نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تبریز

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد مشاوره خانواده دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه خودپنداره، نقش جنسیتی و بلوغ عاطفی در فرزندان با و بدون تجربه طلاق والدین انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع علی- مقایسه‌ای و از حیث زمان پس‌رویدادی بود. جامعه آماری، در دو گروه شامل کلیه فرزندان 12 تا 18 ساله با و بدون تجربه طلاق والدین در شهر تهران در سال 1398 است که با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری تصادفی در دسترس از هر گروه تعداد 100 فرزند به‌صورت داوطلب با مراجعه به مدارس شهر تهران به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل 3 پرسشنامه خودپنداره بک(1990)، فرم کوتاه مقیاس تعارض نقش جنستی اونیل و همکاران(2012)، مقیاس بلوغ عاطفی سینگ و بهارگاوا(1991) بود. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون T مستقل و تحلیل واریانس مانوا در نرم‌افزار SPSS-22 نشان داد که بین فرزندان با و بدون تجربه طلاق والدین در مقیاس‌های نقش جنسیتی و بلوغ عاطفی، تفاوت معناداری وجود دارد؛ لیکن در مقیاس خودپنداره تفاوت معناداری مشاهده نگردید(p<0/05). لذا نتیجه گیری می شود که طلاق گرفتن والدین بر موفقیت، رابطۀ عاطفی محدود، ثبات عاطفی، بازگشت عاطفی، فروپاشی شخصیت، ناسازگاری اجتماعی و فقدان استقلال فرزندان آن‌ها اثر می-گذارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

comparison of self concept clarity, role gender and emotional maturity in children with and without experience of divorce in parents

نویسندگان [English]

  • a gh 1
  • fariba mobini keshe 2

1 a

2 department of family counseling, faculty of human sciences, university Azad unit of of sciences and research, tehran, iran

چکیده [English]

The purpose of this study was to compare self-concept, gender role and emotional maturity in children with and without parental divorce experience. The research method was descriptive, causal-comparative and in terms of post-event time. The statistical population was divided into two groups including all children 12 to 18 years old with and without parental divorce experience in Tehran in the year 1398. Using random sampling method from each group, 100 children volunteered to go to schools. The city of Tehran was selected as the statistical sample. Data collection tools included 3 Beck Self-Concept Questionnaires (1990), the Short Form of Gender Conflict Role Scale (O'Neill et al., 2012), Singh's and Baharagawa's Emotional Maturity Scale (1991). The results of data analysis using independent T-test and analysis of variance (MANOVA) in SPSS-22 software showed that there is a significant difference between children with and without parental divorce on gender role and emotional maturity scales. There was no significant difference in self-concept scale (p <0.05). Therefore, concluded that Parental divorce also affects their success, limited emotional attachment, emotional stability, emotional return, personality breakdown, social incompatibility, and lack of independence for their children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-Concept
  • Gender Role
  • Emotional Maturity
  • Children
  • Parental Divorce
اثنی­عشری، ندا و شیخ­الاسلامی، راضیه. (1394). نقش واسطه­ای بلوغ عاطفی در رابطه بین عزت‌نفس و اضطراب اجتماعی نوجوانان دختر. فصلنامه روش­ها و مدل­های روان‌شناختی، 6(22): 35-48.
اسلامی، مریم. (1396). امید در نگرش دانش­آموزان تک­والد: فرزندان طلاق. فصلنامه اندیشه­های نوین تربیتی، 13(2): 23-52.
باقری­نیا، حسن. (1395). رابطه خودپنداره و احساس مثبت به همسر با رضایت زناشویی زنان متأهل اداره آموزش‌وپرورش شهر بجنورد. مجله­ی اصول بهداشت روانی، 19(3): 296-304.
پاول، هنری­ماسن. (1990). رشد و شخصیت کودک. ترجمه مهشید یاسایی (1393)، تهران: نشر مرکز، چاپ نوزدهم.
جعفری­هرندی، رضا. (1398). پیش­بینی بلوغ عاطفی بر اساس جو عاطفی خانواده و میزان مذهبی بودن والدین در دانش­آموزان دختر. مجله مطالعات روان شناسی تربیتی، 34: 1- 26.
چمی­کارپور، مهدی. (1391). ویژگی­های روان­سنجی فرم فارسی مقیاس تعارض نقش جنسیتی. فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 13(1)، 47: 48-59.
حافظ­آبادی، فهیمه. (1386). تفاوت بلوغ عاطفی خانم مجرد و متأهل. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
خدادادی، جواد و کلائی، اعظم. (1399). تدوین الگوی مفهومی رضایت از ازدواج در بستر خانواده سالم مبتنی بر بافت فرهنگی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان­درمانی، 11(41): 27-60.
دادستان، پریرخ و منصور، محمود. (1384). روانشناسی ژنتیک 2؛ از روان­تحلیل­گری تا رفتارشناسی. تهران: انتشارات رشد، چاپ چهارم.
دولتشاهی، بهروز. (1395). مقایسه هوش هیجانی و خودپنداره بین فرزندان طلاق و عادی در مدارس ابتدایی شهر شاهرود. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود.
رئوف ملایری، مریم و بهشتی، سعید. (1397). خانواده و مدرسه در شکل­گیری هویت جنسیتی دختران. فصلنامه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران، 6(3): 302-311.
سلیمی، جمال. (1394). بررسی رابطه­ی بین جو عاطفی خانواده و علایق حرفه­گرایی دانش­آموزان؛ نقش واسطه­ای خودکارآمدی. مجله‌ی روانشناسی مدرسه، 4(3): 47-66.
شجاعی، مریم. (1394). بررسی رابطه بین هوش هیجانی، خودپنداره شغلی و رضایت شغلی در کارکنان سازمان بهزیستی خراسان شمالی. فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی، 2(7): 65-80.
شریفی­ریگی، علی. (1397). نقش بلوغ عاطفی، خودتاب آوری و هوش معنوی در پیش­بینی سازگاری با دانشگاه با کنترل انعطاف­پذیری شناختی در دانشجویان پسر. پژوهش­نامه روانشناسی مثبت، 4(3)، 15: 1-12.
شفیع­آبادی، عبداله. (1386). اصول و فنون راهنمایی و مشاوره. تهران: انتشارات سمت.
شولتس. دو. آن و شولتز. اس.آ. (2012). نظریه­های شخصیت. ترجمه یحیی سیدمحمدی (1398)، تهران: انتشارات جیحون، ویراست دهم.
قره­داغی، علی. (1391). سوء مصرف هیجان؛ علل گرایش نوجوانان به مواد مخدر. فصلنامه رشد مشاور مدرسه، 7(4): 28-31.
کرمیان، سجاد و دهقانی، یوسف. (۱۳۹۴). مقایسه رابطه طلاق با سلامت روانی فرزندان طلاق و فرزندان عادی در شهر دهدشت در سال 93. اولین همایش ملی علوم و فناوری­های نوین ایران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
کمالی، نازنین. (1392). رابطه اهمال­کاری تحصیلی و خودپنداره با انگیزش پیشرفت در دانشجویان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
محسنی، منوچهر. (1394). مبانی جامعه­شناسی علم. تهران: انتشارات طهوری.
مرتضوی، حامد و طباطبایی­چهر، محبوبه. (1390). درسنامه پرستاری کودکان: کودک سالم. تهران: نشر سالمی، چاپ ششم.
میکائیلی، نیلوفر و قلی­زاده، لیلا. (1392). ارتباط خودپنداره و عزت نفس با تاب­آوری دانش­آموزان دبیرستانی شهر اردبیل. فصلنامه روانشناسی مدرسه، 1(4): 190-130.
Aashra, B.K., & Jogsan, Y.A. (2013). Emotional Maturity and Self Actualization in Graduate and Post-Graduate Students. Journal of Research in Humanities and Social Science, 1(4), 15-18.
Amato, P. R., & Sobolewski, J. M. (2001). The effects of divorce and marital discord on adult children’s psychological well-being. American Sociological Review, 66, 900-921.
Beck, A.T, Steer, R.A, Epstin, N, & Brown, B. (1990). Beck self-concept test, Psychological Assessment. 2 (2), 191-197.
Beswick, G. (2008). Psychological antecedents of student procrast ination. Australian psychologhist, 2, 232-237.
Boe, O. A. (2015). Possible explanation of the achievement of gender and gender identity. Procedia Soc Behav Sci, 190, 17-23.
Brewer, M. M. (2010). The effects of child gender and child age at the time of parental divorce on the development of adult depression, unpublished master’s dissertstion. United States, Minnesota: Department of Psychology, Walden University.
Gahler, M. & Garriga, A. (2015). Has the association between parental divorce and young adults' psychological problems changed over time?. Evidence from.
Hee, K.L. & Hye, J.Y. (2015). Influence of Professional Self-Concept and Professional Autonomy on Nursing Performance of Clinic Nurses. International Journal of Bio-Science and Bio-Technology, 7(5), 297-310.
Imam, S. (2012). General self-efficacy, Interal consistency; temporal stability dimensionalit. Department of psychologe International Islamic university Malaysia.
Joe, A. (2010). Students self efficiacy and academic performance. Paper presented at 22 nd Annual SAS, malaysid.
Kalantarkousheh, S. M. (2012). Manifestation of Existential Issues as a Brilliant Function for Quality of Matrimony. Journal of American science.
Kapri, U. C., & Rani, N. (2014). Emotional Maturity: Characteristics and Levels. International Journal of Technological Exploration and Leasrning, 3(1), 359-361.
Lansford, E. J. (2009). Single-parent and children’s adjustment, address correspondence to Jennifer E. Lansford, center for child and family policy. Duke University, Durham.
Larson, R.J. (2012). Personality psychology. MC grow hill.
Lio, M & Guo, CH. (2018). Behavioral and Emotional Problems in Chinese Children of Divorced Parents. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 39(7), 896-903.
Lipton, S. (2012). Encyclopedia of Women in Today’s World. Theological Librarianship, 5(1):87- 98.
O’Neil, J. M. (1981). Patterns of gender role conflict and strain: Sexism and fear of femininity in men’s lives. Personnel and Guidance Journal, 60, 203-210.
Pa, M N.M., & Mey, S.C. (2011). The validity and reliability of the USM Emotional Quotient Inventory (USMEQ-i). Its use to measure emotional quotient (EQ) of future medical students. International Medical Journal, 18(4), 283-287.
Pumpey, D. (2011). A correlation of emotional maturity level and self- esteem in adolescents, and role model influence on future goals. Thesis of Master of Arts, Kean University, Available at: www.cdc.gov.
Rafeedali, E. (2017). Influenceof selfconseptandemitional maturityon leadership Behaviorofsecondary schools Headsin Kerala India. European Journal of Education Studies, 8(11), 11-19.
Rosenberg, M. (2010). Conceiving the self. New York: Basic Books.
Sharma, B. (2012). Adjustment and emotional maturity among first year college students. Pakistan journal of social and clinical psychology, 10(2), 32-37.
Singh, D. (2012). Emotional maturity differentials among university students. Journal of physical education and sports managements, 3(3), 41-45.
Singh, Y., & Bhargaqa, M. (1990). Manual for Emotional Maturity Scale. Agra. National Psychological Corporation.
Stapp, E.K. & Wilcox, H.C. (2020). Parental bipolar disorder, family environment, and offspring psychiatric disorders. A systematic review, 268, 69-81.
Stokkebekk, J. (2019). “Keeping balance”, “Keeping distance” and Keeping on with life”: Child positions in divorced families with prolonged conflicts. Children and Youth Services Review, 102, 108-119.
Veinberg, I. (2015). Emotional Awareness- The Key to Dealing Appropriately with Children of Divorced Families in Schools. International conference Education, Reflection, Development, 209, 514-518.
Weibe, S. a., & Johnson, S. M. (2018). Creating relationships that foster resilience in emotionally focused therapy. Current Opinion in psychology, 13, 65–69.
Wester, S. R., Vogel, D. L., O’Neil, J. M., & Danforth, L. (2012). Development and evaluation of the gender role conflict scale short form (GRCS-SF). Psychol. Men Masc. 13, 199–210.
Who. (1988). Gender and health: technical paper. Geneva: World Health Organization.
Windle, C. R., & Smith, D. A. (2008). Inter spousal criticism: A behavioral mediator between husbands’ gender role conflict and wives’ adjustment. Journal of Sex Roles, 59, 880–888.
Yoa, S. (2019). Children of divorce evaluate their quality of life: The moderating effect of psychological processes. Journal of Children and Youth Services Review, 107, 104-133.
Zauri, S. (2019). Attachment Style, Sexual Orientation, and Biological Sex in their Relationships with Gender Role. Journal of Sexual Medicine, 10, 1-8.