نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره دانشکده رفاه

چکیده

هدف: این پژوهش به منظور بررسی کیفی عوامل رضایت شغلی سالمندان با توجه به روایت شغلی (تجربه‌ی زیسته) آنها در فرهنگ ایرانی- اسلامی و بر اساس الگوی چندمحوری شفیع‌آبادی انجام گرفته است.
روش: به صورت مصاحبه نیمه ساختار یافته، برای کسب اطلاعات عینی بود. به این ترتیب که با سالمندان پیرامون روایت شغلی آن‌ها و چگونگی رضایتمندی و یا عدم رضایتمندی شغلی آن‌ها مصاحبه به عمل آمد. سؤالات مصاحبه به روش رویکرد روایت‌درمانی طرح و نتایج حاصل از آن با استفاده از الگوی چندمحوری شفیع‌آبادی تحلیل شد.
 یافته‌ها: آنچه در بررسی عوامل و نحوه‌ی رضایتمندی و یا نارضایتی شغلی سالمندان در داستان شغلی افراد مطرح شد، با توجه به الگوی چندمحوری شفیع‌آبادی و در نظر داشتن 5 محور اصلی الگو یعنی هدفمندی، پویایی، خویشتن‌پنداری، نیازها و تصمیم گیری در قالب جدول‌هایی ارائه و دسته‌بندی شد. علاوه بر اطلاعاتی که با الگوی چندمحوری شفیع آبادی مطابقت داشت، در فرآیند مصاحبه به موارد ارزشمند دیگری در ارتباط با رضایت شغلی رسیدیم که در فرهنگ ایرانی و اسلامی وجود دارد.
نتیجه‌گیری: یکی از دوران‌های مهم زندگی بشر دوران سالمندی است. چنانچه جوانان هنگام انتخاب شغل به معیارهای مهم و تجربیات مفید و گرانقدر شغلی سالمندان که حاصل عمر آنهاست، توجه نمایند در زمان جوانی و کهنسالی مانع از نارضایتی شغلی آنها می‌شود. در نتیجه این پژوهش که برآمده از گفتگو با سالمندان جامعه‌ای اسلامی و ایرانی است، بیشتر اطلاعات مصاحبه‌شوندگان در قالب محورهای الگو قابل تحلیل بوده و شاخص‌های رضایت شغلی در نتیجه الگوی چندمحوری شفیع آبادی تایید شده است و این حاکی از جامع و موفق بودن این نظریه می‌باشد. نکات ارزشمندی که در این مصاحبه‌ها یافت شد و مورد تاکید در فرهنگ ایرانی و اسلامی ما می‌باشد، از قبیل نقش اعتقادات و اخلاقیات شامل اعتقاد به برکت در رزق و روزی، شکرگذاری، توکل برخداوند، وجدان کاری، خیرخواهی و دلسوزی در کار و استفاده از تجربیات شغلی افراد دیگر و همچنین حمایت خانواده در رضایت شغلی است. اگرچه موارد ذکر شده نیز مطابق با الگوی چند محوری شفیع‌ آبادی می باشد و در 5 محور اساسی می‌گنجد، اما در جامعه ایرانی و اسلامی برخی شاخصه‌ها جایگاه ویژه‌ای برای افراد دارد. در ضمن این تحقیق به بیان دیگری از این الگوی موفق، در فرهنگ ایرانی-اسلامی دست یافتیم.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A qualitative study of occupational satisfaction of the old based on the multiphasic pattern of Shafiabady Iranian-Islamic culture

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Naeimi 1
  • azam kalaee 2

1 Assistant Professor Department of Counseling Faculty of Psychology & Educational Sciences Allameh Tabataba'i University

2 faculty

چکیده [English]

 
Abstract
Objectives: This research has been done due to a qualitative study of the causes of the
old’s occupational satisfaction referring to their occupational narrative (Lived Experiment) in
Iranian-Islamic culture and based on Shafiabady multiphasic pattern.
Method: Method of study was done to gain objective information in the mid-structured
way. In this respect, the old were interviewed about their occupational narratives and the
quality of occupational satisfaction or dissatisfaction. Then, the interview was outlined in the
way of narrative therapy and analyzed using Shafiabady multiphasic pattern.
Results: What was discussed in the study of the factors and how the old’s occupational
satisfaction is or their occupational dissatisfaction of their job narratives were presented and
categorized in the form of tables considering to Shafiabady five axes pattern including
having a goal, being dynamic, self- imaginary, requirement and decision. In the interview
processes we have encountered and achieved some other valuable factors relating to
occupational satisfaction existing in Iranian-Islamic culture.
Conclusion: One of the main times in life is the old age. If the young pay attention to
important factors, useful and valuable experiments of the old when selecting job then they
are prevented from dissatisfaction of occupation. As this study resulted from discussion with
the old in Iranian-Islamic society, most information of interviewee was capable of analysis.
So the comprehensive pattern has been proved. Other valuable pointes found in the
interviews emphasized in Iranian-Islamic culture include the role of believes and morality
such as believe in barekat - some kind of increase in material and spiritual things by God-,
thanksgiving, trust in God, conscience in act, generosity, commiserate in act and using
other’s occupational experiments and also the family support to satisfy occupationally.
However these mentioned factors corresponds Shafiabady multiphasic pattern and fitted into
five axia, in so called society some criteria are special. Through this study we have
respected this successful pattern in Iranian-Islamic culture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: The old
  • occupational satisfaction
  • occupational narrative
  • Shafiabady multiphasic pattern
اخوان ارمکی, عباسعلی و فاطمه حمیدیان، ۱۳۹۰، ارزش و اهمیت کار از دیدگاه قرآن، چهارمین همایش ملی قرآن کریم سفینه النجاه عصر، تبریز، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، https://www.civilica.com/Paper-QURANSAFINEH04-QURANSAFINEH04_004.html
اصغر محمدی، کار از دیدگاه حضرت علی (ع)، مجله صحیفه مبین، شماره 25 تاریخ انتشار 1386/10/5.
اطلاعات، روزنامه؛ 4شنبه 31 شهریور، 1389 (www.ettellaat.com)، بازدید 2 و 434، سالمندان کد A 191433
جزایری، طیبه(1389). پایان‌نامه ارشد مشاوره شغلی، بررسی اثربخشی آموزش مشاوره شغلی به روش روایت شغلی بر کاهش تصمیم‌گیری شغلی دانشجویان ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم تربیتی.
جوادی آملی، عبدالله (1391). مفاتیح الحیاه، قم، نشراسراء، چاپ5. صص 397 و 398.
حسین جمالی‌زاده، جایگاه کار در زندگی انسان، فصلنامه فدک، سال اول، سال اول شماره 1، صص 55- 73.
خاشعی، رضا(1385).  جایگاه و تصویر سالمندان در فرهنگ مردم، مجله فرهنگ،  شماره(2) ، 89-104.
خداوردی، سیمین(1391). سالمندی و سلامت، مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، آدرس اینترنتی: www.shefanews.com
رضایی، اکرم السادات. شفیع آبادی، عبدالله. فلسفی نژاد، محمدرضا. (1394). مقایسه اثربخشی آموزش الگوی چندمحوری شفیع آبادی با سازه گرایی ساویکاس بر خودکارآمدی در تصمیم گیری بیکارشدگان جویای کار تحت پوشش بیمه بیکاری. تازه ها و پژوهشهای مشاوره. (54). 26-52
شفیع‌آبادی، عبدالله(1394). راهنمایی و مشاوره شغلی و نظریه‌های انتخاب شغل (مصاحبه بالینی) با اضافات و تجدید نظر کلی، انتشارات رشد، تهران، چاپ 23.
طباطبایی، محمد حسین(1374). ترجمه تفسیرالمیزان، ج 13،  قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ص 136.
فرزان شهیدی، آسیب‌شناسی فرهنگ کار در ایران، 1390. نشانی اینترنی: http://www.jobportal.ir/s1/Default.aspx?ID=9_3_562_1_2725
فیوضات، ابراهیم؛ حسینی نثار، مجید(1383). بررسی جایگاه کار و کوشش در شعر فارسی، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره (41- 42)، صص105-130.
کریمی، غفران. (2015، اکتبر). سالمند و دوران سالمندی.
مجلسی، محمدباقر؛ بحارالانوار، ج 75، ص 138.
محمدبن‌الحسن حر عاملی، تفضل وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، آل‌البیت، ق 1409، ج 12، ص 98.
ناصرعلی عبدالله، معجم البسط، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 1377، ص 63.
نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، 1381، قم، انتشارات مشرقین.