نویسندگان

1 مربی گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور تهران

2 استاد روانشناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی

3 استادیار روان شناسی دانشگاه فرهنگیان مازندران

4 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

هـدف از پژوهش حاضر مقایسه اثـربخـشی دو درمان گروهـی شنـاختـی ــ رفتـاری و معنا درمانی به شیوه‌ی گروهی بـر کاهـش افسـردگی و افـزایـش امیـدواری در سندرم آشیانه خالی شهـرستان  قروه است. جامعه آماری را کلیه مردان و زنان شهرستان قروه که فرزندانشان آنها را ترک نموده اند و از آنها جدا شده اند را شامل می‌شود. حجـم نمـونـه 36 نـفـر با استفـاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخـاب شـد. سپس افراد بطور تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) تقسیم شدند، یک گروه آزمایش 10 جلسه معنا‌درمانی به شیوه‌ی گروهی را دریافت کردند، گروه دوم آزمایش 13جلسه روان‌درمانی رفتاری شناختی را دریافت کردند اما گروه کنترل مداخله‌ای را دریافت نکردند. سپس به منظور جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنـامۀ افسـردگی بک BDI- IIو پرسشنـامۀ امیـد به زندگی اشنـایدر و همکاران استفـاده شـد. این پـژوهـش نیمه آزمایـشی از نوع پیـش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل است.  جهت تحلیل داده‌ها از آمار توصیـفی و آمار استنبـاطی(آزمون تحلیل کوواریانس) استفـاده شـد. یافته‌های به دست آمده نشان داد که درمان شناختی – رفتاری در کاهش افسردگی موثرتر است، و معنا درمانی در افزایش امید به زندگی تاثیر بیشتری دارد. نتیجه‌گیری می‌شودکه هر دو درمان شناختی- رفتاری و معنادرمانی در کاهش افسردگی و افزایش امید به زندگی در سندرم آشیانه خالی موثر هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A comparison of the efficacy of two types of group behavioral-cognitive therapy and group logo therapy on reducing depression and increasing life expectancy in the empty nest syndromea

نویسندگان [English]

  • mohammad khaledian 1
  • faramarz sohrabi 2
  • askar asghri gangi 3
  • zahra karami 4

چکیده [English]

The present study aimed to compare the efficacy of two types of group behavioral-cognitive therapy and group logo therapy on reducing depression and increasing life expectancy in the empty nest syndrome in the city of Ghorveh. The universe under study included all men and women of the city of Ghorveh whose children had either left them or got separated from them .A sample size of 36 people was selected by the sampling method in access. Then, people were randomly divided in three groups (Two experimental groups and one control group). An experimental group received 10 group logo therapy sessions, the second experimental group received 13 behavioral-cognitive psychotherapy sessions while the control group received no intervention. To collect data, the Beck BDI-II depression questionnaire and Snider et al life expectancy questionnaire were used. This research is quasi experimental including pretest and posttest with the control group. To analyze data, the descriptive and inferential statistics (Covariance analysis test) were applied. Findings revealed that behavioral cognitive therapy is effective in reducing depression while logo therapy is found to be more effective in increasing life expectancy. It is concluded that both types of group behavioral-cognitive therapy and group logo therapy are effective in reducing depression and increasing life expectancy in the empty nest syndrome.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Behavioral –cognitive therapy
  • Logo therapy
  • life expectancy
  • Depression
  • Empty nest syndrome
اسدی، محسن؛ شفیع آبادی،عبدالله؛ پناه علی، امیر؛  حبیب اله زاده، حسین. (1390). اثر بخشی معنادرمانی گروهی بر کاهش فرسودگی شغلی. مجله اندیشه و رفتار. 6(22): 69-78.
پدرام، محمد؛ محمدی، مسعود؛ نظیری، قاسم؛ آیین پرست، ندا (1389). اثر بخشی گروه درمانی شناختی-  رفتاری بر درمان اختلال اضطراب، افسردگی و ایجاد امیدواری در زنان مبتلا به سرطان سینه. فصلنامه یعلمیپژوهشیزنوجامعه. 1 (4):  61 – 75.
حسینی، سید محمد؛ کلانترکوشه، سیدمحمد؛ میرزایی فندخت، امید. (1393). بررسی نقش جنسیت و اشتغال در رابطه میان بحران وجودی و امید به زندگی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و رواندرمانی. 5(17): 23-39.
حسینی، سیده مونس. (1388).  رابطه امید به زندگی و سر سختی روانشناختی. مجله اندیشه و رفتار. 3 (12):  57 – 65.
حمید، نجمه؛ بشلیده، کیومرث؛ عیدی بایگی، مجید؛ دهقانی زاده، زهرا. (1390). بررسی اثربخشی روان درمانی شناختی – رفتاری مذهب محور بر افسردگی زنان مطلقه. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده. 1(1): 64 – 54.
خالدیان، محمد؛ سهرابی، فرامرز. (1393). اثـر بخـشی معنا درمانی به شیوه‌ گروهی بـر کاهـش افسـردگی و افـزایـش امیـد در سالمندان با سندرم آشیانه خالی. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی.  4(15): 79-104.
خالدیان، محمد؛ غریبی، حسن؛ قلی زاده، زلیخا؛ شاکری، رضا. (1392). اثربخشی درمان گروهی شناختی- رفتاری بر کاهش افسردگی و افزایش امیدبه زندگی در سندرم آشیانه خالی. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده. 3(2): 261 – 279.
رشیدی نژاد، حدیث؛ تبریزی، مصطفی؛ شفیع آبادی، عبدالله (1391). اثربخشی آموزش گروهی والدین با رویکرد خانواده درمانی ستیر بر جو عاطفی خانواده. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. 13(3): 11 – 4.
رضایی، آذرمیدخت؛ رفاهی، ژاله؛ احمدی خواه، محمد علی. (1391).  اثربخشی معنا درمانی به شیوه گروهی برکاهش افسردگی بیماران سرطانی. روش ها و مدل های روان شناختی. 2(7): 37-46.
زاهدبابلان، عادل؛ قاسم پور، عبدالله؛ حسن زاده، شهناز. (1390). نقش بخشش و سرسختی روان شناختی در پیش بینی امید. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. 12(3): 19 – 12.
سادوک، بنیامین؛ سادوک، ویرجینیا (2005).  خلاصه روانپزشکی: علوم رفتاری-روانپزشکی بالینی.) ترجمه حسن رفیعی وخسرو سبحانیان، 1384(. تهران:  انشارات ارجمند.
سادوک، جیمز؛ سادوک، آلکوت. (1390). خلاصه روانپزشکی: علوم رفتاری- روانپزشکی بالینی. ترجمه فرزین رضاعی. تهران:  انتشارات ارجمند. (تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2011).
سهرابی، فرامرز؛ دارایی، افسانه؛ راستگو، ناهید؛ جلالوند، محمد؛ اعظمی، یوسف. (1395). نقش واسطه‌گری طرحواره‌های ناسازگار اولیه در رابطه بین سبکهای دلبستگی و افسردگی در دانشجویان. فصلنامه فرهنگ مشاوره و رواندرمانی. 7(25): 91-110.
شعاع کاظمی، مهرانگیز؛ سعادتی، معصومه. (1389). بررسی تأثیر آموزش ابعاد معنادرمانی (مسئولیت، آزادی، ارزشها و...) بر کاهش ناامیدی زنان مبتلا به سرطان. فصلنامۀبیمار‌ی‌هایپستانایران. 3(1و2)، 48 – 40.
غلامزاده، مریم؛ عطاری، یوسفعلی؛ شفیع آبادی، عبدالله (1388). اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی بر کارایی خانواده در زوجین مراجعه کننده به مرکز بهزیستی شهر اهواز. مجله دانشوپژوهشدرروانشناسیکاربردی. 41: 110 – 87.
غلامی، مریم؛ پاشا، غلامرضا؛ سودانی، منصور. (1388). اثربخشی آموزش معنا درمانی گروهی برامید به زندگی و سلامت عمومی بیماران دختر تالاسمی.  مجله دانشوپژوهشدرروانشناسیکاربردی، 42، 45 – 25.
فرانکل، ویکتور. (1963). انسان در جستجوی معنا. ترجمه مهین میلانی (1390). تهران: انتشارات درسا.
فری، مایکل.(2005).  راهنمای عملی شناخت‌درمانی گروهی. مترجمان مسعود محمدی (2005)، رابرت فرنام. تهران: رشد. 
کوری، جرالد. (1387). نظریه و کاربست مشاوره و رواندرمانی. (مترجم: یحیی سید محمدی). تهران: نشر ارسباران. (تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2008).
گرفمی، هاجر؛ شفیع آبادی، عبدالله؛ ثنایی ذاکر، باقر. (1388). اثربخشی معنا درمانی به شیوه ی گروهی بر کاهش نشانگان مشکلات روانی زنان مبتلا به سرطان سینه. مجله اندیشه و رفتار. 4 (13): 42 – 35.
گلدنبرگ، ایرنه؛ گلدنبرگ، هربرت (1388). خانواده درمانی. ترجمه: حمیدرضا حسین شاهی، سیامک نقشبندی، الهام ارجمند. انتشارات: نشر روان. (تاریخ انتشار به زبان اصلی:2009).
محمد خانی، پروانه؛ دابسون، کیت؛ حسینی غفاری، فاطمه؛ مومنی، فرشته. (1390). مقایسه اثر بخشی درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن، درمان نوین شناختی رفتاری مبتنی بر پیشگیری و درمان معمول بر علائم افسردگی و سائر علائم روانپزشکی. مجله روانشناسی بالینی، 3(1): 19 – 26.
مهری نژاد، سید ابوالقاسم؛ رجبی مقدم، سارا. (1391). بررسی اثربخشی معنادرمانی بر افزایش امید به زندگی معتادان با ترک کوتاه مدت. فصلنامهمطالعاتروانشناسیبالینی. 3(8): 29-42.
هاوتون، کیت؛ سالکوس کیس، پاول؛ کرک، جوان؛ کلارک، دیوید. (1386). رفتار درمانی شناختی (ترجمه حبیب الله قاسم زاده). تهران: انتشارات ارجمند. (تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2007).
وندر زندن، جیمز. (1387). روانشناسی رشد. ترجمه حمزه گنجی. انتشارات نشر ساوالان (تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2008).
Baboli, A. (2000). Evaluation of managers burnout to Boys government high schools in Tehran city. Journal of Education Management, 26: 44-60.
Beck, A. T., Rush, A. J., Shaw, B. F., & Emery, G. (1979). Cognitive therapy of depression.New York: Guilford press.
Carson, V. (2000). Mental Health nursing. Journal of Relifion and Health. 37: 2-3.
Carter,  E. A., &  Mc Goldrick,  M. (1988). Overview: The changing  family life cycle: A framework for family therapy. In B. Carter & M. McGoldrick (Ends), The changing  family life cycle: A framework for family therapy(2nd ed). New York: Allyn and bacon.
Carter,  E. A., &  McGoldrick,  M. (1980). The family life cycle: A framework for family therapy. New York: Gardner Press.
Coleman, S. (1985). Failures in family therapy. New York: Guilford Press.
Cuijpers, P., Van Straten, A., Warmerdam, L., & Smits, N. (2008).  Characteristics of effective psychologicaltreatments of depression; A meta-regressionanalysis. Psychother Res. 18: 225-236.
Duvall, E. M. (1977). Marriage and family development (5th ed). New York:Lippincott.
Edelman, S., Bell, D, R., & Kidman, A. D. (1999). Group CBT versus Supportive Therapy with Patients Who Have Primary Breast Cancer. Journal of Cognitive Psychotherapy, 13 (3): 189-202.
Frankl, V.  (1965). The doctor and the soul. New York, Bantam Books.
Frankl, Viktor (1988). The will to meaning: foundations and applications of logo therapy. New York: Teachers college press.
Ho, Man Yee., Cheung, Fanny M., & Cheung, Shu Fai. (2010). The role of meaning in life and optimism in promoting well-being. Personality and Individual Differences. 48(5): 658-663.
Hollon, S. D. (1981). Comparisons and combinations with alternative approaches in L. P.
Jacobsen, B. (2008). Intarvention to existential psychology: A psychology for the unique human being and its application in therapy. England: Wiely.
Kamarzarrin, H. (2013).  The effectiveness of the logo therapy –based group counseling on reducing anxiety and increasing the life expectancy among mothers of the children of divorce. World of Sciences Journal. 1(8): 79 – 88.
Khaledian, M.,  Parvaz, R.,  Garosi, M. R., &  Habibzade,  S. (2013). The Effectiveness of Logo Therapy on the Rise of Hopefulness in Empty-Nest Syndrome.   International Journal of Basic Sciences & Applied Research. 2 (3): 354-358.
Khaledian, M., Hasanpour, S., Kheirkhah, Z., & Ghalandari, S. (2013). The Relationship between Attachment Lifestyle with Depression and Life Expectancy.  Indian Journal of Education & Information Management. 2 (2): 573- 580.
Kroencke, D. C., Lynch, S.G., & Denney, D. R. (2000). Fatigue in multiple sclerosis: relationship to depression, disability, and disease pattern,Department of Psychology, University of Kansas, Lawrence, Kansas, KS 66045, USA.
Lukas, E., & Zwang Hirsh, B. (2002). Comprehensive handbook of psychotherapy. NewYork: John Wiley & Sons Inc.
Mohammadpoor, A. R. (2006). Victor Emil Erankle, founder of logo therapy. Tehran: Danesh publication.
Pittman, F. (1987). Turning points: Treating families in transition and crisis. New York: W. W. Norton.
Richardson Jim, H. S., Golden-Kreutz, S. A., & Anderson, D.M. (2006). Sterategies used in coping with a cancer diagnosis predict meaning in life for survivors. England: Wiely.
Roozen, H. G., Waart,  R. D., Windt, D., Brink, W., Yong, C. A.,  & Kerkbof, A. F. (2006). A systematic review of the effectiveness of naltrexone in the maintenance treatment of opioid and alcohol dependence. European Neuropsychopharmacology. 16: 311-323.
Siegle, G. , Steinhauer, S. , Friedman, E. , Thompson, W., & Thase, M. (2011). Remission Prognosis for cognitive therapy for Recurrent Depression Using the Pupil: Utility and Neural Correlates Biological Psychiatry, 69(8): 726-733.
Smits, J., Minhajuddin .A., & Jarret, R. (2009). Cognitive therapy for depressed adults with co morbid social phobia. Journal of Affective Disorders. 114: 271-278.
Snyder, C. R., & Lopez, S. J. (2007).  Positive psychology: the scientific and practical explorations of human strengths. New York, Sage publication Inc.
Snyder, C.R. (2002).  Hope theory: Rainbows in the mind. Psycho Inq. 13: 249-75.
Snyder, C.R., Harris, C., Anderson, J.R., Holleran, S.A., Irving, S.A., Sigmon, S.,  & et al. (1991). The will and theways: Development and validation of an individual-differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology. 60(4): 570-85.
Snyder, C.R., Ilardi, D., Stephen, S.,  Cheavens, J., Michael, J., Scott, T., Yamhure, L., & sympson, S. (2000). The role of hope in cognitive behavior therapies. Cognitive therapy and Research. 24 (6), 747-762.
Steger,M.F. & Omishi, L. (2004). Is a life without meaning satisfying? Journal ofgerontology. series B.  54: 125-135.
Terkelson, K. G. (1980). Toward a theory of the family life cycle. In E. A. New York: Gardner.