نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموحته دکتری مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف: خانواده در ایران در چند دهه اخیر به دلیل اجرای سیاست‌های مبتنی بر نوسازی در معرض چالش‌های عمده‌ای قرارگرفته است. از این منظر هدف اصلی این پژوهش تبیین شاخص‌های گسست در خانواده ایرانی متأثر از فرایند نوسازی است. روش: به این منظور به شیوه فرا تحلیل کیفی و با بهره‌گیری از تکنیک کدگذاری در پژوهش کیفی، از طریق فرایندهای طبقه‌بندی نظام‌مند، مفهوم‌سازی و مقوله‌بندی، نتایج تحقیقات گذشته با هدف تبیین شاخص‌های گسست در خانواده‌ی ایرانی در قالب جدید با استفاده از مراحل کدگذاری باز، محوری و گزینشی، از طریق مرور تمام منابع و پژوهش‌هایی که درزمینه مصداق‌های ایجاد گسست در خانواده با کلیدواژه‌های «طلاق»، «طلاق عاطفی»، «خیانت خانوادگی» و «اختلافات و تعارضات خانوادگی» در بانک‌های اطلاعاتی داخل کشور شامل sid، noorrmags،magiran،ensani در سال‌های 1389-1397 موجود بوده، تبیین شد. یافته‌ها: پس از تحلیل اطلاعات، 66 شناسه آزاد شناسایی شد که کدهای محوری و نظری حاصل از آن نشان می‌داد"اختلال در کارکرد عاطفی و جنسی خانواده" متأثر از عوامل سطح کلان "تغییرات ساختاری"،"تغییرات ارزشی"و"تغییرات معنایی"و عوامل سطح خرد شامل "عدم صلاحیت‌های پیش از ازدواج" و "عدم مهارت‌های پس از ازدواج"، زمینه‌ساز کاهش استحکام خانواده ایرانی شده است. در این میان تسهیل‌کننده این فرایند، "عدم آگاهی خانواده‌ها پیرامون قدرت گفتمان‌های غالب در خلق تجارب جدید ارزشی، معنایی و ساختاری" بوده است. نتیجه‌گیری: یافته‌ها بیانگر آن‌اند که به‌منظور ایجاد پایداری و استحکام در خانواده ایرانی، باید به رویکرد درمانی و تربیتی متوسل شد که هم‌زمان علاوه بر توجه به پویایی‌های فردی و بین فردی زوجین، رفتار آن‌ها را در زمینه تغییرات ارزشی و معنایی ایجاد شده در اجتماع و گفتمان‌های دربرگیرنده خانواده‌ها نیز بررسی کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explanation Factors Of Rupturing In Iranian Family Influenced By Modernization: َA Qualitative Meta Analysis

نویسندگان [English]

  • kowsar dehdast 1
  • shahab Ghobadi 2

1 Counseling group of Allame Tabatabai university

2 allame tabatabai university

چکیده [English]

Goal: In recent decades, families in Iran have been exposed to major issues that have led to breakthroughs due to the performance of renovations. So the main objective of the present research is to examine the process of influencing reformations caused by the modernization in the family.
Method: Along the this goal , the information through the meta-analytical approach with review of all the research in the field of family discontinuity in the information banks in the years 1389-1397 was obtained and 35 articles were finalized through qualitative research method.
Findings: 66 free codes were identified that the conceptualized theoretical codes showed "impairment in the emotional and sexual function of the family" affected by huge level factors " Structural changes, "" value changes "and" moral changes "and" lack of pre-marriage competencies "and" lack of post-marital skills "as factors in the level of micro level have reduced the strength of the Iranian family. In this context, the catalyst and facilitator of this process is, "the lack of awareness of families about the power of discourses Dominant in creating new value, ethical and structural experiences. "
Conclusion: So because we encounter multiple and complex relationships of individual, interpersonal, value and semantic subjects in social context we have to resort to an approach that simultaneously, in addition to paying attention to the individual and interpersonal dynamics of couples, also examines their behavior in terms of the value and semantic changes that have been made in the community and the discourses involving families.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Modernity
  • stability of Family
  • discourses
  • divorce
  • Infidelity
اسلام زاده، بابک؛ اسمعیلی، معصومه؛ کاظمیان، سمیه. (1396). تحلیل کیفی بررسی نقش نوسازی جامعه همراه با رسانه‌های مجازی بر ساختار خانواده. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. 8(31): 133-164.
آزاد ارمکی، تقی. (1389). جامعه‌شناسی خانواده ایرانی. تهران: نشر سمت.
بستان، حسین. (1389). اسلام و جامعه‌شناسی خانواده. تهران: نشر حوزه و دانشگاه.
دورکیم، امیل. (1966). خودکشی. تهران: نشر دانشگاه علامه طباطبایی.
زاهدی، محمدجواد؛ نایبی، هوشنگ؛ دانش، پروانه؛ نازک تبار، حسین. (1392). تبیین جامعه‌شناختی فرایند نوسازی در ساختار خانواده (مقایسه نقاط شهری و روستایی استان مازندران). مطالعات راهبردی زنان. 16(61): 97-150.
زاهدی، محمدجواد؛ نایبی، هوشنگ؛ دانش، پروانه؛ نازک تبار، حسین. (1393). فرایند نوسازی و ظهور مسائل جدید در خانواده. مجله رفاه اجتماعی. 15(56): 7-38.
زمانیان، علی. (1387). تغییرات بنیادین نهاد خانواده در چند دهه اخیر در ایران. تهران: نشر معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی.
ستوده، هدایت اله؛ بهاری، سیف اله. (1386). آسیب‌شناسی خانواده. تهران: نشر ندای آریانا.
سلطانی، علی‌اصغر. (1384). تحلیل گفتمان به‌مثابه نظریه و روش. فصلنامه علوم سیاسی، 7(28).
عسکری ندوشن، عباس (1388). آرمان‌گرایی در توسعه و تغییر خانواده با تأکید بر متغیرهای جمعیتی در ایران، مطالعه موردی شهر یزد. پایان‌نامه دکتری به راهنمایی دکتر محمد جلال عباسی شوازی، گروه جمعیت‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
ملکی فاراب، ندا؛ شجاع نوری، فروغ الصباح، بستان نجفی، حسین؛ حسینیان، سیمین؛ لبیبی، محمد مهدی و پور حسین، رضا. (1398). تدوین شاخص‌ها و ترسیم الگوی تراز اسلام (از منظر آیات و روایات قران) با بهره‌گیری از تکنیک پژوهش کیفی داده بنیاد. مجله فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. 10(40): 29-70.
Edalati, A., & Redzuaun, M. (2010). Perception of women towards family values and their marital satisfaction. American Science, 6(4): pp 132-137.
Fiske, J & Hartley, (2003). Reading Television. London. Rutledge Pub.
Good, W. (1963). World Revaluation and Family Patterns. London. Glencoe.
Hall, S. (1997). Representation: Cultural Representation and Signifying practice. London, Open University Press.
Laclau, E. & Mouffe, C. (1985). Hegemony and socialist strategy: Towards a Radical Democratic Politics. London, Verso.
Lavner, J. A., & Bradbury, T. N. (2010). Patterns of change in marital satisfaction over the newlywed years. Journal of Marriage and the Family, 72: pp 1171–1187.
Madathil. J.,& Benshoff, J. (2008). Importance of marital characteristics and marital satisfaction: A Comparison of Asian Indians in Arranged Marriages and Americans in Marriages of Choice. The family journal. 3: pp 222-230.
Patterson, B., Thorne, S., Calnan, C., & Jillings, C. (2001). Meta-study of qualitative health research: a practical guide to meta-analysis and meta-synthesis. California: Sage.
Thornton, A. (2001). The developmental paradigm, reading history sideways. Family Change, Demography, 38 (4): pp 449-465.
Thornton, A. (2005). Reading history sideways: the fallacy and enduring impact of the developmental paradigm on family life, Chicago: the University of Chicago Press.
Toren, N. (2003). Traditional and Transition: Family Change In Israel. Journal of Family Issues, 21.
United Nations Economic and Social Affairs Population Division. (2003). World fertility report. New York: United Nations.
Weeks, J.R. Population: An Introduction to Concepts and Issues, Wad worth.
منابع فراتحلیل
ابراهیمی، سمیه؛ بنی فاطمه، حسین. (1391). طلاق عاطفی و عوامل مرتبط با آن در شهرستان نقده. مطالعات جامعه شناختی. 15(7): 7-22.
اجتهادی، مصطفی و واحدی، گلناز. (1396). بررسی جامعه شناخت پتانسیل خیانت در روابط زناشویی و عوامل مؤثر بر آن. مجله جامعه شناسی ایران. 17(4): 105-138.
احمد دوست، حسین؛ جعفری سدهی، رضا؛ محمدی، شاهرخ؛ محمدی، رزگار. (1397). بسترها و پیامدهای طلاق در شهر رشت. تحقیقات کیفی در علوم سلامت. 7(3): 309-325.
اسکافی، مریم؛ ترکمان، فرح؛ ساروخانی، نادر. (1394). اثر شبکه‌های اجتماعی بر طلاق عاطفی در شهر مشهد. مجله علوم اجتماعی. 12(1): 225-250.
ایدر، نبی اله؛ مردانی، مرضیه. (1395). بررسی عوامل مرتبط با گرایش مردان متأهل به روابط خارج از چارچوب زناشویی. مجله دانشگاه آزاد واحد شوشتر. 10(4): 145-172.
آزادی، شهدخت؛ سهامی، سوسن؛ قهرمانی، زهرا؛ قلی پور، گلناز. (1389). ارزیابی عوامل اجتماعی زمینه‌ساز طلاق عاطفی در میان کارکنان زن شرکت بهربرداری نفت گچساران. مجله زن و بهداشت. 1(3): 101-117.
بشکار، سلطانعلی؛ سودانی، منصور؛ سهنی ییلاق، ملیحه. (1391). تأثیر آموزش مهارت‌های مدیریت خشم در کاهش تعارضات زناشویی. دستاوردهای رروان شناختی. 19(1): 199-226.
پروین، ستار؛ داوودی، مریم؛ محمدی، فریبرز. (1391). عوامل جامعه شناختی مؤثر در طلاق عاطفی در بین خانواده‌های تهرانی. مطالعات راهبردی زنان. 14(56): 119-153.
پورگتابی، حبیب؛ نازک تبار، حسین. (1390). عوامل طلاق در استان مازندران. مطالعات راهبردی زنان. 53(17).
جوادی، سولماز؛ زینالی، علی. (1397). آمادگی برای خیانت زناشویی: نقش شیوه‌های تربیتی والدین و سبک‌های دلبستگی. خانواده پژوهی. 14(56): 533-548.
جهانی دولت آباد، اسماعیل؛ حسینی، علی. (1393). مطالعه جامعه شناختی علل و زمینه‌های بروز تعارضات زناشویی در شهر تهران. مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران. 5((2).
چابکی، ام البنین و زارعان، منصوره. (1397). رابطه عوامل اجتماعی و خانوادگی با نگرش زنان به طلاق در شهر قم. مجله زن و جامعه. 9(1): 73-96.
حاجی زاده میمندی، مسعود؛ مداحی، جواد؛ کریمی، یزدان، حدت، الهه؛ غروری، ملینا. (1395). بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با طلاق عاطفی. مطالعات راهبردی زنان. 18(71): 85-108.
حبیبی عسگر آباد، مجتبی؛ حاجی حیدری، فاطمه. (1394). علل خیانت زناشویی از دیدگاه زوجین مراجعه کننده به دادگاه خانواده. فصلنامه خانواده پژوهی. 11(42).
خالقی، فرزانه؛ یزدخواستی، فریبا. (1392). رابطه نگرش مذهبی، تعهد اخلاقی و سبک زندگی با وضعیت زناشویی (طلاق و عدم طلاق) در زنان و مردان اصفهان. مجله اخلاق. 3(33).
خان محمدی، ذبیح اله؛ بزازیان، سعیده؛ امیری مجد، مجتبی و قمری، محمد. (1397). پیش بینی طلاق عاطفی بر اساس نیازهای بنیادین روان شناختی، انتظارات زناشویی و عملکرد خانواده. روانشناسی خانواده. 5(1): 17-30.
رازقی، نادر؛ اسلامی، احمد. (1394). مطالعه کیفی علت‌های تعارض در خانواده. مجله فرهنگی تربیتی زنان و خانواده. 32:53-72.
رضا زاده، محمد رضا؛ بهرامی احسان، هادی؛ فاضل، محدثه و فلاح، مریم. (1397). بررسی عوامل زمینه‌ای و علل مؤثر بر طلاق: یک تحلیل اکتشافی. مجله علوم روانشناختی. 18(71): 765-774.
زارعی، حسن؛ یاوری، نعیم. (1392). رابطه سرد مزاجی (به‌عنوان یک ناتوانی جنسی) و ابعاد تعارضات زناشویی. مجله مطالعات ناتوانی. 3(3).
زکی یی، علی؛ علیخانی، مصطفی؛ خدادادی، کامران؛ کرمی، جهانگیر. (1391). رابطه مهارت‌های زندگی و تعارضات زناشویی با بهداشت روانی زوجین. مجله مشاوره و روان درمانی خانواده. ش 4.
زهراکار، کیانوش. (1394). رابطه تعهد زناشویی و ویژگی‌های شخصیتی. مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار. 22(5): 788-796.
صلاحیان، افشین؛ صادقی، مسعود، بهرامی، فاطمه؛ شریفی، مریم. (1389). بررسی رابطه هوش هیجانی و بخشودگی با تعارضات زناشویی. مطالعات روان شناختی. 6(2).
طاهری، رؤیا؛ آقا جانی، حسین؛ کلدی، علیرضا. (1396). واکاوی پدیده طلاق، ریشه‌ها و پیامدها در شهر تهران. مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران. 9(2): 139-163.
عطادخت، اکبر؛ هاشمی، جواد؛ جسارتی، علی. (1395). نقش میزان پایبندی زنان خانواده‌ها به سبک زندگی اسلامی در پیش بینی تعارضات خانوادگی. پژوهش‌های اجتماعی انتظامی زنان. 6: 49-66.
عظیمی رستا، محمود؛ عابدزاده، مهرناز. (1392). بررسی عوامل مؤثر بر بروز طلاق عاطفی میان زوجین در خانواده. مطالعات جامعه شناختی ایران. 3(10): 31-46.
غلام پور، عنایت؛ عبداله زاده، حسن. (1396). ارتباط ویژگیهای شخصیتی، الگوهای ناسازگار اولیه و خوش بینی و بدبینی با توجیه خیانت زناشویی در افراد متأهل. نشریه روان پرستاری. 5(2): 8-14.
فخری، مریم؛ مهدویان فرد، راحله و کیمیایی، علی. (1397). پیش بینی احتمال طلاق زنان بر اساس سبک دلبستگی اجتنابی، اضطرابی و مهارت حل مسئله خانواده. فرهنگ مشاوره و روان درمانی. 9(33): 207-222.
فولادی، اصغر؛ شاه نعمتی، نوید.( 1394). بررسی علل طلاق در استان آذربایجان شرقی. مجله جامعه پژوهی فرهنگی. 6(2): 89-113.
کاملی، محمد جواد. (1386). بررسی توصیفی علل و عوامل مؤثر در بروز آسیب اجتماعی طلاق در ایران با توجه به آمار و اسناد موجود. مجله دانش انتظامی. 9(3).
کرمی، جهانگیر؛ زکی یی، علی؛ محمدی، امید؛ حق شناس، شریفه. (1394). نقش عوامل روانی و اجتماعی در پیش بینی نگرش به روابط خارج از چارچوب زناشویی در زنان متأهل و ارائه یک مدل بر اساس عوامل مرتبط. مطالعات اجتماعی و روان شناختی زنان. 13(3): 129-152.
کلانتری، عبدالحسین؛ روشن فکر، پیام؛ جواهری، جلوه. (1390). مرور سه دهه تحقیقات علل طلاق در ایران. مطالعات راهبردی زنان. 14(53): 129-162.
گنجی، محمد؛ نیازی، محسن؛ ملک پور، علیرضا. (1394). بررسی تأثیر اعتیاد به فناوری‌های نوین ارتباطی بر از هم گسیختگی خانواده در شهرکرد. مطالعات و تحقیقات اجتماعی ایران. 4(1): 167-194.
محسن زاده، فرشاد؛ نظری، علی محمد؛ عارفی، مختار. (1390). مطالعات کیفی عوامل نارضایتی زناشویی و اقدام به طلاق. مطالعات راهبردی زنان. ش 53.
هنریان، مسعود؛ یونسی، جلال. (1390). بررسی علل طلاق در دادگاه‌های خانواده تهران. مطالعات روان شناسی بالینی. 1(3): 125-153.
یزدانی، عباس؛ حقیقتیان، منصور؛ کشاورز، حمید. (1392). تحلیلی بر کیفیت زندگی زنان دچار طلاق عاطفی. مجله راهبرد اجتماعی فرهنگی. 2(6): 159-185.