نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه پیام نور

چکیده

ازدواج، مهم‏ترین تصمیم زندگی فردی؛ و رضایت از ازدواج نیز اصلی‏ترین عامل تعیین‏کننده کیفیت زندگی و سلامت روانی است. پژوهشگران بسیاری تلاش نموده‏اند تا عوامل موثر بر رضایت زناشویی را شناسایی و روابط بین آنها را تعیین نمایند. این پژوهش با هدف بررسی برازش مدل ساختاری ارتباط رضایت زناشویی با بنیان‏های شناختی-اخلاقی و تعهد زناشویی انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی با استفاده از روش مدل‏یابی معادالات ساختاری بود. جامعه آماری زنان و مردان متاهل شهر تهران بودند که نمونه‏ای به حجم نمونه 230 نفر (122 زن و 108 مرد) با روش نمونه‏گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای به کار گرفته شده شامل پرسشنامه تعهد زناشویی (آدامز و جونز، 1997)، پرسشنامه بنیان‏های اخلاقی (MFQ30) (هایت، گرام، 2007)، و رضایت زناشویی انریچ (السون و همکاران، 1989) بود. تجزیه وتحلیل داده‏ها از طریق روش‏های آماری ضریب همبستگی پیرسون و مدل‏یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار SPSS-21 و PLS-3 انجام شد. نتایج مدل‏یابی معادلات ساختاری نشان دهنده برازش مناسب مدل ارتباط رضایت زناشویی با تعهد زناشویی و بنیان‏های اخلاقی بود. بر اساس نتایج، سطوح بالاتر تعهد و ینیان‏های اخلاقی مثبت، پیش‏بینی‏کننده سطح بالاتر رضایت زناشویی بودند. همچنین نقش میانجی تعهد زناشویی در رابطه بنیان‏های اخلاقی مراقبت، وفاداری، و پاکی با رضایت زناشویی تایید شد. این نتایج دارای تلویحات کاربردی برای طراحی و اجرای مداخلات روانشناختی برای مشکلات زناشویی بوده و نشان داد که با هدف قرار دادن بنیان‏های اخلاقی می‏توان تعهد و رضایت زناشویی را تقویت نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structural model of the relationship between marital satisfaction, cognitive moral foundations and marital commitment

نویسندگان [English]

  • susan alizadehfard
  • maryam razaghi

Payame Noor University

چکیده [English]

Marriage is the most important decision of an individual's life; and marriage satisfaction is also the main determinant of quality of life and mental health. Many researchers have tried to identify the factors affecting marital satisfaction and determine the relationships between them. The aim of this study was to investigate the fit of the structural model of the relationship between marital satisfaction, cognitive-moral foundations and marital commitment. The research method was descriptive-correlational by using structural equation modeling method. The statistical population was married men and women in Tehran. A sample of 230 people (122 females and 108 males) were selected by convenience sampling method. The instruments used included the Marital Commitment Questionnaire (Adams & Jones, 1997), the Moral Foundations Questionnaire (MFQ30) (Haidt, Graham, 2007), and ENRICH Marital Satisfaction Questionnaire (Olson et al., 1989). Data were analyzed by Pearson correlation coefficient and structural equation modeling by using SPSS-21 and PLS-3 software. The results of structural equation modeling revealed that the model of relationship between marital satisfaction, marital commitment and moral foundations had a good fit. According to the results, higher levels of commitment and positive moral values could predicted the higher levels of marital satisfaction. The mediating role of marital commitment between the moral foundations of careing, loyalty, and sanctity with marital satisfaction was also confirmed. These results have practical implications for the design and implementation of psychological interventions for marital problems and by targeting moral foundations can promote the marital commitment and satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • marital satisfaction
  • marital commitment
  • cognitive moral foundations
احمدی، علی‌اصغر؛ تاجیک اسماعیلی، عزیزالله؛ به پژوه، احمد؛ رشیدپور، مجید؛ صافی، احمد؛ نوابی‏نژاد، شکوه (1374). آموزش جوانان در آستانه ازدواج، تهران: انجمن اولیاء و مربیان.
بهمنی، محمود؛ فلاح چای، سیدرضا؛ زارعی، اقبال (1391). بررسی و مقایسهی‌ عدالت بین زوجین رضایت‌مند و دارای تعارض. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 1(3)، 395-382.
جهاندوست دالنجان، سوسن؛ علاءالدینی، زهره؛ براتی، هاجر (1399). نقش هوش موفق و همدلی عاطفی در رضایت زناشویی با در نظر گرفتن نقش تعدیل‌گر سن. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 11(41)، 156-139.
دانش، عصمت؛ و حیدریان، مریم (1385). رابطه علاقه و احترام متقابل با رضایت زناشویی همسران در شهرستان قم. پژوهش‏های مشاوره (تازه‏ها و پژوهش‏های مشاوره), 5(18), 59-76.
دی‏آنجلیس، باربارا (2016). آیا تو آن گمشده من هستی؟ مترجم: هادی ابراهیمی (1352). تهران: انتشارات نسل نواندیش.
رجبی، غلامرضا؛ کریمی وردنجانی، محمد؛ تقی پور، منوچهر (1397). ارزیابی مدل رابطه بین خانوادۀ اصلی و رضایت زناشویی با میانجی‌گری‌های تعهد زناشویی و همدلی زناشویی در پرستاران. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، 16(6), 432-444.
رحمانی، شرمین؛ گودرزی، محمود؛ آراسته، مدبر (1399). مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی مسئله محورجنسی مبتنی بر رویکرد اسلامی و زوج‌درمانی تلفیقی فراشناختی- فراهیجانی بر تعهد زناشویی. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 11(42)، 204-173.
رضایی، جواد؛ احمدی، احمد؛ اعتمادی، عذرا؛ رضایی‏حسین‏آبادی، مریم (1391). تأثیر آموزش زوج‏درمانی اسلام محور بر تعهد زناشویی زوجین، روانشناسی و دین، 17، 60-37.
زارعی، حلیمه؛ ابوالفتحی ممتاز، یدالله؛ صحاف، رباب؛ مهدی، محبوبه (1398). بررسی میزان رضایت زناشویی سالمندان ازدواج کرده در دوره سالمندی در شهرستان سنندج سال 1395، سالمند، 14(1), 14-25.
سلیمانیان، علی‏اکبر (1373). بررسی تأثیرات تفکرات غیرمنطقی بر اساس رویکرد شناختی بر رضایت زناشویی، پایان‏نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تربیت‌معلم، تهران ایران.
سیفی قوزلو، سیدجواد؛ رضائی‏شریف، علی؛ آل‌یاسین، مرضیه‏سادات؛ تیرگر، سارا (1395). بررسی مقدماتی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه بنیان‌های اخلاقی، روان‌سنجی، 5(18)، 115-99.
سیفی قوزلوف سیدجواد؛ حمیدی، امید؛ شریفی، گشاو؛ خلیلی، شیوا (1394). رابطه بین اخلاق، ارزش‏های شخصی و رضایت زناشویی در بین زوجین در شهر مغان، مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 5(1)، 130-116.
شاه سیاه، مرضیه؛ بهرامی، فاطمه، محبی، سیامک (1388). بررسی رابطه رضایت جنسی و تعهد زناشویی زوجین شهرستان شهرضا. اصول بهداشت روانی، 11(3 (پیاپی 43)), 238-233.
شاه‏حسینی تازیک، سعید؛ صیادی، معصومه؛ طاهری، نجمه (1398). تعهد زناشویی و کیفیت ارتباط در زوجین بارور و نابارور، افق دانش، 25(3)، 197-184.
شکری، آرزو؛ شفیع آبادی، عبدالله؛ دوکانه ای فرد، فریده (1400). مدل یابی ساختارى قدرت ایگو با موفقیت شغلی و میانجیگری رضایت زناشویی و عزت‌نفس. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 12(45)، 238-213.
عبدالله‏زاده، حسن (1382). بررسی رابطه بین صفات شخصیتی و رضایت زناشویی در زوج‌های شهر دامغان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
فراهانی، حجت‏الله، عریضی، حمیدرضا (1388). روش‏های پیشرفته پژوهش در علوم انسانی (رویکردی کاربردی). اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه اصفهان.
قبادی، کاوه؛ دهقانی، محسن؛ منصور، لادن؛ عباسی، مریم (1390). تقسیم‌کار خانگی میان زوجین، عدالت ادراک‌شده از آن و رضایت زناشویی، خانواده پژوهی، 7(2)، 222-207.
مرادی، زهرا؛ مدنی، یاسر (1399). پیش‌بینی رضایت جنسی و تعهد زناشویی بر اساس دین‌داری و صمیمیت زناشویی دانشجویان متأهل دانشگاه تهران، فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 11(3)، 241-223.
 مرتضایی، نسترن؛ رضازاده، سیدمحمدرضا (1399). نقش میانجی تعهد زناشویی در رابطه بین ادراک انصاف و رضایت‌مندی زناشویی، فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 11(4)، 292-281.
موسوی، سیده فاطمه (1397). نقش تعهد شخصی، اخلاقی و ساختاری به ازدواج در پیش‌بینی توافق، رضایت و انسجام زناشویی، رویش روان‌شناسی، ۷ (۱)، 110-93.
Adams, J. M., & Jones, W. H. (1997). The conceptualization of marital commitment: An integrative analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 72, 1177-1196.
Aman, J., Abbas, J., Nurunnabi, M., & Bano, S. (2019). The Relationship of Religiosity and Marital Satisfaction: The Role of Religious Commitment and Practices on Marital Satisfaction among Pakistani Respondents. Behavioral Sciences, 9 (3), 30.
Amato, P. R. (2007). Studying marriage and commitment with survey data. In S. L. Hofferth & L. M. Casper (Eds.), Handbook of measurement issues in family research, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Atari, M., Graham, J., Dehghani, M. (2020). Foundations of morality in Iran. Evolution and Human Behavior, 41, 5, 367-384.
Ballard-Reisch, D. S., & Weigel, D. J. (1999). Communication processes in marital commitment: An integrative approach. In J. M. Adams & W. H. Jones (Eds.), Handbook of interpersonal commitment and relationship stability (pp. 407-424). New York: Plenum.
Black-Kutner, R. (2020). Self-Acceptance, Partner-Acceptance, and Forgiveness Relating to Marital Satisfaction. Dissertation for the Degree of Doctor of Psychology Hofstra University Hempstead, N.Y.
Campbell, W. K., & Foster, C. A. (2002). Narcissism and commitment in romantic relationships: An investment model analysis. Personality and Social Psychology Bulletin, 28(4), 484–495.

Chan, E. Y. (2021). Moral foundations underlying behavioral compliance during the COVID-19 pandemic. Personality and Individual Differences, 171, 110463.

Goldberg, H. (2016). Relationship insights for men and the women in their lives. Handbook of Overcoming Fears of Intimacy and Commitment: 3th ed. New York: Grove Press.
Grover, S. & Helliwell, J.F. (2019). How’s Life at Home? New Evidence on Marriage and the Set Point for Happiness. Journal of Happiness Studies, 20(2), 373-390.
Haidt, J. & Graham, J. (2007). When morality opposes justice: Conservatives have moral intuitions that liberals may not recognize. Social Justice Research, 20, 98-116.
Harmon, K.D. (2005). Black men and marriage: the impact of spirituality, religiosity and marital commitment on marital satisfaction. [PhD Thesis]. Alabama, USA: University of Alabama.
Hou, Y., Jiang, F. and Wang, X. (2019). Marital commitment, communication and marital satisfaction: An analysis based on actor–partner interdependence model. International Journal of Psychology, 54: 369-376.
Johnson, M. P. (1999). Personal, moral, and structural commitment to relationships. In Handbook of interpersonal commitment and relationship stability. Springer US.
Johnson, M. P., Caughlin, J. P., & Huston, T. L. (1999). The tripartite nature of marital commitment: Personal, moral, and structural reasons to stay married. Journal of Marriage and the Family, 160-177.
Jones, W. H. (2004). A psychometric exploration of marital satisfaction and commitment. Journal of Social Behavior and Personality. 10(4): 923-32.
Kappen, G., Karremans, J. C. & Burk, W.J. (2019). Effects of a Short Online Mindfulness Intervention on Relationship Satisfaction and Partner Acceptance: the Moderating Role of Trait Mindfulness. Mindfulness 10, 2186–2199 (2019).
Karney, B. R., & Bradbury, T. N. (1995). The longitudinal course of marital quality and stability: A review of theory, methods, and research. Psychological bulletin, 118(1), 3.
Kazemi, M., & Zanganeh Motlagh, F. (2020). Prediction of Marital Dissatisfaction Based on the Resilience, Marital Commitment and Rumination. International Journal of Applied Behavioral Sciences, 7(4), 1-10.
Keyghobadi, S., Asadzadeh, H., Darvizeh, Z. (2020). The Effectiveness of Group-based Reality Therapy based on Choice Theory upon Cognitive Flexibility and Women Marital Satisfaction. Journal of Medicinal and Chemical Sciences, 3(4), 373-383. 
Lavner, J. A., & Bradbury, T. N. (2012). Why do even satisfied newlyweds eventually go on to divorce? Journal of Family Psychology, 26(1), 1–10.
Lennon, M. C., & Rosenfield, S. (1994). Relative fairness and the division of housework: The importance of options. The American Journal of Sociology, 100(2), 506-531.
Litzinger, S. & Gordon, k. (2005). Exploring relationships among communication, sexual satisfaction, and marital satisfaction. Journal of Sex and Marital Therapy, 31, 409 – 424.
Luo, S., Klohnen, E. C. (2005). Assortative mating and marital quality in new lywed: A couple-centered approach. Journal of Personality and Social Psychology, 88, 304 – 326.
Marlowe, F.W. (2003). The Mating System of Foragers in the Standard Cross-Cultural Sample. Cross-Cultural Research, 37(3):282-306.
Michel, T. A. (1991). Mutual Respect and marital satisfaction. Journal of Marriage and the Family, 32(1), 41-50.
Nelson, J. A., Kirk, A. M., Ane, P., Serres, S. A. (2011). Religious and spiritual values and moral commitment in marriage: untapped resources in couples counseling. Counselling Values. 55(2):228-46.
Olson, D.H. (1989). Enrich Marital Inventory: Discriminant Validity and Cross-Validity Assessment. Journal of Marital and Family Therapy, 15, 1, 65-79.
Orgill, J. Heaton, T. (2005).Women's status and marital satisfaction in Bolivia. Journal of Comparative Family Studies, 36, 23-39.
Otero, M. C., Wells, J. L., Chen, K. H., Brown, C. L., Connelly, D. E., Levenson, R. W., Fredrickson, B. L. (2020). Behavioral indices of positivity resonance associated with long-term marital satisfaction. Emotion, 20(7), 1225-1233. 
Rhoades, G. K., Stanley, S. M., & Markman, H. J. (2010). Should I stay or should I go? Predicting dating relationship stability from four aspects of commitment. Journal of Family Psychology, 24(5), 543–550.
Rosen-Grandon, J. R., Myers, J. E., & Hattie, J. A. (2004). The relationship between marital characteristics, marital interaction processes, and marital satisfaction. Journal of Counseling & Development, 82(1), 58–68.
Rusbult, C. E. (1980). Commitment and satisfaction in romantic associations: A test of the investment model. Journal of Experimental Social Psychology, 16, 172-186.
Rusbult, C. E. (1983). A longitudinal test of the investment model: The development (and deterioration) of satisfaction and commitment in heterosexual involvements. Journal of Personality and Social Psychology, 45, 101-117.
Rusbult, C. E., Coolsen, M. K., Kirchner, J. L., & Clarke, J. A. (2006). Commitment. In A. L. Vangelisti & D. Perlman (Eds.), The Cambridge handbook of personal relationships (pp. 615-635). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Rusbult, C. E., Madoka, K., Coolsen, M. K., & Kirchner, J. L. (2004). Interdependence, closeness, and relationships. In D. J. Mashek & A. Aron (Eds.), Handbook of closeness and intimacy (pp. 137-161). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Rusbult, C. E., Wieselquist, J., Foster, C. A., & Witcher, B. S. (1999). Commitment and trust in close relationships: An interdependence analysis. In J. M. Adams & W. H. Jones (Eds.), Handbook of interpersonal commitment and relationship stability (pp. 427-449). New York: Plenum.
Shields, E. P. (2001). The effect of religiosity and marital commitment on marital satisfaction and stability. Unpublished doctoral dissertation: Brigham Young University.
Stanley, S. M., Markman, H. J., & Whitton, S. (2002). Communication, conflict, and commitment: Insights on the foundations of relationship success from a national survey. Family Process, 41,659-675.
Sternberg, R. J. (1986). A triangular theory of love. Psychological Review, 93, 119-135.
Sternberg, R. J. (1988). Triangulating love. In R. J. Sternberg & M. L. Barnes (Eds.), The psychology of love (pp. 119-138). New Haven, CT: Yale University Press.

Strong, B., & Cohen, T. (2013). The marriage and family experience: Intimate relationships in a changing society. Cengage Learning.

Surra, C. A., & Hughes, D. K. (1997). Commitment processes accounts of the development of premarital relationships. Journal of Marriage and Family, 59, 5-21.
Surra, C. A., Hughes, D. K., & Jacquet, S. E. (1999). The development of commitment to marriage: A phenomenological approach. In J. M. Adams & W. H. Jones (Eds.), Handbook of interpersonal commitment and relationship stability (pp. 125-148). New York: Plenum.
Tang, C.Y., Curran, M. A. (2013). Marital commitment and perceptions of fairness in household chores. Journal of Family Issues, 34(12): 1598-622.
Thao, N. Le. (2011). Life satisfaction, Openness value, self–transcendence, and wisdom, Journal of happiness studies, 12, 171 - 182.
Wieselquist, J., Rusbult, C. E., Foster, C. A., & Agnew, C. R. (1999). Commitment, pro-relationship behavior, and trust in close relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 77, 942-966.
Wilcox, W. B., & Nock, S. L. (2006). What’s love got to do with it? Equality, equity, commitment and women’s marital quality. Social Forces, 84(3), 1321–1345.