فرهنگ مشاوره و روان درمانی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

تدوین الگوی مفهومی خودآگاهی مبتنی بر اندیشه‎های شهید مطهری(ره)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانشیار گروه سنجش واندازه گیری دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تدوین الگوی مفهومیِ خودآگاهی برای دانش‎آموزان دوره‎ی اول متوسطه مبتنی بر اندیشه‎های شهید مطهری(ره) انجام شده است. این تحقیق از حیث هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد کیفی و از نظر روش پژوهش، از روش تحلیلی و استنباطی استفاده شد. جامعه‎ی پژوهش شامل تعداد 45 اَثر از جمله مقالات و گزارش‎های تحقیقاتی دست اول شهید مطهری(ره) و مرتبط با موضوع خودآگاهی و هم‎چنین، شامل 15 نفر از متخصصین در حوزه‎های فلسفه‎ی تعلیم و تربیت و روان‎شناسی تربیتی بود. روش نمونه‎گیری به‎صورت هدفمند و روش گردآوری به‎صورت کتابخانه‎ای و میدانی و ابزار مورد استفاده در بخش کتابخانه‎ای برگه‎های فیش‎برداری و در بخش میدانی مصاحبه بود. یافته‎های پژوهش نشان داد که مبانی خودآگاهی در اندیشه‎های شهید مطهری(ره) در پنج محور: 1-ذومراتب بودن، 2-خداجوی، 3-اندیشه‎ورزی، 4-آزادی معنوی و انتخاب‎گری و 5-پویایی و بالندگی انسان، قابل تبیین است. هم‎چنین، مؤلفه‎های خودآگاهی شامل: 1-خودِ فیزیکی و وراثتی، 2-خودِ واقعی، 3-خودِ آرمانی، 4-خودِ اجتماعی، 5-خودِ اخلاقی و معنوی و 6-کرامت و عزت‌نفس می‎باشد. باتوجه به مبانی و مؤلفه‎های فوق، الگوی خودآگاهی برای دانش‎آموزان دوره‎ی اول متوسطه تدوین شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing a Conceptual Model of Self-Consciousness based on Morteza Motahari’s Thoughts

نویسندگان [English]

  • Narges Jafari 1
  • Ahmad Salahshouri 2
  • Irandokht Fayyaz 2
  • Mohammad Asgari 3

1 Ph.D. Candidate, department of education and philosophy of education, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

2 Assistant professor department of Islamic education and philosophy of education, the campus of psychology and education, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

3 Assistant professor department of deliberation and measuring Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The purpose of current research is the development of a conceptual model of self-consciousness for the first grade of high school students based on Morteza Motahari’s thoughts. In terms of purpose, this research is practical; and the approach is a qualitative one. Also, in terms of method, this research is considered an inferential analysis.The statistical community of research in the written section contains 45 works including books, research reports, published articles, existing sources on the web, first-hand sources relating to self-consciousness; and in humans section contains 15 experts in the fields of philosophy of education and educational psychology. The sampling method was target-oriented and the tool used for this was note-taking and interviewing. Based on research’s results, self-consciousness has five axes in Morteza Motahari’s thoughts: 1. Rankings of humans, 2. Human’s God-seeking, 3. Human’s reflection, 4. The selectiveness of humans and 5. Dynamism and maturity of humans. Moreover, research findings indicate that components of self-consciousness consist of 1. Physical and hereditary self, 2. The real self, 3. Ideal self, 4. Social self, 5. Moral and spiritual self and 6. Self-esteem. Considering the above-mentioned factors, and axes a model for self-consciousness for the first grade of high school students was developed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foundamentals
  • Component
  • Self-consciousness
  • Morteza Motahari
مراجع
قرآن کریم، ترجمه‎ی محمّدمهدی فولادوند.
اصلاحی فرشمی، فاطمه؛ اصغرنژاد فرید، علی اصغر؛ ابوالمعالی الحسینی، خدیجه؛ خلعتبری، جواد (1400). «اثربخشی درمان ذهن‎آگاهی مبتنی بر استعاره‎های مثنوی معنوی بر ابعاد سرمایه روان‌شناختی، در دانشجویان دختر افسرده». فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‎درمانی، دانشگاه علامه طباطبائی، س 11، ش 46، صص 171-204.
اعرافی، علیرضا؛ بهشتی، محمد؛ علی‎نقی، فقیهی؛ ابوجعفری، مهدی (1381). اهداف تربیت از دیدگاه اسلام. تهران: انتشارات سمت.
امیدی، جمشید؛ هاشمی، سید احمد؛ قلتاش، عباس؛ ماشینچی، علی‎اصغر (1398). طراحی الگوی برنامه درسی آموزش کارآفرینی برای دانش‌آموزان دوره اول متوسطه. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، س 12، ش 2، صص 25-39.
ایوبی مهریزی، مطهره؛ موسوی، سیده فاطمه؛ باقری، فریبرز (1399). «مقایسه‎ی خودمراقبتی ذهن آگاه، سبک‎های دلبستگی و راهبردهای حفظ رابطه در متأهلین با و بدون تعارض زناشویی». فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‎درمانی، دانشگاه علامه طباطبائی، س 11، ش 41، صص 181-210.
باباجانی بروجنی، لاله؛ رضاپور میرصالح، یاسر؛ متقی، شکوفه (1399). «معنویت و تعالی خود در حرفه مشاوره: یک تحلیل کیفی». فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‎درمانی، دانشگاه علامه طباطبائی، س 11، ش 44، صص 79-106.
جزایری، علیرضا؛ رحیمی، سیدعلی سینا (1391). بسته‎ی آموزشی مهارت‎های زندگی. تهران: دانژه.
جهانی، رضا؛ اکبری، احمد (1394). «تأثیر فلسفه برخودآگاهی کودکان». مجله روان­شناسی و علوم تربیتی، دره 1، ش 1، 58 صص-66.
جوادی، محسن؛ کوهی، توکل؛ باران، سدت (1391). «وجود ذهنی از دیدگاه ملاصدرا». دوفصلنامه علمی- پژوهشی حکمت صدرایی، پاییز و زمستان، صص 33 - 46.
خامنه‎ای، سیدعلی (1397). بیانه‎ی گام دوم انقلاب خطاب به ملّت ایران. تهران: دفتر مقام معظم رهبری.
خلیلیان، زینب؛ افلاکی فرد، حسین (1394). «بررسی تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر خود کار آمدی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه». دومین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روان­شناسی آسیب‎های اجتماعی و فرهنگی ایران، تهران.
دژآلود، صدف (1395). «خودآگاهی چیست و چگونه می‎توانیم به آن برسیم؟». گرفته شده در تاریخ 10/09/1398، سایت شرکت تجارت الکترونیک توژال.
دلاور، علی (1389). «روش تحقیق در روان­شناسی و علوم تربیتی». تهران: انتشارات پیام نور.
رادفر، شکوفه؛ حمیدی، فریده؛ لرستانی، فهیمه؛ ابراهیمی، بهمن؛ میرزایی، جعفر (1382). «بررسـی وضـعیت بهداشـت روانـی فرزنـدان جانبـازان در 22 اسـتان کشـور». طـرح پژوهشـی بنیـاد مستضـعفان و جانبازان.
رکن آبادی، مرتضی (1397). «خودآگاهی و مؤلفه‎های آن». نشست پژوهشی مهارت‎های زندگی.
ریاضی هروی، شیدا؛ شمشیری، بابک؛ رحیمیان، سعید (1391). «مقایسه‎ی مفهوم خودشناسی از نگاه آیین زرتشت و اسلام». مجله هفت آسمان، س 14، ش 55، صص 45-62.
زمانیان، حسین؛ اسحاقی نسب، اسماء (1394). «نسبت خودآگاهی با مبانی متافیزیکی در فلسفه ابن سینا». دو فصلنامه‎ جاویدان خرد، دوره دوم، ش 28، صص 41 - 60.
صالح بلوردی، آناهیتا و پاشا شریفی، حسن (1389). «بررسی رابطه‏ی خودآگاهی در موقعیت شغلی با رضایت شغلی مدیران فروش سازمان مدیریت صنعتی ایران». گرفته شده در تاریخ 11/07/1398، سایت مدیریت صنعتی ایران.
عربگل، فریبا و همکاران (1384). «اَثر برنامه‎ی آموزش مهارت‎های زندگی بر عملکرد دانش‎آموزان سال چهارم ابتدایی». دفتر امور زنان، تهران: نشرآرویج.
غیاثوند، مهدی (1389). «معانی چهارگانه آگاهی». مجله فلسفه ذهن، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: 147 -174.
فاطمی راد، محمد حسن؛ طاهری، نسترن (1395). خودشناسی و خودآگاهی. تهران: نشر وانیا.
قربان پور لفمجانی، امیر (1400). «نقد مبانی انسان‏شناختی نظریه مراجع محور کارل راجرز با نگرش به منابع اسلامی». فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‎درمانی، دانشگاه علامه طباطبائی، س 12، ش 47، صص 47-96.
کریمی بناد کوکی، محمود (1396). «مبانی انسان‎شناختی علوم انسانی در قرآن کریم». دوفصلنامه علم پژوهشی مطالعات قرآن و حدیث، س 10، ش 2، صص 231-262.
کیانی، زهرا؛ ابوالمعالی حسینی، خدیجه؛ باقری، فریبرز (1400). «ساختار وجودی انسان در قرآن و کاربرد آن در ساحات تربیتی مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش». نشریه علمی پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، س 29، دوره‎ی جدید، ش 135، صص 50-175.
مدور، معصومه؛ بهشتی، سعید؛ فرمیهنی فراهانی، محسن (1399). «مبانی تربیت اخلاقی در نظریه‎ انسان‎شناسی شهید مطهری (ره)». فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، س 28، دوره جدید، ش 48، صص 30-50.
مرتضوی اصل، رحمان؛ اسماعیلی، زهره (1397). «مطالعه‎ی مبانی انسان‎شناسی در فلسفه‎ی تربیتی اسلام از دیدگاه قرآن کریم». گرفته شده در تاریخ 01/09/11399، همایش بین‎المللی روان­شناسی و فرهنگ زندگی.
مطهری، مرتضی (1396). مجموعه آثار؛ نسخه دیجیتال، جلدهای: (1،2،3،13،22،23،29). قم و تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (1397). انسان در قرآن. قم و تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (1397). شرح مبسوط منظومه. قم و تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (1398)، اصول فلسفه و روش رئالیسم. قم و تهران: انتشارات صدرا.
نورعلیزاده میانجی، مسعود (1395). خودآگاهی و مدیریت خویشتن. تهران: انتشارات کانون اندیشه جوان.
وحدانی اسدی، محمدرضا؛ نوروزی، داریوش؛ فردانش، هاشم؛ علی‎آبادی، خدیجه؛ باقری، خسرو (1395). «اعتباریابی الگوی طراحی آموزشی برای آموزش اخلاق». فصلنامه روان­شناسی تریتی، س 12، ش 40، صص 192-.209.
Carden, J.,, Jones, R. J., Passmore, j. (2021). Defining Self-Awareness in the Context of Adult Development: A Systematic Literature Review. Journal of Management Education, 1-38.
Jiayun, W (2010). On The Perfection of Adolescent's Emotions and Self-awareness. Journal of Jiasumi Education College.
Malak, A., Z. Ayed, M. Z., Al-amer, R. M., Batran, A., Salameh, B (2021). Effect of High Fidelity Simulation on Perceptions of Self-Awareness, Empathy, and Patient-Centered Care Among University Pediatric Nursing Classes. Clinical Simulation in Nursing (56), 84-90.
Morales, A., Rodríguez-Menchón, M., Lis, A., Delvecchio, E., Li, J., Orgilés, M., & Espada, J (2020). Spanish Validation of the Adolescent Self-Consciousness Questionnaire. The Spanish Journal of Psychology (23).
Sandu, C. M., Pânisoarã, G., Pânisoarã, I. O (2014). Study on the Development of Self-awareness in Teenagers. Procedia - Social and Behavioral Sciences 180 (2015 ) 1656 – 1660.
 
 
فرهنگ مشاوره و روان درمانی
دوره 12، شماره 48 - شماره پیاپی 48
دی 1400
صفحه 1-24
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار