فرهنگ مشاوره و روان درمانی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

طراحی مدل پیش‌بینی انعطاف‌پذیری شناختی بر اساس تحلیل روند تغییرات چرخه زندگی در زوجین متقاضی طلاق

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر

2 استادیار گروه مشاوره دانشگاه کاشان

3 دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر

4 استادیار، گروه مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر

چکیده

هدف پژوهش حاضر طراحی مدل پیش‌بینی انعطاف پذیری شناختی بر اساس تحلیل روند تغییرات چرخه زندگی در زوجین متقاضی طلاق ‌بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و براساس معادلات ساختاری و جامعه‌آماری زوجین متقاضی طلاق مراجعه کننده به دادگاه خانواده در 6 ماه اول سال 1397 در استان آذربایجان‌شرقی بودند. با روش نمونه‌گیری هدفمند، 200 زوجین (400 نفر) که دارای ملاک‌های ورود به پژوهش بودند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی (دنیس و وندروال، 2010) ‌بود. داده‌ها با استفاده از روش معادلات ساختاری و تحلیل مسیر و نرم افزار AMOS تحلیل شدند. نتایج نشان داد که مدل ساختاری پژوهش برازش قابل قبولی با داده‌های پژوهش دارد. نتایج تحلیل‌روند حاکی از آن بود که تغییرات انعطاف‌پذیری شناختی در مراحل گوناگون چرخه‌زندگی زوجین متقاضی طلاق معنادار است. بیشترین میزان انعطاف‌پذیری شناختی در مراحل عقد و بدون فرزند می‌باشد. همچنین انعطاف‌پذیری شناختی زوجین با ورود اولین فرزند کاهش می‌یابد و کمترین انعطاف‌پذیری شناختی زوجین در دوره نوجوانی فرزند است و در مرحله آشیانه خالی دوباره افزایش می‌یابد. (P<0.01). نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می‌‌کند که انعطاف‌پذیری شناختی همسران از مراحل چرخه زندگی خانوادگی تبعیت می‌کند. لذا پیشنهاد می‌شود زوج ها به آموزش مهارت‌های اجتماعی لازم به نوجوان توجه کنند و با بعد از دوره نوجوانی فرزند، روابط خود را با اطرافیان دوباره بازسازی کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Design of model cognitive flexibility based on Trend Analysis of Changes of Life Cycle in demanding couples of divorce

نویسندگان [English]

  • mohammad kheyrollahi 1
  • asghar jafari 2
  • mohammad ghamari 3
  • vahideh babakhani 4

1 Consultative Group, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Abhar, Iran

2 Assistant Professor, Department of Counseling, Faculty of Humanities, Kashan University of Medical Sciences, iran

3 Associate Professor, Department of Counseling, Faculty of Humanities, Islamic Azad University Abhar, Iran

4 Assistant Professor, Department of Consultation, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Abhar Branch, Iran

چکیده [English]

The Present study aimed to Design model cognitive flexibility based on Trend Analysis of Changes of Life Cycle in divorcing couples. Methodology was descriptive- correlation. Statistical population was demanding couples of divorce referring to family court in 2018 in East Azerbaijan, Iran. Using a purposeful sampling method, 200 couples (400 participants) who met the inclusion criteria were selected. Research tools were questionnaire of Dennis & Vander Wal’s (1978) cognitive flexibility. Collected data were analysed using Structural Equation Modeling and path analysis. Finding showed that Changes of cognitive flexibility in Life Cycle of demanding couples of divorce is significant. The most cognitive flexibility related to stages of getting engagement and no child. cognitive flexibility decrease after entrancing first child and the least cognitive flexibility related to adolescence and again increase in empty nest (P<0.01). The results of research provide some evidence to suggest that there is a curvilinear relationship between cognitive flexibility of spouses and family Life Cycle. Therefore, was suggested that couples pay attention to social skills training for adolescents and after that reconstruct their relationships with others.
Keywords: Life Cycle, Divorce, Cognitive flexibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Life Cycle
  • Divorce
  • Cognitive flexibility
مراجع
احمدی، خدابخش و فتحی آشتیانی، علی. (1383). بررسی تأثیر روش مداخله‌ای حل مشکل خانوادگی بر کاهش ناسازگاری زوجین. مجله‌ی روانشناسی، 4(8)، 389-403.
آقا یوسفی، علیرضا؛ فتحی آشتیانی، علی؛ علی اکبری، مهناز و ایمانی‌فر، حمیدرضا. (1394). اثربخشی ساختارگرایی بر تعارضات زناشویی، سبک‌های اسناد و بهزیستی اجتماعی. دوفصلنامه روانشناسی بالینی و شخصیت، 13(2)، 128-115.
آل کثیر، عماد؛ واحد، ندا؛ محمدخانی، پروانه و جعفریان دهکردی، فاطمه. (1397). نقش انعطاف‌پذیری شناختی زنان دارای اختلاف زناشویی در پیش‌بینی عملکرد خانواده. سومین کنفرانس توانمندسازی جامعه در حوزه علوم انسانی و مطالعات روانشناسی، 9.
تقی‌زاده، محمد احسان و فرمانی، اعظم. (1392). بررسی نقش انعطاف‌پذیری شناختی در پیش‌بینی نومیدی و تاب‌آوری در دانشجویان. فصلنامه روان‌شناسی شناختی، 1(2)، 21-33.
حاجی حیدری، زهرا، اسماعیلی، معصومه و طالبی ابوتراب (1394). تعارضات زناشویی زوجین فاقد فرزند در آستانه طلاق: یک مطالعه کیفی. مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 4(1)، 21-12.
حافظ نیا، م. (1389). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سمت.
حسینی سه ده، سیدمجتبی و فتحی‌آشتیانی، علی (1389). بررسی رابطه‌ی بین رضایتمندی زناشویی و مدت‌زمان ازدواج در میان دانش‌پژوهان مؤسسه‌ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌(ره). روان‌شناسی و دین، 3(4)، 127-145.
حیدری‌راد، حدیث؛ شفیعی، معصومه و بشرپور، سجاد (1395). مقایسه نگرش‌های ناکارآمد و انعطاف پذیری شناختی در زنان با و بدون سابقة طلاق. فصلنامه زن و فرهنگ، 8(30)، 103-112.
رستمی، چنگیز؛ جهانگیرلو، اکرم؛ سهرابی، احمد و احمدیان، حمزه (1395). نقش انعطاف پذیری شناختی و ذهن آگاهی در پیش‌بینی اهمال‌کاری دانشجویان. مجله علوم پزشکی زانکو، صص 50-61.
شجاعی، فاطمه؛ السادات جزایری، رضوان؛ احمدی، سید احمد و فاتحی‌زاده، مریم السادات (1398). بررسی سازگاری زناشویی و عملکرد ازدواج بر اساس میزان سطح تحصیلی در زوجین. فصلنامه فرهنگ و مشاوره و روان‌درمانی، 10(38)، 111-134.
عباسی، محمدباقر؛ علیزاده، مرجان؛ امیدوار شلمانی، صدیقه؛ حسینی، سیدمحمد؛ خطیبی، آمنه و صفاکیش، محدثه (1397). طلاق در ایران. سازمان ثبت احوال کشور، تهران.
فاضلی، مژگان و احتشام‌زاده، پروین (1393). اثر بخشی درمان شناختی – رفتاری بر انعطاف‌پذیری شناختی افراد افسرده. فصلنامه اندیشه و رفتار، 9(34)، 27-91.
فولادی، اصغر و شاه‌نعمتی گاوگانی، نویده. (1394). بررسی علل طلاق در استان آذربایجان شرقی (تبریز). جامعه پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 6(2)، 109-93.
قادری، زهرا؛ تبریزی، مصطفی و احقر، قدسی (1388). اثر بخشی خانواده‌درمانی ستیر بر تغییر سبک‌های مقابله با تعارض زناشویی. مجله اندیشه و رفتار، 3(11)، 67-76.
قربانی، مریم؛ نجفی، مریم و رضایی دهنوی، صدیقه (1397). اثربخشی مداخله‌ی ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر عملکردهای اجرایی و انعطاف‌پذیری شناختی در زنان دارای خصیصه نوروزگرایی در شهر اصفهان. مجله روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 5(3)، 22-37.
قمری، محمد و خوشنام، امیرحسین. (1390). بررسی رابطه عملکرد خانواده‌ی اصلی و کیفیت ارتباط در زندگی بین دانشجویان. فصلنامه‌ی خانواده پژوهی، 7(27)، 354-343.
کلانتری، خلیل. (1388). مدل‌سازی معادلات ساختاری در تحقیقات اجتماعی - اقتصادی (با برنامه LISREL و SIMPLIS). چاپ اول، انتشارات فرهنگ صبا، صص 1-244.
ملکی زاده، علی‌اصغر؛ مرادخواه، وحید؛ ملکی، حیدر و حبیب، حبیب. (۱۳۹۵). بررسی رابطه الگوهای ارتباطی خانواده با کنترل عواطف در زوجین. اولین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران، شرکت خدمات برتر، https://www.civilica.com.
میکائیلی، نیلوفر، رحیمی، سعید و صداقت، مهرناز (1397). نقش الگوهای ارتباطی خانواده، ساختار انگیزشی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی در پیش‌بینی طلاق هیجانی زوجین. دو فصلنامه آسیب‌شناسی مشاوره و غنی‌سازی خانواده، 4(38)، 1-16.
میکائیلی، نیلوفر، فتوحی، سکینه، عطادخت، اکبر و حاجلو، نادر (1397). مقایسه اثر بخشی زوج‌درمانی مبتنی بر فراهیجان با زوج‌درمانی روایتی بر سازگاری و دل‌زدگی زناشویی زوجین متعارض. فصلنامه فرهنگ و مشاوره و روان‌درمانی، 9(34)، 97-101.
نریمانی، محمد؛ عباسی، مسلم؛ بگیان کوله مرز، محمدجواد و بختی، مجتبی. (1393). مقایسه اثربخشی دو رویکرد مبتنی بر آموزش پذیرش و تعهد و روان‌درمانی گروهی بر تعدیل طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در مراجعان متقاضی طلاق. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 1(4)، 1-28.
 
Amato, P. R., & Marriott, B. H. (2016). A Comparison of high-and low Distress Marriages that end in Divorce. Journal of Marriage and Family, (69)2, 621-638.
Bahari, F. (2011). Interpersonal relationship conflict management style and marital conflict divorce city of Esfahan. Counseling Research and Developments. (10)39, 125-38. [In Persian].
Banmen, J., Maki-Banmen, K. (2014). What has become of Virginia Satir’s therapy model since she left us in 1988? Journal of Family Psychotherapy, (25)2, 117-131. doi:10.1080/08975353.2014.909706
Beilby, J. (2014). Psychosocial impact of living with a stuttering disorder: Knowing is not enough. In Seminars in speech and language, Theme Medical Publishers.
Canas, J., Quesada, J., Antolí, A., & Fajardo, I. (2003). Cognitive flexibility and adaptability to environmental changes in dynamic complex problem-solving tasks. Journal of Ergonomics, (46)5, 482-501.
Carbonella, JY., & Timpano, KR. (2016). Examining the link between hoarding syptoms and cognitive flexibility deficits. Behav Ther. (47)2, 262-73.
Claire, M. Kamp Dush., & Miles G. Taylor. (2011). Trajectories of Marital Conflict Across the Life Course: Predictors and Interactions With Marital Happiness.
De Vuijst, E., & et al. (2017). Cross-sibling effects on divorce in the Netherlands. Journal of Advances in Life Course Research, (34)12, 1-9.
Dennis, J. P., & Vander Wal, J. S. (2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validity. Cognitive Therapy Research, (34)3, 241-53.
Gan, Y., Liu, Y., & Zhang, Y. (2004). Flexible coping responses to severe acute respiratory syndrome-related and daily life stressful events. Asian Journal of Social Psychology, 7, 55–66.
Ghanbaripanah. A., Sharif Mustaffa. M., & Ahmad. R. (2013). Structural Analysis of Family Dynamics across Family Life Cycle in Iran. Procedia - Social and Behavioral Sciences, (84), 486-490.
Goetter, EM., & Elizabeth, M. (2010). An empirical investigation of depressive rumination: implications for cognitive flexibility, problem solving and depression. MA thesis. Philadelphia. Science Drexel University.
Gottman, J. M., & Levenson, R. W. (2000). The timing of divorce: predicting when a couple will divorce over a 14‐year period. Journal of Marriage and Family, (62)3, 737-745.
Gunduz, B. (2013). Emotional intelligence, cognitive flexibility and psychological symptoms in preserviceteachers. Educ Res Rev, (8)13, 1048-56.
Jaces, F. C., & Froma, W. (2009). Spiritual resources in family therapy. Guilford press.
Jenkins, SM. (2005). Differentiation of self and psychology development. Contemp Fam Ther. (27)2, 251-61.
khahanipour, M,. & Chinavah M. (2016). Predicting Sincere Relationships Based on Family Communication Patterns and Power Structure in the Family in Couples. 9th International Congress on Psychotherapy (Asian Summit on Cultural Values), Tehran, Secretariat of the International Congress on Psychotherapy. (In Persian)
Martin, MM., Staggers, SM., & Anderson, CM. (2011). The relationshipsbetween cognitive flexibility with dogmatism, intellectual flexibility, preference for consistency, and self-compassion. Commun Res Rep, (28)3, 275-80.
Nimtz, Mark. A. (2011). satisfaction and contributing factors in satisfying long-term marriage: a phenomenological study. Doctoral dissertation, ProQuest Dissertations and Theses, Liberty University.
Sbarra, D. A., & Coan, J. A. (2017). Divorce and health: Good data in need of better theory. Journal of Current Opinion in Psychology, (13)2, 91-95.
Siffert, A., & Schwarz, B. (2010). Spouses' demand and withdrawal during marital conflict in relation to their subjective well-being. Journal of Social and Personal Relationships. 28(2) 262–277.
Waring, E. M. (2015). Enhancing Marital Intimacy through Facilitating Cognitive Self-Disclosure. Routledge Publication.
Zong, J-G., Cao, X-Y., Cao, Y., Shi, Y-F., Wang, Y-N., Yan, C., & et al. (2010). Coping flexibility in college students with depressive symptoms. Health Qual life Outcom. 8(1), 1.
فرهنگ مشاوره و روان درمانی
دوره 10، شماره 39 - شماره پیاپی 39
مهر 1398
صفحه 157-180
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار