نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانشیار گروه روان شناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف پژوهش حاضر به دنبال تدوین مدل آموزش زوج‌درمانی بوم‌شناختی چندبعدی به مشاوران مراکز مداخله در بحران سازمان بهزیستی با تأکید بر کاهش میل به طلاق و تعارضات زناشویی بود. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع استقرایی بود.  جامعۀآماری این پژوهش را کلیۀ مشاورین وابسته به سازمان بهزیستی استان مرکزی تشکیل می‌دهند که حدودا 200 مشاور هستند. مشارکت‌کنندگان در پژوهش با استفاده از روش در دسترس با توجه به شرایط محیطی پژوهش و شناخت و معرفی اساتید و کارشناسان برجسته و باسابقه در مراکز مداخله در بحران سازمان بهزیستی استان مرکزی تعداد 30 نفر به عنوان افراد مشارکت‌کننده انتخاب شدند. در انتخاب مشارکت‌کنندگان در بخش کیفی از اصل اشتهار استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از روش‌های تحلیل داده‌های کیفی و نرم‌افزار MAXqda   انجام شد. نتایج نشان داد که کدهای معنایی بدست آمده از متن مصاحبه‌ها را می‌توان در 2 مقولۀ اصلی ، 5 مقولۀ میانی و 12 خرده مقوله دسته بندی کرد. مقوله‌های اصلی شامل طرحی اولیه برای مشکل خاص و اجرا و به روزرسانی بودند. مقوله های میانی شامل تجزیه و تحلیل و طراحی دوره‌های آموزشی (برای مقولۀ اصلی اول) و اجرا، ارزشیابی و اصلاح و تجدید نظر (برای مقوله اصلی دوم) بودند. خرده مقوله‌ها شامل تعریف مشکل، شناسایی منبع مشکل، تعیین راه‌حل‌های ممکن (مقولۀ میانی اول)، تعیین اهداف یادگیری، تهیه محتوای دوره‌ها، تعیین روش‌های آموزشی و تعیین نیروی انسانی (مقولۀ میانی دوم)، اجراهای آزمایشی و اصلی (مقولۀ میانی سوم)، ارزشیابی درونی و بیرونی (مقولۀ میانی چهارم) و اعمال اصلاحات و اجرای مجدد (مقولۀ میانی پنجم) بودند. در نهایت این مقوله‌ها در قابل مدل مفهومی برای آموزش مشاوران طراحی شدند. نتیجه‌گیری : با استفاده از مدلی که برای آموزش زوج‌درمانی در این پژوهش به دست آمد می‌توان دوره‌هایی آموزشی متناسب با هر یک موراد اختلاف زوجین را طرحی و اجرا کرد، از طرفی می توان به طور سازمان یافته و منسجم به حل مشکلات زوجین و مشاوران در زمینه‌های آموزشی اقدام کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Develop a multi-dimensional model of couple therapy ecological crisis intervention centers consultants Welfare Organization (qualitative study focusing on reducing the desire to divorce and marital conflict)

نویسندگان [English]

  • ahmad khaki 1
  • k f 2
  • a m 3
  • m e 2
  • h s 2

چکیده [English]

The population consists of all affiliated with the well-being of all typically comprise a central province that are approximately 200 consultant. In selecting participants in the qualitative part of the publicity was used. The data in this study used qualitative data analysis software was used MAXqda. The results showed that semantic code from the text of the interview can be found in two main categories, 5 and 12 intermediate categories classified in categories. The main categories include initial plans for specific problems and run the update. The middle category includes analysis and design training courses (for the main categories) and implementation, evaluation and modification and revision (for the main categories II), respectively. In categories including defining the problem, identify the source of the problem, determine possible solutions (categories among the first), set learning goals, providing course content, determining training methods and determine staffing (category of intermediate II), performances, experimental and original ( the middle category III), internal and external evaluation (intermediate category IV) and reforms and the implementation of this (intermediate category V), respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Instructional design
  • therapy
  • education consultants
  • the desire to divorce
  • Marital conflict
اجاقی، محبوبه (1392). اثربخشی آموزش مدارا با رویکرد اسلامی بر کاهش میل به طلاق و بهبود رابطۀ صمیمانۀ زنان متقاضی طلاق شهرستان خدابنده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشتۀ مشاورۀ خانواده. دانشگاه علامه طباطبایی.
آرین، خدیجه (1387). کاربرد رویکرد بوم‌شناختی در مشاوره با زنان شاغل در خانواده‌های دو شغلی. مجلۀ تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، جلد 7، شماره 28.
بدیهی زراعتی، فرنوش (1392). اثربخشی رویکرد هیجان‌مدار بر سبک دلبستگی بزرگسلان و صمیمیت جنسی زوجین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. مؤسسه‌های آموزش عالی غیردولتی-غیرانتفاعی. دانشگاه علم و فرهنگ تهران. دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
بهاری،فرشاد، فاتحی زاده،مریم السادات، احمدی، سید احمد، مولوی، حسین، بهرامی، فاطمه. (1390).  تأثیر آموزش مهارتهای ارتباطی همسران بر کاهش تعارض‌های زناشویی زوج‌های متعارض متقاضی طلاق. مجله پژوهش‌های روان شناسی بالینی و مشاوره، تابستان 1390. دوره 1. شماره 1. صص 70-59.
حسین پور، اسماعیل (1394). رابطه سبک رهبری اخلاقی مدیران با خودکارآمدی جمعی  و درگیری شغلی معلمان متوسطه شهر سنندج. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگه کردستان. دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
خاکپور، ایمان (1393). پیش‌بینی سازگاری زناشویی بر اساس ساختار قدرت و مثلث سازی در خانواده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
داوودی، زهرا. اعتمادی، عذرا. بهرامی، فاطمه (1390). رویکرد کوتاه مدت راه حل محور برای کاهش گرایش به طلاق در زنان و مردان مستعد به طلاق.فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شماره 43. صص 134-121.
دستخوش، زهرا (1394). اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر کیفیت زندگی و سلامت روان زنان مراجعه کننده به خانه‌های سلامت شهرداری منطقۀ 2 تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس. دانشکده علوم انسانی.
رستمی، سمیرا (1389). بررسی تأثیر خانواده درمانی شناختی-رفتاری بر اضطراب کودکان، عملکرد خانواده و شیوۀ فرزندپروری مادران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. موسسه‌های آموزش عالی غیردولتی-غیرانتفاعی. دانشگاه علم و فرهنگ تهران. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
زارعی زوارکی، اسماعیل (1391). طراحی آموزشی و محیط‌های یادگیری با رویکرد تلفیقی : نقدی بر مدل‌های پیشین و ارا ئۀ مدلی نوین در این زمینه. فصلنامۀ روانشناسی تربیتی، شماره 24، سال هشتم، تابستان 1391.
زارعی محمودآبادی، حسن (1391). بررسی عوامل پیش‌بینی کنندۀ میل به طلاق، تدوین مدل مداخله‌ای بومی و اثربخشی آن بر میل و خودکارآمدی مدیریت طلاق در زوجین متقاضی طلاق شهر یزد. پایان‌نامۀ دکتری رشته مشاوره گرایش خانواده. دانشگاه اصفهان. دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی. گروه مشاوره.
سلیمانی احمدی، فاطمه (1391). اثربخشی زوج درمانی هیجان‌مدار بر حل تعارض‌های زناشویی و کاهش میل به طلاق در زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان بندرعباس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه هرمزگان. دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
شاکرمی، محمد. داورنیا، رضا. زهراکار، کیانوش (1393). اثربخشی درمان کوتاه مدت راه حل محور بر کاهش استرس زناشویی زنان. مجلۀ علمی پژوهش دانشگاه علوم پزشکی ایلام. دورۀ 22. شمارۀ چهارم. ضمیمۀ شهریور ماه 1393.
عابدینی،فاطمه.آرین، خدیجه (1389). اثربخشی آموزش مدیریت نقش‌های کار- خانواده مبتنی بر رویکرد بوم‌شناختی بر افزایش خود کارآمدی معلمان زن. فصلنامۀ مشاوره شغلی و سازمانی، دوره دوم، شماره5.
علیمردانی، صدیقه.فاتحی‌زاده، مریم‌السادات. جلالی ، محمود. باغبان، ایران(1389). مقایسۀ فرآیند داوری خانوادگی و مشاوره در کاهش میل به طلاق زوج‌های متقاضی طلاق شهر اصفهان. مجله‌های تازه‌ها و پژوهشهای مشاوره. بهار 1389.دوره 9، شماره 33. صص 85-67.
کاظمیان، سمیه. شریعتی، سید صدرالدین. اسمعیلی، معصومه. فرحبخش، کیومرث (1392). طراحی الگوی آموزشی حل تعارض خانواده : بر مبنای دیدگاه انسان‌شناسانه آیت الله جوادی آملی. فصلنامۀ فرهنگ مشاوره و روان درمانی. ویژه نامۀ (سبک زندگی) سال چهارم. شماره 13. بهار 1392.
کرمی، مهدی (1386). اثربخشی آموزش راهبردهای مدیریت نقش‌های کار خانواده بر افزایش رضایت شغلی و رضایت زناشویی زنان شاغل در خانواده‌های دو شغلی بر اساس رویکرد زیست‌بوم‌شناختی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره. دانشگاه علامه طباطبایی.
مباشر امینی، زینب.  قهاری ، شهربانو. ترخان، مرتضی. کریمی، تمجید (1390). آموزش حل اختلافات بر کاهش تعارضات زوجین در معرض طلاق . فصلنامۀ تازه‌های روان درمانی ، سال 17، شماره 61 و 62.
محمدی آکردی، طاهره (1392). بررسی راهبردهای خانواده‌های ایرانی برای حل تعارض‌های خانوادگی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار. دانشکدۀ علوم اجتماعی.
ولی زاده، سارا (1394). مقایسۀ تاب‌آوری، نگرانی و سلامت روان در زنان مطلقه و زنان متأهل. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه گیلان. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی. 
یزدانی، زهرا. نصوحی، زهرا. سلیمان، سمیرا (1393). نقدی بر روش‌های زوج‌درمانی. چشم‌انداز امین در روانشناسی کاربردی. سال اول. شماره 1. بهار 1393.
یوسفی، ناصر. کیانی، محمد علی (1391). تأثیر گشتالت‌درمانگری و معنادرمانگری برکاهش میل به طلاق مردان متقاضی مشاوره. فصلنامۀ مشاوره و روان درمانی خانواده. ویژه نامۀ خانواده و طلاق. شماره 1.
Bulanda, J.R.; brown, S.L. (2007). Race-ethnic differences in marital quality and divorce. Journal of social science research.36 (3).
Cook, P.E. (2012). Understanding People in Context: The Ecological Perspective in Counseling. American counselling association. www.counselling.org .
Gray, B.; Coleman, P.T.; Putnam, L.L. )2007(. Intractable conflict: new perspectives on the causes and conditions for change. American Behavioral Scientist, 50(11), 1415- 1429.
Miller, p.j.; caughlin, j.p.; Huston, d. (2003).Trait expressiveness and marital satisfication: the role of idealization process. Journal of marriage and family,65(4).
Mohammadi, A.; Sohrabi, R.; Adalatzadeh Aghdam, G (2013). Effect of narrative therapy on enhancing of couples intimacy. 3rd World Conference on Psychology, Counselling and Guidance . Procedia - Social and Behavioral Sciences 84 .( 2013 ). 1770 – 1772. Available online at www.sciencedirect.com
Robins, S.P. )2010(. Organizational Behavior. Boston: Prentice Hall Publications. 14th edition.
Shupe, J.M. ; O Connell. P,W(2005). An Ecological Model for Counselor Pedagogy Incorporating Service Learning. Journal of college teaching and learning, VOL 2, NO, 8.