Document Type : Research Paper
Authors
1 Department of Counseling Allameh Tabataba'i University
2 Allameh Tabataba'i University
3 Counselling, associate professor, faculty of psychology educational science, Allameh Tabataba'i University Tehran, Iran
4 a
Abstract
The purpose of this study was to design a model of professional competencies of divorce counselors in crisis intervention centers in Semnan province. This research was conducted with a qualitative approach and with a data-based method (grounded theory) based on interviews with divorce counseling specialists and applicants for consensual divorce following an understanding of their lived experience. For this purpose, by purposeful sampling method, semi-structured in-depth interviews were conducted with 6 experts in the field of divorce counseling and 8 couples seeking divorce after participating in divorce counseling sessions. After coding and analyzing the data of expert interviews, 8 main themes and 52 sub-themes were identified. Themes include general competencies, appearance, communication, professional ethics, personality, competencies related to guidance techniques, motivational interventions, and specialized competencies in marital counseling and divorce. From the interviews with divorce applicants, 6 main themes (41 sub-themes) were extracted, such as physical, communication, moral, personality competencies, competencies related to guidance techniques, and specialized competencies in marital and divorce counseling. Finally, the model of professional competence of divorce counselors was developed with the axes of pre-counseling necessities, skills training, couple counseling skills, continuity of on-the-job training experiences and continuous evaluation of professional competence. According to the research findings and considering that recently the judiciary is recruiting and granting employment licenses to divorce counselors to refer divorce cases to them, it is suggested to use this model in order to attract and train specialized staff.
Keywords
ابراهیمی، لقمان (1393). تدوین الگوی توانمندسازی مشاوران بر مبنای آسیب‌شناسی فعالیت‌های مشاوران در مدارس و ارزیابی اثربخشی آن. پایان‌نامه دکتری، رشته مشاوره. دانشگاه علامه طباطبایی.
احمدی نوده، خدابخش؛ اخوی، زهرا؛ رییسی، فاطمه و رحیمی، علی‌اکبر (1389). بررسی میزان شناخت مشاوران و روانشناسان از اصول اخلاق حرفه‌ای. پژوهش‌های مشاوره (تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره)، 9(34)، 49-67.
اسپری، لن و کارلسون، جان (2014). مشاوران و روان‌درمانگران مسلط در جلسه درمان چگونه عمل می‌کنند. ترجمه قربان پور لقمجانی، (1400). گیلان، انتشارات دانشگاه گیلان.
امامی سیگارودی، عبدالحسین؛ دهقان نیری، ناهید؛ رهنمود، زهرا و نوری سعید، علی (1391). روش‌شناسی تحقیق کیفی: پدیدارشناسی. مجله پرستاری و مامایی جامع‌نگر، شماره 68.
اوکان، باربارا (2003). تکنیک‌های مصاحبه و مشاوره. ترجمه شهرام محمدخانی (1388)، تهران، نشر طلوع دانش.
باباجانی بروجنی، لاله؛ رضاپور، یاسر و متقی، شکوفه. (1399). معنویت و تعالی خود در حرفه مشاوره: یک تحلیل کیفی. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 11 (44)، 106-79.
بهبهانی، مریم و ذوالفقاری، مریم (1400). اثربخشی زوج‌درمانی راه‌حل محور بر انعطاف‌پذیری شناختی زوجین متقاضی طلاق. سنجش و پژوهش در مشاوره و روانشناسی، 3(1 (7))، 17-27.
بیان زاده، سید اکبر؛ بیرشک، بهروز و متقی پور، یاسمن (1382). مشاوره در ایدز. تهران: انستیتو روان‌پزشکی تهران.
بیگدلی، الیاس؛ فرحبخش، کیومرث؛ سلیمی بجستانی، حسین؛ معتمدی شلمزاری، عبدالله و الهی، طاهره (1399). فراهم آوری و ارزیابی اثربخشی دستنامه توانگرسازی مشاورین طلاق بر پایۀ آسیب‌شناسی مشاوره‌های طلاق در سازش درخواست‌کنندگان طلاق. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 10 (1)- 270-237.
پورشریفی، حمید (1399). اعتبارگذاری شاغلان در حرفه روانشناسی: معرفی اولیه "مدل پنج رنگی"، خبرنامه انجمن روانشناسی ایران، 51، 4. 16-4.
چوپانی موسی و کرمی مرتضی (1398). معماری شایستگی‌های مشاوران مراکز مشاوره و خدمات روانشناسی: ارائه الگو مبتنی بر داده‌های کیفی (مطالعه موردی: مراکز مشاوره شمیم وابسته به نیروهای مسلح ج. ا. ا.). فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. دوره 10. 40-1.
حکیم شوشتری، میترا؛ حاجبی، احمد؛ پناغی، لیلی و عابدی، شیوا (1387). مشکلات رفتاری و هیجانی در فرزندان خانواده‌های تک والد تحت سرپرستی مادر با مقایسه با خانواده‌های دو والد: کمیته امداد. مجله دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران. ۶۶ (۳): ۱۹۶-۲۰۲.
حیدری بافقی، راضیه (1395). پیش‌بینی عملکرد شغلی مشاوران بر اساس ویژگی‌های شخصیتی، باورهای غیرمنطقی و مهارت‌های ارتباطی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. رشته مشاوره. دانشکده ادبیات علوم انسانی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
خاکپور، رضا و شفیع‌آبادی، عبدالله (1389). اثربخشی گروه‌درمانی آموزش حساسیت و تعلمی بر کاهش میزان اشتباهات مشاوران و روان‌درمانگران. اندیشه و رفتار. 4(15).
خاکی، احمد؛ فرح بخش، کیومرث؛ معتمدی، عبدالله؛ اسمعیلی، معصومه و سلیمی بجستانی، حسین (1396). تدوین مدل آموزش زوج‌درمانی بوم‌شناختی چندبعدی به مشاوران مراکز مداخله در بحران سازمان بهزیستی (مطالعه کیفی با تمرکز بر کاهش میل به طلاق و تعارضات زناشویی). فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی (فرهنگ مشاوره)، 8(30)، 25-56.
داودی، زهرا؛ اعتمادی، عذرا؛ بهرامی، فاطمه و شاه سیاه، مرضیه (1391). تأثیر رویکرد زوج‌درمانی کوتاه‌مدت راه‌حل محور بر سازگاری زناشویی در زنان و مردان مستعد طلاق شهر اصفهان. مجله اصول بهداشت روانی، 14 (55)، 19-9.
دوکانهای فرد، فریده؛ شفیع‌آبادی، عبدالله و شریفی، حسن پاشا (1387). بررسی ویژگی‌های شخصیتی و صلاحیت‌های علمی و حرفه‌ای مشاوران موفق از دیدگاه جامعه مشاوران استان تهران و شهرستان‌های آن. نوآوری‌های مدیریت آموزشی (اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی)، 3(2 (مسلسل 10))، 43-61.
دیباواجاری، مریم (1392). صلاحیت‌های مشاوره چند فرهنگی مشاوران قومیت‌های مختلف شهر تهران در ابعاد دانش، آگاهی و مهارت. پایان‌نامه دکتری، رشته مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی.
رحیمیان بوگر، اسحق؛ صفارزاده، سمیه و طالع پسند، سیاوش (1398). اختتام زودرس روان‌درمانی در موقعیت‌های کلینیکی سرپایی: اثرات ساختاری انتظارات بیمار، تحمل درمان، صلاحیت‌های درمانگر و اتحاد درمانی. مجله سلامت روان ایرانیان، 2 (2)، 44-33.
رضایی، زینب (1393). عوامل اجتماعی مرتبط با طلاق در دوران عقد با تأکید بر تجربه زیسته زنان در شهر اراک، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه الزهرا.
سازش ۱۵ درصدی در دعاوی خانواده با ارجاع به مراکز مشاوره (19/10/1396). روزنامه حمایت. از اینترنت http://www.hemayatonline.ir/newspaper/item/7486
سازمان بهزیستی کشور (1397). مراکز مداخله در بحران. بازیابی شده در تاریخ 10/4/1397 از: https://www.behzisti.ir/
ساعتچی، مهدی (1383). نظریه‌های مشاوره و روان‌درمانی. تهران: نشر ویرایش.
سامرز فلنگان، جان و سامرز فلنگان، ریتا. (2003). مصاحبه بالینی. ترجمه فریده براتی، نیسان گاهان، هامایک آوادسیانس و داوود عرب قهقستانی (1389). تهران: انتشارات رشد.
سامرزفلناگن، جان و سامرزفلناگن، ریتا (2007). پویایی‌های هویت اخلاقی در حرفه‌های یاورانه. ترجمه آسیه شریعتمدار (1395). تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
سلیمی. سید حسن (1380). اصول روان‌درمانگری، تهران: انتشارات گلبان.
سیمینگتن، نویل (2003). چگونه روان‌درمانگر انتخاب کنیم. ترجمه مهیار علینقی (1398). تهران: بینش نو
شاملو، سعید (1381). روانشناسی بالینی. تهران: انتشارات رشد.
شفیع‌آبادی، عبدالله (1394). روش‌ها و فنون مشاوره. تهران: کتاب فکر نو
فهلی، ابراهیم. (1399). تدوین بسته آموزشی مبتنی بر تجارب زیسته زنان مطلقه به‌منظور کاهش میل به طلاق و ایجاد انگیزه مشاوره حل تعارضات زناشویی زنان در آستانه طلاق. پایان‌نامه. دکتری رشته مشاوره. دانشگاه علامه طباطبایی.
فهلی، ابراهیم؛ فرحبخش، کیومرث؛ معتمدی، عبدالله و کاظمیان، سمیه (1399). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس انگیزه مشاوره تعارضات زناشویی زنان در آستانه‌ی طلاق. اندازه‌گیری تربیتی. دوره 10، شماره 39.
فیرس، جری و ترال، تیموتی (1997). روانشناسی بالینی: مفاهیم، روش‌ها و حرفه. مهرداد فیروزبخت (1393). تهران: رشد.
قهاری، شهربانو و بوالهری، جعفری (1395). مشاوره طلاق. تهران: نشر دانژه.
کوری، جرالد (2013). نظریه و کاربست مشاوره و روان‌درمانی. ترجمه یحیی سیدمحمدی (1391). تهران: نشر ارسباران
کیانی، حسین؛ نوری زاده، مریم؛ پورناصح، مهرانگیز و قدس میرحیدری، سیمین (1387). ویژگی‌های شخصیتی و رعایت اخلاق حرفه‌ای در مشاوران و روان شناسان. مجله اندیشه و رفتار، 2(8). 79-90.
گلادینگ، ساموئل (2008). خانواده‌درمانی: تاریخچه، نظریه و کاربردها. ترجمه فرشاد بهاری (1391). تهران: نشر تزکیه.
لانگ، لین، یانگ، مارک (2007). مشاوره و درمان مسائل زن‌وشوهری، ترجمه علی محمدنظری؛ جواد خدادادی؛ مسعود اسدی؛ کبری ناموران و حسین صاحبدل (1392). تهران: آوای نور.
محمدتقی زاده، مهدیه (1399). تجربه مشاوره اجباری بین متقاضیان طلاق توافقی در شهر تهران. پژوهشنامه زنان. سال یازدهم، شماره 1 (31).
مرادی، امید؛ اسمعیلی، معصومه؛ شفیع‌آبادی، عبدالله و کیامنش علیرضا (1391). بررسی اثربخشی الگوی یکپارچه مشاوره پیشگیری از طلاق زوج‌های در آستانه طلاق. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، سال دوم، 4(8).
میرساردو، طاهره و هاشمی، تبسم (1393). اثرات اقتصادی - اجتماعی طولانیشدن فرایند طلاق بر زندگی زنان، فصلنامۀ علمی - پژوهشی رفاه اجتماعی، 15(56)، صص. 105-131.
هاروی، مایکل (2005). کتاب جامع زوج‌درمانی. ترجمه خدابخش احمد؛ زهرا اخوی و علی‌اکبر رحیمی (1395). تهران: نشر دانژه.
هاشمی، اعظم؛ و جعفری، اصغر (1400). اثربخشی آموزش خودمتمایزسازی در بهبود فرآیند و محتوای خانواده در زوج‌های متقاضی طلاق توافقی. پژوهش‌های مشاوره (تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره)، 20(77)، 61-88.
Amato, P. R. (2000). The Consequences of Divorce for Adults and Children. Journal of Marriage and the Family, 62, 1269-1287
Amato, P. R. (2010). Research on divorce: Continuing trends and new developments. Journal of marriage and family, 72(3), 650-666.
American Psychiatric Association. (2014). Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM-5®. American Psychiatric Pub.
Ancis, J. R, Szymanski, D. M, & Ladany, N. (2008). Development and psychometric evaluation of the Counseling Women Competencies Scale (CWCS). The Counseling Psychologist, 36(5), 719-744.
Austin, L. (2005). The counseling primer. USA: By Taylor & Francis Group.
Barlow, B. A. (2003). Marriage Crossroads: Why Divorce is Often Not the Best Option: Rationale, Resources, and References. Marriage and Families, 10(1), 5.
Blocher, D. H. (2000). The evolution of counseling psychology. Springer Publishing Company.
Capuzzi, D, & Gross, D. R. (Eds.). (2013). Introduction to the counseling profession. Routledge.
Carney, J, & McCarren, K. (2012). Social work education in non-sexual dual relationships. Journal of Social Work Values and Ethics, 9(2), 10-20.
Caspar, F, Berger, T, & Hautle, I. (2004). The Right View of Your Patient: A Computer-Assisted, Individualized Module for Psychotherapy Training. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 41(2), 125.
Coates, C, & LaCrosse, R. (2003). Learning from divorce: How to take responsibility, stop the blame, and move on. John Wiley & Sons.
Comas-Díaz, L. (2014). Multicultural psychotherapy. In APA handbook of multicultural psychology, Vol. 2: Applications and training. (pp. 419-441). American Psychological Association.
Cottle, W. C, & Lewis, J.R. (2006). Personality characteristics of counselors.
Datu, J. A. D, & Mateo, N. J. (2016). Perceived autonomy support moderates the relations between counseling self-efficacy and flow among Filipino counselors. Current Psychology, 35(1), 69-76.
De Jong, P. and Berg, I. K. (2012). Interviewing for solutions.4nd ed. PacificGrove, CA: Brooks cole. P.15Frost, D.M. (2012). The narrative construction of intimacy and affect inrelationship stories: Implications for relationship quality, stability,w
Doss, B. D, Rhoades, G. K, Stanley, S. M, & Markman, H. J. (2009). Marital Therapy, Retreats, and Books: The Who, What, When, and Why of Relationship Help‐Seeking. Journal of marital and family therapy, 35(1), 18-29.
Eriksen, K. P, & McAuliffe, G. J. (2006). Constructive development and counselor competence. Counselor Education and Supervision, 45(3), 180-192.
Flamez, B, Mark, C, Ordway, A, Francis, J, & Moore, M. (2017). Counselor Competency in Divorce and Disputes in Military Families. Military and Government Counseling, 5(1), 38.
Flynn, S. V, & Hays, D. G. (2015). The Development and Validation of the Comprehensive Counseling Skills Rubric. Counseling Outcome Research and Evaluation, 6(2), 87-99.
Fukuda, Y, Nakamura, K. & Takano, T. (2005). Municipal health expectancy in Japan: decreased healthy longevity of older people in socioeconomically disadvantaged areas, BMC Public Health, Available at: www.biomedcentral.com
Gibson, D. M, Dollarhide, C. T, Leach, D, & Moss, J. M. (2015). Professional identity development of tenured and tenure-track counselor educators. Journal of Counselor Leadership and Advocacy, 2(2), 113-130.
Hayes, J. A, Gelso, C. J, & Hummel, A. M. (2011). Managing countertransference. Psychotherapy, 48(1), 88-97.Journal of Counseling Psychology. 27-30.
Kaslow, F, & Robinson, J. A. (1996). LongTerm satisfying marriages: Perceptions Contributing factors. American Journal of Family therapy, 24(2), 153170.
Karney, B. R, & Bradbury, T. N. (1997). Neuroticism, marital interaction, and the trajectory of marital satisfaction. Journal of personality and social psychology, 72(5), 1075.
Kavas, S. E. R. A. P. (2010). Post-divorce experience of highly educated and professional women. Unpublished doctoral thesis). Middle East Technical University.
Kounenou, K, Koumoundourou, G, & Makri-Botsari, E. (2010). Greek school career counselors competencies and burnout syndrome. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1890-1895.
Ladany, N, & Bradley, L. J. (Eds.). (2001). Counselor supervision: Principles, process, and Practice. Taylor & Francis.
Lambie, G. W, & Stickl Haugen, J. (2021). The Assessment of School Counseling Competencies as a Tool to Support School Counseling Students, Supervisors, and Training Programs. Professional School Counseling, 25(1), 2156759X20981050.
Lazar, J. L. (2017). Seeking psychological help during litigated, mediated, and collaborative divorce: A novel application of contact theory (Doctoral dissertation, The Wright Institute).
Legge, S. (2008). Social structural effects on the level and development of the individual experience of anomie in the German population.
Linehan, M. (1993). Skills training manual for treating borderline personality disorder (Vol. 29). New York: Guilford press.
McElvaney, J, & Timulak, L. (2013). Clients' experience of therapy and its outcomes in ‘good’and ‘poor’outcome psychological therapy in a primary care setting: An exploratory study. Counselling and Psychotherapy Research, 13(4), 246-253.
Montgomery, M, & Kottler, J. (2005). The developing counselor. In D. Comstock (Ed.), Diversity and development: Critical contexts that shape our lives and relationships.Belmont, CA: Thomson Brooks/Cole.
Moore, E. (2016). Delaying divorce: Pitfalls of restrictive divorce requirements. Journal of Family Issues, 37(16), 2265-2293.
Murray, P. E, & Rotter, J. C. (2002). Creative counseling techniques for family therapists. The Family Journal, 10(2), 203-206.
Nakhaee, N. Eslami, M. Yazdanpanah, M. Andalib, P. Rahimi, A. Safizadeh, M. & Dadvar, A. (2020). Reasons for seeking a divorce in Iran. Journal of Social and Personal Relationships, 37(10–11), 2863–2870.
Okurame, D. E, & Balogun, S. K. (2005). Role of informal mentoring in the career success of first-line bank managers: A Nigerian case study. Career Development International, 10(6/7), 512-521.
Overholser, J. (2010). Clinical expertise: A preliminary attempt to clarify its core elements. Journal of Contemporary Psychotherapy, 40, 131–139.
Patton, M. Q. (2007). Sampling, qualitative (purposive). The Blackwell encyclopedia of sociology.
Ridley, C. R, Mollen, D, & Kelly, S. M. (2011). Beyond microskills: Toward a model of counseling competence. The Counseling Psychologist, 39(6), 825-864.
Roe, R. A. (2002). What makes a competent psychologist. European psychologist, 7(3), 192.
Rønnestad, M. H, & Skovholt, T. M. (2013). The developing practitioner: Growth and stagnation of therapists and counselors. Routledge.
Root, A. (2010). The Children of Divorce: The loss of family as the loss of being. Baker Academic.
Schonbrun, Y. C, & Whisman, M. A. (2010). Marital distress and mental health care service utilization. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 78(5), 732.
Schramm, D. G, & Becher, E. H. (2020). Common practices for divorce education. Family Relations, 69(3), 543-558.
Smaby, M. H, & Maddux, C. D. (2010). Basic and Advanced Counseling Skills: Skilled Counselor Training Model. Cengage Learning.
Strasser, J, & Gruber, H. (2015). Learning processes in the professional development of mental health counselors: knowledge restructuring and illness script formation. Advances in Health Sciences Education, 20(2), 515-530.
Swank, J. M. (2014). Assessing Counseling Competencies: A Comparison of Supervisors’ Ratings and Student Supervisees’ Self-Ratings. Counseling Outcome Research and Evaluation, 5(1), 17-27.
Tesler, P. H, & Thompson, P. (2006). Collaborative divorce: The revolutionary new way to restructure your family, resolve legal issues, and move on with your life. ReganBooks.
Wampold, B. E. (2015). Qualities and Actions of Effective TherapistS. American Psychological Association: Education directorate. Retrieved September 4, 2015, from https://www.apa.org/education/ce/effective-therapists.pdf
Worthington Jr, E. L. (2003). Hope-focused marriage: Recommendations for researchers, clinicians, and church workers. Journal of Psychology and Theology, 31(3), 231-239.
Wray, K. B. (2011). Kuhn's evolutionary social epistemology. Cambridge University Press.
Yalom, I. D. (2003). Existential psychotherapy and religious consolation: A short comment.
)