فرهنگ مشاوره و روان درمانی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

اثر بخشی برنامۀ آموزشی توانمندسازی روانشناختی بر مبنای نظریۀ روانشناسی فردی آدلر بر درماندگی آموخته شده زنان سرپرست خانوار

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

2 استاد گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانشیار گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی

4 دانشیار گروه سنجش و اندازه گیری دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف پژوهش، تعیین اثربخشی برنامۀ آموزشی توانمندسازی روانشناختی بر مبنای نظریۀ روانشناسی فردی آدلر بر درماندگی آموخته شده زنان سرپرست خانوار است. از این جهت، این پژوهش به روش نیمه آزمایشی انجام شد و طرح آن از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری این پژوهش زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد استان همدان بودند؛ که به روش نمونه گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، تعداد 30 نفر، و با توجه به ملاک های پژوهش، به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه درماندگی آموخته شده (LHS) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کواریانس تک متغیره استفاده گردید، که در ابتدا شرایط استفاده از این آزمون مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت، سپس از آن استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان می داد که برنامۀ آموزشی توانمندسازی روانشناختی بر کاهش درماندگی آموخته شدۀ زنان سرپرست خانوار(با احتمال 007/0>P) تأثیر دارد و آزمون پیگیری نیز همان را تأیید نمود. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت، توانمندسازی روانشناختی فرایند قدرت بخشیدن به افراد است که به آنها کمک می شود تا احساس توانایی و شایستگی خویش را بهبود بخشند و بر احساس ناتوانی و درماندگی غلبه کنند. از این جهت پیشنهاد می شود که برنامه های آموزشی توانمندسازی زنان نیز به عنوان یکی از برنامه های مؤثر در دستور کار کمیته امداد و سایر نهادهای حمایتی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of psychological empowerment training program based on individual psychology Adler's theory on female-headed household’s learned helplessness

نویسندگان [English]

  • Alireza karimivakil 1
  • Abdollah Shafiabadi 2
  • kiiumars farahbakhsh 3
  • jalil younesi 4

1 counseling group, Faculty of Psychology and Educational Sciences of Allameh Tabataba'i University

2 Faculty of Psychology and Educational Sciences (Allameh Tabataba'i University)

3 Faculty of Psychology and Educational Sciences (Allameh Tabataba'i University)

4 Faculty of Psychology and Educational Sciences (Allameh Tabataba'i University)

چکیده [English]

Purpose: The objective of this study was to determine the effectiveness of psychological empowerment training program based on individual psychology Adler's theory on female-headed household’s learned helplessness.
Methods: This study was counducted by semi-experimental method , and its design was pretest posttest with a control group. The population of this study were female-headed households of Imam Khomeini Relief Foundation in Hamedan province, that was selected by the multi-stage cluster sampling and 30 samples were selected. Research instrument was learned helplessness scale (LHS). To analyze the data, univariate analysis of covariance was used.
To achieve the study objectives quantitative methods were used. The study sample consisted of female-headed households in Hamedan provine. The participants in the study consisted of 30 women who were were assigned by clustering sampling. To validate increased psychological empowerment interventionist model, the experimental group was exposed to nine determined one-and-half- an hour group intervention sessions.
Findings: The results showed that psychological empowerment training program has effects on the reduction of learned helplessness female-headed household’s learned helplessness (p<0/07) and follow up testing also confirmed the same.
Results: Psychological empowerment is the process of empowering people by helping them improve their feeling of ability and competence, and overcome the feeling of their impotence and helplessness. So, It is suggested that training programs for women's empowerment be supported by the agenda Relief Committee and other institutions, as one of the effective programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • psychological empowerment
  • learned helplessness
  • female-headed households
مراجع
امید، محمد (1389). گزارش تحلیل اجرای طرح اشتغال و خودکفایی کمیته امداد در راستای توانمندسازی و خودکفایی مددجویان تحت پوشش. تهران: معاونت اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی (ره).
بهروزی، محمد (1384). ارزشیابی دوره ضمن خدمت آموزش خانواده. نشریه اداره کل آموزش‌وپرورش تهران، 14، 1-6.
حسینیان، سیمین (1388). نقش سازمان‌های غیردولتی در توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در ایران. مجموعه مقالات دومین همایش توانمندسازی و توان‌افزایی زنان سرپرست خانوار. تهران: شهرداری تهران. 113-128.
ریو، جان مارشال (2009). انگیزش و هیجان. مترجم یحیی سید محمدی (1389). ویراست 4. تهران: نشر ویرایش.
سالنامۀ آماری کمیتۀ امداد امام خمینی (ره) استان همدان (1394). همدان: مدیریت برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات کمیتۀ امداد استان همدان.
سیف، علی‌اکبر (1388). روان‌شناسی پرورشی. تهران: انتشارات آگاه.
شفیع‌آبادی، عبدالله؛ ناصری، غلامرضا (1391). نظریه‌های مشاوره و روان‌درمانی. ‏تهران‏: مرکز نشر دانشگاهی.
صلحی، مهناز؛ عباسی، حمید؛ هزاوه‌ای، محمدمهدی و روشنایی، قدرت اله (1393). بررسی تأثیر مداخله آموزشی بر توانمندسازی دانش آموزان در پیشگیری از مصرف سیگار. مجله علوم پزشکی رازی، 21(18)، 52-64.
صیادی، علی (1389). تدوین برنامه توانمندسازی روان‌شناختی مبتنی بر مدل چند محوری شفیع‌آبادی و مقایسه اثربخشی آن با مدل شناختی توماس و ولتهوس بین مشاوران دبیرستان‌های شهر رشت. پایان‌نامه دکتری مشاوره. دانشگاه علامه طباطبائی.
عباس زاده، محمد؛ بوداقی، علی و اقدسی علمداری، فران (1393). توانمندسازی زنان سرپرست خانوار با تأکید بر راهکارهای بومی. تهران: مجموعه مقالات برگزیده همایش ملی توانمندسازی. 139-164.
عبدالهی، بیژن و نوه ابراهیم، عبدالرحیم (1385). توانمندسازی کارکنان: کلید طلایی مدیریت منابع انسانی. تهران: ویرایش.
قربانی زاده، علیرضا (1385). بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و تعهد سازمانی. پایان‌نامه کارشناسـی ارشد. دانشگاه علامۀ طباطبائی.
قاسمی، سمیه و خانی، فضیله (1388). تحلیلی بر مسائل و نیازهای زنان سرپرست خانوار جهت توانمندسازی آنان (مطالعه موردی شهر تهران). مجموعه مقالات دومین همایش توانمندسازی و توان‌افزایی زنان سرپرست خانوار. تهران: شهرداری تهران. 127-137.
کارگر نجفی، مارال؛ برهانی، فریبا؛ درتاج رابری، اسحاق و سبزواری، سکینه (1391). تأثیر الگوی توانمندسازی خانواده محور بر آگاهی و نگرش مادران دارای فرزند تالاسمی. فصلنامه پایش. 11(4): 519-527.
میرنسب، میر محمود و قره آغاجی، سعید (1394). نقش واسطه‌ای جهت‌گیری هدف و درماندگی آموخته‌شده در رابطۀ بین نظریه‌های ضمنی هوش و پیشرفت تحصیلی. فصلنامه آموزش پژوهی، 1(1)، 1-13.
نجفی، محمود و فولاد چنگ، محبوبه (1386)، رابطه خودکارآمدی و سلامت روان در دانش آموزان دبیرستانی. دوماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، دوره جدید، 22، 69-81.
نیلی، محمدرضا (1388). نقش تلویزیون در تقویت خودگردانی و خودکارآمدی زنان سرپرست خانوارها. دومین همایش توانمندسازی زنان و توان‌افزایی زنان سرپرست خانوار. شهرداری تهران: امور بانوان.
واحدیان عظیمی، امیر؛ الحانی، فاطمه؛ احمدی، فضل ا... و کاظم نژاد، انوشیروان (1388). تأثیر الگوی توانمندسازی خانواده محور بر سبک زندگی بیماران مبتلابه انفارکتوس قلبی. مجله پرستاری مراقبت ویژه، 2(4)، 44-53.
Corey, G. (2009). Theory and Practice of Counseling and Psychotheraphy. Eighth Edition. Belmont: Thomson Higher Education.
Dandona, A. (2015). Empowerment of Women: A Conceptual Framework. The International Journal of Indian Psychology, 18, 35-46.
Dean Aslinia, S., Rasheed, M., & Simpson, C. (2011). Individual Psychology (Adlerian) Applied to International Collectivist Cultures: Compatibility, Effectiveness, and Impact. Journal for International Counselor Education, 3, 1-12.
Dominic, B., & Jothi, C. A. (2012). Education- A tool of Women Empowerment: Historical study based on Kerala society. International Journal of Scientific and Research Publications, 2(4), 1-4.
Ghazavi Z., Minooei, M. S., Abdeyazdan, Z., & Gheissari, A. (2014). Effect of family empowerment model on quality of life in children with chronic kidney diseases. Midwifery Res, 19(4), 371-375.
Gholipour, A., Zehtabi, M., Amirkhani, T., & Aghaz, A. (2009).The consequences of women’s empowerment in Iran. Problems and Perspectives in Management, 7(4), 99-109.
Giuliano, P. (2014). The Role of Women in Society: from Preindustrial to Modern Times. CESifo Economic Studies, 10, 33-52.
Hunter, B. A., Jason, L. A., & Keys, C. B. (2013). Factors of empowerment for women in recovery from substance use. Am J Community Psychol, 51(1-2), 91-102.
Islam, N., Ahmed, E., Chew, J., & D’Netto, B. (2012). Determinants of Empowerment of Rural Women in Bangladesh. World Journal of Management, 4(2), 36-56.
Joel Wong, Y. (2015). The Psychology of Encouragement: Theory, Research, and Applications.The Counseling Psychologist, 43(2), 109-115.
Kets J., Alyson P., & Douglas J. (2000). Promoting health: knowledge& practice. Translated to Persian by: Shojaeizadeh D, Keshavarz Mohammadi N, Bahrami nejad N, Zahedi far F. Tehran: Shahrab Pub, 67.
Menon, S. T. (2001). Employee empowerment: an integrative psychological approach. Applied Psychological: an internationag review, 50(1), 153-180.
Seligman, M. E. P. (1975). Helplessness: On Depression, Development, and Death. San Francisco: W. H. Freeman.
Sideridis G. D. (2007). International approaches to learning disabilities: More alike or more different Learning Disabilities. Research & Practice, 22, 210–215.
Sharma, P., & Varma, S. K. (2008). Women Empowerment through Entrepreneurial Activities of Self Help Groups. Indian Res. J. Ext. Edu, 8 (1), 46-52.
Schultz, D. P., & Schultz, S. E. (2009). Theories of Personality (9th Ed.). Belmont, CA: Wadsworth.
Shetty, S., & Hans, V. B. (2011). Role of Education in Women Empowerment and Development: Issues and Impact. Mangalore: Mangala publications.
Speer W. P., Jackson C. B. & Peterson N. A. (2001). The relationship between social cohesion and empowerment: support and new implication for theory. Health education & behavior, 28(6), 716-732.
Srivastava, N. (2016).Women empowerment: A Key Factor to Economic Development-A Comparative study of Rural and Urban IndiaInternational. Journal of Engineering Science and Computing, 6(6), 7084-7089.
Sweeney, T. J. (2009). Adlerian counseling and psychotherapy: a practitioner's approach.5th ed. New York: Taylor and Francis.
Trippany-simmins, R., Buckley, M. R., Meany-walem, K., & Rush-wilson, T. (2015). Counseling theory: guiding reflective practice. Los Angeles: SAGE Publications, Inc.
Thomas, K., & Velthouse, B. (1990). Cognitive Elements of Empowerment: An "interpretive" Model of Intrinsic task Motivation. Academy of management review, 15(4), 666-681.
Thomas k. w. (2009). Intrinsic motivation at work: What really drives employee engagement. San Francisco. Berrett- Koehler Publishers, Inc.
Ulusoy, Y., & Duy, B. (2013). Effectiveness of a Psycho-education Program on Learned Helplessness and Irrational Beliefs. Educational Sciences: Theory & Practice, 13, 1440-1446.
Whitley, D. M., Kelley, S. J., & Campos, P. E. (2011). Perceptions of family empowerment in African American custodial grandmothers raising grandchildren: Thoughts for research and practice. TheJournal of Contemporary Social Services, 92, 380-389.
World Health Organization (2006). What is the evidence on effectiveness of empowerment to improve health?. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe.
Yousuf, P., & Wani, N. A. (2016). Role of education in women empowerment a sociological study of the women Professors of Gwalior city M.P. India. International Journal of Applied Research, 2(1), 774-776.
فرهنگ مشاوره و روان درمانی
دوره 8، شماره 31 - شماره پیاپی 31
مهر 1396
صفحه 23-51
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار