نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه بجنورد

2 استادیار گروه مشاوره دانشگاه بجنورد

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روایت درمانی بر کاهش گرایش به طلاق و مؤلفه‌های آن صورت گرفته است. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زنان متأهل 15 تا 19 سال مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه دوم شهرستان نیشابور، در سال تحصیلی 96-95 می‌باشند. از بین افراد در دسترس، 16 نفر داوطلب شرکت در پژوهش که نمره بالایی در پرسشنامه گرایش به طلاق روزلت، جانسون و مورو (1986) کسب کرده بودند، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند؛ این افراد به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند؛ سپس طی 9 گام، جلسات فردی روایت درمانی برای آزمودنی‌های گروه آزمایش اجرا شد؛ بعد از اتمام مداخلات درمانی، پس‌آزمون از هر دو گروه آزمایش و کنترل گرفته شد. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نمرات تفاضلی استفاده شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که روایت درمانی بر کاهش گرایش به طلاق در گروه آزمایش مؤثر بوده است (92/641= F؛ 0/05>p). اجرای روایت درمانی به‌طور انفرادی مؤلفه‌های تمایل به خروج از رابطه و مسامحه را کاهش و ابعاد ابراز احساس و وفاداری را افزایش داده است. با توجه به یافته‌های پژوهش می‌توان از این رویکرد در جهت بهبود روابط و کاهش میزان طلاق در جامعه استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of narrative therapy on Reducing Divorce Tendency and Its Components in Women With Early Marriage

نویسندگان [English]

  • maryam ghodsi 1
  • Hosein ahmad Barabadi Barabadi 2
  • Ahmad Heydarnia Heydarnia 2

1 Department of Educational Science,Family Counseling, Facalty of Humanities, University of Bojnord, Bojnord, Iran

2 Department of Educational Science,Family Counseling, Facalty of Humanities, University of Bojnord ,Bojnord, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the effects of narrative therapy on divorce tendency and its components. The research method is semi experimental with pretest-posttest design and control group. The statistical population of this study included all married women aged 15 to 19 years attending secondary school in Neishabour, in the academic year 2016-2017. The statistical sample of the study included 16 people who had a high score in the Rusbult-Johnson-Morrow Divorce Questionnaire (1986) and volunteered for attending the sessions and were randomly assigned to the experimental and control group. Then the narrative therapy approach was performed individually in 9 steps for the experimental group. Finally, the post-test was taken from both the experimental and control groups. Data were analyzed by multivariate analysis of variance analysis of differential scores. Findings show that narrative therapy has been effective in reducing the tendency toward divorce in the experimental group (p<0/05; F=92/641). The implementation of therapeutic narratives individually reduced the components of tendency to withdraw from relationship and neglect. It also increased the dimensions of expressing feelings and loyalty. According to research findings, this approach can be utilized not only to improve relationships but also to reduce divorce rates in the community.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narrative therapy
  • Divorce Tendency
  • Early marriage of women
اسکندرپور، نسترن. (1393). «بررسی تأثیر آموزش روایت­درمانی بر کاهش نارضایتی زناشویی در زوجین شهر تهران». اولین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم رفتاری.
پین، مارتین. (1395). روایت­درمانی جهت آشنایی متخصصان مشاوره و روان‌درمانی. (ترجمه: مریم اسماعیلی نسب و همکاری حلیمه پناهی). تهران: انتشارات رشد. (تاریخ انتشار به زبان اصلی:2006).
ترخان، مرتضی. (1395). «اثربخشی درمان بین فردی گروهی بر سازگاری عاطفی، اجتماعی و ابراز وجود زنان دچار نارضایتی زناشویی». مطالعات روانشناختی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا، دوره 12، (3)، صص 123-140.
حیدری، فاطمه؛ اسکندری، حسین و آریا، عباس. (1389). «بررسی تأثیر روایت­درمانی بر تحول هویت نوجوانان دختر مقطع دبیرستان منطقه 6 آموزش‌وپرورش شهر تهران». پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ‌نشده. دانشگاه علامه طباطبایی.
خدابخش، محمدرضا؛ کیانی، فریبا؛ نوری تیرتاشی، ابراهیم و خستو هشجین، حامد. (1393). «اثربخشی روایت­درمانی برافزایش صمیمیت زوجین و ابعاد آن: تلویحاتی برای درمان». فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، سال چهارم، (4).
داودی، زهرا؛ اعتمادی، عذرا و بهرامی، فاطمه. (1388). «بررسی تأثیر رویکرد راه‌حل محور بر کاهش گرایش به طلاق در زنان و مردان مستعد طلاق شهر اصفهان». فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال یازدهم، (43). صص 121-134.
ربیعی، سولماز؛ فاتحی زاده، مریم و بهرامی، فاطمه. (1387). «بررسی تأثیر روایت­درمانی زوجی بر عملکرد خانوادگی زوجین شهر اصفهان». فصلنامه خانواده پژوهی، سال چهارم، (14)، صص 179-191.
ریاحی، محمد اسماعیل؛ علیوردی نیا، اکبر؛ بهرامی کاکاوند، سیاوش. (1386). «تحلیل جامعه‌شناختی میزان گرایش به طلاق، مطالعه موردی شهرستان کرمانشاه». پژوهش زنان، دوره 5، (3)، صص 109-140.
ساویکاس، ال. مارک. (1395). مشاوره شغلی (ترجمه: حمید درودی و آرزو ضاربی). تهران: نشر ارسباران. (تاریخ انتشار به زبان اصلی:2011).
سایت رسمی سازمان ثبت احوال کشور، (1396) https://www.sabteahval.ir/Default.aspx
سلیمی قلعه تکی، زهرا؛ قاسمی پیربلوطی، محمد و شریفی، طیبه. (۱۳۹4). «اثربخشی روایت­درمانی در طلاق عاطفی زوجین متقاضی طلاق توافقی شهرستان لنجان». دومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم رفتاری، تهران، موسسه اطلاع‌رسانی نارکیش.
سودانی، منصور؛ داستان، نصیر؛ خجسته مهر، رضا و رجبی، غلامرضا. (1394). «مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی روایتی و زوج‌درمانی رفتاری تلفیقی بر تاکتیک‌های حل تعارض زنان قربانی خشونت همسر». فصلنامه علمی- پژوهشی زن و جامعه، سال ششم، (3)، صص 1- 12.
صدرالاشرافی، مسعود؛ خنکدار­طارسی، معصومه؛ شمخانی، اژدر و یوسفی افراشته، مجید. (1391). «آسیب‌شناسی طلاق (علل و عوامل) و راهکارهای پیشگیری از آن». فصلنامه مهندسی فرهنگی، سال هفتم، (73 و 74)، صص 26-53.
صفوی، حنانه و مینایی، ماه گل. (1394). «تجربه زیسته دختران نوجوان در نقش همسر (مطالعه ازدواج زودهنگام دختران آران بیدگل)». ویژه‌نامه پژوهش‌نامه زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال ششم، (1)، صص 87-106.
فاتحی دهاقانی، ابوالقاسم و نظری، علی‌محمد. (1389). «تحلیل جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر گرایش زوجین به طلاق در استان اصفهان». فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، صص 13-54.
فتحی پور، محمد. (۱۳۹۴). «بررسی عوامل مؤثر بر ایجاد روسپی‌گری و آسیب‌های اجتماعی آن». همایش ملی روانشناسی و مدیریت آسیب‌های اجتماعی، چابهار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چابهار.
فرخی، نورعلی؛ میری، انور و کریمیان، عدالت. «مقایسه اثربخشی مشاوره روایت­درمانی و راه­حل­مدار بر اختلالات رفتاری دانش­آموزان». فصلنامهفرهنگمشاورهوروان‌درمانی، سال هفتم، (22)، صص 23-45.
فروزتی، آلن. (1392). زوج پرتعارض- رفتاردرمانی دیالکتیکی برای رسیدن به آرامش، صمیمیت و تفاهم در روابط زناشویی. (ترجمه: مهناز غیاثی، مرضیه پورصالحی). تهران: انتشارات ارجمند. (تاریخ انتشار به زبان اصلی: 2006).
محمدی، محمد؛ زهراکار، کیانوش؛ جهانگیری، جهانگیر؛ داورنیا، رضا؛ شاکرمی، محمد و مرشدی، مهدی. (1396). «بررسی کارآیی مداخله آموزشی مبتنی بر مدل گاتمن بر صمیمیت زناشویی زنان». مجله سلامت و بهداشت، سال هشتم، (1)، صص 74-84.
مختاری، مریم؛ میرفردی، اصغر و محمودی، ابراهیم. (1393). «بررسی عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مؤثر بر گرایش به طلاق در شهر یاسوج». جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و پنجم، (1)، صص 141-157.
موحدی نسب، علی‌اکبر؛ اسکندری، حسین و اسماعیلی، معصومه. (1389). «اثربخشی کاربرد روایت درمانی بر کاهش بحران هویت دانشجویان علامه طباطبایی». پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده. دانشگاه علامه طباطبایی.
نامنی، ابراهیم و شیرآشیانی، آزاده. (1395). «اثربخشی ترکیب دو روش درمانی راه‌حل مدار و روایتی بر سرزندگی و کنترل عواطف در زنان متقاضی طلاق». فصلنامهفرهنگمشاورهوروان‌درمانی، سال هفتم، (22)، صص 149-169.
نریمانی، محمد؛ عباسی، مسلم؛ بگیان کوله مرز، محمدجواد و بختی، مجتبی. (1393). «مقایسه اثربخشی دو رویکرد آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) و روایت­درمانی گروهی بر تعدیل طرحواره های ناسازگار اولیه در مراجعان متقاضی طلاق». فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، سال چهارم، (1)، صص 1-28.
نظری، علی‌محمد؛ رسولی، محسن؛ داورنیا، رضا؛ حسینی، امین و بابایی گرمخانی، محسن. (1394). «اثربخشی درمان کوتاه‌مدت راه‌حل محور بر فرسودگی زناشویی و میل به طلاق در زنان متأهل». فصلنامهعلمی - پژوهشیانجمنعلمیپرستاریایران، دوره 3، (11)، صص 40-55.
نوری تیرتاشی، ابراهیم و کاظمی، نرجس. (1391). «بررسی تأثیر روایت­درمانی بر میزان تمایل به بخشودگی در زنان». مجله روان‌شناسی بالینی، سال چهارم، (2)، صص 71-79.
وینس لید، جان ام و مانک، جرالددی. (2007). مشاوره روایتی ،ترجمه: فرشاد جابری(1390). مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
هنرپروران، نازنین. (1395). «مقایسه ثبات ازدواج و مؤلفه‌های عشق در دانشجویان با ازدواج سنتی و غیرسنتی دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان فارس». ویژه‌نامه زن و جامعه، صص 17-27.­
Amato, P. R & Rogers, S. J­. (1997). A longitudinal study of marital problems and subsequent divorce. Journal of Marriage and the Family, 612-624.
Aviram, I. & Amichai‐Hamburger, Y. (2005). Online Infidelity: Aspects of Dyadic Satisfaction, Self‐Disclosure, and Narcissism. Journal of ComputerMediated Communication, 10(3), 00-00.‏
Banker, J. E. Kaestle, C. E. & Allen, K. R. (2010). Dating is hard work: A narrative approach to understanding sexual and romantic relationships in young adulthood. Contemporary Family Therapy, 32(2), 173-191.
Bankole, A. R. & Dauda, Y. (2009). Influence of interpersonal and assertiveness skills on conflict-handling styles of labour leaders in Lagos State, Nigeria. Pakistan Journal of Social Sciences, 6(6), 366-371.‏
Bernardi, F. & Martínez-Pastor, J. I. (2011). Divorce risk factors and their variation over time in Spain. Demographic Research, 24, 771-800.‏‏
Bjorøy, A, Madigan, S, & Nylund, D. (2015). Narrative Therapy. The Beginner's Guide to Counselling & Psychotherapy, 335.‏
Bravo, I. M. & White Lumpkin, P. (2010). The complex case of marital infidelity: An explanatory model of contributory processes to facilitate psychotherapy. The American Journal of Family Therapy, 38(5), 421-432.‏
Dallos, R. (2006). Attachment narrative therapy. McGraw-Hill Education (UK).‏
Douge, J. (2010). Scrapbooking: an application of narrative therapy. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 684-687.‏
Fivush, R. Bohanek, J. G. & Zaman, W. (2011). Personal and intergenerational narratives in relation to adolescents' well‐being. New directions for child and adolescent development, 2011(131), 45-57.‏
Freedman, J. (2014). Witnessing and positioning: Structuring narrative therapy with families and couples. Australian and New Zealand Journal of Family Therapy, 35(1), 20-30.‏
Frost, D. M. (2013). The narrative construction of intimacy and affect in relationship stories: Implications for relationship quality, stability, and mental health. Journal of Social and Personal Relationships, 30(3), 247-269.‏
Gudino, O. G. Leonard, S. Stiles, A. A. Havens, J. F. & Cloitre, M. (2017). STAIR Narrative Therapy for Adolescents. In Evidence-Based Treatments for Trauma Related Disorders in Children and Adolescents (pp. 251-271). Springer International Publishing.‏
Harway, M. (Ed). (2005). Handbook of couples therapy. John Wiley & Sons.‏
Hutto, D. D. & Gallagher, S. (2017). Re-Authoring narrative therapy: Improving our selfmanagement tools. Philosophy, Psychiatry, & Psychology, 24(2), 157-167.‏
Karimian, N. Askari, M. & Karimi, Y. Zarei. (2014). The effectiveness of group narrative therapy on reducing identity crisis and mental health improvement of Divandarre students. Hormozgan Medical Journal, 18(5), 403-410.‏[Persian]
Kleine, M. (2007). The impact of accounts and attributions following marital infidelity, A dissertation presented in partial fulfillment of the requirements for the degree doctor of philosophy. University of Missouri-Columbia.‏
Malcolm, L. & Ramsey, J. (2010). On forgiveness and healing: Narrative therapy and the Gospel story. Word & World, 30(1).‏
Marín, R. A. Christensen, A. & Atkins, D. C. (2014). Infidelity and behavioral couple therapy: Relationship outcomes over 5 years following therapy. Couple and Family Psychology: Research and Practice, 3(1), 1.‏
Mark, K. P. Janssen, E. & Milhausen, R. R. (2011). Infidelity in heterosexual couples: Demographic, interpersonal, and personality-related predictors of extradyadic sex. Archives of sexual behavior, 40(5), 971-982.‏
Nelson, O. & Salawu, A. (2017). Can my Wife be Virtual-Adulterous? An Experiential Study on Facebook, Emotional Infidelity and Self-Disclosure. Journal of International Women's Studies, 18(2), 166.
Ribeiro, A. P. Braga, C. Stiles, W. B. Teixeira, P. Gonçalves, M. M. & Ribeiro, E. (2016). Therapist interventions and client ambivalence in two cases of narrative therapy for depression. Psychotherapy Research, 26(6), 681-693.
Ricks, L. Kitchens, S. Goodrich, T. & Hancock, E. (2014). My story: The use of narrative therapy in individual and group counseling. Journal of Creativity in Mental Health, 9(1), 99-110.‏
Rodríguez Vega, B. Bayón Pérez, C. Palaotarrero, A. & Fernandez Liria, A. (2014). Mindfulness‐based Narrative Therapy for Depression in Cancer Patients. Clinical psychology & psychotherapy, 21(5), 411-419.
Rusbult, C. E. Johnson, D. J. & Morrow, G. D. (1986). Impact of couple patterns of problem solving on distress and nondistress in dating relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 50(4), 744.‏
Ryan, F. O'dwyer, M. & Leahy, M. M. (2015). Separating the problem and the person: Insights from narrative therapy with people who stutter. Topics in Language Disorders, 35(3), 267-274.‏
Skerrett, K. (2010). “Good Enough Stories”: Helping Couples Invest in One Another's Growth. Family process, 49(4), 503-516.‏
Smith, L. R. (2004). Infidelity and emotionally focused therapy: A program design (Doctoral dissertation, Carlos Albizu University).‏
Vlaicu, C. & Voicu, C. (2013). Supporting Adolescent Identity Development through Personal Narratives. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 92, 1026-1032.‏
Vromans, L. P. & Schweitzer, R. D. (2011). Narrative therapy for adults with major depressive disorder: improved symptom and interpersonal outcom