نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

2 دانشیار گروه مشاوره دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

3 دانشیار گروه روانشناسی پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

مرگ فرزند یکی از دردناک ترین بحران هایی است که والدین تجربه می کنند. آن ها در پی این فقدان، با آسیب های متعددی روبه رو می شوند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مفاهیم رویکرد وحدت مدار بر کاهش علائم افسردگی و افزایش بهزیستی معنوی مادران داغدیده بود.
در این پژوهش از طرح مطالعه تجربی تک موردی از نوع چند خط پایه ای بهره گرفته شد. جمعیت آماری این پژوهش شامل کلیه مادرانی است بود که فرزند خود را در طی 6 الی 12ماه گذشته در بیمارستان محک از دست داده بودند. از این بین سه مادر به شیوه نموه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند و هریک در 6 جلسه 90 دقیقه ای انفرادی و هفته ای یک بار در جلسات مداخله آموزش محور رویکرد وحدت مدار شرکت کردند. متغیر ها ی مورد اندازه گیری ، توسط مقیاس افسردگی بک ویرایش دوم(BDI-II) و مقیاس بهزیستی پالوتزین و الیسون در سه خط پایه، طی مداخله و دو پیگیری مورد اندازه گیری قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل چشمی، اندازه اثر، شاخص کوهن و درصد بهبودی بهره گرفته شد.
نتایج تحلیل روند نتایج سنجش ها و نیز محاسبه درصد کاهش و افزایش نتایج نسبت به خط پایه، حاکی از کاهش نمرات افسردگی و افزایش بهزیستی معنوی مادران بوده است.
به نظر می رسد که مداخله انفرادی از نوع آموزش مفاهیم رویکرد وحدت مدار با توجه ویژه به نیاز های بنیادی وجودی و معنوی موجب کاهش علائم افسردگی و افزایش بهزیستی معنوی مادران داغدیده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of “unity-oriented psychology concepts instruction” on reducing depression and increasing spiritual well-being in bereaved mothers

نویسندگان [English]

  • zahra savadi 1
  • bahman bahmani 2
  • ali zadehmohammadi 3

1 counseling department university of social welfare and rehabilitation sciense

2 counseling department university of social welfare and rehabilitation science

3 Family department university of ShahidBeheshti Tehran Iran

چکیده [English]

Background: Parental bereavement after loss of a child is often more profound and prolonged than grief experienced in other context of other losses and associated with an increased risk for long-term psychological and physical morbidities. Aim: To explore the effectiveness of “unity-oriented psychology concepts instruction” on reducing depression and increasing spiritual well-being in bereaved mothers.
Method: A single-subject study was conducted on three bereaved mothers who lost their children to cancer in Mahak hospital during last 6 to 12 months ago. Each person participated in six (90-minute) individual session of the unity-oriented psychology concepts instruction. Data were collected the using the questionnaire of Beck depression inventory-II and spiritual well-being scale( Paloutzian & Ellison 1982) for eight times( three times at the baseline phase, three times at the intervention phase, and two times at the follow-up phase). The collected data were analyzed by indicators of process changes and calculate the recovery percentage.
Results: The results showed a significant decrease on depression and increase on spiritual well-being compared to the baseline and the most amount of decrease and increase was observed in final intervention session.
Conclusions: considering the effectiveness of the “unity-oriented psychology concepts instruction” on reducing depression and increasing spiritual well-being in bereaved mothers, this intervention can be used to alleviate the psychological pain in this group.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Unity-oriented psychology concepts instruction
  • Depression
  • Spiritual well-being
  • Bereaved mothers
اصلاح کار، سعیده؛ فتاحی اندبیل، اعظم؛ معصومی، رؤیا (1397). مطالعه طولی کنارآیی مادران کودکان مبتلا به سرطان در پدیده سوگ. فصلنامه اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی. دوره‌ی سیزدهم شماره 50.
برجعلی، محمود؛ نجفی، محمود؛ عیسی مراد، ابوالقاسم؛ منسوبی فرد، حسن (1392). نقش بهزیستی معنوی و امیدواری در پیش‌بینی رضایت از زندگی دانشجویان. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. سال چهارم. شماره 15
بهمنی، بهمن؛ اعتمادی، احمد؛ شفیع‌آبادی، عبدالله؛ دلاور، علی؛ قنبری مطلق، علی (1389). گروه درمانگری شناختی ـ هستی نگر و شناخت درمانگری آموزش محور در بیماران مبتلا به سرطان سینه. فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی. سال ششم، شماره 23.
پاک نیا، نسیم (1394). اثربخشی مشاوره وجودی بر کاهش دلزدگی وجودی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
چراغیان، حدیث؛ خانی، محمدحسین (1394). رابطه بهزیستی معنوی با هوش اخلاقی و هدف در زندگی. فصلنامه اسلام و پژوهش‌های روان‌شناختی. سال اول، شماره 2؛ ص 120-107.
چمنی قلندری، رسول؛ دکانه‌ای فرد، فریده؛ رضائی، روناک (1398). اثربخشی آموزش معنا درمانی بر تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی زنان دارای تجربه سوگ. نشریه روانشناسی و روان‌پزشکی شناخت. دوره 6, شماره 4; ص 26 -36.
دهشیری، غلامرضا؛ سهرابی، فرامرز؛ جعفری، عیسی؛ نجفی، محمود (1387). بررسی خصوصیات روان‌سنجی مقیاس بهزیستی معنوی در میان دانشجویان. فصلنامه مطالعات روان‌شناختی. دوره چهارم شماره 3؛ ص 144-129.
رفیعی، مانی؛ اسکندری، حسین، برجعلی، احمد؛ فرخی، نورعلی (1397). شناخت فقدان‌های تجربه‌شده در تاریخچه زندگی جوانان ساکن تهران: یک پژوهش پدیدار شناختی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. سال دهم، شماره 37؛ ص 63-98.
زاده محمدی، علی (1393). مکتب روانشناسی وحدت مدار. تهران: نشر قطره.
زاده محمدی، علی (1398). اثربخشی رویکرد روان­شناسی وحدت­مدار بر گرایش به افسردگی، خودکشی دانشجویان خوابگاهی دانشگاه شهید بهشتی. طرح پژوهشی معاونت پژوهشی دانشگاه شهید بهشتی. پژوهشکده خانواده.
کیانی، احمدرضا؛ فتحی، داوود؛ هنرمندقوجه بیگلو، پژمان؛ عبدی، سیما؛ استاجی، رضا (1399). رابطه سبک‌های دلبستگی، حمایت اجتماعی و سبک‌های مقابله‌ای با تاب‌آوری روان‌شناختی در افراد دارای تجربه سوگ: ارائه مدل تحلیل مسیر. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. دوره 11, شماره 41؛ ص 157- 180.
نظری وکیل، محمدخانی پروانه، دولتشاهی بهروز (1390). مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی شناختی رفتاری غنی‌شده و زوج‌درمانی تلفیقی رفتاری در افزایش رضایت زناشویی. نشریه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی. تابستان 1390، دوره 6، شماره 22؛ ص 169-143.
ووردن، جیمز ویلیام (2009). مشاوره و درمان سوگ. ترجمه احمدرضا کیانی، فاطمه سبزواری (1396). تهران: انتشارات ارجمند.
هالجین، ریچارد؛ کراس ویتبورن، سوزان (2013). آسیب‌شناسی روانی: دیدگاه‌های بالینی درباره‌ی اختلالات روانی. ترجمه یحیی سید محمدی (1395). تهران: نشر روان.
Barrera, M. D'Agostino, N. M. Schneiderman, G. Tallett, S. Spencer, L. & Jovcevska, V. (2007). Patterns of parental bereavement following the loss of a child and related factors. Omega-Journal of Death and Dying, 55(2), 145-167.
Becker, G. Xander, C. J. Blum, H. E. Lutterbach, J. Momm, F. Gysels, M. & Higginson, I. J. (2007). Do religious or spiritual beliefs influence bereavement? A systematic review. Palliative medicine, 21(3), 207-217.
Burke, L. A. Neimeyer, R. A. Holland, J. M. Dennard, S. Oliver, L. & Shear, M. K. (2014). Inventory of Complicated Spiritual Grief: Development and validation of a new measure. Death studies, 38(4), 239-250.
Decinque, N. Monterosso, L. Dadd, G. Sidhu, R. Macpherson, R. & Aoun, S. (2006). Bereavement support for families following the death of a child from cancer: experience of bereaved parents. Journal of psychosocial oncology, 24(2), 65-83.
Dias, N. Hendricks-Ferguson, V. L. Wei, H. Boring, E. Sewell, K. & Haase, J. E. (2019). A Systematic Literature Review of the Current State of Knowledge Related to Interventions for Bereaved Parents. American Journal of Hospice and Palliative Medicine®, 36(12), 1124-1133.
Dyregrov, K. (2004). "Strategies of professional assistance after traumatic deaths: Empowerment or disempowerment?" Scandinavian journal of psychology 45(2): 181-189.
Edmondson, D. Park, C. L. Chaudoir, S. R. & Wortmann, J. H. (2008). Death without God: Religious struggle, death concerns, and depression in the terminally iII. Psychological Science, 19(8), 754-758.
Engelkemeyer, S. M. and S. J. Marwit (2008). "Posttraumatic growth in bereaved parents."  Journal of Traumatic Stress: Official Publication of The International Society for Traumatic Stress Studies 21(3): 344-346.
Farooq,tabasum. (2017). "Spiritual support and resilience among bereaved mothers." National Journal of Multidisciplinary Research and Development, Volume 2; Issue 3; Page No. 303-304.
Goodenough, E. R. (1986). The psychology of religious experience. New York: University
Gordin, Y. (2017). Religion and Spirituality as Moderators in the Grief Experience (Doctoral dissertation, The Chicago School of Professional Psychology).
Kreicbergs, U. Valdimarsdóttir, U. Onelöv, E. Henter, J. I. & Steineck, G. (2004). Anxiety and depression in parents 4–9 years after the loss of a child owing to a malignancy: a population-based follow-up. Psychological medicine, 34(8), 1431-1441.
Lantz, J. (2004). Research and evaluation issues in existential psychotherapy. Journal of Contemporary Psychotherapy, 34(4), 331-340.
Murata, H. and T. Morita (2006). "Conceptualization of psycho-existential suffering by the Japanese Task Force: The first step of a nationwide project." Palliative & supportive care 4(3): 279-285.
Neimeyer, R. A. Hogan, N. S. & Laurie, A. (2008). The measurement of grief: Psychometric considerations in the assessment of reactions to bereavement.
Neugarten, B. L. (1979). "Time, age, and the life cycle". The American Journal of Psychiatry.
Parkes, C. M. (1988). "Bereavement as a psychosocial transition: Processes of adaptation to change." Journal of social issues 44(3): 53-65.
Peterman, A. H. Fitchett, G. Brady, M. J. Hernandez, L. & Cella, D. (2002). Measuring spiritual well-being in people with cancer: the functional assessment of chronic illness therapy—Spiritual Well-being Scale (FACIT-Sp). Annals of behavioral medicine, 24(1), 49-58.
Press of America.
Reynolds, T. Boutwell, B. Shackelford, T. K. Weekes-Shackelford, V. Nedelec, J. Beaver, K. & Abed, M. G. (2020). Child mortality and parental grief: An evolutionary analysis. New Ideas in Psychology, 59, 100798.
Robbins-Welty, G. Stahl, S. Zhang, J. Anderson, S. Schenker, Y. Shear, M. K. ... & Lebowitz, B. D. (2018). Medical comorbidity in complicated grief: Results from the HEAL collaborative trial. Journal of psychiatric research, 96, 94-99.
Rosenberg, A. R. Baker, K. S. Syrjala, K. & Wolfe, J. (2012). Systematic review of psychosocial morbidities among bereaved parents of children with cancer. Pediatric blood & cancer, 58(4), 503-512.
Rubin, S. S. Malkinson, R. & Witztum, E. (2008). Clinical aspects of a DSM complicated grief diagnosis: Challenges, dilemmas, and opportunities. Handbook of bereavement research and practice: Advances in theory and intervention. Published in American Psychological Association.
Seirmarco, G. Neria, Y. Insel, B. Kiper, D. Doruk, A. Gross, R. & Litz, B. (2012). Religiosity and mental health: Changes in religious beliefs, complicated grief, posttraumatic stress disorder, and major depression following the September 11, 2001 attacks. Psychology of Religion and Spirituality, 4(1), 10.
Stroebe, M. Schut, H. & Stroebe, W. (2007). Health outcomes of bereavement. The Lancet, 370(9603), 1960-1973.
Wheeler, I. (2001). "Parental bereavement: The crisis of meaning." Death Studies 25(1): 51-66.