روان شناسی
محمدجواد نیک‌زاد؛ جعفر جعفر جدیری؛ مسعود نورعلیزاده میانجی
چکیده
قاعده این است که انسان‌‌ها قطعیت را به بلاتکلیفی ترجیح می‌‌دهند؛ یعنی وقتی می‌‌دانیم که آینده‌‌ای هست، اما نمی‌‌دانیم در آینده چه اتفاقی می‌‌افتد، انتخاب افراد این است که قطعاً در زمان حال شوکه شوند تا اینکه منتظر یک موقعیت پیش‌‌‌بینی‌‌ناپذیر باشند. این موضوع، شرایط را برای اضطراب در هرکسی مهیا می‌کند؛ و این بستگی ...
بیشتر
قاعده این است که انسان‌‌ها قطعیت را به بلاتکلیفی ترجیح می‌‌دهند؛ یعنی وقتی می‌‌دانیم که آینده‌‌ای هست، اما نمی‌‌دانیم در آینده چه اتفاقی می‌‌افتد، انتخاب افراد این است که قطعاً در زمان حال شوکه شوند تا اینکه منتظر یک موقعیت پیش‌‌‌بینی‌‌ناپذیر باشند. این موضوع، شرایط را برای اضطراب در هرکسی مهیا می‌کند؛ و این بستگی دارد که فرد تا چه حد می‌‌تواند بلاتکلیفی را تحمّل کند. پژوهش حاضر به هدف شناسایی الگوی تحمل بلاتکلیفی برای کاهش اضطراب براساس منابع اسلامی انجام شد. این پژوهش به لحاظ هدف، از نوع تحقیقات بنیادی و به لحاظ رویکرد، کیفی است. به‌منظور تحلیل مؤلفه‌ها، از جملات توصیفی - تبیینی موجود در متون اسلامی در چارچوب روش «روش مدل‌یابی مفاهیم و سازه‌های روان‌شناختی از متون اسلامی (آیات و روایات)» استفاده و از تکنیک‌های روش اَسنادی برای گردآوری اطلاعات بهره گرفته شد. از بررسی روایی‌محتوا توسط هفت کارشناس خبره، سه مفهوم: نفس‌مطمئنه، اطمینان و سکینه به‌دست آمد که براساس آن، ابعاد و مؤلفه͏های تحمل بلاتکلیفی تبیین و در نهایت الگوی مدنظر شناسایی شد. تحمل بلاتکلیفی در رویکرد اسلامی، دو مؤلفۀ بنیادی دارد؛ یکی «خداآگاهی» و دیگری، «ادراک و هماهنگی با واقعیت‌های توحیدی» است که با ایجاد «باور مثبت نسبت به بلاتکلیفی» بنیان این ویژگی شخصیتی شکل می‌گیرد و فرد با «رضا / پذیرش»، «خیرباوری»، «توکل» و «تفویض»، در موقعیت͏های مبهم و بلاتکلیفی احساس ناکامی نداشته و اضطرابش کاهش می‌یابد.
