Document Type : Research Paper
Authors
1 Associate Professor, Department of Psychology, Abhar Branch, Islamic Azad University, Abhar, Iran..( Corresponding Author).
2 Associate Professor, , Islamic Azad University, Abhar, Iran
3 Associate Professor, Department of Counseling, Faculty of Humanities, Islamic Azad University Abhar, Iran
Abstract
The purpose of this study was to compare the effectiveness of metacognitive education group and acceptance and commitment therapy on hopelessness of divorcing demanding couples. The research design was quasi-experimental with pretest-posttest- follow-up with the control group. The statistical population included divorcing demanding couples who referred from the Family Court and Social Emergency Intervention Center to Psychological Services center in Marand 36 couples a total of 72 who scored higher than the cut-off point on the Beck hopelessness scale were selected by purposive sampling and randomly divided into two experimental and a control group (12 couples for each group). The research instrument was the Beck Hopelessness Inventory (BHI).and were analyzed using a mixed design. Results showed that both acceptance and commitment therapy and metacognitive therapy significantly reduced hopelessness of divorcing demanding couples (P≤0.01). Also, the comparison of the effectiveness of the two interventions showed that there was significant difference between the effectiveness of acceptance and commitment therapy and metacognitive therapy on hopelessness of participants, and meta-cognitive therapy was more effective than acceptance and commitment therapy (P≤0.05). It can be concluded that meta-cognitive therapy (MCT) and acceptance and commitment therapy (ACT) can reduce the clients' hopelessness.
Keywords
احمدی، سحر؛ ماردپور، علیرضا؛ محمودی، آرمین. (1398). بررسی اثربخشی روایت درمانی بر طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه، افزایش کیفیت زندگی و رضایت زناشویی در زوجین متقاضی طلاق. فصلنامه روش‌ها و مدل روان‌شناختی. دوره 10، شماره 36، صص 86-67.
آرین فر، نیره؛ رسولی، رؤیا. (1398). مقایسه تأثیر زوج‌درمانی کوتاه‌مدت راه‌حل محور با زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر فرسودگی زناشویی زوجین. فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. دوره 20، شماره 1، صص 60-47.
بهرامی، فاطمه؛ زاهدی، یونس. (1397). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی گروهی بر افزایش امید به زندگی و تاب‌آوری مادران کودکان استثنایی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. دوره 9، شماره 35، صص 189-171.
پورابراهیمی، محبوبه؛ امیرتیموری، رضا؛ بنی اسدی، حسن. (۱۳۹۴). اثربخشی درمان فراشناختی، نوروفیدبک و فلووکسامین بر میزان اضطراب، افسردگی و نشانه‌های افراد مبتلا به اختلال وسواسی- جبری. فصلنامه اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی. دوره 10، شماره 36، صص 46-37.
تاجری، بیوک؛ پاشنگ، سارا؛ خوش‌لهجه صدق، انیس. (1397). مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد و درمان فراشناختی در کاهش علائم انعطاف‌پذیری و امیدواری بیماران مبتلا به نشانگان روده تحریک‌پذیر. فصلنامه اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی. دوره 13، شماره 48، صص 46-38.
تاجی قراجه؛ مرجان. (1396). اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سازگاری و تاب‌آوری زنان مطلقه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره، (منتشره نشده). دانشگاه بجنورد.
ثمین، طاهره؛ اخلاقی کوهپایی، حسین. (1398). پیش‌بینی امید به زندگی بر مبنای کیفیت زندگی، استرس ادارک شده و خستگی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس. فصلنامه روانشناسی سلامت. دوره 8، شماره 29، صص 118-101.
رضوی، سید بابک؛ ابوالقاسمی، شهنام؛ اکبری، بهمن؛ نادری نبی، بهرام. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر احساس امیدواری و مدیریت درد زنان مبتلا به درد مزمن. فصلنامه بیهوشی و درد. دوره 10، شماره 1، صص 49-36.
رویین تن، سجاد؛ آزادی، شهدخت؛ افشین، همایون؛ امینی، ناصر. (1398). اثربخشی درمان ترکیبی مبتنی بر پذیرش و تعهد و امید درمانی در افزایش کیفیت زندگی بیماران مبتلابه سرطان در شهر یاسوج. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. دوره 10، شماره 38، صص 242-221.
شجاعیان؛ منصور. (1394). تعیین اثرات آموزش تعهد و پذیرش بر امید به زندگی و سلامت روانی زنان مطلقه. فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن. دوره 6، شماره 4، صص 22-13.
شعاع کاظمی؛ مهرانگیز. (1396). خشونت خانوادگی، دلزدگی زناشویی و احساس ارزشمندی در زنان عادی و مراجعه‌کننده به دادگاه خانواده شهر تهران. مجله مطالعات زن و خانواده. دوره 5، شماره 1، صص 52-35.
صبور، سهیلا؛ کاکابرایی، کیوان. (۱۳۹۵). اثربخشی گروه‌درمانی پذیرش و تعهد بر میزان علائم افسردگی، استرس و شاخص‌های درد در زنان مبتلا به درد مزمن. مجله پژوهش توان‌بخشی در پرستاری. دوره 2، شماره 4، صص 9-1.
طاهری، محمد؛ پورمحمدرضای تجریشی، معصومه؛ سلطانی بهرام، سعید. (1391). رابطه سبک دل‌بستگی و امید به زندگی در مادران دارای فرزند پسر کم‌توان ذهنی آموزش پذیر. مجله اصول بهداشت روانی. دوره 14، شماره 1، صص 501-492.
عارفی، مژگان؛ ژاله، مریم. (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف‌پذیری روان‌شناختی و ابرازگری هیجان زوجین متقاضی طلاق. مجموعه مقالات همایش علمی- پژوهشی علوم تربیتی و روانشناسی و آسیب‌های اجتماعی- فرهنگی ایران. دانشگاه پیام نور بین‌المللی واحد کیش.
عسگری، امین؛ گودرزی، کوروش. (1398). اثربخشی طرح‌واره درمانی هیجانی بر صمیمیت زناشویی زوجین در آستانه طلاق. فصلنامه علمی- پژوهشی سلامت اجتماعی. دوره 6، شماره 2، صص 185-174.
غرایی؛ ببفشه. (1372). بررسی پاره‌ای از الگوهای شناختی در بیماران مبتلا به همبودی اضطراب و افسردگی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، (منتشر نشده). انستیو روان‌پزشکی تهران.
غلامرضایی، سیمین؛ یوسف وند، مهدی؛ غضنفری، فیروزه؛ فرخ زادیان، علی اصغر. (1396). اثربخشی درمان فراشناختی در تغییر سطح باورهای فراشناختی و نگرانی از تصویر بدنی دانش آموزان دختر افسرده. فصلنامه علمی-پژوهشی آموزش و ارزشیابی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. دوره 10، شماره 40، صص 127-105.
فرزانه؛ عسگر. (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و رویکرد رفتاردرمانی دیالکتیکی بر دلزدگی زناشویی، کیفیت زناشویی، صمیمیت و باورهای ارتباطی زوجین متقاضی طلاق. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره خانواده، (منتشر نشده). دانشگاه محقق اردبیلی.
قاسمی، فاطمه؛ کریمی، محسن. (1397). اثربخشی مداخله رفتاری- شناختی و فراشناخت بر شدت علائم اختلال بدشکلی بدن در نیروهای نظامی. فصلنامه طب انتظامی. دوره 8، شماره 1، صص 19-13.
قدسی، مریم؛ احمد برآبادی، حسین؛ حیدرنیا، احمد. (1397). اثربخشی روایت درمانی بر کاهش گرایش به طلاق و مؤلفه‌های آن در زنان با ازدواج زودهنگام. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، دوره 9، شماره 33، صص 73-98.
قدم پور، عزت اله؛ حیدریانی، لیلا؛ رادمهر، فرناز. (1398). اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف‌پذیری و رضایتمندی از زندگی زنان مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس. فصلنامه روانشناسی سلامت. دوره 8، شماره 29، صص 167-153.
قربانعلی پور، مسعود؛ نجفی، محمود؛ نسیمی، منیره. (۱۳۹۳). اثربخشی واقعیت درمانی بر شادکامی و امیدواری در زنان مطلقه. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده. دوره 4، شماره 2، صص 317-297.
محرمی، جعفر؛ صبحی قراملکی، ناصر؛ ابوالقاسمی، عباس. (1395). بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری برناامیدی و بی‌لذتی دانشجویان مبتلا به افسردگی. فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی. دوره 6، شماره 20، صص 460-443.
محمدی؛ اکبر. (1394). اثربخشی طرح‌واره درمانی بر بهزیستی روان‌شناختی، شادکامی و امید به زندگی سالمندان. فصلنامه روان‌شناختی تحلیل شناختی. دوره 6، شماره 24، صص 89-81.
مداحی؛ محمد ابراهیم. (1395). اثر درمان فراشناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر الگوهای ارتباطی زوجین از طریق میانجیگری استرس ادراک شده، حمایت اجتماعی ادراک‌شده و تنظیم هیجانی درکارکنان نظامی مبتلا به انسداد عروق کرونر. فصلنامه روانشناسی نظامی. دوره 7، شماره 26؛ صص 101-91.
مصطفائی، علی؛ زارع، حسین؛ علیپور، احمد؛ فرزاد، ولی اله. (1397). مقایسه اثربخشی مداخله شناختی مبتنی بر مدل فرانظری و فراشناخت درمانی بر میزان درد و درهم‌آمیختگی افکار در بیماران مبتلا به درد مزمن. فصلنامه روانشناسی سلامت. دوره 7، شماره 25، صص 55-35.
مهاجرانی، سپهر؛ حقایق، سید عباس؛ ادیبی، پیمان. (1396). بررسی رابطه ناگویی هیجانی، ادراک بیماری و تاب‌آوری با کیفیت زندگی بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو. فصلنامه گوارش. دوره 22، شماره 1، صص 38-28.
مهدی عراقی؛ مریم. (1397). بررسی تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نشانگان استرس و میزان سرمایه روان‌شناختی در بیماران مبتلا به سندرم قلب شکسته. فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی. دوره 13، شماره 52، صص 268-252.
میکاییلی، نیلوفر؛ مولوی، پرویز؛ عینی، ساناز؛ تقوی، رامین. (1396). اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر بدتنظیمی هیجانی، افکار خودکشی و ناامیدی در جانبازان مبتلا به اختلال استرس سانحه. نشریه طب جانباز. دوره 9، شماره 3، صص 117-111.
نامنی، ابراهیم؛ محمدی پور، محمد؛ نوری، جعفر. (1396). اثربخشی درمان هیجان مدار به شیوه گروهی بر بخشودگی بین فردی و امید در زنان مطلقه. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. دوره 8، شماره 29، صص 78-57.
نجاری، فیروزه؛ خدابخش کولایی، آناهیتا؛ فلسفی نژاد، محمدرضا. (1396). اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش تعهد بر احساس تنهایی و سازگاری روان‌شناختی زنان مطلقه. مجله طنین سلامت. دوره 5، شماره 3، صص 68-75.
هاشمی، زهره؛ افشاری، علی. (1397). مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد با درمان فراشناختی در درمان بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی. فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی. دوره 13، شماره 51، صص 249-232.
هانی اصل حیزانی، عباس؛ فرنام، علی. (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در افزایش امیدواری و کاهش هیجانات منفی دانش آموزان پسر پایه نهم. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی. دوره 15، شماره 32، صص 246-223.
هیبتی گوجانی؛ راضیه. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش ناامیدی، پریشانی روان‌شناختی و خستگی روانی مبتلایان به مولتیپل اسکلروزیس (ام اس). پایان‌نامه کارشناسی ارشد (منتشر نشده). دانشگاه فردوسی مشهد.
یوسفی، ناصر؛ کریمی پور، بنت الهدا؛ عزیزی، آرمان. (1396). اثربخشی دو رویکرد مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و مشاوره گروهی راه‌حل مدار بر عملکرد خانواده‌های در آستانه طلاق. فصلنامه مطالعات روان‌شناختی دوره 13، شماره 3، صص 110-95.
یوسفی، ناصر؛ کیانی، محمدعلی. (1391). تأثیر گشتالت درمانگری و معنادرمانگری بر کاهش میل به طلاق مردان متقاضی طلاق. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده. دوره 1، شماره 2، صص 159=150.
Baruch, D., Kanker, J. Busch, A. (2012). Acceptance and commitment therapy: enhancing the relationships. Journal of Clinical Case Studies. 8 (3): 241-257.
Christensen, A., Atkins, D. Baucom, D. & George, W. (2012).Couple and individual adjustment for 2 years following a randomized clinical trial comparing traditional versus integrative behavioral couple therapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74(6). 1180-1189.
Dimaggio, G., Lysaker, PH. (2015). Metacognition and mentalizing in the psychotherapy of patients with psychosis and personality disorders. J Clin Psychol. Feb, 71(2)،117-24. doi: 10.1002/jclp.22147. Epub 2014 Dec 31.
Feldman، B. Schneider، C. (2015). Hope and the meaningful life: theoretical and empirical associations between goal-directed thinking and life meaning. J Soc Clin Psychol; 24(2). 401-421.
Hagen, R. Solem, S. Kennair, LEO, Nordahl, M. Fisher, P. and Wells, A. (2017). Metacognitive Therapy for Depression in Adults: A Waiting List Randomized Controlled Trial with Six Months Follow-Up. Front. Psychol، 831، (114-28).
Hayes، S. Lillis، S. (2012). Acceptance and commitment therapy. American psychological association publication،322-330.
Janssens ACJW, Van Dorn PA, De Boer JB, Van der Meche FGA, Passchier J, Hitzen RQ(2003). Impact ofrecently diagnosed multiple sclerosis on quality of life, anxiety, depression and distress of patients andpartners. Acta Neurol Scand. 108: 389-95.
Kanter, J. W. Baruch, D. E. & Gaynor, S. T. (2006). Acceptance and commitment therapy and behavioral activation for the treatment of depression: Description and comparison. Behavior Analyst. 44(2).125-141.
Peterson, Brennan D., Eifert, Georg H., Feingold, Tal & Davidson, Sarah (2009). Using Acceptance and Commitment Therapy to Treat Distressed Couples: A Case Study With Two Couples. Cognitive and Behavioral Practice. (16). 430–442
Rees, C. & Anderson, R. (2013). New approaches to the psychological treatment of Obsessivecompulsive disorder in adults, In F. Durbano (Ed.), New insights into anxiety disorders (pp. 427-444). New York: InTech.
Ruiz, J. Paula, O.González, H. (2017). A longitudinal comparison of metacognitive therapy and acceptance and commitment Therapy models of Anxiety disorders، anales de psicología, vol. 33.
Snyder, C. R. (2009). Hopelessness and health. In N. Anderson (Ed.), Encyclopedia of health and behavior. Thousand Oaks, CA: Sage.
Towhing، MP. Hayes SC, Masuda A. (2006). Increasing willingness to experience obsessions: Acceptance and commitment therapy as a treatment for obsessive compulsive disorder. Behavior Therapy; 37(1)، 3-13.
Wells, A. (2009). Meta-Conitive therapy for anxity and depression، New York The Guilford Press، 125-37.
Wells, A. Fisher, P. Samuel, M. (2012). Meta- cognitive therapy in recurrentand persistent Depression. J Behav Ther Exp Psy. (37): 206-212.
Wells, A. Welford, M. (2008). Treating chronic PTSD with metacognitive therapy: An open trial. Cognitive and Behavioral Practice (in press).
Wells، A. Sembi, S.( 2004). Metacognitive therapy for PTSD، A core treatment manual. Cognitive and Behavioral Practice، 11(7)،365-377.
)