Document Type : Research Paper

Authors

1 امیر اکبیا: Associate Professor, Department of Psychology, The Research Institute of Hawzeh and University.Qom. Iran.

2 Master of Arts in Positive Psychology, The Academic Institute of Ethics and Education, Qom, Iran

Abstract

The current study aimed to explain the impacts of the “performance model of donation” on the reduction of “fear” and “sorrow” according to Islamic sources. The study tried to answer “what performance model allows donation to reduce fear and sorrow in human beings?” The above question was investigated among the Quranic verses and hadiths based on the theory of “semantic field”; thus, the Quranic verses and hadiths related to donation, alms, stinginess, miserliness, and generosity were investigated. The class analysis was applied to understand the components psychologically. The obtained components were classified in groups titled “orientations”, “behaviors”, “experiences”, and “functions”. Investigating the components in the above classes revealed that the lack of sorrow and fear is an internal experience and is not in complete agreement with external objectivities. If a donation is performed according to the Quranic approach and is in line with the above four classes of components, it will bring about certain “psychological functions” and “developmental impacts”; one of such “psychological functions” is “the reduction of sorrow” and “the reduction of fear” in the donator.

Keywords

قرآن کریم (1389)، ترجمه: آیت‌الله مکارم شیرازی، قم، نشتا.
نهج‌البلاغه (1381)، شریف رضی، ترجمه: محمد دشتی، تهران، نیلوفرانه.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق)، لسان العرب، بیروت، دارصادر
آقابابائی‌بنی، اسماعیل (1396). جرم ترک انفاق و ملاحظات کیفرشناختی، دوفصلنامه رویه ‌قضایی (حقوقی‌کیفری)، (3)، 27-40.
اکبری، مهدی؛ و محمدخانی، شهرام (۱۳۹۷)‌. فرآیندهای فراتشخیصی شناختی، رفتاری و هیجانی در افسردگی و اختلال‌های اضطرابی. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 9(35)، 117-146
آل رسول، سوسن؛ کاظمی بویینی، مژگان (1398). نهادینه کردن صفت انفاق در انسان از طریق شکرگزاری در بیان قرآن کریم، فصلنامه مطالعات قرآنی، 10(39)، 331-353.
ایزدی، مهناز (1392). عوامل بازدارنده از انفاق با توجه به آیه 47 سوره یاسین، نشریه بینات، (77 و 78)، 123-128.
باقری، فاطمه؛ خانجانی، زینب؛ و هاشمی، تورج (۱۴۰۰)‌. مقایسه سوگیری توجه نسبت به تهدید در کودکان دارای نشانه‌های اختلالات درونی‌سازی و برونی‌سازی شده. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 12(46)، 135-170.
بروجردی، سیدحسین (1373)، جامع احادیث الشیعه، قم: نشرالصحف.
بشارت، محمدعلی؛ رنجبری، توحید؛ پورحسین، رضا (1398)، «پیش‌بینی نشانه‌های اضطراب و افسردگی بر اساس آسیب‌های دلبستگی»، رویش روانشان است، 8(34)، 77-86.
خادم علیزاده، امیر؛ عبدالهی‌آرانی، مصعب؛ غفورزاده، حسن (1396)، ارتباط انفاق و رشد اقتصادی در ایران، فصلنامه علمی پژوهش اقتصاد اسلامی، 17(65)، 5-32.
خانی، زهرا؛ بشارت، محمدعلی؛ و فراهانی، حجت‌الله (۱۳۹۸)‌. نقش واسطه‌ای دشواری نظم‌جویی هیجان در رابطة بین روان‌سازه‌های ناسازگار اولیه و نشانه‌های افسردگی. علوم روان‌شناختی، 84(18)، 2235-2245.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، 1375، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن کریم، ترجمه سید غلامرضا خسروی حسینی، ناشر: انتشارات مرتضوی، نوبت چاپ: دوم.
سلطانی‌رنانی، سیدمهدی (1382). سیمای انفاق در قرآن، نشریه کوثر، (9)، 19-24.
سلیمی، سیده فاطمه؛ اصفهانی، سیدعبدالله؛ حسن‌نژاد، فاطمه (1399). مؤلفه‌های معنایی واژه انفاق در گفتمان قرآن کریم با تأکید بر روابط هم‌نشینی، نشریه پژوهش دینی، (40)، 5-34.
شاملو، سعید، (1386). بهداشت روانی، تهران: رشد.
شجاعی، محمدصادق؛ جان‌بزرگی مسعود؛ عسگری، علی؛ غروی‌راد، سید محمد؛ پسندیده، عباس (1393). کاربرد نظریه حوزه‌های معنایی در مطالعات واژگانی ساختار شخصیت بر پایه منابع اسلامی، نشریه مطالعات اسلامی و روان‌شناسی، 8(15)، 7-38.
شریف الرضی، محمد بن حسین (1380) المجازات النبویه، تحقیق: مهدی هوشمند، قم: دارالحدیث.
شکرانی، رضا؛ سیدناری، طاهره‌سادات (1396). اولویت‌سنجی انفاق در قرآن و حدیث، دو فصلنامه علمی پژوهی قرآن و حدیث،10(2)، 39-67.
صدوق، محمد بن علی (1403). معانی الاخبار، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
صدوق، محمد بن علی (1413 ق). من لایحضره الفقیه، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طباطبائی، محمدحسین (1372). المیزان فی تفسیرالقرآن، قم: موسسه اسماعیلیان.
طباطبائی، محمدحسین، سال چاپ:1375، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، انتشارات: دفتر انتشارات اسلامی، نوبت چاپ: هفتم.
طبرسی، علی بن حسن (1385 ق). مشکاة الأنوار فی غررالاخبار، نجف: المکتبة الحیدریه.
عباسی آبرزگه، مژگان؛ مشایخ، فاطمه‌مهناز؛ شاهوردی، محمد (1398). «مقایسه مشکلات رفتاری (اختلال سلوک، مشکلات توجه ـ ناپختگی، پرخاشگری اجتماعی، اضطراب ـ گوشه‌گیری) در کودکان طلاق و عادی»، پژوهشنامه دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 2(20)، 123-131.
عباسی، مهدی؛ پسندیده، عباس؛ (1396). «مفهوم شناسی در مفاهیم دینی با رویکرد روان‌شناختی: مراحل و شیوه اجرا»، پژوهش‌نامه روان‌شناسی اسلامی، 3(6)، 7-42.
عبدالله‌زاده‌آرانی، رحمت‌الله؛ بیابانی‌پورآرانی، مجتبی؛ خاری‌آرانی، سمیه (1398). بررسی انفاق در قرآن بر اساس ترتیب نزول آیات، نشریه قرآن‌شناخت، 12(2) 73-90.
عزتی، مرتضی؛ محمودیان، مهرداد (1393)، برآورد اثر انفاق بر کاهش فقر در ایران، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، 14(53)، 31-55.
کاظمی‌نسب، رحمان؛ داوودی، محمدناصر (1399). نقش اجتماعی و اقتصادی انفاق از منظر قرآن، مجله پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، 2(14) 13-22.
کرینگ، آن؛ جانسون، شری؛ دیویسون، جرالد؛ نیل، جرالد (2014)، آسیب‌شناسی روانی؛ علم و درمان اختلال‌های روان‌شناختی، ترجمه حمید شمسی‌پور و محسن کچویی (1397)، تهران: نشر ارجمند.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407 ق). الکافی، تحقیق: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
گرامی، غلامحسین؛ جعفری، نرگس (1398). بررسی آیات انفاق، با رویکرد انگیزشی در تفسیر المیزان، نشریه علمی مطالعات تفسیری،10(40) 117-128.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1403 ق). بحارالانوار، تحقیق: جمعی از محققان، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
محمدعلی‌نژاد عمران، روح‌الله؛ اویسی، کامران؛ و دهقانی، فرزاد (۱۴۰۰)‌. کاربست معناشناسی در ترجمه ماده «ن ف ق» در قرآن کریم. مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، 15(8)، 30-62.
مردانی‌نوکنده، محمدحسین (1382). احسان و انفاق از منظر آیات و روایات، نشریه کیهان فرهنگی، (205).
مسعودی‌پور، سعید؛ قاسمی، بهروز؛ محمدیان، محمود (1397)، طراحی الگوی تبلیغی قرآنی در موضوع بازاریابی اجتماعی انفاق، مجله اندیشه مدیریت راهبردی،10(1)، 5-48.
مصباح یزدی، محمدتقی، (1380) اخلاق در قرآن، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (قدس).
مصباح یزدی، محمدتقی (1388). رستگاران، تدوین و نگارش: محمدمهدی نادری قمی، قم: انتشارات موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.
مطهری، مرتضی، (1371) تعلیم و تربیت در اسلام، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (1390). حکمت‌ها و اندرزها (1)، تهران: انتشارات صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
نراقی، محمدمهدی (1381). جامع السعادات، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
 
de Zwart, P. L. Jeronimus, B. F. & de Jonge, P. (2019). Empirical evidence for definitions of episode, remission, recovery, relapse and recurrence in depression: a systematic review. Epidemiology and psychiatric sciences28(5), 544-562.
Gilbert, P. (Ed.). (2005). Compassion: Conceptualisations, research and use in psychotherapy. Routledge.‌
Gilbert, P. (2009). Introducing compassion-focused therapy. Advances in psychiatric treatment15(3), 199-208.‌
Hamel, S. Denis, I. Turcotte, S. Fleet, R. Archambault, P. Dionne, C. E. & Foldes-Busque, G. (2022). Anxiety disorders in patients with noncardiac chest pain: association with health-related quality of life and chest pain severity. Health and quality of life outcomes20(1),1-9.
Herrman, H. Kieling, C. McGorry, P. Horton, R. Sargent, J. & Patel, V. (2019). Reducing the global burden of depression: a Lancet–World Psychiatric Association Commission. The Lancet393(10189), e42-e43.
Kessler, R. C. & Bromet, E. J. (2013). The epidemiology of depression across culturesAnnual review of public health34, 119-138.
Rubio, J. M. Olfson, M. Villegas, L. Pérez-Fuentes, G. Wang, S. & Blanco, C. (2013). Quality of life following remission of mental disorders: findings from the National Epidemiologic Survey on Alcohol and Related Conditions. The Journal of clinical psychiatry74(5), 16457.
Xia, W. Jiang, H. Di, H. Feng, J. Meng, X. Xu, M. ... & Lu, Z. (2022). Association between self-reported depression and risk of all-cause mortality and cause-specific mortalityJournal of affective disorders299, 353-358.