نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه اصفهان

2 استاد گروه مشاوره دانشگاه اصفهان

3 دانشیار گروه مشاوره دانشگاه اصفهان

چکیده

توجه به سازه استعداد در انتخاب مسیر زندگی، بویژه در دو حیطه تحصیلی و شغلی، همیشه مد نظر محققین بوده‌است. در میان رشته‌های مختلف زیر مجموعه علوم تربیتی و رفتاری، به نظر می‌رسد رشته مشاوره علیرغم جایگاه مهم و موثری که در حوزه‌های مختلف، بویژه تحصیلی و شغلی، دارد، و علیرغم غنای علمی و محتوایی که در حوزه نظریه پردازی و تولید علم از آن برخوردار است، در منابع خود چندان به صورت مستقیم به موضوع استعداد نپرداخته است. این پژوهش که یک پژوهش کیفی محسوب می‌شود کوشیده است تا با استفاده از دو روش کیفی تحلیل مضمون و سنتزپژوهی، موضوع "شناسایی استعداد" را در نظریه‌های مشاوره و روان درمانی مورد رصد و بررسی قرار دهد. جهت این کار با مراجعه به متون تخصصی رشته مشاوره ، به کشف و ثبت نقطه نظرات آنها درچگونگی شناسایی استعداد پرداخته شد. اطلاعات به دست آمده به روش هفت مرحله ای «کلایزی» تحلیل و عملا امکان ترسیم شبکه مضامین فراهم شد. با ترسیم شبکه مضامین، 29 روش و تکنیک مشاوره‌ای، که قابلیت استفاده در فرایند شناسایی استعدادها را داشت، مشخص‌گردید. نتایج این پژوهش، به عنوان یک پژوهش پایه و پیش نیاز می‌تواند برای برداشتن گام بعدی یعنی طراحی یک الگو و روش بومی جهت شناسایی استعداد در ایران موثر باشد.

کلید واژه ها: شناسایی استعداد، استعداد‌برتر، روش‌های مشاوره‌ای

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Feasibility of using counseling methods for identification of aptitude

نویسندگان [English]

  • Ali Ghasemzadeh 1
  • m a 2
  • parisa nilforooshasn 3

1 counseling, educational science and psychology, Isfahan, Isfahan, Iran

3 counseling, educational science and psychology, Isfahan, Isfahan, Iran

چکیده [English]

The importance of the structure of aptitude as a determining element in choosing life paths in general and educational and professional careers in particular has always been acknowledged by the researchers of the field. Amongst miscellaneous majors sub-classified under the educative and behavioral sciences, it seems that despite having a prominent and influential position in different areas especially educational and professional ones, and also enjoying a high level of scientific richness and meaningful content in terms of theorizing and producing new knowledge, Counseling has not explicitly addressed the subject matter of aptitude at sufficient length. The present qualitative research has made an attempt to delve into identification of aptitude by using two qualitative methods, i.e. synthetic analysis and theme analysis. To accomplish this goal, the technical texts in counselling were referred to so as to collect and record their views about the ways in which aptitude can be identified. The obtained data was then analyzed by seven-level Colaizzi’s method and drawing a network of themes was made possible. By drawing a network of themes, 29 counseling methods and techniques which could be used in aptitude identification precess were specified. The results of this research, which is regarded as basic research and a prerequisite, can be used effectively to take the next step towards devising a model and a domestic method for identification of aptitude in Iran.

Keywords: identification of aptitude, talent, counseling methods

کلیدواژه‌ها [English]

  • "aptitude"
  • " talent"
  • "counseling methods"
  • "identification"
آمونسون، نوری من ای؛ بولسبی، جون هریس و نایلز، اسپنسر جی.(2009).  مشاوره شغلی فرایند و فنون. ترجمه: فیروزبخت، مهرداد. تهران: نشر ویرایش.
پروچاسکا، جیمزاو و نورکراس، جان. سی.(1999).  نظریه‌های روان‌درمانی. ترجمه: محمدی، یحیی. تهران:  انتشارات رشد.
تامسون، رزماری (2003). نظریه‌ها و فنون مشاوره. ترجمه: اسمعیلی، معصومه. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
 تفضلی، فریدون. (1372). تاریخ عقاید اقتصادی (از افلاطون تا دوره معاصر). تهران: انتشارات نی، ص 22.
جورج، ریکی آل و کریستانی، ترزاس. (1990). مشاوره، نظریه‌ها و کاربردها. ترجمه: فلاحی، رضا و حاجیلو، محسن. تهران: انتشارات رشد.
رضوی قهفرخی، مرجان و فکری، کاترین. (1394). اثربخشی الگوی چند محوری انتخاب شغل شفیع‌آبادی بر مدیریت تعارض پرسنل منطقه یک عملیاتی انتقال گاز.فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، سال ششم، شماره 23، ص 97 تا 119.
 زونکر، ورنون جی. (2006). مشاوره مسیر شغلی با رویکرد کل نگر. ترجمه: یوسفی، زهرا و عابدی، محمدرضا. اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه اصفهان.
 سادرلند، مارگارت بی (2004). کودکان تیزهوش و با استعداد در سنجش کودکی. ترجمه: مشهدی و غلامی. مشهد: انتشارات به نشر.
 سمیعی، فاطمه؛ باغبان، ایران؛ عابدی، محمدرضا و حسینیان، سیمین. (1390). نظریه‌های مشاوره مسیر شغلی. اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد اصفهان.
 سوانسون، جین و فؤاد، نادیا. (1999). نظریه‌های جدید مشاوره شغلی و کاربرد. ترجمه: موسوی، رقیه. تهران: انتشارات اصلح
 سیدیان، سید مهدی. (1385). «فلسفه سیاسی افلاطون و ارسطو». مجله معرفت، شماره 68، ص 60-70.
 شارف، ریچارد اس.(1995). نظریه‌های روان‌درمانی و مشاوره. ترجمه: فیروزبخت، مهرداد. تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.
 شفیع‌آبادی، عبدالله و ناصری. (1373). نظریه‌های مشاوره و روان‌درمانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
 شفیع‌آبادی، عبدالله. (1378). راهنمایی و مشاوره تحصیلی و شغلی (مفاهیم و کاربردها). تهران: انتشارات سمت.
 شفیع‌آبادی، عبدالله. (1396). راهنمایی و مشاوره شغلی و نظریه‌های انتخاب شغل. چاپ بیست و هفتم تهران: انتشارات رشد.
 شکوهی یکتا، محسن و پرند، اکرم. (1391). روان‌شناسی و آموزش تیزهوشان. تهران: انتشارات تیمورزاده.
شورت، ادموند سی. (1991). روش‌شناسی مطالعات برنامه‌ریزی درسی. ترجمه: مهرمحمدی، محمود و همکاران. تهران: انتشارات سمت.
عابدی، محمدرضا؛ یوسفی، زهرا و قاسم‌زاده، علی. (1390). تهیه و بررسی روایی و پایایی آزمون‌های شهاب. گزارش طرح پژوهش مصوب بنیاد نخبگان اصفهان.
عبدالحسینی، حمیده؛ نیلفروشان، پریسا؛ عابدی، محمدرضا و حسینیان، سیمین (1395). مقایسه تأثیر روش‌های مشاوره مسیرشغلی مبتنی بر نظریه شناختی- اجتماعی سازه گرایی و انگیزشی بر اشتیاق مسیر شغلی دانشجویان.فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، سال هفتم، شماره 26، ص 133 تا 154.
 عمید، حسن (1387). فرهنگ عمید، چاپ 37، تهران: انتشارات امیرکبیر.
کامکار و افروز (1396). مبانی روان‌شناختی هوش و خلاقیت. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کوری (1996). نظریه و کاربست مشاوره و روان‌درمانی. چاپ پنجم. مترجم: سید محمدی، یحیی. تهران: انتشارات ارسباران.
 گالاگر، جیمز) (1994. آموزش کودکان تیزهوش. ترجمه: مهدی زاده و رضوانی. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
ملکی‌ها، مرضیه و عابدی، محمدرضا. (1394). کاربرد سنجش کیفی در مشاوره مسیر شغلی. اصفهان: انتشارات جنگل.
مک ماهون، ماری و پتون، وندی. (2006). مشاوره شغلی و حرفه‌ای (رویکردهای سازه نگر)، ترجمه: زهرا کار، کیانوش؛ اسماعیلی فر، ندا و پیرساقی، فهیمه. تهران: نشر دانژه.
 مونکس. (1992). پرورش کودکان تیزهوش، تشخیص و برنامه‌ریزی. ترجمه: حسینی بهشتی، ملوک السادات (1372). مجله استعدادهای درخشان، سال دوم، شماره 6، ص 127 تا ص 146.
Anderson, J. R. (2000). Gifted and Talented students meeting their needs in Newzealand schools. wellington; Newzealand.
. Franklin, Rok. (2009). A case study of a three year pliot program on one district attempt to increase the gifted identification of diverse eiemantary school students by having a talent development program. A dissertation for the degree of dector of philosophy at Virginia commonwealth university. Downloaded From https:// Scholarcompass.vuc.edu/ etd /2010.
Gagne, F. (2003). Transforming fiffts in to talent; the DMGtas e developmental theory. in N. colangelo and G. A. Davis (Eds). Hand book of gifted education. (3 rd ed. pp. 60-74)Boston; Allyn & Bacon.
Gardner, H. (1999). Intelligence reframed: Multiple intelligences for 21st century. New York: Basic Books.
Jacobs, J. C. (1971). Effctiveness of Teacher and parent identification of Gifted children as a function of school level. Pyschoology in the schools, (45)2,140-142.
Jacobus, G. M. (2019). Self- and career construction counseling for a gifted young woman in search of meaning and purpose. International journal for Educational and Voccational Guidance, (19) 2, 217- 237.
Krishna,Tn and scullion, Hugh (2017). Talent management and dynamic view of talent in small and medium enterprises. Journal, Human Resource Management Review, (7) 3, 431 -441.
La, Huaya; Ge. Yong; Zhu, Hengshu; Xiong, Hongke (2017). Propecting the career Development of Talents: A survival Analysis perspective. KDD. August 13-17, 2017, Halifax, Ns, Canada.
Lohman, David. (2005). An Aptitude perspective on Talent: Implications for Identification of Academically Gifted Minority students. Journal for the Education of the Gifted.(28).3, 333-360.
Marinovic, Ivan. & Povel,Paul. (2017). Competion for talent under performance manipulation. Journal of Accounting and Economics. (64) 1, 1-14.
Piirto. j (2007). Talented children and Adults: Their Development and Education. Avilable at: http://works. Bepress.com/Jane-Piirto/2.
Roedell. w. c. Jackson, N. E. and Robinson, H. B. (1980). Gifted young children. New yorks; teachers collegepress.
Rohr, j. c. (1995). Primary teachr conceptions of giftedness: Image, evidence and nonevidence. Journal for the education of the gifted, (18) 3, 269-283.
Rotigle. J. v. (2003). Understanding the yong gifted child. Guidelines for parents, families and education Erly childhood education journal. (30), 209-214.
Singh Raji, Navdeep & Devi, Sunita (2019). Influence of Parents, Peers and Teachers on Career Decision making on Gifted Students.: AQualitative Study. International journal of Education, (11), 175- 185.
Sternberg, Robersj. (2010). Assessment of gifted students foridentification purposes: New techniques for a new millennium. Journal of Learning and individual Differences, (20) a, 327-336.
Tannenbaum, A.J. (1986). The enrichment matrix model. In J. Renzulli (Ed.). Systems and models for developing programs for the gifted and talented (pp. 391-429).
Tannenbaum, A. (1986). Giftedness: a psychosocial approach; in R. j. strenbery and I. E...Davidson (eds) conceptions of giftedness. Cambridge; Cambridge university press.
Treffinger,D.J. (1998). From gifted education to programming for talent development. Phi Delt Kappan; Bloomington, (79) 10,752-755