگاری زناشویی و صمیمیت زوج­ها. فصلنامه خانواده و پژوهش، 15(1)، 55-39.
دهقان، فاطمه (1380). مقایسه تعارضات زناشویی زنان متقاضی طلاق با زنان مراجعه کننده برای مشاوره زناشویی (غیرمتقاضی طلاق). پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه تربیت معلم، تهران.
شاه سیاه، مرضیه؛ بهرامی، فاطمه؛ محبی، سیامک (1388). بررسی رابطه‌ی رضایت جنسی و تعهد زناشویی زوجین شهرستان شهرضا 1387. مجله اصول بهداشت روانی، 11(43)، 233-238.
صیادی، معصومه؛ شاه حسینی تازیک، سعید؛ مدنی، یاسر؛ غلامعلی لواسانی، مسعود (1396). اثربخشی زوج‌درمانی هیجان­مدار بر تعهد زناشویی و دلزدگی زناشویی در زوجین نابارور. مجله آموزش و سلامت جامعه. ۴ (۳)، ۲۶-۳۷.
ظریفی، مژده؛ زارعی، اقبال؛ نجارپوریان، سمانه (1399). پیش‌بینی تعهّد زناشویی بر اساس هوش‌هیجانی و سبکهای دلبستگی با میانجیگری پردازش بین فردی: مورد مطالعه کارکنان شرکت فولاد هرمزگان. پژوهش‌های انتظامی - اجتماعی زنان و خانواده، 8(2)، 523-545.
عبادی­راد، محمد؛ کریمی­نژاد، کلثوم (1396). اثربخشی زوج درمانی شناختی – رفتاری سیستمی گاتمنی بر تعهد زناشویی شهر مشهد. آسیب شناسی، مشاوره و غنی سازی خانواده، 3(1)، 92-75.
عسکری ندوشن، عباس؛ شمس قهفرخی، مهری؛ شمس قهفرخی، فریده (1398). تحلیلی از مشخصه‌های اقتصادی-اجتماعی مرتبط با طلاق در ایران. پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران (پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی)، 8(2 (پیاپی 25)), 1-16.‏
عظیمی فر، شیرین؛ فاتحی زاده، مریم؛ بهرامی، فاطمه؛ احمدی، احمد؛ و عابدی، احمد (1395). مقایسة اثربخشی زوج درمانی شناختی – رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش شادی زناشویی زوجین ناراضی. مجله روان شناسی و روان پزشکی شناخت، 3(2)، 81-56.
علیزاده فرد، سوسن؛ رزاقی، مریم (1400). بررسی مدل ساختاری رابطه رضایت زناشویی با بنیان‏های شناختی-اخلاقی و تعهد زناشویی. فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 12(47)، 259-282.
فلاحیان، حسین؛ میکاییلی، نیلوفر؛ یوسفی مریدانی، متین (1398). پیش‌بینی روابط فرازناشویی بر اساس کیفیت عشق، سبک‌های حل تعارض زوجین و تعهد زناشویی. آسیب شناسی، مشاوره و غنی سازی خانواده، ۵ (۱)، ۵۹-۷۶.
قزلسفلو، مهدی؛ جزایری، رضوان السادات؛ بهرامی، فاطمه؛ محمدی، رحمت اله (1396). شناسایی عوامل مؤثر بر تعهد زناشویی از نظر زوج‌های ایرانی (یک مطالعه کیفی). پژوهش‌های مشاوره (تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره)، 16(63)، 4-28.
محمودپور، عبدالباسط؛ فرحبخش، کیومرث؛ حسینی، به­رزان؛ بلوچ زاده، الهام (1397). پیش‌بینی تعهد زناشویی زنان بر اساس شیوه‌های دل‌بستگی، خود شفقتی و تحمل پریشانی. مشاوره و روان درمانی خانواده، 8(1), 65-84.
معاذی نژاد، مهوش؛ عارفی، مختار؛ امیری، حسن (1400). هم سنجی اثربخشی آموزش زوج‌ها بر اساس رویکرد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت) و تصویرسازی ارتباطی (ایماگوتراپی) بر مدیریت تعارض زناشویی زوجین. فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 12(45), 185-212.
هادی، سعیده؛ اسکندری، حسین؛ سهرابی، فرامرز؛ معتمدی، عبدالله؛ فرخی، نورعلی. (1395). مدل ساختاری پیش­بینی تعهد زناشویی بر اساس سبک‌های دلبستگی و متغیرهای میانجی خودکنترلی و طرحواره­های ناسازگار اولیه (در افراد دارای روابط فرازناشویی عاطفی). فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 7(28)، 33-60.
Abalos, J. B. (2017). Divorce and separation in the Philippines: Trends and correlates. Demographic Research, 36, 1515-1548.‏
Adams, J. M. & Jones, W. H. (1997). The conceptualization of marital commitment: An integrative analysis. Journal of personality and social psychology, 72(5), 1177-1196.
Afroz, S. (2019). The Rise of Divorce in Bangladesh: A Review in the Change of Marriage Dynamics. Soc Sci, 8, 261-269.‏
Alder, M. C. Yorgason, J. B. Sandberg, J. G. & Davis, S. (2018). Perceptions of parents’ marriage predicting marital satisfaction: The moderating role of attachment behaviors. Journal of Couple & Relationship Therapy, 17(2), 146-164.‏
Barzegaran, S. Haroon Rashidi, H. & Kazemian Moghadam, K. (2021). The Effect of Emotional Schema Therapy on Forgiveness, Quality of Marital Relationships and Self-Differentiation of Women Faced with Infidelity. Journal of Applied Psychological Research.‏
Baucom, D. H. & Fischer, M. S. (2019). Cognitive behavioral couple therapy. Encyclopedia of Couple and Family Therapy, 489-497.‏
Bodenmann, G. Kessler, M. Kuhn, R. Hocker, L. & Randall, A. K. (2020). Cognitive-Behavioral and Emotion-Focused Couple Therapy: Similarities and Differences. Clinical Psychology in Europe, 2(3), 1-12.‏
Bowlby, J. (1969). Attachment and loss, Vol 1: Attachment. London: Hogarth. 449 p. International Psycho-Analysis Library.‏
Bradbury, T. N. & Bodenmann, G. (2020). Interventions for couples. Annual review of clinical psychology, 16, 99-123.‏
Byrne, M. Carr, A. & Clark, M. (2004). The efficacy of behavioral couple's therapy and emotionally focused therapy for couple distress. Contemporary family therapy, 26(4), 361-387.
Cheraey, L. & Goudarzi, M. (2020). Comparison of the Effect of Imago Relationship Therapy and Feldman's Integrated Approach on Marital Commitment in Conflicting Couples. Avicenna Journal of Neuro Psycho Physiology, 7(1), 1-8.‏
Collins, N. L. & Read, S. J. (1996). Revised adult attachment scale. Unpublished instrument, scoring instructions and reliability information, Department of Psychology, University of California, Santa Barbara.‏
Consoli, N. Wagner Bernardes, J. & Marin, A. H. (2018). Laços de afeto: as repercussões do estilo de apego primário e estabelecido entre casais no ajustamento conjugal. Avances en Psicología Latinoamericana, 36(2), 315-329.‏
Costa, C. B. D. & Mosmann, C. P. (2020). Aspects of the marital relationship that characterize secure and insecure attachment in men and women. Estudos de Psicologia (Campinas), 37.‏
Curran, M. Ogolsky, B. Hazen, N. & Bosch, L. (2011). Understanding marital conflict 7 years later from prenatal representations of marriage. Family process, 50(2), 221-234.‏
Dalgleish, T. L. Johnson, S. M. Burgess Moser, M. Lafontaine, M. F. Wiebe, S. A. & Tasca, G. A. (2015). Predicting change in marital satisfaction throughout emotionally focused couple therapy. Journal of marital and family therapy, 41(3), 276-291.
Durães, R. S. S. Khafif, T. C. Lotufo-Neto, F. & Serafim, A. D. P. (2020). Effectiveness of Cognitive Behavioral Couple Therapy on Reducing Depression and Anxiety Symptoms and Increasing Dyadic Adjustment and Marital Social Skills: An Exploratory Study. The Family Journal, 28(4), 344-355.‏
Epstein, N. B. & Zheng, L. (2017). Cognitive-behavioral couple therapy. Current opinion in psychology, 13, 142-147.‏
Fischer, M. S. & Baucom, D. H. (2018). Cognitive-behavioral couples-based interventions for relationship distress and psychopathology. In J. N. Butcher & J. M. Hooley (Eds.), APA handbooks in psychology®. APA handbook of psychopathology: Psychopathology: Understanding, assessing, and treating adult mental disorders (p. 661–686). American Psychological Association.
Fischer, M. S. Baucom, D. H. & Cohen, M. J. (2016). Cognitive‐behavioral couple therapies: Review of the evidence for the treatment of relationship distress, psychopathology, and chronic health conditions. Family Process, 55(3), 423-442.
Fraley, R. C. (2019). Attachment in adulthood: Recent developments, emerging debates, and future directions. Annual review of psychology, 401-422,70.
Ghazanfari, B. Keshavarzi Arshadi, F. Hassani, F. & Emamipour, S. (2018). Effectiveness of couple therapy based on Choice Theory on conflict resolution styles and marital relationship quality of incompatible couples. Journal of Applied Psychology, 12(1), 47-62.‏
Goldman, R. N. & Greenberg, L. S. (2007). Integrating love and power in emotion-focused couple therapy. European psychotherapy, 7(1), 117-135.‏
Greenberg, L. S. & Goldman, R. N. (2008). Emotion-focused couples therapy: The dynamics of emotion, love, and power. American Psychological Association.‏
Greenberg, L. S. & Johnson, S. M. (1988). Emotionally focused therapy for couples. Guilford Press.‏
Halchuk, R. E. Makinen, J. A. & Johnson, S. M. (2010). Resolving attachment injuries in couples using emotionally focused therapy: A three-year follow-up. Journal of couple & relationship therapy, 9(1), 31-47.
Halford, W. K. Wilson, K. Watson, B. Verner, T. Larson, J. Busby, D. & Holman, T. (2010). Couple relationship education at home: Does skill training enhance relationship assessment and feedback? Journal of family psychology, 24(2), 188.‏
Itzhaky, L. Stein, J. Y. Levin, Y. & Solomon, Z. (2017). Posttraumatic stress symptoms and marital adjustment among Israeli combat veterans: The role of loneliness and attachment. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 9(6), 655.‏
John, N. A. Seme, A. Roro, M. A. & Tsui, A. O. (2017). Understanding the meaning of marital relationship quality among couples in peri-urban Ethiopia. Culture, health & sexuality, 19(2), 267-278.
Johnson, S. M. (2007). The contribution of emotionally focused couple's therapy. Journal of Contemporary Psychotherapy, 37(1), 47-52.
Karimi, R. Bakhtiyari, M. & Arani, A. M. (2019). Protective factors of marital stability in long-term marriage globally: a systematic review. Epidemiology and health, 41, e2019023.
Kazemi, M. & Motlagh Zanganeh, F. (2020). Prediction of Marital Dissatisfaction Based on the Resilience, Marital Commitment and Rumination. International Journal of Applied Behavioral Sciences, 7(4), 1-10.‏
Lawson, D. M. Barnes, A. D. Madkins, J. P. & Francois-Lamonte, B. M. (2006). Changes in male partner abuser attachment styles in group treatment. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 43(2), 232.
Leal, J. Cunha, C. Santos, A. & Salgado, J. (2021). Helping Clients Victimized by Intimate Partners Through Stages of Change: An Emotion-Focused Approach. Journal of Contemporary Psychotherapy, 51(1), 41-48.‏
Loinaz, I. Sánchez, L. M. & Vilella, A. (2021). Understanding empathy, self-esteem, and adult attachment in sexual offenders and partner-violent men. Journal of interpersonal violence, 36(5-6), 2050-2073.‏
Makinen, J. A. & Johnson, S. M. (2006). Resolving attachment injuries in couples using emotionally focused therapy: Steps toward forgiveness and reconciliation. Journal of consulting and clinical psychology, 74(6), 1055.
Maleki,N. Madahi,M. Mohammadkhani, J. Khala'tbari, S. (2017). The effectiveness of Cognitive Behavioral Couple Therapy on Psychological Well Being, Marital Intimacy, and Life Quality of Chaotic Couples. Iranian journal of educational sociology, 1(4), 23-33.
Mekonnen, Y. Kassa, K. & Ayalew, M. (2019). Prevalence, causes and consequences of divorce in Bahir Dar city, Ethiopia. African Journal of Social Work, 9(1), 24-36.
Muro, L. Holliman, R. & Luquet, W. (2016). Imago relationship therapy and accurate empathy development. Journal of Couple & Relationship Therapy, 15(3), 232-246.
Queen, J. P. Quinn, G. P. & Keough, M. J. (2002). Experimental design and data analysis for biologists. Cambridge university press.‏
Schade, L. C. & Sandberg, J. G. (2012). Healing the attachment injury of marital infidelity using emotionally focused couples therapy: A case illustration. The American.Journal of Family Therapy, 40(5), 434-444.
Sheikhi-Fini, N. Salimi-Bajestani, H. & Naeimi, E. (2020). Factors Affecting Marital Commitment Maintenance in Economical Pressure Periods from Married Women’s Perspective. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal (RRJ), 9(8), 175-186.‏
Wiebe, S. A. & Johnson, S. M. (2016). A review of the research in emotionally focused therapy for couples. Family Process, 55(3), 390-407.‏
Wiesel, I. Shahar, B. Goldman, R. N. & Bar‐Kalifa, E. (2021). Accuracy and Bias in Vulnerability Perceptions of Partners Undergoing Emotion‐Focused Therapy for Couples. Family process, 60(2), 377-392.‏
Wilhelmsson Göstas, M. Wiberg, B. Brus, O. Engström, I. & Kjellin, L. (2014). Changes in attachment styles and interpersonal problems after different forms of psychotherapy.
فرهنگ مشاوره و روان درمانی
دوره 12، شماره 48 - شماره پیاپی 48
دی 1400
صفحه 259-294
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار