نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد مشاوره

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مهارت‌های ویژه چندگانه بر کاهش استرس و افزایش شادکامی مادران دانش‌آموزان اتیسم پسر بوده است. پژوهش حاضر از نوع مطالعات آزمایشی با طرح شبه‌آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مادران دانش‌آموزان اتیسم پسر مدارس استثنایی منطقه ۵ تهران در سال ۱۳۹۵ می‌باشد. از این میان تعداد 40 نفر با روش نمونه‌گیری داوطلبانه در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی 20 نفر در گروه آزمایش و 20 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه، آموزش مهارت‌های ویژه چندگانه را کسب کردند. دو گروه آزمایش و کنترل در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون به پرسش‌نامه شادکامی آکسفورد (1989) و مقیاس استرس ادراک شده (1983) پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین استرس و شادکامی گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون تفاوت معناداری وجود داشت (001/0= p). با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت‌های ویژه چندگانه بر کاهش استرس و افزایش شادکامی مادران دانش‌آموزان اتیسم پسر تاثیر داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Multiple Special-Skill Education on Reducing of Stress and Increasing of Happiness in Mothers with Autistic Boys

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Naeimi 1
  • zohre tajery 2

1 Assistant Professor Department of Counseling Faculty of Psychology & Educational Sciences Allameh Tabataba'i University

2 faculty

چکیده [English]

The aim of present study was examine The Effectiveness of Multiple Special-Skill Education on Reducing of Stress and Increasing of Happiness in Mothers with Autistic Boys. Present study was done by experimental method with semi experimental design with pretest and posttest with control group. The study population contain all of Mothers with Autistic Boys region 5 in Tehran in 2016 who in this population, 40 person selected by accessible sampling method and were replaced randomly 20 individual in experimental group and 20 individual in control group. The experimental group was received Multiple Special-Skill Education in 10 sessions. Both experimental group and control group answered Oxford Happiness Questionnaire (1989) and Cohen Perceived Stress Scale (1989) in pretest and posttest period. Data was analyzed using covariance test. The findings showed that there are significant difference between happiness and stress between experimental group and control group (p<0/001). According to findings can conclude Multiple Special-Skill Education could effect on happiness and stress in Mothers with Autistic Boys.
Key words: Autism, Stress, Happiness, Multiple Special Skills.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Autism
  • stress
  • Happiness
  • Multiple Special Skills
اسکندری، بهاره؛ پوراعتماد، حمیدرضا؛ حبیبی عسگرآباد، مجتبی؛ مظاهری تهرانی، محمدعلی. (1395). اثربخشی مداخله سبک‌های پردازش حسی بر افزایش خودکارآمدی والدگری و رابطه والد-کودک در کودکان با اختلال طیف اتیسم. تعلیم و تربیت استثنایی، 1(۱۳۸)، ۱۴-۲۱
الماسی، افشین؛ حاتمی، فوزیه؛ شریفی، اعظم؛ احمدی جویباری، تورج؛ کاویان نژاد، رسول؛ ابراهیم‌زاده، فرزاد. (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های مقابله با استرس بر تاب‌آوری مادران دارای فرزند معلول. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 21 (1)، 42-34.
الوندی، حمیرا؛ نوری، ابوالقاسم. (1394). مقایسه تأثیر آموزش فردی و مهارت‌های گروهی فرزندپروری بر رضایت از زندگی مادران. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 16 (4)، 52-45.
امامی نائینی، نسرین؛ شهبازی، محمد؛ علیزاده، سپیده. (1389). توانمندسازی روانی- اجتماعی در فرزندان زندانیان. انجمن حمایت از زندانیان مرکز.
انجمن روان‌پزشکی آمریکا. (2013). راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5). ترجمه یحیی سید محمدی (1393). تهران: روان.
بهروزی، ناصر؛ شهنی ییلاق، منیجه؛ پورسید، سید مهدی. (1391). رابطه کمال‌گرایی، استرس ادراک‌شده و حمایت اجتماعی با فرسودگی تحصیلی. راهبرد فرهنگ، 20، 102-83.
جعفری سلطان‌آبادی، آرزو. (1389). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان مادران دارای کودکان سندرم داون. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، منتشرنشده، دانشگاه اصفهان.
خانجانی، مهدی؛ رضایی، سعید. (1395). اثربخشی برنامه روان‌درمانی مثبت نگر بر افزایش بهزیستی روان‌شناختی، عواطف مثبت و کاهش عواطف منفی مادران دارای کودک با اختلال اتیسم. توانمندسازی کودکان استثنایی، 7(17)، 52-37.
رباط جزی، عفت سادات؛ غفوری، اعظم. (1393). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر شادکامی مادران کودکان کم‌توان ذهنی. روان‌شناسی افراد استثنایی، 4(13)، 129-118.
رئیسی، مرضیه؛ احمری طهران، هدی؛ جعفربگلو، عصمت؛ عابدینی، زهرا؛ بطحایی، احمد. (1392). ارتباط هوش معنوی با شادکامی و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قم. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13(5)، 440-430.
ساجدی، سهیلا؛ آتش پور، حمید؛ کامکار، منوچهر؛ صمصام شریعت، محمدرضا. (1388). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر روابط بین فردی، عزت‌نفس و ابراز وجود دختران نابینا، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 39، 26-14.
سپهریان آذر، فیروزه؛ سعادتمند، سعید. (1394). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی و مشاورۀ گروهی با روش عاطفی رفتاری عقلانی بر خودپندارۀ تحصیلی، انگیزش پیشرفت و سلامت روان دانش‌آموزان ناموفق. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 16(1)، 77-66.
شیرکوند، ناصر؛ غلامی حیدری، سالمه؛ عرب سالاری، زهرا؛ عاشوری، جمال. (1394). مبتلا به دیابت نوع دو. فصلنامه پرستاری دیابت دانشکده پرستاری و مامایی زابل، 3(3)، 19-8.
صابوناتی، مریم. (1390). بررسی رابطه مهارت‌های زندگی با اعتمادبه‌نفس دانش‌آموزان مقطع ابتدایی رباط‌کریم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
طباطبایی، سمیه؛ شهبازی، مهدی؛ باقرزاده، فضل‌الله. (1395). ارتباط بین رشد حرکتی و رشد اجتماعی کودکان درخودماندۀ 10-6 سال شهر مشهد. رشد و یادگیری حرکتی- ورزشی، 8(2)، 224-209.
قربانی، شبنم. (1395). بررسی اثربخشی آموزش فرزند پروری مثبت بر خودکارآمدی مادران و مهارت اجتماعی کودکان مبتلا به اتیسم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، منتشرنشده، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آیت اله آملی.
کریمی جوزستانی، لیلا؛ عابدینی، منصور؛ ملک پور، مختار؛ صادقی، احمد؛ اصلی آزاد، مسلم. (1394). مقایسه مؤلفه‌های مثبت‌گرای روان‌شناختی در والدین کودکان عادی و اتیسم. پرستاری کودکان، 5، 40-30.
AlHorany, A. K., Hassan, S. A., & Bataineh, M. Z. (2013). Do Mothers of Autistic Children are at Higher Risk of Depression? A Systematic Review of Literature. Life Science Journal, 10, 3303-3308
Argyle, M., Martin, M., R., & Crossland, J. (1989). Happiness as a function of personality and social encounters. In J. P. Forgas & R. J. M. Innes (Eds.). Recent advances in social psychology: An international perspective. (p.p. 189- 203). North Holand: Elsevier.
D’raven, L, L., & Pasha-Zaidi, N., (2014). Happiness strategies among Arab university students in the United Arab Emirates. The Journal of Happiness & Well-Being, 2(1), 131-144.
Hills,p., & Argyle,M. (2001).Happiness,introversion- extraversion and happy Introverts. personality and Individual Differences, 30, 595-608.
Jain, M., & Suldhir, P. (2010). dimensions of perfectionism and perfection in social phobia. Asian Journal of psychiatry, 34, 216-221.
Ji, B., Sun, M., Yi, R., & Tang, S., (2014). Multidisciplinary Parent Education for Caregivers of Children with Autism Spectrum Disorders. Archives of Psychiatric Nursing, 28(5), 319–326
Kaligis, F., & Setiastuti, W, N., (2012). Improving adolescent’s mental health in the aftermath of Mount Merapi eruption with life-skills training. 20th World congress / Neuropsychiatrie de l’enfance et de l’adolescence 60S S197–S253.
Lau, W. Y. P., Peterson, C. C., Attwood, T., Garnett, M. S., & Kelly, A. B. (2016). Parents on the autism continuum: Links with parenting efficacy. Research in Autism Spectrum Disorders, 26, 57-64.
Luhmann, M., Necka, E. A., Schönbrodt, F. D., & Hawkley, L. C. (2016). Is valuing happiness associated with lower well-being? A factor-level analysis using the Valuing Happiness Scale. Journal of Research in Personality, 60, 46-50. doi: 10.1016/j.jrp.2015.11.003
Sigman-Grant, M., Hayes, J., VanBrackle, A., & Fiese, B. (2015). Family resiliency: A neglected perspective in addressing obesity in young children. Childhood Obesity, 11(6), 664-673.
Martínez-Pedraza, F. D. L., & Carter, A. S. (2009). Autism spectrum disorders in young children. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 18(3), 645- 663.
Muriguchiy, Ohnishi, T., Lane, R., Maeda, M., Mori, T., Nemoto, K., Matsuda, H., & Komaki, G. (2006). Impaired self-awareness and theory of mind:An fmri study of mentalizing in alexithymia. Journal of Nero Image, 32, 1472-1482.
Van der Oord, S., Bögels, S. M., & Peijnenburg, D. (2012). The effectiveness of mindfulness training for children with ADHD and mindful parenting for their parents. Journal of child and family studies, 21(1), 139-147.
Rus-Calafell, M., Gutiérrez-Maldonado, J., Ortega-Bravo, M., Ribas-Sabaté, J., & Caqueo-Urízar, A. (2013). A brief cognitive–behavioural social skills training for stabilised outpatients with schizophrenia: A preliminary study. Schizophrenia research, 143(2), 327-336.
Skotarczak, L., & Lee, G., (2015). Effects of parent management training programs on disruptive behavior for children with a developmental disability: A meta-analysis. Research in Developmental Disabilities, 38, 272–287.
Stewart, M. E., Watson, R., Clark, A., Ebmeier, K. P., & Deary, I. J. (2010). A hierarchy of happiness? Mokken scaling analysis of the Oxford Happiness Inventory. Personality and Individual Differences, 48(7), 845-848.