نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

2 استاد روان شناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانشیار روان شناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

4 استاد سنجش و اندازه گیری دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

در چند سال اخیر از اشتیاق تحصیلی به‌عنوان شاخص کیفیت دانشگاهی نام برده شده است لذا به عنوان یکی از اهداف آموزش عالی مد نظر قرار گرفته است. این پژوهش با هدف مدل یابی علی اشتیاق تحصیلی بر مبنای منابع شخصی و منابع اجتماعی می باشد. جامعه آماری عبارت از کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه امیر کبیر تهران بود. گروه نمونه شامل 375 نفر (263 پسر، و 113 دختر) بود که به صورت تصادفی از جامعه آماری مورد نظر انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه‌های اشتیاق تحصیلی، خرده مقیاس های خوش بینی، عزت نفس، عملکرد تحصیلی حمایت شده، روابط حمایتی با همسالان و حمایت- سلامت خانواده از مقیاس تاب آوری در برابر آسیب را مدسن و مقیاس خودکارآمدی درسی برسو و همکاران استفاده شد. ویژگی‌های روانسنجی این ابزارها در مطالعه فعلی بررسی شد و نسبت به مطلوبیت آنها اطمینان حاصل گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که عملکرد تحصیلی حمایت شده، خودکارآمدی و عزت نفس مستقیما بر اشتیاق تحصیلی اثر دارند. همچنین منابع اجتماعی(عملکرد تحصیلی حمایت شده، روابط حمایتی با همسالان و حمایت خانواده) به شکل غیرمستقیم و از طریق منابع شخصی(خودکارآمدی، خوش بینی و عزت نفس) با اشتیاق تحصیلی ارتباط داشتند. در مجموع، متغیرهای پژوهش حاضر، حدود 33 درصد از واریانس اشتیاق تحصیلی را پیش‌بینی می کنند. مدل نهایی که دربرگیرنده سه متغیر پیش‌بین منابع اجتماعی و سه متغیر میانجی منابع شخصی و متغیر ملاک(اشتیاق تحصیلی) بود و بررسی شاخص‌های تعیین اعتبار مدل، حکایت از مناسبت و کفایت مدل نهایی داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

the causal modeling of academic engagement based on personal and social resources among undergraduate students at Amir Kabir University in Tehran

نویسندگان [English]

  • mohammadali eslami 1
  • fariborz dortaj 2
  • esmaeil sadipour 3
  • ali delavar 4

چکیده [English]

In the last few years academic engagement is known as the academic quality indicator and thus it has been considered as one of the goals of higher education. This study is conducted on the causal modeling of academic engagement based on personal and social resources. The study population consisted of all undergraduate students at Amir Kabir University in Tehran.. The sample group consisted of 375 samples (263 male and 113 female) that were selected randomly from the population. To collect data the academic engagement question, the subscales of optimism, self-esteem, supported academic performance, supportive relationships with peers and family health- support of Trauma Resilience Scale by Madsen and academic Self-Efficacy Scale of Breso et al were used. Data analysis showed that supported academic performance, self-esteem and academic self-efficacy directly affect academic engagement. Also social resources (supported academic performance, Supportive relationships with peers and family support) were indirectly associated with academic engagement through personal resources (self-efficacy, optimism and self-esteem). In general the present study predicts about 33% of the variance in academic engagement. The analysis of model validation indicators indicated the suitability and sufficiency of the final model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic engagement
  • personal resources
  • social resources
خزائی، مظفر؛ رضایی، منصور و خزایی، صدیقه.(1386). بررسی ویژگی های فردی و تحصیلی دانشجویان پزشکی ناموفق در مقایسه با دانشجویان موفق. مجله علمی دانشگاه علوم پژشکی سمنان جلد 9، شماره 2،(پیاپی26).صص87-92.
رحیمی پردنجانی، سجاد؛ حشمتی، هاشم و مقدم، زهرا.(1393). بررسی فراوانی و عوامل موثر در افت تحصیلی دانشجویان ساکن خوابگاه دانشگاه علوم پزشکی گلستان. فصلنامه علمی دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه. دوره2، شماره1. صص16- 28
سیف، علی اکبر.(1394).روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش(ویرایش هشتم).تهران :دوران
سید محمدی، یحیی.(1393). روانشناسی رشد، از لقاح تا کودکی.تهران: نشر ارسباران.
عبدالله زاده رافی، مهدی.(1393). بررسی نقش میانجی گری عامل های حفاظتی فردی، خانوادگی و اجتماعی در رابطه بین طیف آزاردیدگی هیجانی و اختلال های هیجانی. پایان نامه مقطع دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی: تهران
بیابانگرد، اسماعیل.(1387). روشهای افزایش عزت نفس در کودکان و نوجوانان. تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان جمهوری اسلامی ایران.
گلشنی، فاطمه و حسنی، فریبا.(1380). طرح نیاز سنجی نیروی انسانی متخصص و سیاست گذاری توسعه منابع انسانی کشور. موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم تحقیقات و فناوری.
غلامی، سمیه و حسین چاری، مسعود.(1390). پیش بینی شادمانی دانش آموزان با توجه به ادراک آنها از انتظارات معلم، نحوه تعامل معلم و خودکارآمدی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری. دوره 3، شماره 1، پیاپی2/60.صص 109-83
فراهتی، مهرزاد؛ فتحی آشتیانی، علی و مرادی، علی رضا.(1390). رابطه بین الگوهای ارتباطی خانواده با منبع کنترل و عزت نفس نوجوانان. مجله علوم رفتاری. دوره 5، ش 3، صص285-279
Bakker, A, B. & Demerouti, E. (2008). Towards a model of work engagement. Career Development International, 13(3): 209-22
Breso, E, Salanova, M & Schoufeli, B,. (2007). In search of the third dimension of Burnout, Applied psychology, 56 (3), 460-472.
Deese, M. (2009). Testing an extension of the job demands-resources model. Clemson University.1. 1-92
Demerouti, E., Bakker, A. B., Nachreiner, E. & Schaufeli, W. B. (2003). The job demands-resources model of burnout, Journal of Applied Psychology, 86,499-512
 
DuBois, D. L., & Silverthorn, N. (2005). Natural mentoring relationship and adolescent health: Evidence from a national study. American Journal of public health, 95(3), 518.
Epstein, J. L. (2001). School, family, and community partnerships: Preparing educators and improving schools. Boulder, CO: Westview.
Fallon M., C. M., Illinois, C.(2010). School Factors That Promote Academic Resilience in Urban Latin.Ohigh School Students. Loyola University Chicago. Pp. 49-80
Furrer, C., Skinner, E. (2003). Sense of Relatedness as a Factor in Children’s Academic Engagement and Performance. Journal of Educational Psychology. Vol. 95, No. 1, 148–162
Gagne, M. (2008). The role of autonomy support and autonomy orientation in pro-social behavior engagement. Motivation and Emotion, 27, 199 -223.
Grolnick, W., Slowiaczek, L. (1994). Parents’ involvement in children’s schooling: A multidimensional conceptualization and motivational model. Child Development. 65, 237–252.
Hobfoll, S, E., Johnson, R, J., Ennis, N., & Jackson, A, P. (2003). Resource loss, resource gain, and emotional outcomes among inner city women. Journal of personality and social psychology, 84(3): 632-643
Ikiz, F.E., & Cakar, F.S. (2010). Perceived social support and self-esteem in adolescence. Social and Behavioral Sciences, 5, 2338–2342.
Kuh, G. D. (2003). What we're learning about student engagement from NSSE. Change, 35(2), 24-32.
Kuh, G. D., Cruce, T. M., Shoup, R., Kinzie, J., Gonyea, R. M. (2008). Unmasking the effects of student engagement on first-year college grades and persistence.  
Maslach, C., Schaufeli, W, B., & Leiter, M, P. (2001). Job Burnout. Annual Review of psychology, 52, 397-422.
McGee, R., Williams, S., Howden-Chapman, P., Martin, J., & Kawachi, I. (2006). Participation in clubs and groups from childhood to adolescence and its effects on attachment and self-esteem. Journal of adolescence, 29(1), 1-17.
McLaughlin, N. (2015). An Analysis of the Effect of Relationship Status on the social issues research center .25, 293–315
McMahon, S. D., Felix, E. D., & Nagarajan, T. (2011). Social support and neighborhood stressors among African American youth: Networks and relations to self-worth. Journal of child and family studies, 20(3), 255-263.
Pajares, F. (2002). Self-efficacy beliefs in academic settings. Review of Educational Research66, 543–578.
Kaplan, A. (1974). Early adolescents' perceptions of the classroom social environment, motivational beliefs, and engagement. Journal of Educational Psychology, 99(1), 83.
Plett, M., Wilson, D.(2014). People Matter: The Role of Peers and Faculty in Students’ Academic Engagement. American Society for Engineering Education.
Sanghavi, Toral. (2010). Factors influencing Asian Indian American children's academic
performance. Child and Family Studies.  Dissertations degree of Doctor of Philosophy. Syracusc University.
Schaufli, W. B., &Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: a multi-sample study. Journal of Organizational Behavior.25, 293–315
Sivandani, A., EbrahimiKoohbanani, Sh., & Vahidi, T. (2013). The relation between social support and self-efficacy with academic achievement and school satisfaction among female junior high school students in Birjand. Social and Behavioral Sciences, 84, 668 – 673.
Skinner, E. A., Furrer, C. J., Marchand, G., Kindermann, T. A. (2008). Engagement and disaffection in the classroom: Part of a larger motivational dynamic? Journal of Educational Psychology, 100(4), 765-781.
Tan, C., & Tan, L. S. (2013). The role of optimism, self-esteem, academic self-efficacy and gender in High-ability students. The Asia-pacific Education Researcher, 1-13.
Tenaw, Y. A. (2013). Relationship between Self-Efficacy, Academic Achievement and Gender in Analytical Chemistryat Debre Markos College of Teacher Education. Debre Markos College of Teacher Education. ISSN 2227-5835. 3(1).Pp.1-28
Veigagalvão, D., Almeida, A., Carvalho, C., Janeiro, I., Nogueira, J., Conboy, J., Melo, M., Taveira, M.C., Festas, M.I., Bahia, S., Caldeira, S., Pereira, T.(2012). Student’ S Engagement In School: A Literature Review. Proceedings of ICERI Conference.19th-21st Novembr, Madrid, Spain.PP. 1336-1344
Xanthopoulou, D., Bakker, A. B., Demrouti, E., Schaufeli, W. B.(2007).The role of personal resources in the job demands-resources model. International journal of stress management.14.2.121-141.