نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی

3 استادیار گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

4 استادیار دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مطالعه درک معلمان، دانش آموزان و اولیای آنها از شناسایی ویژگی های تاثیرگذار نقش مشاوره ای معلمان خوب که می تواند در کنار نقش آموزشی معلم به کار آید، انجام گرفت. جامعه آماری شامل سه گروه(معلمان، دانش آموزان و اولیاء) بود که به شیوه نظریه زمینه ای و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته با روش نمونه گیری هدفمند : 17 معلم ، 36 دانش آموز(18 نمره بالا و 18 نمره پایین) و 25 نفر از اولیاء در گروه نمونه قرار گرفتند. بر مبنای یافته ها، معلمان شرکت کننده، ویژگی های اصلی تاثیرگذار نقش مشاوره ای معلم را در 2مقوله اصلی" بهبود فنون مشاوره ای معلمان" و" بهبود مهارت های زندگی شخصی و خانوادگی معلمان"، دانش آموزان در 3 مقوله اصلی" مشاوره ی تحصیلی" مشاوره ی غیر درسی" و " مشاوره ی اخلاقی" و والدین نیز در3 مقوله اصلی " اطلاع والدین نسبت به مشکلات فرزندان خود "، "آشنایی معلمان و مدیریت مدرسه در مورد مشکلات والدین" و" آگاهی والدین از مشکلات مدرسه و مدیریت آن" مطرح کردند. نتیجه اینکه در مدارسی که دانش آموزان از وجود مشاور بی نصیبند، بسیاری از مشکلات دانش آموزان می تواند از طریق نقش مشاوره ای معلمان بر طرف شود. در اینجا معلم جای مشاور را نمی گیرد، بلکه تنها به بهبود عملکرد معلمان و ارتقای کیفیت ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره ی مدرسه کمک می نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying the Influential Characteristics of Good Teachers' Counselling Role from the Perspective of Teachers, Students & Parents.

نویسندگان [English]

  • Mohammad Golsanamlu 1
  • Sadraddin Shariati 2
  • Ebrahim Naeimi 3
  • Ali Khorsandi 4

1 Education Ministry

2 Professor of Tabatabai' University

3 Assistant Professor Department of Counseling Faculty of Psychology; Educational Sciences Allameh Tabatabaei University

4 Professor of, Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

The present research aims to study the understanding of teachers, students and parents from Influential characteristics of good teachers' counselling role from the perspective of teachers, students and parents that can be employed beside teachers' educational role. The statistical population consisted of teachers, students and parents which was done in the form of Grounded theory through semi structured interviews by targeted sampling:17 teachers,36 students (18 high scores and 18 low scores) and 25 parents were included in the sample group. Based on the findings, participating teachers found the main influential features of the teacher counselling role in two main categories: " improving teacher counselling techniques" and " improving teachers' personal and family life skills"," students in three main categories: " Academic counselling"," non-academic counselling" and ethical counselling" and parents in three main categories:" parents understanding about their children problems", "familiarity of teachers and school management about parents problems" and " parents awareness of school problems and its management". The result is that in schools where students are deprived of a counsellor, most of the students' problems can be solved through counselling role of good teachers. Here the teacher does not replace the counsellor, but only tries to improve the performance of teachers and quality of guidance and counselling services of the school.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The counselling role of good teachers
  • its impressive features
  • students
  • parents
ابراهیمی، ثریا؛ کلانتر هرمزی، آتوسا (1397)." بررسی عملکرد مشاوران مدارس، در رشد بعد شخصیتی/ اجتماعی دانش­آموزان دختر دوره‌ی دوم متوسطه شهرستان کامیاران از دیدگاه دانش­آموزان و والدین آن‌ها"؛ اولین همایش مشاوره‌ی مدرسه دانشگاه علامه طباطبائی.
استادیان، ندا (1394)."کودک‌آزاری در ایران" نخستین کنگره بین‌المللی حقوق ایران. تهران: مرکز همایش‌های توسعه ایران.
اسدالهی، عبدالرحیم (1384)."بررسی عوامل بروز جرم در زنان سرپرست خانوار زندان‌های خوزستان، اهواز"، مرکز آموزش منطقه سه زندان‌های کشور. دومین همایش ملی آسیب‌شناسی خانواده در ایران، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی.
اصلانی، ابراهیم (1382)."توصیه‌های مشاوره‌ای رفتار با دانش­آموزان"؛ مجله رشد معلم، شماره 2.
البرزی، شهلا (1382). روش‌های نوین ارتباط والدین با مدرسه، انتشارات پژوهشکده‌ی خانواده
باباجانی بروجنی، لاله؛ رضاپور، میرصالح؛ و متقی، شکوفه (1399). معنویت و تعالی در حرفه مشاوره: یک تحلیل کیفی، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، دانشگاه علامه طباطبائی، سال یازدهم، شماره 44، زمستان 1399، ص 79 تا 106.
برقی، عیسی؛ گرایی گراوند، پیمان (1399). تأثیر مشارکت والدین بر کیفیت زندگی تحصیلی و سازگاری دانش­آموزان، مجله روان­شناسی مدرسه، دوره‌ی 9، شماره 90-79.
بنی جمالی، شکوه السادات؛ احدی، حسن (1383). "بهداشت روانی"، تهران، نشر نی
پاک، آرزو (1384)."بهمنی در حال سقوط (نگاهی به پدیده کودک‌آزاری در ایران)"، دومین کنفرانس بین‌المللی، پژوهش‌های نوین در علوم انسانی.
پناهی، علی احمد (1400). بررسی و تحلیل اثربخشی کاربست اصول و ضوابط اخلاقی در فرآیند مشاوره، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، سال دوازدهم، شماره 46، تابستان 1400، ص 22 تا 1.
پورعباس، سیده نرگس؛ عیسی مراد، ابوالقاسم (1398). اثربخشی آموزش روان‌درمانی جامع دینی بر تقویت ارتباط بین فردی دانش­آموزان و والدین در دوره دوم متوسطه، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، سال دهم، شماره 40، ص 98 تا 71.
ثبوتی، نرجس خاتون؛ شعاع کاظمی، مهرانگیز (1397)."پیش‌بینی کیفیت رابطه با همسالان از روی عوامل خانوادگی (فضای عاطفی خانواده، کیفیت رابطه ولی- فرزندی، سبک فرزند پروری والدین) در بین دختران دبیرستانی"؛ اولین همایش مشاوره‌ی مدرسه دانشگاه علامه طباطبائی.
ثمری صفا، جعفر؛ دشتی اصفهانی، مهلا؛ و پوردل، مژگان (1400). تدوین مدل سرزندگی تحصیلی بر اساس ارتباط با مدرسه، جو عاطفی خانواده، انگیزش، خودکارآمدی و درگیری تحصیلی دانش­آموزان، فصلنامه علمی پژوهش‌های مشاوره انجمن مشاوره ایران، جلد 20، شماره 77، صفحات 256-225.
جمالی، اختر، فضل خانی، منوچهر؛ جامعه بزرگ، ابوالقاسم؛ روشنگر، محمدجواد؛ حاصل، امیرمراد؛ و آقازاده، محرم (1382). احیای نقش راهنمایی و مشاوره‌ای معلمان، نشر تزکیه.
خسروانی، فخرالسادات؛ ملک پور، مختار؛ عبادی، احمد؛ و حریری، مریم (1391). " مقایسه انواع کودک‌آزاری در افراد معتاد و عادی" فصلنامه علمی و پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 13، شماره 8.
سادات علوی، طاهره، مقدم زاده، علی؛ مظاهری، محمدعلی؛ حجازی موغاری، الهه؛ صالحی، کیوان و افروز، غلامعلی (1397). بازنمایی مؤلفه‌های احتمال آسیب طلاق: مطالعه‌ای به روش پدیدارشناسی، مجله پژوهش‌های بالینی و مشاوره 8(2)، ص 83-61.
سوری، گوهر؛ گودرزی، کورش؛ و روزبهانی، مهدی (1400). اثربخشی مداخله مبتنی بر واکاوی مشکلات خانواده‌های ازدواج مجدد بر روابط فرزند با والد خوانده، فصلنامه تعالی مشاور و روان‌درمانی، دوره 10، بهار 1400، صفحات: 55-45.
شعاری نژاد، علی‌اکبر (1375)."مبانی روان‌شناختی تربیت": تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شفیع‌آبادی، عبدالله (1392)." راهنمایی و مشاوره شغلی و نظریه‌های انتخاب شغل": با تجدید نظر کلی و اضافات. تهران: انتشارات رشد.
صافی، احمد (1397). نشست تخصصی" تبیین جایگاه مشاور مدرسه در سند تحول بنیادین". عطنا: پایگاه خبری تحلیلی علامه طباطبائی.
فرخی، الهام؛ اسلام زاده، بابک (1399). بررسی مؤلفه‌های ارتقاء صمیمیت زوج‌ها: یک تحلیل کیفی، فصلنامه علمی پژوهش‌های مشاوره، انجمن مشاوره ایران، جلد 19، شماره 76، زمستان 1399، صفحات: 208-172.
فضلی خانی، منوچهر (1399). راهبرد بهبود فرآیند راهنمایی و مشاوره در مدارس، رشد آموزش مشاور مدرسه، دوره پانزدهم، شماره 3.
قربانی، فاطمه (1396)."نقش مشاوره‌ای معلمان در پیشبرد اهداف آموزشی"؛ دومین کنفراس ملی رویکرد نوین در آموزش و پژوهش.
قره آقاجانی، سعید (1395). مهارت‌های مشاوره‌ای برای معلمان؛ انتشارات هنر اول.
قره داغی، علی (1391). "سوءمصرف هیجان، علل گرایش نوجوانان به مواد مخدر". رشد آموزش مشاور مدرسه، شماره 28، دوره هفتم، شماره 4.
-کینگ، کیل (1999). مهارت‌های مشاوره‌ای برای معلمان؛ مترجمان: قورچیان، نادرقلی، جمالی، اختر؛ (1384)، نشر فراشناختی اندیشه.
گل صنملو، محمد (1390). سهمی برابر از الفبا (کندوکاوی در مسائل آموزش‌وپرورش ایران و جهان)، انتشارات کشمر.
گورانی، طیبه (1397). نشاط معلم، حق بچه‌هاست. مجله رشد معلم، شماره 320، صفحات 54-52.
-گینات، هایم (1993). روابط معلم و دانش­آموز، ترجمه سیاوش سرتیپی، 1387, نشر علم.
محمودیان، حسین؛ شرفی، محمدرضا؛ خوش‌بین، سهیلا؛ و احمدی، احمد (1387). دانش خانواده، تهران: سمت.
ملکی، صدیقه؛ فلاحی خشکناب، مسعود؛ ره گوی، ابوالفضل؛ و رهگذر، مهدی (1390)."بررسی تأثیر آموزش گروهی مهارت کنترل خشم بر پرخاشگری دانش­آموزان پسر 15-12 سال" نشریه پرستاری ایران.24(69)، 35-26.
مظاهری، مهرداد؛ میرشکار، مرضیه؛ و نیکوفر، مرتضی (1398)." نقش رضایت از زندگی در پیش‌بینی خشم در محیط مدرسه، مجله مطالعات روان­شناسی تربیتی دانشگاه سیستان و بلوچستان، شماره 37."
میر احمدیان، عفت (1391). "مهارت‌های مشاوره‌ای: مشاور مدرسه و چالش رازداری"، فصلنامه رشد آموزش مشاور مدرسه، دوره هشتم، شماره چهارم.
موسوی، سید مختار (1382). احیای نقش مشاوره‌ای معلمان، انتشارات آدینه.
موسوی، سید مختار (1391). مشاوره با دانش­آموزان در مدارس، ورای دانش.
نفر، ابوالفضل (1392)." نقش گذار"؛ مجله رشد آموزش مشاور مدرسه، دوره هشتم، شماره 4.
نوروزی قصرالدشتی، سوسن؛ سامانی، سیامک (1397). پیش‌بینی مهارت‌های شهروندی کودکان بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده و خودکارآمدی والدین، دو فصلنامه مشاوره کاربردی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره 8، شماره 2.
Aultman,L.P.Williams-Johnson, M. R. & Schutz, P.A. (2009)."Boundary Dilemmas in Teacher-Student Relationships: Struggling with 'the line". Teaching and Teacher Education,25,636-646.
Basumatary, Bendik(2021). Teacher as Counsellor. Available at: Https: www.academia.edu.
Fisher,D.Waldrip, B.& den Brok, P.J. (2005)"Students' Perceptions of Primary Teachers' Interpersonal Behaviour and of Cultural Dimensions in the Classroom Environment". International Journal Educational Research,43(1/2),25-38.
Gallant,D. J and Zhao,J. (2011)."High School Students' perceptions of School Counselling Services: Awareness, Use, and Satisfaction". Counselling Outcome Research and Evaluation 2(1).
Georgiana, D. (2015)."Teacher's Role as a Counsellor". PDF available: May2015 in Social and Behavioural Sciences.180,1080-1085.
Guba, E. G. Lincoln, Y. S. (1994). "Competing paradigms in qualitative research", Handbook of qualitative research, London Ca: Sage.1994.
Haranin, E. Huebner,E.S. Suldo,S. M(2007).” Predictive & Validity of Global & Domin- Based Adolescent Life Satisfaction Report”. Jpurnal of Psyco Educational Assessment.25.127-138.
Hendraningrat, Dewi & Fauziah, Pujiyanti (2019).The Role of counselling Guidance Teachers in Handling with Introverted Personality at Tunas Samarinda Middle School. Proceedings of the second International Conference of Science Education in Industrial Revolution.4.0.ICOSEIR, December 17th, 2019, Medan, North Sumatra, Indonesia.
Hughes, J.N. & Chen, Q. (2010)."Reciprocal effects of student-teacher and student-peer relatedness: Effects on academic self efficacy". Journal of Applied Development Psychology,43,303-320.
Lynass, R. O. pykhtina, M and Cooper, G. (2012)."A thematic analysis of young people's experiences of counselling in five secondary schools across the UK." Counselling and Psychotherapy Research,12(1): P,53-62.
Nelson, Mark D. (2011).The School Counsellor's Guide. Routledge. Newyork.
Paul,G. (2010). The Louisiana School Counselling. Educational Program Consultant, High School Initiative.
Polit DF,Beck CT. (2006).Essentials of Nursing Research: Methods,Appraisal and Utilization. Philadelphia, Lippincott Williams and Wikins.
Riley, P. (2009). "An adult attachment perspective on the student-teacher relationship and classroom management difficulties". Teaching and Teacher Education,25(5)626-635.
Shin, J. H.& Kim, Y. (2009)."Student and School factors affecting mathematics achievement: International Comparative between Korea, Japan and the USA". School Psychology International,30,520-537.
Streubert- Speziak H. J.& Carpenter D.R. (2007).Qualitative research in nursing: Advancing humanistic imperative. Lippincott Williams and Wilking, Philadelphia.
Van Schalkwyk, G.J.& D'Amato, R.C. (2013). "Providing Psychology services and counselling in Pacific Rim Countries: Where is school Psychology in Asia?" School Psychology International,34,123-130.
Waker, R. J. (2008).12 Characteristics of an Effective Teacher.Lulu.com
Yablon, Yaacov B (2020). Combining Teaching and Counselling Roles: Implications for Students’ Willingness to Seek Help for Bullying. International Journal for the Advancement of Counselling,42, (382-392).