نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دوره دکتری روان شناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف تدوین مدل پیامدهای روان‎شناختی اضطراب ایپدمی کرونا و نقش میانجی‎گری سلامت معنوی بر به انجام رسید. روششناسی: از نظر هدف، پژوهشی کاربردی و از حیث ماهیت، توصیفی - همبستگی است. جامعه‌ی آماری شامل تمامی ساکنان استان لرستان در سال 1398 بود که با اثرات اپیدمی کروناویروس روبرو بودند. نمونه بر اساس فرمول کوکران برابر با 384 نفر شامل زنان و مردان بود. نمونه گیری به روش خوشه‌ای مرحله‌ای انتخاب و پرسشنامه‌ها به شیوه‌ی نظرسنجی اینترنتی تکمیل شد. داده‌ها در SPSS23 و AMOS تحلیل شد. مقیاس کوتاه اختلال اضطراب فراگیر (GAD-7)، نگرش به آینده مثبت میللو و وورل (2007)، سلامت معنوی پالوتزین و الیسون (1983) و پرسشنامه پژوهشگرساخته پرخاشگری و کیفیت رابطه فرد با خانواده ببرای گردآوری داده‌ها استفاده شد. بافته‌ها: اضطراب فراگیر تاثیری مثبت برسطح پرخاشگری و تاثیری منفی بر کیفیت رابطه خانواده و نگرش به آینده مثبت داشت. سلامت معنوی توانست اثرات نامطلوب اضطراب فراگیر بر نگرش به آینده مثبت و کیفیت رابطه با خانواده را میانجیگری نماید، ولی اثر میانجیگرانه بر پرخاشگری نشان نداد. ارزش: با توجه به تهدیدهای روانی بیماری کرونا ضرورت شناخت عوامل تعدیل‌گر آشکارا دیده می شود و یافته های این پژوهش مبنی بر تایید تعدیلگری سلامت معنوی، ابزاری راهبردی در اختیار روان شناسان و برنامه‌ریزان کشور قرار می دهد. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش گویای آنست که سلامت معنوی میتواند به عنوان یک عامل اساسی در تعدیل اثرات اضطراب فراگیر حاصل از بحران کرونا، باید به عنوان سنگ بنایی جهت حفظ حفظ تندرستی افراد مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing a Model for the Psychological Consequences of Corona Epidemic Anxiety and studying the Mediating Role of Spiritual Health

نویسندگان [English]

  • kamran sheivandi 1
  • fazlollah hasanvand 2

1 عضوهیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی

2 PhD student of Educational Psychology, Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

The aim of this study was to develop a model of psychological consequences of anxiety of corona epidemic and to investigate the mediating role of spiritual health. In terms of purpose, is an applied research and in nature, is descriptive-correlation. The statistical population included all residents of Lorestan province in 1398 that had faced with effects of coronavirus epidemic. The sample based on Cochran formula was 384 men and women. Sampling was done by cluster sampling and questionnaires were completed by internet survey. The Generalized Anxiety Disorder (GAD-7), Mello & Worrell's (2007) time attitude, Paloutzian & Ellison's Spiritual Health (1983), and the researcher - constructed Aggression and Relationship quality Questionnaire were used to collect the data. Generalized anxiety had a positive effect on the level of aggression and a negative effect on the quality of relationship and positive attitude toward the future. Spiritual health mediated the adverse effects of pervasive anxiety on positive future attitudes and quality of relationship with the family, but didnt show mediating effect on aggression. Due to the mental threats of corona epidemic, the necessity of recognizing the mediating factors is clearly seen, and the findings of this study to confirm the mediating role of spiritual health provide a strategic tool for the country's psychologists and planners. The results of this study suggest that spiritual health can be used as a cornerstone in maintaining the health of individuals as a fundamental factor in moderating the effects of generalized anxiety due to the corona crisis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Anxiety
  • " "psychological Outcomes"
  • "Corona Epidemic
  • "
  • "Spiritual Health"
اصغری، بی‎بی اقدس؛ اسکافی نوغانی، مریم و کاردان مقدم، حسین. (1395). بررسی کیفیت روابط متقابل در شبکه‌ی روابط اجتماعی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی گناباد. فصلنامه علمی ترویجی مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان. 11 (2)، ص 26 – 1.
اکبری، امیرحسین؛ قنبری هاشم‌آبادی، بهرام­علی؛ اصغری ابراهیم‌آباد، محمدجواد و آزادگان مهر، مریم. (1399). اثربخشی توحید درمانی بر بهبود کنش‌های اجرایی و کاهش پرخاشگری زندانیان مبتلا به اختلال شخصیت. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‎درمانی دانشگاه علامه طباطبائی. 11 (41)، ص 90 – 61.
پورعباس، سیده‎نرگس و عیسی‎مراد، ابوالقاسم. (1398). اثربخشی آموزش روان‌درمانی جامع دینی بر تقویت ارتباط بینفردی دانشآموزان و والدین در دوره دوم متوسطه. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‎درمانی دانشگاه علامه طباطبائی. 10 (40)، ص 98 – 71.
حیدری، حنانه. (1398). بررسی تأثیر آموزش شایستگی هیجانی بر تحلیلرفتگی آموزشی، درگیری تحصیلی، سلامت معنوی و رفتارهای پرخطر دانشآموزان با گرایش به بز‌هکاری در شهر خرمآباد. پایان‎نامه کارشناسی ارشد، رشته روان‎شناسی تربیتی، دانشگاه لرستان، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی.
دهقان‎نژاد، مرتضی و کثیری، مسعود. (1389). مروری بر تاریخچه مشکلات ایجاد قرنطینه در ایران در دوره ناصرالدینشاه. پژوهش‎های تاریخی (مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان)، 46 (4)، ص 13 – 1.
رشید، خسرو؛ علیزاده، گلاویژ و مرادی، آژاده. (1396). رابطهی شادی و بهزیستی روانشناختی با نگرش به زمان در دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان. روانشناسی بالینی و شخصیت. 15 (2)، ص 195 – 179.
سالاری‎پور، سیدمولود؛ مکتبی، غلامحسین و عالی پور بیرگانی، سیروس. (1397). رابطه هوش هیجانی و جهت‌گیری دینی با اضطراب مرگ در کارکنان مرد بازنشستهی شرکت صنایع فولاد خوزستان شهر اهواز. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‎درمانی دانشگاه علامه طباطبائی. 9 (33)، ص 117 – 99.
سیدفاطمی، نعیمه؛ رضایی، محبوبه؛ گبوری، اعظم و حسینی، فاطمه. (1385). اثر دعا بر سلامت معنوی بیماران مبتلا به سرطان. نشریه پایش، 5 (4)، ص 304 – 295.
صیدی، محمد؛ پورابراهیم، تقی؛ باقریان، فاطمه و منصور، لادن. (1390). رابطه بین معنویت خانواده و تاب‌آوری با واسطه‌گری کیفیت رابطه افراد خانواده. روش­ها و مدل­های روان­شناختی. 2 (5)، ص 79 – 63.
طالب‎زاده نوبریان، محسن؛ صیدی، محمدسجاد؛ موسوی، سیدحسین و میرلو، محمد مهدی. (1393). رابطه­ی معنویت والدگری با کیفیت ارتباط در خانواده و سرسختی روان‌شناختی دانشآموزان: تعیین نقش واسطهای کیفیت ارتباط. فصلنامه خانواده و پژوهش، 20، ص 24 – 6.
فاطمی عقدا، مهناز و حیاتی، مژگان. (1396). بررسی تجارب معنوی و مسئولیت‌پذیری زنان برانسجام خانواده. مجله مطالعات روان­شناختی زنان. 15 (2)، ص 203 – 185.
کاووسی عراقی، محمدحسن. (1381). فهرست اسناد مکمل قاجاریه. مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی. جلد 15.
کشاورز افشار، حسین؛ صفاری‎فرد، راضیه؛ حسینی، مهرسا و هدهدی، زهرا. (1397). طراحی و آزمون مدل کیفیت روابط خانوادگی و اضطراب اجتماعی با نقش واسطه‌ای انسجام خانواده. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 28 (166)، ص 95- 81.
محمدصالحی، نرگس؛ هلاکویی نایینی، کوروش؛ عشرتی، بابک؛ محمدبیگی، ابوالفضل؛ احمدنژاد، الهام؛ ارسنگ‎جنگ، الهام. (1397). بررسی روند زمانی پنجاه سال اخیر بیماری و با در ایران و مدل‌سازی تأثیر دما و بارش سالیانه بر بروز طغیان‌های جدید بیماری طی سال‌های 1384 تا 1393. مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران. 14 (1)، ص 8-1.
ملکی‎فاراب، ندا؛ شجاع نوری، فروغ‎الصباح؛ بستان نجفی، حسین؛ حسینیان، سیمین؛ لبیبی، محمدمهدی و پورحسین، رضا. (1397). تدوین شاخص‌ها و ترسیم الگوی خانواده تراز اسلام (از منظر آیات قرآن و روایات) با بهرهگیری از تکنیک پژوهش کیفی داده بنیاد. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‎درمانی دانشگاه علامه طباطبائی. 10 (40)، ص 70 – 29.
میرزایی، نیکتا. (1394). بررسی نقش معنویت، در کیفیت ارتباط خانواده، اولین کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی با رویکرد بومی - اسلامی و با تأکید بر پژوهش‌های نوین، ساری، بسیج اساتید دانشگاه پیام نور استان مازندران، شرکت علمی پژوهشی و مشاوره‌ای آینده ساز.
میرصالحیان، اکبر و دالوند، مصیب. (1397). تاریخچه بیماریهای عفونی باکتریایی شایع در ایران. مجله میکروب‌شناسی پزشکی ایران. 12 (4)، ص 290 – 279.
نائینیان، محمدرضا؛ شعیری، محمدرضا؛ شریفی، معصومه و هادیان، مهری. (1389). بررسی پایایی و اعتبار مقیاس کوتـاه اخـتلال اضطراب فراگیر. مجله دانشور رفتار، 3 (4)، ص 55 – 40.
هاشمی، سارا و یحیایی، علی اکبر. (1397). تأثیر ایمنسازی در برابر استرس بر کیفیت زندگی و امید به زندگی در مردان مبتلا به سرطان پوست. پوســت و زیبایی، 7 (3)، ص 220 – 208.
یوسفی، فائق؛ رفیعی، سحر و طیری، طیری. (1398). بررسی سلامت معنوی و ارتباط آن با سلامت روان در دانشجویان جدیدالورود دانشگاه علوم پزشکی کردستان. مجله روانشناسی و روان‎پزشکی شناخت. 6 (4)، ص 109 – 100.
یوسفی، ناصر اعتمادی، عذرا؛ بهرامی، فاطمه؛ بشلیده، کیومرث؛ شیربگی، ناصر. (1389). بررسی روابط ساختاری آسیب‌شناسی خود تمایزی در خانواده‌درمانی بوونی با بهزیستی ذهنی، سلامت روانی و بهداشت کیفیت زناشویی » برازش نظریه بوون. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد. 12 (3)، 86 – 67.
Akrawi, D., Bartrop, R., Surgenor, L., Shanmugam, S., Potter, U., & Touyz, S. (2017). The relationship between spiritual, religious and personal beliefs and disordered eating psychopathology. 5 (1), 44 – 55.
Anderta, J., Worrell, F., Mello, Z., & Dixon, D. (2013). Demographic group differences in adolescents’ time attitudes. Journal of Adolescence, 36, 289–301.
Baki, Y. (2017). The Effect of Anxiety and Attitudes of Secondary School Students towards Reading on their Reading Habits: A Structural Equation Modeling. Education and Science, 42 (191), 371-395.
Baloochi, A., Abazari, F., & Mirzae, M. (2018). The relationship between spiritual intelligence and aggression in medical science students in the southeast of Iran. International Journal of Adolescent Medicine and Health. 4 (2), 2-7.
Barrett, R., & Brown, P. J. (2008). Stigma in the time of influenza: social and institutional responses to pandemic emergencies. Journal of Infection Disease, 197 – 220.
Brooks, S. K., Webster, R. K., Smith, L.E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., & Rubin, G. J. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. Rapid Review. 395, 912 – 920.
Byeon H. (2015). Association among smoking, depression, and anxiety: findings from a representative sample of Korean adolescents. Peer Journal. 3, 12 - 18.
Cava, M. A, Fay, K. E, Beanlands, H. J, McCay, E. A., Wignall, R. (2005). Risk perception and compliance with quarantine during the SARS outbreak. Nursing Scholarsh, 37, 343–347.
Charkhabi, A., Mortazavi, S., Alimohammadi, S., HayatI, D. (2014). The Effect of Spiritual Intelligence Training on the Indicators of Mental Health in Iranian Students: An Experimental Study. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 159, 355 – 358.
Cherif, A., Barley, K., Hurtado, M. (2016). Homo-psychological: reactionary behavioral aspects of epidemics. Epidemics, 14, 45–53.
Chung, J. E., Song, G., Kim, K., Yee, J., Kim, J. H., Lee, K. E., Gwak, H. S. (2019). Association between anxiety and aggression in adolescents: a cross-sectional study. BMC Pediatrics, 19 (115), 1-9.
Cooley, J. L., Frazer, A. L., Fite, P. J., Brown, S., & DiPierro, M. (2017). Anxiety symptoms as a moderator of the reciprocal links between forms of aggression and peer victimization in middle childhood. Aggress Behav, 43 (5), 450–459.
Corkery, S. A., Curran, M., Curran, Parkman, S.A. (2011). Spirituality, and Relationship Quality for Expectant Cohabiters. Marriage & Family Review, 47 (6), 345-362.
Dailey, D. E., & Stewart, A. L. (2007). Psychometric characteristics of the spiritual perspectives scale in pregnant African-American women. Research in Nursing & Health, 30, 61–71.
Delgado, C. (2005). A discussion of the concept of spirituality. Nursing Science Quarterly, 18(2), 157–162.
Dhar, N., Chaturvedi, S., & Nandan, D. (2013). Spiritual health, the fourth dimension: A public health perspective. WHO South-East Asia Journal of Public Health, 2(1), 3–5.
Eaude, T. (2009). Happiness, emotional well-being and mental health: What has children's spirituality to offer? International Journal of Children's Spirituality, 14 (3), 185–196.
Eichelberger, L. (2007). SARS and New York’s Chinatown: the politics of risk and blame during an epidemic of fear. Social Science Medication, 65, 1284–1295.
Fisher J. W. (2011). The four domains model: Connecting spirituality, health and well-being. Religions. 2, 17–28.
Funk, S., Bansal, S., Bauch, C.T., Eames, K.T., Edmunds, W.J., Galvani, A.P., Klepac, P (2015). Nine challenges in incorporating the dynamics of behavior in infectious diseases models. Epidemics 10, 21–25.
Guney, S., Kalafat, T., & Boysan, M. (2010). Dimensions of mental health: life satisfaction, anxiety and depression: a preventive mental health study in Ankara University students population. Procedia Social and Behavioral Sciences 2, 1210–1213.
Hodge, D. R., Moser, S.E., & Shafer, M. S. (2013). Spirituality and Mental Health among Homeless Mothers. Social Work Research. 36 (4), 245 – 266.
Jain, P., & Mehrotra, S. (2017). Spirituality as a factor in positive aging. International journal of Indian psychology. 4 (2), 234- 248.
Javdani S, Sadeh N, Verona E. (2011). Sociality as a function of impulsivity, callous unemotional traits, and depressive symptoms in youth. Journal Abnormal Psychology. 120 (2), 400–413.
Jiang, W., Hou, G., Li, J., Peng, C., Wang, S., Liu, S., Zhuang, Q., Chen, J., Liu, H. (2019). Prevalence of H7N9 subtype avian influenza viruses in poultry in China, 2013-2018. Trans boundary emergency diseases. 66 (4), 1758–1761.
Jiang, X., Denga, L., Zhu, Y., Jia, H., Taoc, L., Liua, L., Yanga, D., Jia, W. (2020). Psychological crisis intervention during the outbreak period of new coronavirus pneumonia from experience in Shanghai. Psychiatry Research, 286, 112 – 116.
Juretic, J. (2017). Quality of close relationships and emotional regulation regarding social anxiety. Psychiatric Daubing, 30 (4), 441-451.
Kavar, L. F. (2015). Spirituality and the Sense of Self: An Inductive Analysis. The Qualitative Report, 20 (5), 697-711
Kokaliari, E. (2016). Quality of life, anxiety, depression, and stress among adults in Greece following the global financial crisis. International Social Work, 18, 1 – 15.
Lau, J. T., Yang, X., Tsui, H. Y., Pang, E., Wing, Y. K. (2006). Positive mental health-related impacts of the SARS epidemic on the general public in Hong Kong and their associations with other negative impacts. Journal of Infections, 53 (2), 114–124.
Lee, S., Chan, L. Y., Chau, A. M., Kwok, K. P. Kleinman, A. (2005). The experience of SARS-related stigma at Amoy Gardens. Social Science Medication, 61, 2038–2046.
Mak, I. W., Chu, C. M., Pan, P. C., Yiu, M. G., Ho, S. C., Chan, V. L. (2010). Risk factors for chronic post-traumatic stress disorder (PTSD) in sars survivors. Gen. Hosp. Psychiatry 32 (6), 590–598.
Marques, J. Dhiman, S. King, R. (2005). Spirituality in the workplace: Developing an integral model and a comprehensive definition. American Academy of Business. 7 (1), 81-91.
McClain, C. S., Rosenfeld, B., & Breitbart, W. (2003). Effect of spiritual well-being on end-of-life despair in terminally-ill cancer patients. The Lancet, 361(9369), 1603-1607.
Miller, J. P., & Nakagawa, Y. (Eds.). (2002). Nurturing our wholeness: Perspectives on spirituality in education. Brandon, VT: The Foundation for Educational Renewal.
Miller, W. R., & Thoresen, C. E. (2003). Spirituality, religion, and health: An emerging research field. American Psychologist, 58(1), 24–35.
Morens D. M., Folkers, G. K, Fauci. A. S. (2008). Emerging infections: a perpetual challenge. Lancet Infection Diseases, 8, 710–719.
Neuberg, S. L., Kenrick, D. T., Schaller, M. (2011). Human threat management systems: self-protection and disease avoidance. Neuroscience Bio behavior revolution journal, 35 (4), 1042–1051.
Neumann, I., Veenema, A., Beiderbeck, N. (2010). Aggression and Anxiety: Social Context and Neurobiological Links. Frontiers in Behavioral Neuroscience, 4 (12), 30 – 42.
Pappas, G., Kiriaze, J., Giannakis P., & Falagas, M. E. (2009). Psychosocial consequences of infectious diseases. Clinical Microbiology and Infection, 15 (8), 289 – 295.
Poletti, P., Poletti, B., Ajelli, M. (2009). Spontaneous behavioural changes in response to epidemics. Journal of Theoretical Biology, 260 (1), 31- 40.
Qiu, J., Shen, B., Zhao, M., Wang, Z., Xie, B., & Xu, Y. (2020). A nationwide survey of psychological distress among Chinese people in the COVID-19 epidemic: implications and policy recommendations. General Psychiatry, 33, 1-4.
Raude, J., MCColla, K., Flamand, C., Apostolidis, T. (2019). Understanding health behaviour changes in response to outbreaks: Findings from a longitudinal study of a large epidemic of mosquito-borne disease. Social Science & Medicine, 230, 184 – 193.
Rys, E. (2008). The sense of life as a subjective spiritual human experience: empirical study.Central Europeans journal of social studies, 2 (2), 11 – 22.
Sadeghifard, Y. Z., Veisani, Z., Mohamadian, F., Azizifar, A., Naghipour, S., Aibod, S. (2020). Relationship between aggression and individual resilience with the mediating role of spirituality in academic students – A path analysis. Journal of Education Health Promotion. 9 (2), 43 – 51.
Sareen, J., Erickson, J., Medved, M. I. (2013). Risk factors for post-injury mental health problems. Depress Anxiety, 30, 321–327.
Shrewsbury, J. F. (2005). A History of Bubonic Plague in the British Isles. Cambridge University Press, London, Cambridge.
Smith, J., & McSherry, W. (2004). Spirituality and child development: a concept analysis. Journal of advanced nursing, 45 (3), 307-315.
Spitzer, R, L., Kroenke, K., Williams, J. B., & Bernd, L. (2006). A Brief Measure for Assessing Generalized Anxiety Disorder the GAD-7. Arch internal medicine. 166.
Sun, G., Ivan, Y., Wu, Y., Button, D. C., Li, J., & Su, M. (2011). Appropriate police response to domestic violence: Comparing perceptions of Chinese and American college students. International Journal of Law, Crime and Justice 39 (2011) 81- 99.
Taylor, M. R., Agho, K.E., Stevens, G. J., Raphael, B. (2008). Factors influencing psychological distress during a disease epidemic: Data from Australia's first outbreak of equine influenza. BMC Public Health, 8, 347 – 353.
Vitaro, F., Brendgen, M., Tremblay, R. E. (2002). Reactively and proactively aggressive children: antecedent and subsequent characteristics. Journal of Child Psycholgy Psychiatry. 43 (4), 495–505.
Whiteman, S. D., Jensen, A. C., McHale, S. M. (2017). Sibling Influences on Risky Behaviors from Adolescence to Young Adulthood: Vertical Socialization or Bidirectional Effects? New Dir Child Adolescence Development. (156), 67-85.
Yust, K. M., Johnson, A. N., Sasso, S. E., & Roehlkepartain, E. C. (2006). Traditional wisdom: Creating space for religious reflection on child and adolescent spirituality. Nurturing child and adolescent spirituality: Perspectives from the world's religious traditions, 1–14.
Zhu, Y., Chen, L., Ji, H., Xi, M., Fang, Y., Li, Y. (2020). The risk and prevention of novel coronavirus pneumonia infections among inpatients in psychiatric hospitals. Neuroscience. Bullet.
Zibad, H. A., Foroughan, M., Mohammadi Shahboulaghi, F., Rafiey, H., Rassouli, M. (2016). Perception of Spiritual Health: A Qualitative Content Analysis in Iranian Older Adults. Educational Gerontology. 7, 21-32.
Zimbardo, P. G., Boyd, J. N., (2008). The time paradox: The new psychology of time that will change your life. New York, NY: Free Press.
Zinzow, H. M., & Jeffirs, S. M. (2018). Driving Aggression and Anxiety: Intersections, Assessment, and Interventions. Journal of clinical psychology, 24 (1), 43 – 72.