نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه مازندران

2 استادیار موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی راه دانش بابل

3 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان ساری

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر موسیقی و آوای قرآن‌کریم بر میزان افسردگی و افزایش خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان‌‌ خوابگاهی انجام شد.
روش: در قالب یک طرح آزمایشی پیش‌آزمون/ پس‌آزمون/ پیگیری با گروه کنترل، از بین جامعه‌ی دانشجویان خوابگاهی دانشگاه مازندران، بر اساس توزیع نمرات سیاهه‌ی افسردگی بک (BDI) و پرسشنامه خودکارآمدی بندورا، 40 نفر از دانشجویانی که سطح افسردگی آن‌ها بالاتر از متوسط بود، انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) جایگزین شدند. آزمودنی‌های گروه آزمایش به مدت 20 روز، هر روز به مدت 20 دقیقه (در دو نوبت 10 دقیقه‌ای) به سوره‌های معینی از قرآن کریم (رعد، شمس و مائده) با صدای استاد عبدالباسط و مصطفی ‌اسماعیل گوش دادند، در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. میزان افسردگی آزمودنی‌های دو گروه پس از پایان 20 روز (پس‌آزمون) و دو ماه بعد از آن (پیگیری) مورد سنجش قرار گرفت. همچنین با اجرای پرسشنامه خودکارآمدی، تاثیر موسیقی و آوای قرآن‌کریم نیز مورد پیمایش قرارگرفت.
یافته‌ها: نتایج تحلیل‌کوواریانس با افزایش خودکارآمدی تحصیلی کاهش معناداری را در نمره‌های افسردگی گروه آزمایش در پس‌آزمون نشان داد. همچنین نتایج آزمون t همبسته نشان داد که اثربخشی موسیقی قرآن کریم تا مرحله‌ی پیگیری استمرار داشته است.
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر از اهمیت کاهش افسردگی و افزایش خودکارآمدی تحصیلی از طریق رجوع به قرآن و موسیقی آن حمایت می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Quran music: Effective strategy in reducing depressive symptoms and increasing academic self-efficacy of dormitory student’s

نویسندگان [English]

  • reza mirarab razi 1
  • maryam talebi 2
  • alireza badele 3

1

2 Assistant Professor of Rahedanesh Institute of Higher Education, Babol, Iran.

3 education department, Farhangian University, Sari, Iran

چکیده [English]

Quran music: Effective strategy in reducing depressive symptoms and Increasing Academic Self-Efficacy on dormitory students
Abstract
Aim: The main goal of this research was to assess the effect of the holy Quran music on dormitory student’s depression.
Method: using an experimental pretest- posttest- follow up with control group design, 40 dormitory students from Allameh Tabataba’i university that their depression level were more than average according to the Beck Depression Inventory (BDI)’s and Bandura Self-Efficacy Questionnaire score distribution selected and assigned to experimental (n=20) and control group (n=20) randomly. Experimental group listened to specific Quran Soreh (Rad, Shamsh and Maedeh) with the voice of Abdolbaset and Mostafa Esmaiel in 20 days (each day 20 minutes in two 10 minutes shifts), whereas control group have not been received any manipulation. The degree of two group depression was assessed after 20 days and two-month later. Also by conducting a self-efficacy questionnaire, the effect of the holy Quran music was also measured.
Results: The results of analysis of covariance (ANCOVA) showed significant reduction in experimental group’s depression. The result of paired T test indicated that effectiveness of the holy Quran voice has been maintained
Discussion: As increase self-efficacy the finding of current research supports the important of spirituality based therapies and religious therapy in curing psychological problems.
Keywords: holy Quran, Quran music, Depression, Academic self-efficacy, dormitory students

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Quran
  • Quran music
  • Depression
  • Academic self-efficacy
  • dormitory students
قرآن کریم.
ابراهیمیان، عباسعلی؛ کیقبادی، سیف­الله (1383). مقایسه میزان افسردگی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشجویان پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان. مجموعه مقالات دومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
احمری­طهران؛ حیدری، اکرم؛ کچویی، احمد؛ مقیسه؛ مریم؛ ایرانی، آزاد (1388). همبستگی بین نگرش نسبت به امور مذهبی و افسردگی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قم، سال 1387. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، دوره سوم، ش 3، 56-51.
ازخوش، منوچهر (1379). کاربردهای آزمون­های روانی و تشخیص بالینی. تهران: انتشارات نشر دوران.
انصاری، مریم؛ میرشاه جعفری، ابراهیم (1389). تأملی بر سازوکار ایمان و امید در زندگی و تأثیر آن بر سلامت روان انسان. دو فصلنامه مطالعات اسلام و روان­شناسی، سال چهارم، ش 6، 142-123.
انصاری­جابری، علی؛ نگاهبان­بنایی، طیبه؛ صیادی­اناری، احمد­رضا (1384). تأثیر آوای قرآن­کریم بر افسردگی بیماران بستری در بخش اعصاب و روان بیمارستان مرادی رفسنجان. مجله علمی دانشگاه­ علوم­ پزشکی کردستان، دوره دهم، 42-48.
آقاخانی، نادر؛ بقایی، رحیم (1379). بررسی میزان افسردگی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی استان آذربایجان غربی. همایش سراسری تازه­های پرستاری در اختلالات خلقی: از پیشگیری تا ناتوانی. شیراز: دانشگاه علوم­ پزشکی، 15-12.
بیانی، علی­اصغر؛ گودرزی، حسنیه؛ بیانی، علی؛ محمد­­کوچکی، عاشور (1387). بررسی رابطه جهت­گیری مذهبی با اضطراب و افسردگی دانشجویان. مجله اصول بهداشت روانی، سال دهم، ش 3، 214-209.
پاکزاد، عبدالعلی (1389). مهارت تحمل فقدان (مرگ) عزیزان در قرآن. فصل­نامه معرفت، سال­نوزدهم، ش 152، ص 152-91.
پورعباس، سیده نرگس، عیسی مراد رودبنه، ابوالقاسم (1398). اثر بخشی آموزش روان‌درمانی جامع دینی بر تقویت ارتباط دانش آموزان با والدین در دوره دوم متوسطه. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، دوره 10، ش 40، 71-98.
پهلوانی، هاجر؛ دولتشاهی، بهروز؛ واعظی، سید احمد (1376). بررسی رابطه بین به‌کارگیری مقابله­های مذهبی و سلامت­روان. اولین همایش نقش دین در بهداشت روان، تهران: دانشگاه علم و صنعت.
جان ­بزرگی، مسعود (1386). جهت­گیری مذهبی و سلامت­روان. پژوهش در پزشکی، ش 4، 350-345.
جعفری هدایت، باقری نسامی معصومه، عبدلی نژاد محمدرضا (۱۳۹۵). تأثیر آوای قرآن و موسیقی مذهبی بر سلامت جسم و روان: مطالعه‌ی مروری. تعالی بالینی. دوره 4، ش 2. 1-14.
جلیلوند، محمد­امین (1383). بررسی رابطه سلامت­روان و پایبندی به تقیدات ­دینی (نماز) در دانشجویان. دومین سمینار سراسری بهداشت­روانی دانشجویان، تهران: دانشگاه تربیت­مدرس.
حجتی، حمید؛ مطلق، معصومه؛ نوری، فرشته؛ شریف نیا، سید حمید؛ محمد نژاد، اسماعیل؛ حیدری، بهروز (1388). ارتباط ابعاد مختلف دعا با سلامت معنوی بیماران تحت درمان همودیالیز. مجله پرستاری مراقبت ویژه، دوره دوم، ش 4، 152-149.
حسین­زاده، محمد­علی (1383). موسیقی از دیدگاه اسلام. تهران: انتشارات زعیم.
رشیدی­ زاویه، فریبا (1380). بررسی میزان افسردگی دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم­پزشکی زنجان، 1379. مجله علمی دانشگاه علوم ­پزشکی و خدمات بهداشت ­درمانی استان زنجان، 54-44.
رضائی، محمد، فرخی، نورعلی، دارابی، فردین، محمدی، جواد (1397). تأثیر تلاوت قرآن کریم بر میزان خطرپذیری نوجوانان در مقابل رفتارهای پرخطر. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، دوره 9، ش 35، 79-98.
رمضانی، ولی­اله؛ مرادی، علیرضا؛ احمدی، عبدالجواد (1388). عملکرد حافظه­فعال در دانشجویان با علایم افسردگی بالا و پایین. مجله علوم رفتاری، دوره سوم، شماره 4، ص 339-334.
زاده­محمدی، علی (1388)، کاربردهای موسیقی‌درمانی در روان‌پزشکی، پزشکی و روان‌شناسی. تهران: انتشارات اسرار دانش.
ظهور، علیرضا؛ موسی­خانی، احسان (1380). شیوع افسردگی در دانشجویان دانشکده بهداشت کرمان و مقایسه آن با سایر دانشگاه‌های کشور. فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 10، 43-7.
غباری­بناب، باقر؛ متولی­پور، عباس؛ حکیمی­راد، الهام؛ حبیبی عسگرآباد، مجتبی (1388). رابطه اضطراب و افسردگی با میزان معنویت در دانشجویان دانشگاه تهران. فصلنامه روان­شناسی کاربردی، سال سه، ش 2، ص 123-110.
فروغان، مهشید؛ امامی، حبیب؛ عبدی فرکوش، بهرام (1379). بررسی اپیدمیولوژیک افسردگی در دانشجویان پزشکی دانشکده پزشکی بندر عباس. طب و توانبخشی، جلد 1، شماره 1، 29-19.
قاسم­زاده، فریدون (1376). استرس. تهران: انتشارات پزشک.
کاظمی، مجید؛ انصاری، علی؛ توکلی، محمد­الله؛ کریمی، سیما (1382). اثربخشی آوای قرآن­کریم بر بهداشت­روان دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم­پزشکی رفسنجان. مجله علمی دانشگاه علوم­پزشکی رفسنجان، جلد سوم، ش 1، 27-19.
گودرزی، محمدعلی (1381). بررسی روایی و پایایی مقیاس نومیدی بک در گروهی از دانشجویان دانشگاه شیراز. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 18 (2)، 39-26.
مشکین­فام، بتول؛ خالقیان، ام­البنین (1386). موسیقی الفاظ قرآن و اثر آن بر معنابخشی واژگان. دو­ فصلنامه تحقیقات علوم­ قرآن و حدیث، سال چهارم، ش 1، 54-27.
میرزایی، سمیرا، نجارپوریان، سمانه، نعیمی، ابراهیم، سماوی، عبدالوهاب (1397). تدوین الگوی بهزیستی روان‌شناختی مبتنی بر رهیافت‌های نهج البلاغه. فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 9، ش 34، 1-26.
میرباقر­آجرپز، ندا؛ رنجبر، نرگس (1389). تأثیر آوای قرآن­کریم بر میزان اضطراب مادران قبل از عمل سزارین: کارآزمایی بالینی تصادفی شده. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، دوره چهارم، ش 1، 19-15.
نوری قاسم­آبادی، ربابه؛ بوالهری، جعفر (1376). بررسی مقدماتی اثر فشارهای اجتماعی بر گزارش افراد از نگرش مذهبی. اولین همایش نقش دین در بهداشت روان، تهران: دانشگاه علم و صنعت.
نیکبخت ­نصرآبادی، علیرضا؛ تقوی­لاریجانی، ترانه؛ محمودی، محمود؛ تقلیلی، فاطمه (1383). بررسی مقایسه­ای تأثیر دو روش آرام­سازی بنسون و تکرار اَذکار مستحبی بر وضعیت اضطراب بیماران قبل از اعمال جراحی شکم. فصلنامه حیات، سال­دهم، ش 23، 37-29.
Adams, T. B., Wharton, C. M., Quilter, L., & Hirsch, T. (2008). The association between mental health and acute infectious illness among a national sample of 18-24- year-old college students. Journal of American College health, 56 (6), 657-663.
Adegbola, M.A. (2007). The relationship among spirituality, self-efficacy and quality of life in adults white sickle cell disease. Doctoral dissertation. The University of Texas, Arlington
Alloy, L., Abramson, L., Metalsky, G., & Hartlage, S. (1998). The hopelessness theory of depression: Attributional aspects. Journal of Affective Disorders, 17(40), 32-48.
American College Health Association. (2009). National college health assessment Spring 2008 Reference Group Data Report (Abridged). Journal of American College Health, 57 (5), 477-488.
Arria, A. M., O'Grady, K. E., Caldeira, K, M., Vincent, K. B., Wilcox, H. C., & Wish, E. D. (2009). Suicide ideation among college student: A multivariate analysis. Archives of Suicide Research, 13 (3), 230-246.
Benight, C., & Bandura, A. (2004). Social cognitive theory of posttraumatic recovery: The role of perceived self-efficacy. Behaviour Research and Therapy, 42, 1129-1148.
Capri B, Ozkendir OM, Ozkurt B, Karakus F. General Self-Efficacy belief, Life Satisfaction and Burnout of University Student. Procedia- Social and Behavioral Sciences. 2012; 8(47): 968-973.
Cranford, J. A., Eisenberg, D., & Serras, A. M. (2009). Substance use behaviors, mental health problems, and use of mental health services in a probability sample of college students. Addictive Behaviors, 34 (2), 134-132.
Dennis, C. (2003). Peer support within a health care context: A concept analysis. Nursing Studies, 40, 321-332.
Doolittle, B. R., & Farrell, M. (2004). The association between spirituality and depression in an urban clinic. Journal of Clinical Psychology, 6 (3), 114-118.
Francis, L.J. (1997). The Psychology of gender differences in religion: A review of empirical research. Religion, 27, 81-96.
Gall, T. L., & Grant, K. (2005). Faith development theory and the postmodern challenges. International Journal for the Psychology of Religion, 11, 159-172.
Hills, J., Paice, J. A., Cameron, J. R., & Shot, S. (2005). Spirituality and distress in palliative care consultation. Journal of Palliative Medicine, 8 (4), 782-788.
Hood, R.W., Spilka, B., Hunsberger, B., & Gorsuch, R. (1996). The psychology of religion: an empirical approach. New York: Guilford.
Hysenbegasi, A., Hass, S. L., & Rowland, C. R. (2005). The impact of depression on the academic productivity of university student. Journal of Mental Health Policy & Economics, 8 (3), 145-151.
KHawaja, N. G., & Bryden, K. B. (2014). The development and psychometric investigation of the student depression inventory. Journal of Affective Disorders, 90, 21-29.
Krause, N., & Wulff, K. N. (2004). Religious doubt and health: exploring the potential dark side of religion. Sociology of Religion, 65, 35-56.
Maselko, J., & Kubzansky, L. D. (2006). Gender differences in religious practices, spiritual experiences and health: Results from the US General Social Survey. Social Science & Medicine, 62, 2848-2860.
Meilman, P. W., Manley, C., Gaylor, M. S., & Turco, J. H. (1992). Medical Withdrawals from college for mental health reasons and their relation to academic performance. Journal of American College Health, 40 (5), 217-223.
Misra, R., & Castillo, L. G. (2013). Academic stress among college student: comparison of American and international students. International Journal of Stress Management, 11, 132-148.
Park, C., Cohen, L., & Harb, L. (1990). Intrinsic religiousness and religious coping as life stress moderators for Catholics versus protestants. Journal of Personality and Social Psychology, 59 (3), 562-574.
Purang, A.; Yazdi, A. (2009). Self-efficacy beliefs and examination anxiety in student of university of south horasan]. Med J Gonabad Univ. 5(3).
Rawson, H. E., Bloomer, K., & Kendall, A. (1994). Stress, anxiety, depression, and physical illness. Journal of Nervous and Mental Disease, 12 (3), 91-108.
Read, J. P., Wood, M. D., Davidoff, O. J., McLacken, J., & Campbell, J, F. (2002). Making the transition from high school to college: the role of alcohol-related social influences factors in student. drinking. Abuse, 23, 53-65.
Satir, V. (1994). Depression and the College Student. Retrieved August 13, 1010, from:http://www.Concordia.csp.edu /counseling/ Documents/Depression and the C.pdf.
Serras, A., Saules, K. K., Cranford, J. A., & Eisenberg, D. (2010). Self-injury, substance use, and associated risk factors in a multi-campus probability sample of college students. Psychology of Addictive Behaviors, 24 (1), 119-128.
Sorajjakool, S. V., Chilson, B., Ramirez–Johnson, J., &Earll, A. (2008). Disconnection, depression and spirituality: A study of the role of spirituality and meaning in the lives of individuals with severe depression. Pastoral Psychology, 56, 521-532.
Ventis, W. L. (1995). The relation between religious and mental health. Journal of Social Issues, 15, 33-78.
Votta E., & Manion, I. G. (2009). Depression in college students: personality and coping factors. Journal for the Scientific Study of Religion, 24, 775-85.
Weitzman, E. R. (2004). Poor mental health, depression, and associations with alcohol consumption, harm, and abuse in a national sample of young adults in college. Journal of Nervous and Mental Disease, 192 (4), 269-277.
Wong, J. G., Patil, N, G., Beh, S. L., Cheung E, P., Wong, V., & Chan, L. C. (2005). Cultivating Psychological Well-being in Hong Kong's future doctors. Medecine Teacher, 27 (8), 715-719.